صرافی متمرکز چیست؟ بهترین صرافی متمرکز کدام است؟ مهم ترین تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرکز در چیست؟ بازار کریپتوکارنسی و پروژه‌های آن در حال توسعه است و رفته رفته کاربران و طرفداران این بازار در حال افزایش است. افراد برای فعالیت در بازار کریپتوکارنسی به یک صرافی برای انجام معاملات خود نیاز دارند که انتخاب صرافی و نوع آن بسته به معاملات هر شخص متفاوت است و باید به درستی انتخاب شود.
در حال حاضر دو نوع صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز در بازار کریپتو وجود دارد که معمولا کاربران برای انجام معاملات حرفه‌ای خود، از صرافی متمرکز استفاده می‌کنند. صرافی‌های متمرکز یا Centralized Exchange پلتفرمی متمرکز برای انجام معاملات و تراکنش‌های رمز ارزها می‌باشد که در آن نهاد واسطه یا ثالث در انجام تراکنشها دخیل است. کاربران به دلیل وجود خدمات امنیتی و نظارتی و همچنین نحوه مدیریت، به صرافی‌های متمرکز اعتماد می‌کنند و اجازه می‌دهند که به عنوان واسطه، معاملات آن‌ها را انجام دهند و همانند یک سیستم بانکی عمل کنند.
در این مقاله قصد داریم تا ابتدا با فلسفه صرافی متمرکز آشنا شده و سپس به بررسی تفاوتهای صرافی متمرکز و غیر متمرکز پرداخته و در نهایت بهترین صرافی‌های متمرکز را معرفی کنیم.
صرافی متمرکز یا CEX
صرافی متمرکز یا centralized exchange که به انحصار CEX نام دارد، نوعی صرافی ارز دیجیتال است که با ارائه پلتفرمی آنلاین، بستری برای خرید و فروش رمز ارزهای مختلف را فراهم میکند. در صرافی متمرکز یک شرکت یا تیم واسطه برای رسیدگی به تراکنشها و انجام معاملات وجود دارد که به کمک این نهاد ثالث معاملات به صورت متمرکز اجرا می‌شود.
صرافی‌های متمرکز جزو اولین صرافی‌های بازار کریپتوکارنسی هستند که بستری برای سرمایه‌گذاری و خرید و فروش رمز ارزها را فراهم کردند. رابط کاربری و طراحی این نوع صرافیها معمولا بسیار ساده و کاربران مبتدی که تجربه کمی در بازار دارند، به راحتی می‌توانند با این صرافیها کار کنند. ساز و کار صرافی‌های متمرکز تقریبا شبیه به سیستم بانکداری در دنیای امروزی است. در واقع در سیستم بانکداری، نهاد ثالث بین خریدار و فروشنده قرار می‌گیرد و بر تراکنش‌های بین معامله‌گران نظارت میکند تا امنیت دارایی‌ها تامین شود. صرافی متمرکز نیز همانند بانک، یک نهاد ثالث است و وظیفه دارد تا تراکنشها را کنترل و امنیت بالایی برای کاربران خود فراهم کند.
در حال حاضر تعداد صرافی‌های متمرکز بسیار زیاد است و هرکدام با ارائه ابزارهای معاملاتی و امکانات جذاب، سعی دارند تا کاربران را به خود جذب کنند؛ اما به طور کلی سازوکار تمامی این صرافیها یکسان است و یک واسطه در تمامی معاملات و تراکنش‌های کاربران وجود دارد. معمولا کاربران بر اساس عملکرد صرافیها از نظر امنیت، سرعت، رابط کاربری و امکانات موجود صرافی مورد نظر خود را انتخاب می‌کنند. تریدرها در صرافی‌های متمرکز نگرانی‌هایی همچون فراموشی کلیدهای عمومی و خصوصی خود را ندارند، زیرا نهاد ثالث همواره پاسخگوی آن‌ها در این امور می‌باشد و آن‌ها با پیگیری‌های لازم می‌توانند از کلیدهای عمومی و خصوصی خود صیانت کنند.
چند نوع صرافی ارز دیجیتال داریم؟
شناخت انواع صرافی‌های ارز دیجیتال به نوعی تاریخچه صرافی‌های بازار کریپتوکارنسی و نحوه توسعه آن‌ها را نشان می‌دهد و به هر کاربر برای انتخاب صرافی مناسب خود کمک میکند. صرافی‌های ارزهای دیجیتال در طول زمان دستخوش تغییرات مختلفی شدند؛ به طوری که می‌توان صرافیها را در 3 نسل زیر تقسیم کرد:
نسل اول: صرافی‌های متمرکز و سنتی که کاربران با قراردادن دارایی‌های خود در این صرافیها، به این پلتفرم اعتماد می‌کنند و بر حسب مدل دفتر سفارش دارایی‌های خود را با سایر کاربران جابجا می‌کنند. همان طور که در این مقاله اشاره شد، صرافی‌های متمرکز همانند بانک‌های امروزی، یک نهاد ثالث و واسطه بین معامله‌گران هستند و تلاش می‌کنند تا امنیت تراکنشها و معاملات در پلتفرم صرافی تامین شود.
نسل دوم: صرافی غیر متمرکز ساده که در سال‌های 2013 طراحی شد، جزو تغییرات مهم در صرافی‌های ارزهای دیجیتال محسوب می‌شد. این صرافیها به وسیله قرارداد هوشمند اطلاعات خود را به صورت غیر متمرکز و شفاف در اختیار کاربران قرار دادند. کاربران در این صرافیها دارایی‌های خود را وارد صرافی می‌کردند و در یک شبکه غیر متمرکز آن را جابجا می‌کنند. شبکه اتریوم جزو اولین شبکه‌های بلاک چینی بود که باعث ایجاد نسل دوم صرافی‌های ارز دیجیتال شد. اتریوم با فراهم کردن بستری غیر متمرکز و مبتنی بر بلاک چین، به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا صرافی‌هایی غیر متمرکز طراحی و ایجاد کنند.
نسل سوم: مدل جدیدی از صرافی‌های غیر متمرکز که برای ثبت سفارش در آن، نیاز نیست دارایی‌ها ارسال شود. در واقع در صرافی‌های نسل سوم علاوه بر استفاده از قرارداد هوشمند، از ابزارهای حرفه‌ای مالی نظیر اختیار معامله یا option نیز استفاده میکند. کاربران در این صرافیها می‌توانند اموری نظیر استیکینگ را نیز اجرا کنند.
بررسی تفاوت بین صرافی های متمرکز و غیر متمرکز
یکی از اقدامات ضروری برای فعالیت در بازار کریپتوکارنسی، انتخاب نوع صرافی ارز دیجیتال است. کاربران بازار کریپتوکارنسی باید با شناخت تفاوتهای اصلی بین صرافی‌های متمرکز و غیر متمرکز و نوع استراتژی خود، صرافی مناسب خود را انتخاب کنند. به صورت کلی تفاوت اصلی بین صرافی‌های متمرکز و غیر متمرکز موارد زیر می‌باشد:
1. سرعت انجام تراکنشها
یکی از اصلی‌ترین تفاوتهای بین صرافی متمرکز و غیر متمرکز، در سرعت تراکنشها است. صرافی‌های متمرکز می‌توانند در کسری از ثانیه تعداد بالایی از تراکنشها را انجام دهند، در صورتی که سرعت انجام تراکنش در صرافی‌های غیرمتمرکز در حدود چند دقیقه می‌باشد. این موضوع بدین خاطر است که پردازش و تایید تراکنشها در صرافی متمرکز توسط یک نهاد ثالث انجام می‌شود و سرعت پردازش بالا است؛ اما در صرافی‌های غیر متمرکز، کاربران صرافی برحسب تمایل خود تراکنشها را پردازش می‌کنند و به همین زمان بیشتری برای پردازش نیاز است.
2. نقدینگی در صرافیها
شاید مهم‌ترین تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرکز را در موضوع نقدینگی دانست. صرافی‌های متمرکز با داشتن ابزارهای معاملاتی نظیر اهرم، معاملات آپشن و غیره تعداد کاربر بالایی دارند. بنابراین میزان حجم معاملات و نقدینگی در یک صرافی ارز دیجیتال به مراتب بیشتر از صرافی‌های غیر متمرکز است. در واقع به دلیل حجم معاملات بالا در صرافی‌های متمرکز، میزان نقدینگی لازم برای اکثر معاملات وجود دارد و کاربران با ثبت سفارش خود به راحتی می‌توانند معاملات خود را انجام دهند.
صرافی‌های غیر متمرکز برای حل این مشکل از استخر نقدینگی استفاده می‌کنند. استخر نقدینگی یک بازارساز خودکار است که به وسیله قراردادهای هوشمند سفارش‌های خرید و فروش را به یکدیگر متصل می‌کنند. کاربران به کمک استخرهای نقدینگی می‌توانند نقدینگی لازم برای صرافی‌های غیر متمرکز را تامین و در مقابل از آن‌ها پاداش دریافت کنند. در حال حاضر استخرهای نقدیگی یا بازارساز خودکار نتوانسته اند به اندازه صرافی‌های متمرکز نقدینگی بالایی تامین کنند.
3. امنیت در برابر هکرها
در بحث امنیت، صرافی‌های غیر متمرکز امنیت بیشتری نسبت به صرافی‌های متمرکز برای دارایی کاربران ایجاد می‌کنند. در واقع یکی از خطرات موجود در معاملات صرافی‌های متمرکز، حمله هکرها و اسپم‌ها به صرافی و دزدیدن دارایی کاربران آن صرافی است. متاسفانه موارد حمله هکرها به صرافی‌های متمرکز زیاد است و این صرافیها تلاش می‌کنند تا امنیت بالایی را برای کاربران خود فراهم کنند. این موارد در صرافی‌های غیر متمرکز تقریبا وجود ندارد و امکان هک شدن یک صرافی غیرمتمرکز تقریبا صفر است. دلیل این موضوع، غیرمتمرکز بودن سرورهای صرافی‌های DEX یا غیرمتمرکز است که هکرها دیگر نمی‌توانند به تمامی سرورها نفوذ کنند.
4. مالکیت حساب صرافی
در صرافی‌های متمرکز کنترل اکثر حساب کاربران در دست نهاد یا شرکت ثالثی است که صرافی را کنترل میکند. این موضوع در صرافی‌های غیر متمرکز وجود ندارد و کاربران کنترل تمامی حساب خود را دارند. در واقع در صرافی‌های متمرکز کاربران مجبور به احراز هویت هستند تا صرافی بتواند بخشی از حساب کاربر را کنترل کند اما در تمامی صرافی‌های غیر متمرکز نیازی به احراز هویت نیست. به عنوان مثال در صرافی یونی سواپ (UNISWAP)، که یک صرافی غیر متمرکز است، کاربران تنها با اتصال کیف پول خود به این صرافی می‌توانند به خرید و فروش رمز ارزهای خود بپردازند.
5. کارمزد
مقدار کارمزد دریافتی از معاملات رمز ارزها، یکی از پارامترهای مهم در انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال است. در صرافی‌های متمرکز درصد مشخصی از هر معامله به عنوان کارمزد معاملات از حساب کاربر کسر می‌شود. برخلاف صرافی‌های غیرمتمرکز، کارمزد دریافتی از معاملات کاربران بسیار ناچیز است و معمولا تنها هزینه شبکه بلاک چین از کاربر دریافت می‌شود. بنابراین در بحث کارمزد، صرافی‌های غیر متمرکز میزان بسیار کمتری نسبت به صرافی‌های متمرکز دریافت می‌کنند.
6. قوانین
صرافی‌های متمرکز برای دریافت مجوز از قوانین حاکمیت پیروی می‌کنند و نسبت به صرافی‌های غیر متمرکز دارای قوانینی بیشتر و سخت‌تری هستند. در واقع صرافی‌های متمرکز به دلیل آن که به مجوز نیاز دارند، ناچار هستند تا قوانین و مقررات حاکمیت کشور خود را بپذیرند و برحسب آن رفتار کنند. اما در صرافی‌های غیر متمرکز، به دلیل آنکه بخش مرکزی در آن وجود ندارد، نیاز به دریافت مجوز قانونی نیست؛ بلکه چارچوب و قوانین موجود در صرافی‌های غیر متمرکز به وسیله خود کاربران صرافی تعیین می‌شود.
7. ابزارهای معاملاتی
تریدرها و کاربران حرفه‌ای برای کسب سود بیشتر از ابزارهایی نظیر اهرم، معاملات مارجین و غیره در معاملات خود استفاده می‌کنند. وجود ابزارهای معاملاتی در صرافی‌های متمرکز بسیار بیشتر از صرافی‌های غیر متمرکز است و تریدرها می‌توانند در یک صرافی متمرکز ارز دیجیتال از چندین نوع سفارش با ابزارهای معاملاتی مختلف استفاده کنند. البته شایان ذکر است که صرافی‌های غیر متمرکزی نظیر اینجکتیو (INJECTIVE) در تلاش هستند تا با ایجاد ابزارهای معاملاتی پیشرفته، این عیب بزرگ را در صرافی‌های غیرمتمرکز برطرف نمایند.
8. دسترسی به شت کوینها
سودهای چند هزار درصدی و انفجاری شت کوینها باعث شده است تا تریدرها بخشی از دارایی‌های خود را بر روی این توکن‌ها سرمایه‌گذاری کنند. صرافی‌های متمرکز معمولا رمزارزهای شناخته شده و ایمن را در صرافی خود لیست می‌کنند و کاربران در این صرافیها به شت کوین‌های کمتری دسترسی دارند. اما در صرافی‌های غیرمتمرکز نظیر پنکیک سواپ، اکثر شت کوین‌های موجود در بازار را در صرافی خود لیست می‌کنند و کاربران می‌توانند بخشی از سرمایه خود را در ترید شت کوینها قرار دهند.
بهترین صرافی متمرکز
در حال حاضر بیش از 500 صرافی متمرکز در دنیای کریپتوکارنسی وجود دارد. کاربران باید بتوانند با در نظر گرفتن پارامتری همچون امنیت، رابط کاربری، ابزارهای معاملاتی و تیم توسعه، صرافی مورد نظر خود را انتخاب کنند. به صورت کلی با در نظر گرفتن سوابق عملکرد صرافیها لیست زیر شامل بهترین صرافی‌های متمرکز می‌باشد:
1. بایننس (Binance)
صرافی بایننس یکی از بزرگترین صرافی‌های متمرکز در دنیای ارزهای دیجیتال است که امکان ترید بیش از 1000 رمز ارز در این صرافی وجود دارد. در حال حاضر بایننس بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال است که در سال 2017 توسط چانگ پنگ ژائو یا CZ تاسیس شد. حجم معاملات روزانه در این صرافی بیش از 2 میلیارد دلار است و نقدینگی بالایی در این صرافی برای معاملات وجود دارد.
علاوه بر این، وجود وب سایت چند زبانه، پشتیبانی 24 ساعته، وجود برنامه مخصوص برای موبایل در کنار امنیت بالای این شبکه باعث شده است تا کاربران زیادی تمایل داشته باشند که در این صرافی ثبت نام و احراز هویت کنند. صرافی بایننس برای تریدرهای حرفه‌ای امکاناتی همچون معاملات اسپات و مارجین، اهرم و معاملات فیوچرز را فراهم میکند. صرافی بایننس دارای توکن بومی بایننس کوین (BNB) است که کاربران با داشتن این توکن در کیف پول خود، می‌توانند از صرافی بایننس در کارمزدهای معاملاتی تخفیف دریافت کنند.
2. کراکن (kraken)
صرافی کراکن از دیگر صرافی‌های متمرکز معتبر در بازار کریپتوکارنسی است که توانسته است کاربران زیادی را به خود جذب کند. این صرافی متمرکز که در کشور هند فعالیت میکند، دارای سطح نقدینگی بالایی است و کاربران به راحتی می‌توانند معاملات خود را در کسری از ثانیه انجام دهند. صرافی کراکن دارای رابط کاربری بسیار ساده است و کاربران در این صرافی به سادگی می‌توانند دارایی خود را معامله کنند.
این صرافی دارای سطح امنیتی پیشرفته است و کاربران به کمک آن می‌توانند سپر امنیتی خوبی برای دارایی‌های خود ایجاد کنند. علاوه بر این صرافی کراکن از ابزارهای حرفه‌ای معاملاتی نظیر معاملات مارجین، اسپات و اهرم نیز پشتیبانی میکند. علاوه بر موارد گفته شده، کاربران در این صرافی می‌توانند ارز فیات خود را به طور مستقیم به رمز ارز تبدیل کنند. در واقع کاربران با واریز ارزهای فیاتی همچون دلار و یورو، می‌توانند به طور مستقیم به خرید رمز ارزها بپردازند.
3. صرافی متمرکز کوکوین (kucoin)
صرافی کوکوین از دیگر صرافی‌های مشهور متمرکز در بازار ارزهای دیجیتال است. این صرافی کار خود را از سال 2017 آغاز کرد و توانست با ایجاد رابط کاربری ساده و ابزارهای حرفه‌ای معاملاتی، کاربران زیادی را به خود جذب کند. این صرافی دارای نسخه موبایل نیز می‌باشد و با پشتیبانی 24 ساعته، به طور کامل با کاربران خود در ارتباط است. میزان کارمزد معاملاتی در این صرافی پایین است و اکثر رمز ارزهای مشهور بازار کریپتوکارنسی را در صرافی خود لیست کرده است. علاوه بر این، این صرافی دارای توکن بومی KCS است که در بستر اتریوم با استاندارد ERC-20 ایجاد شده است و با هدف توسعه صرافی کوکوین، وارد بازار کریپتوکارنسی شده است.
4. کوین بیس (coinbase)
صرافی کوین بیس یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین صرافی‌های متمرکز برای معاملات رمزارزها به شمار می‌آید. صرافی کوین بیس فعالیت خود را از سال 2012 آغاز کرد. در آن زمان کوین بیس تنها پلتفرمی ایمن برای خرید و فروش بیت کوین به حساب می‌آمد اما بعد از توسعه این صرافی، اکنون بیش از 200 نوع رمز ارز در آن قابل معامله می‌باشد.
صرافی کوین بیس دارای میزان نقدینگی بالایی است و کاربران می‌توانند در بستر این صرافی، که دارای رابط کاربری ساده‌ای است، معاملات خود را انجام دهند. در حال حاضر کوین بیس نسخه پیشرفته خود، یعنی coinbase pro، را اجرا کرده است. نسخه کوین بیس پرو مختص تریدرهای حرفه‌ای است که در آن می‌توانند علاوه بر ابزارهای حرفه‌ای نظیر معاملات مارجین، چارت‌های قیمتی را با ابزارهای مختلفی تحت نظر گرفته و معامله کنند.
5. اوککس (OKEx)
صرافی اوککس از دیگر صرافی‌های متمرکز و بین المللی برای ارزهای دیجیتال است که با فراهم کردن بستری ایمن، توانسته است کاربران زیادی را به خود جذب کند. این صرافی در سال 2014 تاسیس شد و دفتر مرکزی آن در سیشل قرار دارد. صرافی اوککس دارای نسخه موبایل در هر دو سیستم اندروید و IOS است و کاربران به وسیله تلفن همراه خود می‌توانند دارایی‌های خود را معامله کنند. حجم معاملات و میزان نقدینگی در این صرافی بالا است و امکان برداشت و واریز ارزهای فیاتی همچون یورو و دلار وجود دارد.
در این صرافی کاربران می‌توانند از پشتیبانی 24 ساعته استفاده کنند و به وسیله کارمزدهای معاملاتی پایین، به سادگی به خرید و فروش بپردازند. علاوه بر تمامی موارد گفته شده، این صرافی دارای بخش آموزشی برای کاربران مبتدی است. وجود معاملات مارجین و اسپات از دیگر امکانات موجود در این صرافی است.
سخن پایانی
صرافی متمرکز یا CEX، مخفف centralized exchange است که اولین نسل صرافی‌های ارز دیجیتال به شمار می‌آید. صرافی‌های متمرکز دارای رابط کاربری متفاوتی هستند اما ساز و کار آن‌ها یکسان می‌باشد. در این صرافیها سفارش‌های خرید و فروش با هم تطبیق داده می‌شوند و معاملات توسط اپراتورهای پلتفرم دریافت و انجام می‌شود.
علاوه بر این، در بیشتر صرافی‌های متمرکز ابزارهای معاملاتی نظیر اهرم، معاملات مارجین، آپشن و غیره وجود دارد و تریدرهای حرفه‌ای به منظور سود بیشتر می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. در حال حاضر انواع صرافی‌های رمز ارز متفاوت است و هر کاربر باید برحسب نوع معامله و استراتژی خود، صرافی مناسب خود را انتخاب کند. در این مقاله تلاش کردیم تا با صرافی‌های متمرکز و تفاوت آن‌ها با صرافی‌های غیر متمرکز آشنا شویم.
بسیار مفید بود. مرسی از مطالب به روزتون