(Modern Portfolio Theory)
نظریه پرتفوی مدرن (MPT) چارچوبی است که اصول تخصیص دارایی و تنوع بخشیدن به آن را از طریق مدلی ریاضی شکل میدهد. طبق این نظریه، میتوان “سرحد کارآمدی” یک پرتفوی بهینه را به گونهای تعریف کرد که حداکثر بازده مورد انتظار را در مقابل سطح معینی از ریسک مشخص میکند. این نظریه در سال ۱۹۵۲ توسط هری مارکوویتز (Harry Markowitz) در مقالهای در مجله Journal of Finance مطرح گردید. مارکوویتز بعدها به خاطر مطرح ساختن نظریه پرتفوی مدرن، جایزه نوبل دریافت کرد.
از نظر تغییر ارزش، دارایی های گوناگون معمولا روندی متفاوت با یکدیگر طی میکنند. شرایط بازار که باعث می شود یک نوع دارایی خاص عملکرد خوبی داشته باشد، ممکن است باعث شود که نوع دیگری دارایی عملکرد ضعیفی داشته باشد. فرض اصلی این است که اگر یک دسته دارایی ضعیف عمل کند، می توان زیان را با استفاده از نوع دیگری از دارایی که عملکرد خوبی دارد، متعادل نمود.
بر اساس این نظریه، با ترکیب دارایی ها از انواع نامرتبط، می توان نوسانات پرتفوی را کاهش داد. این کار همچنین باعث میشود تا عملکرد تعدیل شده بر اساس ریسک افزایش یابد، به این معنی که پرتفویی با همان میزان ریسک بازده بهتری را به همراه خواهد داشت. همچنین، بر اساس این فرضیه، اگر دو پرتفوی بازدهی یکسانی را ارائه دهند، هر سرمایهگذار منطقی پرتفوی با ریسک کمتر را ترجیح میدهد.
به عبارت ساده، نظریه پرتفوی مدرن چنین استدلال میکند که ترکیب داراییها در سبدی از داراییها که با یکدیگر همبستگی ندارند، کارآمدترین روش برای افزایش بازده حاصل از سرمایهگذاری است.