تفاوت لوریج و مارجین در معاملات فارکس چیست؟ و نحوه محاسبه margin و leverage

تفاوت بین لوریج و مارجین چیست؟ مارجین و لوریج چه کاربردهایی در معاملات بازارهای مالی دارند؟ استفاده از لوریج و مارجین چه مزایا و معایبی را به همراه دارد؟

فعالیت در بازار فارکس امتیازات و در عین حال، ریسک‌های زیادی می‌تواند به دنبال داشته باشد. برای به دست آوردن سود از معاملات فارکس ضروریست تا با استفاده از دوره‌های آموزش فارکس، با تمام مفاهیم مربوط به آن آشنا شویم. دو مفهوم مهم که در تمام معاملات فارکس کاربرد داشته و تاثیر مستقیمی بر چگونگی معاملات ما خواهند داشت، لوریج (Leverage) و مارجین (Margin) هستند. در این مقاله، قصد داریم تا ضمن تعریف دو مفهوم لوریج و مارجین، تفاوت‌های بین آن‌ها را نیز مورد بررسی قرار دهیم.

لوریج در فارکس

زمانی که یک حساب فارکس را در یک بروکر باز می‌کنیم، در مقابل هر میزان مبلغی که به حساب خود واریز می‌کنیم، بروکر به ما اعتبار اولیه می‌دهد. برای مثال، در صورتی که ما 1000 دلار به حساب خود واریز کنیم، در مقابل هر واحد دلاری که واریز کرده‌ایم، بین 1:25 و 1:100 اعتبار به ما تعلق می‌گیرد. این اعتبار اولیه لوریج یا اهرم نامیده می‌شود. اگر لوریج بروکر ما 1:25 باشد، 25 واحد از همان ارز به حساب ما اضافه می‌شود. یعنی اگر ما 20 دلار به حساب خود واریز کنیم، حدود 500 دلار لوریج به آن تعلق می‌گیرد.

لوریج یکی از مزیت‌های مهم بازار فارکس است که این امکان را به معامله‌گران می‌دهد تا بتوانند با سرمایه‌هایی اندک کار خود را آغاز کنند. با وجود مزیت‌های مهمی که لوریج در بازار فارکس دارد، می‌تواند عامل خطرناکی برای معامله‌گران تازه‌کار نیز باشد.

کاربرد لوریج (Leverage)

برای این که بتوانیم از لوریج مربوط به حساب فارکس خود به درستی استفاده کنیم و از آن سود ببریم، راه‌حل‌های فراوانی وجود دارد که در اینجا، به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• در ابتدا، بهتر است با ضریب لوریج‌های پایین در معاملات شرکت کنیم.
• لازم است تا میزان سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهیم تا در صورت ضرر، بتوانیم بخشی از سرمایه خود را حفظ کنیم.
• باید از استاپ لاس (Stop Loss) برای معاملات خود استفاده کنیم. استاپ لاس یا حد ضرر یکی دیگر از قابلیت‌های بازار فارکس است که به کمک آن، می‌توانیم حد ضرر معاملات را مشخص کنیم و از زیان‌های بیشتر جلوگیری نماییم. مشخص کردن استاپ لاس در معاملات هر بازار مالی لازم است.

چگونگی محاسبه لوریج

مقدار لوریج یا اهرم به قوانین و شرایط بروکر فارکس ما بستگی خواهد داشت. بروکرهای مختلف، معمولاً بین 25 تا 1000 واحد ارز واریز شده توسط معامله‌گران، لوریج می‌دهند. ممکن است تصور کنید بروکری مناسب‌تر است که مقدار لوریج بیشتری به معامله‌گران خود ارائه می‌دهد. اما با در نظر گرفتن این نکته که لوریج می‌تواند به صورت شمشیری دو لبه عمل کند، استفاده از مقدار کمتر لوریج برای معامله‌گران تازه‌کار مناسب‌تر است.

در صورتی که معامله‌گران بتوانند معاملات صحیح و پرسودی را آغاز کنند، می‌توانند از این اعتبار به خوبی استفاده کرده و سود بسیاری را به دست آورند. اما اگر معامله‌گری با مقدار لوریج بالایی وارد معاملات پرریسک شود، ممکن است دچار ضررهای زیادی در حساب فارکس خود شود.

مارجین در فارکس (Margin)

در معاملات فارکس، ما نمی‌توانیم تمام موجودی خود را وارد معامله کنیم. اگر ما وارد معامله در فارکس شویم، پول باقیمانده روی حساب‌ ما به دو بخش تقسیم می‌شود:

• قسمتی از حساب خود را که نمی‌توانیم وارد معامله کنیم، مارجین یا حاشیه اطمینان نامیده می‌شود.
• قسمت دیگر باقی‌مانده حساب ما که می‌توانیم آن را در معاملات دیگر استفاده کنیم، فری مارجین (Free Margin) نامیده می‌شود.

با در نظر گرفتن این تقسیم‌بندی، می‌توانیم مارجین را وثیقه‌ای در نظر بگیریم که بروکر فارکس ما، آن را برای یک معامله نگه می‌دارد. به غیر از مارجین و فری مارجین، انواع دیگری از مارجین نیز در فارکس وجود دارند که بسته به بروکر مربوطه و شرایط خاص در معاملات، ممکن است روی معاملات ما اعمال شوند. چند مورد از دیگر انواع مارجین مورد استفاده در معاملات فارکس عبارت هستند از:

• کال مارجین (Margin Call): بدترین حالت ضرر معامله‌گران در بازار فارکس است که در آن نه تنها مارجین، بلکه مقدار فری مارجین حساب فارکس هم به حداقل می‌رسد. ما زمانی این پیام را دریافت می‌کنیم که مقدار پول موجود در حساب ما نتواند ضرر احتمالی ما را پوشش دهد. این حالت زمانی روی می‌دهد که مقدار اکوئیتی ما به زیر مقدار مارجین استفاده شده برسد. اگر مارجین کال روی دهد، بروکر از ما می‌خواهد پول بیشتری به حساب خود واریز کنیم. اگر این کار را نکنیم، بعضی یا تمام پوزیشن‌های باز ما توسط بروکر به قیمت بازار بسته می‌شوند.
• مارجین لول (Margin level): مارجین ‌لول به ‌صورت درصدی در معاملات نشان داده می‌شود. این مفهوم حاصل تفریق فری مارجین بر مقدار مارجین است. تا وقتی که مارجین‌ لول ما بالاتر از 100٪ باشد، به این معناست که معامله ما وارد حد مارجین نشده و جای هیچ نگرانی نیست. اما اگر مارجین ‌لول به 100٪ یا پایین‌تر از آن برسد، نشان می‌دهد که معامله ما دارد دچار ضرر جدی می‌شود.
• موجودی حساب (Balance): به مقدار کل پولی که در حساب معاملاتی خود داریم، موجودی حساب گفته می‌شود.
• مارجین استفاده شده: مقدار پولی که کارگزاری ما برای باز نگه داشتن پوزیشن‌های فعلی ما نزد خود قفل کرده است، مارجین استفاده شده گفته می‌شود. با وجودی که این پول هنوز مال ماست، اما نمی‌توانیم به آن دست بزنیم تا زمانی که بروکر آن را به ما پس بدهد.
• مارجین قابل استفاده: به مقدار پولی گفته می‌شود که در حساب ما برای باز کردن پوزیشن‌های جدید موجود است.

چگونگی محاسبه مارجین

مقدار مارجین بسته به بروکر فارکس ما، می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین، بهتر است پیش از انتخاب بروکر مورد نظر خود، درمورد مقدار لوریج و مارجین آن اطلاعات درستی را به دست آوریم. در حالت کلی، بیشتر بروکرها در مقابل هر 100 دلاری که وارد معامله می‌کنیم، مقدار 125 دلار را به حاشیه اطمینان معامله یا مارجین آن معامله در نظر گرفته و آن را در حساب ما بلوکه می‌کنند.

در واقع، بسته به شرایط معامله و مقدار سرمایه گذاری، مارجین می‌تواند توسط خود معامله‌گران بازار قابل پیش بینی باشد. به عبارت دیگر، خود معامله‌گران می‌دانند که هر مقدار ارز را که معامله کنند، باید چه مقدار مارجین در حساب خود نگه ‌دارند.

تفاوت بین لوریج و مارجین در چیست؟

با در نظر گرفتن تعاریفی که برای هر یک از مفاهیم لوریج و مارجین در فارکس ارائه دادیم، درک تفاوت این دو مفهوم کار ساده‌ایست. در حقیقت، مارجین حاشیه سود معاملات فارکس است، اما لوریج، اهرم اعتباری معاملات این بازار محسوب می‌شود. تفاوت‌های زیادی بین مارجین و لوریج وجود دارد و به همین دلیل، نمی‌توانیم این دو مفهوم را با یکدیگر اشتباه بگیریم. با این حال، به دلیل پیچیده بودن این دو مفهوم در معاملات، بسیاری از معامله گران بازار فارکس تنها به دانش شهودی خود تکیه کرده و از بررسی دقیق تفاوت لوریج و مارجین احتراز می‌کنند.

در صورتی که شما هنوز وارد بازار بزرگ فارکس نشده‌اید یا در مراحل ابتدایی ورود به این بازار هستید، بهتر است مطالب کامل مربوط به تمام مفاهیم فارکس را به دقت مطالعه کنید. درک تفاوت بین لوریج و مارجین به طور خاص می‌تواند به ما در انجام معاملات سودآور کمک کند.

مارجین در واقع ودیعه‌ای برای ضررهای احتمالی معاملات است که از سوی بروکرها درمورد باقیمانده حساب ما تعیین و برنامه‌ریزی می‌شود. در مقابل، لوریج اعتبار اولیه‌ایست که به ما کمک می‌کند تا با دارایی کم و سرمایه گذاری اندک خود نیز بتوانیم وارد معاملات بازار ارز شویم.

مارجین مفهومی ثابت، کلی و همه جانبه است، اما لوریج مفهومی کمک کننده و مفید بوده که اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرد، مزیتی برای بازار فارکس محسوب می‌شود. بنابراین، می‌توان گفت که تفاوت لوریج و مارجین در فارکس بسیار زیاد بوده و هر یک مفاهیم جداگانه‌ای مخصوص به خود را دارند.

مفاهیم مرتبط با لوریج و مارجین

کسانی که قصد دارند وارد بازار فارکس شوند و معاملات بین المللی خود را آغاز کنند، علاوه بر مفهوم لوریج و مارجین در فارکس، باید مفاهیم زیر را نیز مورد بررسی و مطالعه قرار دهند:

• استاپ اوت (Stop Out): در بازار فارکس، هنگامی که مارجین لول از سطح تماس مارجین (margin call level) عبور کند و به استاپ اوت لول (stop out level) برسد، معاملات باز همگی متوقف یا اصطلاحاً استاپ اوت می‌شوند. استاپ اوت لول بسیار شبیه به کال مارجین لول است، با این تفاوت که بسیار بدتر از آن و به معنای توقف معاملات است. کال مارجین پیش از توقف معاملات اتفاق می‌افتد.
• اکوئیتی (Equity): اکوئیتی عبارت است از بالانس حساب فارکس معامله‌گر به علاوه مقدار متغیر سود و ضرر در معاملات باز.

فعالیت در بازار فارکس به دانش و تخصص کافی درمورد تمام مفاهیم فوق نیاز دارد. با وجودی که بیشتر معامله‌گران این بازار هنوز هم این مفاهیم را به درستی درک نکرده‌اند، اما همه آن‌ها برای معامله در این بازار لازم هستند. شاید دلیل بیشتر زیان‌های ناشی از انجام معاملات فارکس، همین بی‌اطلاعی معامله‌گران از مفاهیم پایه این بازار باشد.

مزایای استفاده از لوریج و مارجین

• افزایش سودآوری: استفاده از لوریج به معامله‌گر امکان می‌دهد که با سرمایه گذاری اندک، معاملاتی با ارزش بیشتر انجام دهد. این امر می‌تواند سود حاصل از معاملات موفق را به طور قابل توجهی افزایش دهد. به عنوان مثال، اگر با استفاده از لوریج 10 به 1، یک معامله‌گر 1000 دلار سرمایه گذاری کند، می‌تواند در معاملاتی با ارزش 10,000 دلار شرکت کند، که این می‌تواند سود قابل توجهی را در صورت افزایش قیمت‌ها به همراه داشته باشد.
• دسترسی به فرصت‌های بیشتر: استفاده از مارجین به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا در فرصت‌هایی که پیش از این به دلیل محدودیت‌های مالی قابل دسترسی نبودند، سرمایه گذاری کنند. این امکان سبب می‌شود تا آن‌ها بتوانند در بازارها و دارایی‌های مختلفی فعالیت کنند و از نوسانات آن‌ها سود ببرند.
• انعطاف پذیری: لوریج و مارجین انعطاف پذیری بالایی را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهد. این امکان به آن‌ها کمک می‌کند تا استراتژی‌های متنوعی را پیاده سازی کنند و در شرایط مختلف بازار با سرعت بیشتری عمل نمایند.

معایب استفاده از لوریج و مارجین

• افزایش ریسک: هرچند لوریج می‌تواند سودها را افزایش دهد، اما در عین حال ریسک ضررهای بزرگتر را نیز به همراه دارد. اگر معامله به خلاف جهت پیش بینی‌شده حرکت کند، معامله‌گر ممکن است سریعاً با ضررهای بزرگی مواجه شود که می‌تواند کل سرمایه و حتی بیشتر را از بین ببرد.
• فشار نقدینگی: در شرایطی که بازار به شکل ناگهانی و به طور قابل توجهی به خلاف انتظارات حرکت کند، معامله‌گر ممکن است نیاز به تزریق نقدینگی اضافی داشته باشد تا موقعیت‌های باز شده خود را حفظ نماید. این موقعیت می‌تواند فشار مالی قابل توجهی ایجاد کند.
• هزینه‌های اضافی: استفاده از مارجین به معنای پرداخت بهره برای وام گرفته‌شده است. این هزینه‌ها می‌تواند در طولانی مدت تأثیر قابل توجهی بر بازدهی کلی داشته باشد. علاوه بر بهره، ممکن است هزینه‌های دیگری مانند کمیسیون‌ها و هزینه‌های نگهداری نیز وجود داشته باشد.
• تصمیم گیری تحت فشار: استفاده از لوریج می‌تواند فشار روانی زیادی بر معامله‌گران ایجاد کند، به خصوص در شرایط بازار پرنوسان. این فشار می‌تواند منجر به تصمیم گیری‌های عجولانه و نامناسب شود که ضررها را تشدید کند.

نکات مهم برای مدیریت ریسک هنگام استفاده از لوریج و مارجین

1. آموزش و دانش: قبل از ورود به معاملات مارجین و استفاده از لوریج، مهم است که با مفاهیم پایه‌ای مانند مارجین، لوریج، مارجین کال (Margin Call)، و نحوه محاسبه سود و زیان آشنا شوید. دانش و آگاهی کافی در این زمینه‌ها به شما کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید و ریسک‌های مرتبط با معاملات خود را بهتر مدیریت کنید. 
2. برنامه ریزی مالی دقیق: تعیین Take Profit در فارکس و حد زیان (Stop-Loss) قبل از شروع معامله، استراتژی مهمی برای محافظت از سرمایه است. حد زیان به شما کمک می‌کند تا در صورت برگشت بازار به ضرر شما، زیان‌ها را در سطح قابل قبولی محدود کنید. حد سود نیز به شما اجازه می‌دهد سودهای خود را در نقاط مشخصی قفل کنید.
3. استفاده محتاطانه از لوریج: استفاده بی‌رویه از لوریج می‌تواند ریسک‌ها را به شدت افزایش دهد. با انتخاب یک نسبت لوریج مناسب که با تحمل ریسک و استراتژی معاملاتی شما هماهنگ باشد، می‌توانید از خطرات ناشی از تغییرات ناگهانی بازار محافظت کنید.
4. مدیریت سرمایه: تخصیص بیش از حد سرمایه به یک معامله خاص یا به کارگیری تمام سرمایه در معاملات مارجینی می‌تواند خطرناک باشد. توصیه می‌شود فقط بخشی از سرمایه که آماده از دست دادن آن هستید را ریسک کنید و بقیه سرمایه خود را در سرمایه‌گذاری‌های کم ریسک‌تر نگه دارید.
5. نظارت مداوم: بازارهای مالی می‌توانند بسیار ناپایدار باشند و شرایط بازار به سرعت تغییر کند. بنابراین، مهم است که بر معاملات خود نظارت داشته باشید و آماده باشید تا در صورت نیاز سریعاً تصمیماتی بگیرید.
6. استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک: دستورات استاپ لاس و تیک پرافیت ابزارهای مهمی برای محدود کردن زیان‌ها و حفظ سودها هستند. با تنظیم این دستورات، می‌توانید از زیان‌های بزرگ جلوگیری کنید و سودهای خود را در نقاط مورد نظر قفل نمایید.
7. روانشناسی معامله‌گری: احساسات می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر تصمیم گیری‌های معاملاتی داشته باشند. توانایی حفظ خویشتن‌داری و عدم واکنش افراطی به نوسانات بازار می‌تواند به شما کمک کند تا در طولانی مدت به عنوان یک معامله‌گر موفق عمل کنید.

به خاطر داشته باشید که مدیریت ریسک اساسی‌ترین بخش معاملات با استفاده از مارجین و لوریج است و این نکات می‌توانند به شما کمک کنند تا با دید باز و آمادگی بیشتری در بازارها فعالیت کنید.