دامیننس بیت کوین (BTC dominance) به عنوان نسبت حجم بازار در بیت کوین به سایر رمز ارزهای بازار تعریف میشود. برخی از سرمایه گذاران و معامله گران رمز ارزها از دامیننس بیت کوین به عنوان راهنمایی برای تنظیم استراتژی‌های معاملاتی و ساختار سبد دارایی دیجیتال خود استفاده میکنند.
در حالیکه هزاران آلت کوین وجود دارد، بیت کوین به عنوان بزرگترین دارایی دیجیتال بر اساس ارزش بازار شناخته میشود. برخی از فعالان بازار از دامیننس بیت کوین به عنوان راهنمایی برای رفتار معاملاتی خود استفاده میکنند. به طور خاص، عقیده بر این است که دامیننس این کوین درک بهتری از روند عمومی لحظه‌ای بازار ارائه می‌دهد.
دامیننس بیت کوین و ارزش بازار
بیت کوین یکی از هزاران کوین یا توکن بازار کریپتو است، اما با این حال از لحاظ تأثیر نیاز به توجه بسیار زیادی دارد. بیت کوین به عنوان قدیمی‌ترین و بزرگترین رمز ارز دارای بیشترین نقدینگی و ثبات در این بازار است که این ارز را تبدیل به یکی از نقش‌آفرینان اصلی می‌کند. با توجه به همین شهرت و حجم بازار بالا قابل انتظار است که توجه عموم افراد در بازار کریپتو به این کوین جلب شود.
در این راستا و برای ارزیابی تأثیر بیت کوین، سرمایه‌گذاران عموماً از ابزاری تحت عنوان “دامیننس بیت کوین” (BTC dominance) استفاده میکنند.
به زبان ساده، ارزش بازار (یا حجم بازار: market capitalization) به ارزش کل آن دارایی در گردش اشاره دارد. حجم بازار به مقدار سرمایه‌ای گفته میشود که در یک ارز به صورت بلوکه درآمده است. معمولاً حجم بازار ارزهای مختلف با شاخص دلار آمریکا سنجیده میشود.
اگر چه حجم بازار دارای ضعف‌هایی است، اما می‌توان به کمک آن تا حدودی در جریان قدرت بازار کریپتو قرار گرفت. سؤال اینجاست که دامیننس bitcoin و ارزهای دیگر چگونه محاسبه میشود و چه نتایجی می‌توان از آن گرفت؟
کافی است که تعداد توکن‌های در گردش یک ارز دیجیتال را بر قیمت لحظه‌ای آن ضرب کنید تا حجم بازار آن به دست آید. از حالا به بعد خیلی ساده می‌توانید با تقسیم حجم بازار یک کوین بر حجم کل بازار کریپتو به دامیننس آن ارز دیجیتال برسید. برای بیت کوین هم ارزش بازار با ضرب قیمت لحظه‌ای در تعداد بیت کوینهای موجود محاسبه میشود.
دامیننس بیت کوین را هم می‌توان با فرمول زیر محاسبه کرد:
دامیننس بیت کوین= ارزش بازار بیت کوین/ ارزش کل بازار رمز ارزها
عوامل موثر بر دامیننس بیت کوین
تغییر روندها
قبل از ظهور گسترده آلت کوینها، عجیب نبود که دامیننس بیت کوین بالای 90 درصد باشد. با این حال همزمان با پذیرش روزافزون آلت کوینها، بیت کوین بخشی از بازار و شهرت خود را به دارایی‌های دیگر داد. این پروژه‌های جدید دارای نوسانات بیشتر قیمت و کارکردهای هیجان انگیز و متنوع بودند.
بیت کوین صرفاً به عنوان یک درگاه انتقال دارایی ایجاد شد. این در حالی بود که پروژه‌های رمز ارز جدیدتر می‌توانستند کارهای متنوع بیشتری را انجام دهند. برخلاف بیت کوین، اکثر آلت کوینها در امور مختلف از جمله بازی، هنر و خدمات مالی غیر متمرکز نقش دارند. بسته به روند فعلی، ممکن است علاقه و معاملات بیشتری در مورد یک نوع خاص از پروژه‌های رمز ارز وجود داشته باشد. به عنوان مثال، رشد ناگهانی توکن‌های غیر قابل تعویض (NFT) ممکن است باعث شود که کفه ترازو دامیننس btc تا حدودی به نفع توکن‌های مرتبط با NFT کاهش یابد.
با گذشت زمان، بیت کوین خود را به عنوان یکی از دارایی‌های رمزنگاری شده «پایدارتر» تثبیت کرد. علاقه معامله‌گران به نوسانات چشمگیر قیمت آلت کوینها و فرصت‌های متنوع کسب سود از طریق آنها می‌تواند بر دامیننس این کوین تأثیر بگذارد و منجر به تزریق سرمایه در دارایی‌های پرخطرتر شود.
بازار گاوی یا خرسی
طی چند سال گذشته، محبوبیت استیبل کوین ها به میزان فزاینده‌ای افزایش یافته است. این روند فشار مداومی را بر دامیننس بیت کوین وارد می‌کند. معمولاًَ در بازار خرسی یا در زمان نوسان، استیبل کوینها اغلب برای حفظ ارزش سرمایه به کار می‌روند. استیبل کوینها آلت کوینی هستند که دارای ارزش برابر با یک دارایی پایدار بیرونی هستند.
استیبل کوینها معمولاً از ارز فیات یا فلزات گران‌بها به عنوان پشتوانه استفاده میکنند. سرمایه‌گذاران و تریدرها اغلب از استیبل کوینها برای حفظ ارزش سود بدون نیاز به تبدیل رمز ارز خود به ارز فیات استفاده میکنند. هنگامی که وجوه از بازار بیت کوین خارج شده و به سمت استیبل کوینها می‌روند، دامیننس بیت کوین احتمالاً کاهش مییابد.
در بازار گاوی احتمال بروز عکس این روند وجود دارد. هنگامی که بازار رو به رشد است، معامله‌گران تشویق میشوند که سرمایه خود را از استیبل کوینها به دارایی‌های بی‌ثبات‌تر منتقل کنند تا فرصت‌های معاملاتی بیشتری برای خود ایجاد کنند. با این حال، تریدرهای جسور ممکن است گزینه‌های خطرناک‌تری را انتخاب کنند و نقدینگی را به آلت‌کوین‌هایی تزریق کنند که حتی از بیت‌کوین بی‌ثبات‌تر هستند. بدین ترتیب، تأثیرات کلی شرایط مطلوب بازار بر دامیننس بیت‌کوین بسیار وابسته به شرایط جاری و تصمیمات تریدرها دارد.
خرید رمز ارز از طریق استیبل کوین
در مقایسه با ارز فیات، استیبل کوینها راه مناسبی برای دسترسی به انواع رمز ارز ارائه می‌دهند. در واقع باید گفت که صرافی‌هایی که قابلیت تبادل ارزهای فیات را با رمز ارزها میسر می‌سازند، اندک هستند. با این حال، صرافی‌هایی که رمز ارزها را با رمز ارزهای دیگر مبادله میکنند، اغلب مجموعه جامع‌تری از استیبل کوینهای انتخابی را ارائه می‌دهند.
از این رو، افرادی که می‌خواهند رمز ارزهای خاصی را معامله کنند، ممکن است از طریق استیبل کوین وارد بازار شوند. به طور طبیعی، اگر مقدار قابل توجهی از وجوه جدید از طریق استیبل کوینها (و نه بیت کوین) وارد بازار شود، ارزش کل بازار رمز ارزها افزایش مییابد و باعث کاهش دامیننس این کوین میشود. این نوع تغییرات دامیننس معمولاً نشان‌دهنده شرایط گاوی و مساعد بازار است.
ظهور کوین های جدید
گاهی اوقات کوینهای جدیدی که وارد بازار میشوند، ممکن است به سرعت محبوبیت زیادی به دست آورند که این موضوع باعث میشود تا دامیننس بیت کوین کاهش یابد. باید به یاد داشته باشیم که بیت کوین با سایر رمزارزها در بازار “مبارزه” می‌کند. بنابراین، ظهور چندین آلت کوین محبوب به طور همزمان ممکن است بر دامیننس بیت کوین تأثیر بگذارد.
با این حال، ممکن است این آلت کوینها خیلی زود محبوبیت خود را از دست بدهند. اگر این اتفاق بیفتد و وجوه از این آلت کوینها به بیت کوین منتقل یا به طور کامل از بازار رمز ارزها خارج شود، دامیننس این کوین دوباره افزایش مییابد.
استفاده از دامیننس بیت کوین در ترید
درک احساسات بازار
ادغام شاخص «ترس و طمع» (Fear and Greed) با دامیننس بیت کوین
روش وایکوف (Wyckoff)
روش وایکوف که در اوایل دهه 1930 ابداع شد، شامل اصولی میشود که برای تریدرها در بازارهای مالی سنتی طراحی شده است. برخی از این اصول (مانند قانون علت و معلول) می‌توانند هنگام جستجوی فرصت‌های سود در کنار دامیننس بیت کوین اعمال شوند.
بسیاری از معامله‌گران و تریدرها از روش وایکوف برای شناسایی روند بازار و تخمین احتمال معکوس‌شدن روند استفاده میکنند. بر اساس روش وایکوف، رفتار معاملاتی از چهار مرحله تشکیل میشود: انباشت (accumulation)، نشانه‌گذاری (markup)، توزیع (distribution) و کاهش ارزش (markdown). شناسایی موقعیت دارایی‌ها در این چرخه می‌تواند در زمان‌بندی بازار به تریدرها کمک کند.
معامله‌گران و تریدرها اغلب از این رویکرد برای انتخاب روند قوی‌تر استفاده میکنند. در ادامه به سناریوهایی اشاره می‌کنیم که روش وایکوف در آنها اجرا میشود.
استفاده از دامیننس بیت کوین برای تشخیص آلت سیزن (alt season)
با افزایش تعداد آلت کوینها در بازار، عجیب نیست که دامیننس bitcoin در حال کاهش باشد. در سال‌های اخیر، برخی از آلت‌کوین‌ها محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند که باعث شد ارزش کل بازار همه آلت‌کوین‌ها در اواخر سال 2017 برای اولین بار از بیت‌کوین پیشی بگیرد. در ادامه باز هم دامیننس بیت کوین بالا رفت، اما دامیننس BTC از اواسط 2021 به پایین 50 درصد رسید و هیچگاه (تا هنگام نگارش این مقاله) بالاتر از نیمی از بازار را تصاحب نکرد.
دوره‌هایی که آلت‌کوین‌ها به‌طور پیوسته از بیت‌کوین بهتر عمل میکنند، به‌عنوان «فصل آلت‌کوین» یا «آلت سیزن» شناخته میشوند. بر اساس اصول روش وایکوف، چنین جابه‌جایی وجوه از بیت کوین به آلت کوینها به صورت چرخه‌ای اتفاق می‌افتد.
از آنجا که آلت کوینها در طول آلت سیزن عملکرد بهتری دارند، بیت کوین ممکن است شاهد تضعیف دامیننس خود در این مرحله از چرخه بازار باشد. بنابراین، افرادی که هم بیت کوین و هم آلت کوین را معامله میکنند، ممکن است بر دامیننس این کوین نظارت کنند تا پرتفوی خود را مطابق با آن تنظیم کنند.
استفاده از دامیننس بیت کوین با قیمت فعلی آن
برخی از افراد برای تصمیم‌گیری بهتر در معاملات خود از قیمت بیت کوین همراه با دامیننس آن کمک می‌گیرند. با وجودی که آنها قوانین سختی نیستند، در اینجا برخی از نتایج بالقوه را بررسی می‌کنیم که ترکیبات مختلف قیمت و دامیننس بیت کوین را نشان می‌دهد.
زمانی که قیمت و دامیننس بیت کوین در حال افزایش باشد، می‌تواند نشان دهنده روند صعودی بازار بیت کوین باشد.
زمانی که قیمت بیت کوین در حال افزایش اما دامیننس آن در حال کاهش باشد، می‌تواند نشان دهنده روند صعودی بازار آلت کوین باشد.
زمانی که قیمت بیت کوین در حال کاهش اما دامیننس آن در حال افزایش باشد، می‌تواند نشان دهنده روند نزولی بازار آلت کوین باشد.
زمانی که هم قیمت و هم دامیننس BTC در حال کاهش باشد، می‌تواند نشان دهنده روند نزولی کل بازار رمز ارزها باشد.
در حالی که قیمت و دامیننس بیت کوین بر روند صعودی یا نزولی بازار به صورت مستقیم تأثیر ندارند، مشاهدات تاریخی حاکی از وجود تأثیر بالقوه میان آنها است.
سخن پایانی
دامیننس بیت کوین ابزاری برای کمک به روشن ساختن چگونگی تغییر روند بازار است. برخی از تریدرها از آن برای تطبیق استراتژی‌های معاملاتی استفاده میکنند. این در حالی است که دیگران از آن برای مدیریت پرتفوی متنوع خود بهره می‌برند. توجه داشته باشید که دامیننس این کوین عملکرد بیت کوین یا هر رمز ارز دیگر را تضمین نمی‌کند و فقط به عنوان راهنمایی برای کمک به تریدرها برای برنامه‌ریزی رویکرد معاملاتی خود عمل می‌کند.
