نهنگ ها به عنوان بزرگترین پستاندار کره زمین شناخته میشوند. برخی از سرمایهگذاران بزرگ بیت کوین به همین منظور “نهنگ” خطاب میشوند. به دلیل سرمایه زیاد، نهنگ های بیت کوین میتوانند تأثیر زیادی بر بازار بگذارند. به همین دلیل است که بررسی رفتار نهنگ های ارز دیجیتال بسیار مهم است و میتواند یک سیگنال خوب باشد.
چه کسانی نهنگ ارز دیجیتال هستند؟
تعریف نهنگ بیت کوین یا ارزهای دیگر متفاوت است و بستگی به ارز مربوطه دارد. طبق تعریف عمومی، به کسانی “نهنگ بیت کوین” گفته میشود که حداقل 1000 BTC در اختیار داشته باشند. خب طبعاً این عدد برای ارزهای دیجیتال دیگر متفاوت است.
بیت کوین
پیش از بیت کوین ، تلاشهای زیادی برای توسعه یک ارز دیجیتال مطمئن شده بود. اما اکثر این ارزها دارای باگهای زیادی در زمینه پرداخت بودند و نمیشد از عدم پرداخت دوباره آنها مطمئن شد.
اولین بار ساتوشی ناکاموتو بود که از فناوری رمزنگاری و بلاکچین استفاده کرد و با تلفیق این دو فناوری توانست ارز دیجیتالی را طراحی کند که مشکلات سابق را نداشته باشد. از همان ابتدا قرار شد که بیت کوین در حجم محدود (21 میلیون کوین) توزیع شود تا عرضه محدود باعث شود که ارزش آن در بلندمدت بالا برود.

تأثیر نهنگ های بیت کوین بر قیمت
باور بر این است که دارایی بالای نهنگ های بیت کوین میتواند تأثیر زیادی بر پامپ و دامپ بازار داشته باشد. حتی انتظار میرود که این افراد توانایی دستکاری بازار را نیز داشته باشند.
تأثیر نهنگ ها بر کاهش قیمت یا دامپ
نهنگ های بیت کوین به ناگهان ممکن است حجم زیادی از بیت کوین خود را با قیمت پایینتر از بازار بفروشند.
طبعاً سفارش اکثر خریداران با همین نرخ تکمیل میشود. از آن جا که احتمالاً کل سفارشات بازار هم نتواند این حجم بالای فروش را تکمیل کند، در نهایت این نرخ تبدیل به نرخ اصلی بازار میشود و سایر فروشندگان هم مجبور میشوند که به این نرخ بسنده کنند.

بعد از این کاهش، نهنگها به هدف خود میرسند و میتوانند دارایی مورد نظر را با قیمت دلخواه خود خریداری کنند.
تأثیر نهنگ های بیت کوین بر افزایش قیمت یا پامپ
برعکس دامپ، نهنگها در این حالت حجم بالایی از دارایی مورد نظر را در قیمت بالا میخرند. به پشتوانه این سفارش، سایر فروشندگان هم جرأت پیدا میکنند که قیمتهای بالاتری را تقاضا کنند.
از آنجا که سفارش نهنگ بیت کوین میتواند حجم زیادی از سفارشات فروش را تکمیل کند، پس خریداران ضعیفتر هم مجبور خواهند شد که قیمت پیشنهادی خود را افزایش دهند تا سفارششان تکمیل شود. همین موضوع باعث میشود که قیمتها بالاتر بروند.

پس از این افزایش قیمت یا پامپ، نهنگ ارز دیجیتال میتواند دارایی مورد نظر خود را در قیمت بالا بفروشد.
استفاده نهنگها از روش واش ترید (Wash trade)
در این روش، نهنگ های بیت کوین بلافاصله اقدام به خرید و فروش تعداد زیادی کوین میکنند. این خرید و فروش ممکن است در یک نرخ ثابت انجام شود و دارای یک ارزش بالقوه نباشد.
اما این خرید و فروش در حجم بالا باعث میشود که حجم سرمایه و نقدینگی بازار به نظر بالا جلوه کند. در نتیجه، تریدرهای معمولی خیال میکنند که فرصت خرید (یا حتی فروش) است و بازار در حال نوسان میباشد. آن موقع است که نهنگها از روند ایجاد شده استفاده میکنند.
توجه داشته باشید که واش ترید فقط محدود به بیت کوین نمیشود و نهنگ های ارز دیجیتال میتوانند از این ترفند برای هر رمزارزی استفاده کنند.
نحوه توزیع کوینهای BTC
همان طور که گفته شد قرار بر این است که نهایتاً 21 میلیون BTC منتشر شود. اگر چه شبکههای بلاکچین ارز دیجیتال از مزیت تمرکززدایی استفاده میکنند، اما باز هم مشکل توزیعپذیری نامناسب کوین در بین آنها دیده میشود.

همان طور که در تصویر هم میبینید، طبق آخرین آمار 96 آدرس کیف پول وجود دارند که ویژگیهای یک نهنگ بیت کوین را در اختیار دارند و بیش از 10 هزار BTC در آنها نگهداری میشود.
این در حالی است که کیف پولهای بیت کوین بالغ بر 30 میلیون است. بدین ترتیب با یک محاسبه ساده درمییابیم که 0.000001 از کیف پولهای بیت کوین بر 15 درصد از کوینهای این شبکه تسلط دارند. طبق آمار، 40 درصد از کل بیت کوینها در 2200 کیف پول است.

آیا رفتار نهنگهای ارز دیجیتال غیر قانونی است و نمیتوان جلوی آنها را گرفت؟
رفتار نهنگ های بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگر غیر قانونی محسوب نمیشود. آنها صرفاً از روشها و استراتژیهای زیرکانه خود برای دستکاری بازار استفاده میکنند.
از آن جا که پروسه فعالیت آنها شامل خرید و فروش معمولی است، پس از لحاظ قانونی مشکلی ندارد و نمیتوان جلوی فعالیت آنها را گرفت. تنها نکته منفی اینجاست که وجود نهنگها در دنیای ارز دیجیتال ناعادلانه به حساب میآید، زیرا میتوانند تأثیرات دلخواه خود را بر بازار داشته باشند و بازار را به نفع خود بگردانند.

معمولاً نهنگها از چند آدرس کیف پول برای معاملات خود استفاده میکنند تا رصد رفتار آنها سخت شود.
رفتار نهنگ های بیت کوین
نهنگها علاوه بر جثه بزرگ به خونسردی و آرامش هم معروف هستند. به همین دلیل است که فعالیت و رفتار آنها به سختی قابل مشاهده است. آنها خیلی هوشمندانه و زیرکانه به انجام معاملات خود میپردازند. طبیعی است که حجم بالای معاملات آنها هم در لیست سفارشات وارد نمیشود، زیرا نهنگها از نقدینگی سفارشات صرافی استفاده نمیکنند.
نهنگ های بیت کوین (یا ارزهای دیجیتال دیگر) از “معاملات خارج از صرافی” (OTC) برای انجام امور مالی خود استفاده میکنند. اغلب اوقات، حجم معاملات درون صرافی برای تکمیل سفارشات نهنگها کافی نیست. به همین دلیل است که آنها یا با خود صرافی یا با کیف پول متقاضی (که احتمالاً یک نهنگ دیگر است) به صورت مستقیم معامله میکنند.
البته برخی نهنگها هم هستند که ممکن است حداقل گاهی از صرافی برای انجام معاملاتشان استفاده کنند.
در صورتی که حجم زیادی بیت کوین وارد صرافی شود میتواند سیگنالی برای فروش باشد و با توجه به حجم زیادشان منجر به کاهش قیمتها خواهند شد.
اصولاً نهنگها پس از معامله هم دارایی خود را از کیف پول صرافی بیرون میآورند و آن را به کیف پول سردشان انتقال میدهند. همین انتقال به این معناست که آنها میخواهند بیت کوین خود را هولد کنند و قصد ترید ندارند. این اتفاق میتواند موجب افزایش رغبت در کاربران بشود تا امید به رشد قیمت پیدا کنند.
از کجا میتوان رفتار نهنگها را مشاهده کرد؟
تریدرهای زیادی علاقه دارند که از روش “کپی ترید” (Copy Trade) استفاده کنند. خیلی از تریدرها هم میخواهند از طریق مشاهده رفتار نهنگها به درک بهتری از ادامه روند بازار برسند. برخی از نهنگها دارای آدرس مشخص هستند که در جامعه کریپتو معروف شدهاند.
اما مسلماً رصد 24 ساعته لیست سفارشات کار آسانی نیست. به همین دلیل است که پلتفرمهای خاصی به ارائه اینگونه خدمات میپردازند. از جمله این پلتفرمها میتوان به سایت “https://whale-alert.io” یا “https://whalemap.io” اشاره کرد.

سوءِ استفاده نهنگها از بازار
یکی از مفاهیم کاربردی در تحلیل تکنیکال “عمق بازار” (Market Depth) است. هر چه عمق بازار یک ارز دیجیتال بالاتر باشد، سختتر میتوان قیمتهای آن را دستکاری کرد و آن بازار ثبات بیشتری دارد.
نهنگ های ارز دیجیتال از بازارهایی با عمق پایین استفاده میکنند و با ورود یا خروج ناگهانی از چنین بازارهایی تلاش میکنند تا قیمت آن ارز را تحت تأثیر بگذارند.
معرفی معروفترین نهنگ های بیت کوین
برخی از نهنگ های ارز دیجیتال (بهخصوص نهنگ های بیت کوین) معروف هستند و به صورت علنی اعلام کردهاند که دارایی آنان تا چه حد است. بعضی از آنها حتی به صورت عمومی آدرس کیف پول خود را هم معرفی کردهاند.
نهنگ های ارز دیجیتال را میتوان به چند دسته کلی تقسیمبندی کرد.
صرافی ها
طبعاً صرافیها از جمله مهمترین نهنگها هستند. صرافیها برای در امان ماندن از نوسانات و تعدیل بازار معمولاً از انباشته ارز دیجیتال خود استفاده میکنند. از آن جا که BTC یکی از باثباتترین ارزهای موجود در بازار کریپتو است، طبیعی است که اکثر صرافیها به ذخیره ارز دیجیتال بیت کوین بپردازند.
تحقیقات سال 2019 نشان داد که بیش از 6 درصد از تراکنشهای مربوط به بیت کوین بین صرافیها اتفاق میافتد. جالب است بدانید که از ده کیف پول اول بازار، نیمی از کیف پولها متعلق به صرافیهای بایننس، اوکی اکسچنج و بیت فینکس (Bitfinex) است.
مؤسسات
صندوقهای سرمایهگذاری هم از بیت کوین به عنوان یک پشتوانه خوب استفاده میکنند تا در زمان بحران هم بتوانند سود کاربران خود را بپردازند.
طبق پیشبینیها، مؤسسه “گری اسکیل” (Grayscale) بزرگترین صندوق سرمایهگذاری بیت کوین محسوب میشود که بیش از 600 هزار BTC در اختیار دارد.
اشخاص
برخی سرمایهگذاران معروف توانستند صرفاً از طریق بیت کوین میلیاردر شوند. این افراد همان کسانی بودند که در ابتدای ظهور بیت کوین به خرید یا استخراج این رمز ارز پرداختند.
در ادامه برخی از معروفترین اشخاصی را بررسی میکنیم که بهعنوان نهنگ بیت کوین شناخته میشوند.
چانگ پنگ ژائو (Changpeng Zhao)
چانگ پنگ ژائو، ملقب به “CZ”، مدیر عامل بایننس است و طبق برآوردها بیش از 17 میلیارد دلار دارایی خالص دارد که 90 درصد آن در قالب رمز ارز است. گفته میشود که بیشتر رمزارزهای او BNB و BTC است.

برادران وینکلواس (Winklevoss)
این دو برادر صاحب صرافی ارز دیجیتال جمینای (Gemini) هستند و از اولین ماینرهای بیت کوین میباشند. آنها استخراج ارز دیجیتال بیت کوین را از سال 2013 شروع کردند.

برآوردها نشان میدهد که این دو برادر مالک بیش از 70 هزار BTC هستند و سرمایه خالص هر کدام از آنها بالغ بر 2 میلیارد دلار است.
برایان آرمسترانگ (Brian Armstrong)
آرمسترانگ مدیر عامل یکی از معروفترین صرافیهای ارز دیجیتال دنیا به نام “کوین بیس” (Coinbase) است. طبق برآوردها دارایی ارز دیجیتال او به راحتی بالغ بر 1 میلیارد دلار است که بخش زیادی از آن BTC است.
ایلان ماسک
در اوایل سال 2021 اعلام شد که ایلان ماسک بهعنوان مدیر شرکت خودروسازی تسلا اقدام به خرید 1.5 میلیارد دلار بیت کوین کرده است که حدود 40 هزار BTC میشد.

در همین سال بعد از پشتوانهسازی محکم، این شرکت حتی برای مدتی اعلام کرد که بیت کوین را بهعنوان یک روش پرداخت معتبر به رسمیت میشناسد. هر چند پس از مدتی این تصمیم به دلیل مضرات استخراج بیت کوین (از لحاظ مصرف انرژی) لغو شد.
ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)
ساتوشی ناکاموتو، بنیانگذار مرموز بیت کوین است که اولین بار بیت کوین را با همین نام مستعار عرضه و معرفی کرد. حدود 1.8 میلیون BTC در چند روز ابتدایی استخراج شد که بیش از دو سوم آن هرگز خرید و فروش نشده است.

پس انتظار میرود که ساتوشی ناکاموتو حدود یک میلیون BTC در اختیار داشته باشد. هیچ کیف پولی با این تعداد کوین وجود ندارد و انتظار میرود که او صرفاً کدهای این کوینها را نگه داشته باشد. در واقع، این نخبه نیازی به کیف پول برای نگهداری کوینها نداشته است و فقط کد را حفظ کرده است.
آینده نهنگ های بیت کوین
توجه داشته باشید که نهنگ ها فقط در بازار ارز دیجیتال وجود ندارد و بازارهای مالی دیگر (همچون فارکس و بازار سهام) هم دارای این مفهوم هستند.
همان طور که در طول مقاله ذکر شد، هر چه عمق بازار یک ارز دیجیتال بیشتر باشد احتمال کمتری وجود خواهد داشت که ارزش آن از نوسانات ناگهانی تأثیر بپذیرد.
به همین دلیل و با گذر زمان و پذیرش بیشتر ارزهای دیجیتال میتوان امیدوار بود که بیت کوین و سایر ارزها تأثیر کمتری از رفتار نهنگ های بازار ببینند و بازار حرفهایتری داشته باشند.