نیر پروتکل (NEAR Protocol) یک بلاکچین لایه 1 است که برای کمک به توسعهدهندگان و برنامهنویسان ایجاد شده است. ارز near بر پایه مکانیزم اثبات سهام (PoS) کار میکند و امکان توسعه اپلیکیشنهای غیر متمرکز (dApps) را فراهم میسازد.
کاربران گرامی، مطالب درج شده در این مقاله براساس تحقیق و تالیف نویسنده می باشد. با این حال، مسئولیت بررسی دقیقتر و صحت مطلب و موارد ذکر شده، بر عهده شماست و بروکر PCM تضمینی بر این موضوع ندارد.
شبکه بلاک چین نیر از ساختار ابری (cloud) برای توسعه این اپلیکیشنها استفاده میکند که محاسبات و ذخیره اطلاعات را بدون سرور انجام میدهند. بدین ترتیب از صدها سرور در سراسر نقاط جهان برای این منظور استفاده میشود.
شبکه near
بلاکچینهای لایه 1 همیشه با معضلاتی همچون هزینه تراکنش، سرعت و توانایی حفظ این ویژگیها با گستردهتر شدن شبکه رو به رو هستند. مطمئناً محبوبترین و برترین بلاکچین لایه 1 اتریوم است، اما شبکه نیر هم تلاش دارد تا با بهبود معایب اتریوم یک شبکه بهتر را در این حوزه برای طراحان برنامهها غیر متمرکز فراهم سازد. پروتکل نیر سریعتر و ارزانتر از اتریوم است.

جالب اینجاست که طبق اهداف برنامهریزی شده، شبکه نیر بعد از پیادهسازی تمام فازها باید قادر به پردازش صد هزار تراکنش شود که نسبت به شبکههایی همچون سولانا (با توان عملیاتی 3 هزار تراکنش) هم بیشتر است. برای مقایسه، کافی است بدانیم که شبکه کارت اعتباری معروف ویزا کارت (VISA) در پایان سال 2022 بین 7 تا 8 هزار تراکنش بوده است.
شبکه نیر وعده داده است که با فناوری خود بتواند تراکنشها را ظرف 1 تا 2 ثانیه تکمیل کند. این تراکنشها امن خواهند بود و کمتر از 1 سنت هزینه خواهند داشت.
از آن جا که شبکه نیر به صورت اوپن سورس (Open source) فعالیت میکند، هر برنامهنویسی میتواند این کدها را مشاهده کند و به توسعه این شبکه کمک کند. این کمک میتواند در قالب یافتن باگها، پیشنهاد برای آپدیت ویژگیهای مختلف پلتفرم یا ساخت اپلیکیشنهای جدید بر بستر این شبکه باشد.
تاریخچه ارز دیجیتال near
ارز دیجیتال نیر در سال 2020 توسط الکساندر اسکیدانوف (Alexander Skidanov) و ایلیا پولوسوخین (Illia Polosukhin) توسعه یافت. در اصل، ارز near در قالب یک پلتفرم یادگیری ماشینی (machine learning) طراحی شده است.
برای آن که ارز دیجیتال نیر با اهداف لایه 1 همسو باشد، نیاز است که قراردادهای هوشمند را پشتیبانی کند.
تیم توسعه ارز near
الکساندر و ایلیا شرکت نوپای “Y Combinator” را در سال 2018 تأسیس کردند که در حوزه فناوری به ارائه نوآوری میپرداخت. محصولاتی همچون دراپ باکس (Dropbox)، فایل کوین (Filecoin) و ردیت (Reddit) از زیر مجموعههای همین شرکت هستند.
هم الکساندر و هم ایلیا تجارب زیادی را در شرکتهایی همچون مایکروسافت و گوگل داشتهاند. فعالیت ایلیا باعث شد که سامانه گوگل ترنسلیت هم پیشرفت زیادی داشته باشد.

جالب است بدانید که این دو توانستند در جولای 2018 و پس از معرفی پروتکل نیر یک سرمایه 15 میلیون دلاری را جذب کنند و تیم خود را از 2 به 10 نفر افزایش دهند. نکته اینجاست که همه این اتفاقات در بازار خرسی رخ داد! تیم توسعه پروتکل نیر هم اکنون در سانفرانسیسکو قرار دارد و بیش از 50 کارمند و برنامهنویس از سراسر نقاط جهان دارد.
با گذشت زمان، کنترل بلاک چین نیر به دارندگان کوین NEAR اهدا خواهد شد. این موضوع باعث میشود که ارز دیجیتال نیر تبدیل به یک سازمان خود مختار غیر متمرکز (DAO) شود.
توکن NEAR
توکن NEAR توکن کاربردی اکوسیستم نیر محسوب میشود. در هنگام ساخت جنسیس بلاک (اولین بلاک در بلاکچین نیر)، همه توکنهای این شبکه استخراج و ساخته شدند. در مجموع، حداکثر توکنهای شبکه نیر 1 میلیارد توکن NEAR میباشد. با توجه به این عرضه بالا، شبکه نیر مجبور بود که بخش زیادی از این توکنها را در حالت ذخیره نگه دارد و صدور آنها را مدیریت کند.

هر ساله 5 درصد توکن بیشتر عرضه خواهد شد که 0.5 درصد از آن به خزانه نیر فرستاده میشود. 4.5 درصد باقیمانده باعث تورم در توکن NEAR خواهند شد و باید با افزایش کاراییها و بهبود شبکه مدیریت شوند. این 4.5 درصد در قالب پاداش به اعتبارسنجهایی اهدا میشود که وظیفه تأیید تراکنشها را اجرا کردهاند.
البته به یاد داشته باشید که شبکه نیر همه کارمزدهایی که دریافت میکند را برای کاهش تورم میسوزاند. بدین ترتیب، با افزایش کاربران و تراکنشهای شبکه کارمزدها بیشتر خواهد شد و احتمالاً بیشتر از حجم 5 درصدی باشد که سوزانده میشود. در این صورت، شبکه به صورت تورمزدا در میآید و ارزش توکن NEAR طبعاً بالا خواهد رفت.
توکن NEAR در پروسه حاکمیت هم نقش دارد و میتواند به منظور رأیدهی در مورد مسائل مختلف توسعه و پیشرفت پروژه به کار گرفته شود.
در هنگام نگارش این مقاله، ارزش هر توکن NEAR برابر با 2.57 دلار میباشد. در حال حاضر، عرضه در گردش NEAR هم برابر با 851 میلیون توکن است. حجم معاملاتی NEAR در بازار کریپتو 2 میلیارد و 186 میلیون دلار است که این ارز را در جایگاه 33م بازار کریپتو قرار میدهد.
پایینترین قیمت توکن NEAR 0.52 دلار است که در نوامبر 2020 رقم خورد. بالاترین قیمت این توکن هم 20.44 دلار بوده است که در 16 ژانویه 2022 به دست آمد و خرید و فروش میشد.
کاربرد توکن NEAR
پروتکل نیر از مکانیزم اثبات سهام برای حفظ امنیت شبکه استفاده میکند. در چنین شبکههایی، مهمترین کاربرد توکن بومی شبکه برای وثیقهگذاری استفاده میشود.

از جمله کاربردهای توکن NEAR میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاربران از طریق استیک توکنهای NEAR به تأمین امنیت شبکه کمک میکنند و اجماع در خصوص اطلاعات به دست میآید. نودهای اعتبارسنج باید توکن NEAR خود را استیک کنند تا مجاز به ساخت بلاک جدید شوند و پاداش خود را در قالب همین توکن بومی دریافت کنند.
- کاربرد دیگر توکن NEAR مربوط به پرداخت کارمزدها میشود. کارمزد تراکنشهای شبکه نیر باید در قالب این توکن پرداخت گردد. کارمزد تراکنشها معمولآً سوزانده میشود تا به کاهش عرضه کمک کند. با این حال ممکن است مقداری از این کارمزد هم به نویسندگان قرارداد هوشمند برسد.
- نیر پروتکل میتواند برای ذخیره اطلاعات در محیط بلاک چین هم به کار رود. بدین منظور، کاربران باید کارمزد ذخیره این اطلاعات را با توکن NEAR پرداخت کنند.
مقدار پاداش افراد برحسب میزان استیک آنها مشخص خواهد شد. توجه داشته باشید که مقدار استیک معمولاً در یک بازه مشخص بلوکه میشود. البته برخی پلتفرمهای لیکویید استیک هم وجود دارند که امکان استفاده از توکنها را در همان بازه بلوکه میسر میسازند.
“متا پول” (Meta Pool) پلتفرمی است که برای استیک نقدینه به کار میرود. به ازای استیک توکن NEAR، به همان میزان، توکن stNEAR به شما تعلق میگیرد. کاربران میتوانند از این توکن درست شبیه به توکن NEAR استفاده کنند و با پرداخت کارمزد بیشتر زودتر از موعد توکن خود را از استیک دربیاورند. پلتفرم فینوآ (Finoa) هم برای استیک نقدینه میتواند به کار گرفته شود.
به طور عمومی، اعتبارسنجهایی که توکن بیشتری داشته باشند تأثیر بیشتری بر پروسه اجماع خواهند داشت. اعتبارسنجها از طریق فرآیند مزایده انتخاب میشوند که معمولاً یک بازه زمانی 12 ساعته به طول خواهد انجامید.
استیک توکن NEAR
در مکانیزمهای اثبات سهام از روش سپردهگذاری برای تأمین امنیت و پیشبرد فعالیتهای اجرایی استفاده میشود. شبکه نیر از این مکانیزم استفاده میکند. فایده اثبات سهام در این است که نیاز به استخراج ندارد و از لحاظ هدررفت انرژی بهتر است. بدین ترتیب، شبکههای ارز دیجیتال هم غیرمتمرکزتر خواهند بود.

در حال حاضر، 100 نود در شبکه بلاکچین نیر وجود دارد. این نودها نیاز به حداقل 67 هزار توکن NEAR برای شروع فرآیند تأیید بلاکهای جدید اطلاعاتی دارند. طبق آخرین گزارشات، کمترین میزان استیک یک نود در شبکه نیر تا پایان سال 2022 بالغ بر 162 هزار توکن NEAR بود.
برای تبدیل شدن به یک نود اعتبارسنج در شبکه نیر باید ضوابط و شرایط آن را در سایت رسمی پروتکل نیر بررسی کنید. لازم به ذکر است که استخرهای استیک هم برای افرادی که توان سپردهگذاری 67 هزار توکنی ندارند فراهم است. آنها میتوانند از استخرهای استیک صرافیها استفاده کنند تا مجبور به پرداخت کل مبلغ اعتبارسنج نباشند و صرفاً این سرمایه را به صورت امانت به اعتبارسنج اصلی بدهند.
پروتکل نیر میخواهد در آینده نودهای موبایلی را نیز معرفی کند. استفاده از تلفنهای همراه در پروسههای اثبات سهام و حتی اثبات کار در دنیای بلاک چین چیز جدیدی نیست، اما به دلیل معایب و تأثیرات منفی آن بر تلفن همراه معمولاً از آن چشمپوشی میشود. تیم توسعه پروتکل نیر برای افزایش تعداد نودهای شبکه و تمرکززدایی بیشتر احتمالاً در آینده دست به چنین کاری هم بزند. هر چند در هر صورت تصمیم نهایی بر عهده اعضای بلاکچین است و میتوانند نظر خود را در این خصوص با رأی اعلام کنند.
قیمت ارز NEAR
در هنگام نگارش این مقاله، قیمت ارز دیجیتال NEAR برابر با 2.4 دلار میباشد. بالاترین قیمت این توکن در ژانویه 2022 رقم خورد. در این تاریخ، قیمت NEAR به 20.44 دلار رسید. پایینترین قیمت آن هم در نوامبر 2020 (0.52 دلار) به دست آمد.
حجم معاملات بازار ارز near در حال حاضر کمی بیشتر از 2 میلیارد دلار است که آن را در جایگاه 33م بازار ارزهای دیجیتال قرار داده است.
عرضه اولیه کوین (ICO) در پروتکل نیر
عرضه اولیه کوین در آگوست 2020 بر بستر کوین لیست (CoinList) شروع به کار کرد. در این عرضه اولیه، 120 میلیون توکن NEAR با قیمت میانگین 30 سنت به فروش رسید که یک سرمایه 33 میلیون دلاری را برای پروتکل نیر در پی داشت. بدین ترتیب، در این عرضه اولیه، 12 درصد از حداکثر عرضه NEAR به فروش رسید.
توزیعپذیری توکن NEAR
مهم است بدانید که باقیمانده توکنهای NEAR به شرح زیر میان نهادهای مختلف توزیع شدند: 17 درصد برای بورسیه به نهادهای دیگر مالی ذخیره شد، 14 درصد به تیم توسعه اختصاص یافت، 17.6 درصد به مشارکتکنندگان ابتدایی پروژه اهدا شد. این توکنها در 7 دوره فروش خصوصی به صاحبان آنها فروخته شد که 35 میلیون دلار دیگر را برای پروتکل نیر به ارمغان آورد.

بهترین کیف پولها برای نگهداری ارز NEAR
برای نگهداری داراییهای دیجیتال از کیف پولهای دیجیتال استفاده میشود. این کیف پولها دو نوع دارند: کیف پولهای سرد یا آفلاین و کیف پولهای گرم یا آنلاین.
کیف پولهای سرد شبیه به فلشهای حافظه هستند. کلید خصوصی کاربر به صورت رمزنگاریشده در درون این کیف پولها نگهداری میشود و به دلیل ماهیت آفلاین از خطر هک دور هستند. البته ساختار آفلاین باعث خواهد شد که تریدر نتواند به سرعت به پلتفرم صرافی دلخواه خود وصل شود و اقدام به خرید و فروش ارزهای خود کند. از جمله برترین کیف پولهای سرد برای ذخیره توکن NEAR میتوان به لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) اشاره کرد.
کیف پولهای گرم در قالب اپلیکیشن موبایل یا افزونههای مرورگر صادر میشوند. این کیف پولها میتوانند به سرعت به پلتفرم صرافی وصل شوند و نیازی به صرف زمان زیاد برای این کار ندارند که تریدرها از این ویژگی برای حفظ فرصتهای معاملاتی و ترید سریعتر استفاده میکنند. از جمله بهترین کیف پولهای گرم هم میتوانیم از مای نیر والت (MyNearWallet)، کیف پول اکسودوس (Exodus)، گواردا (Guarda) و متامسک (MetaMask) نام ببریم.
ویژگیهای ارز near
برخلاف اکثر بلاکچینها، پلتفرم نیر تلاش کرد که کاربرپسند باشد و آدرس کیف پولها در این شبکه قابل قرائت و ویرایش توسط انسانها است. بدین ترتیب، کاربران قادر به حفظ این آدرسها هم خواهند بود. در ادامه به برخی از ویژگیهای مهمتر شبکه نیر خواهیم پرداخت.
“نایت شید” (Nightshade)
نیر پروتکل از یک ساختار خاص شاردینگ (sharding) برای ایجاد مقیاسپذیری استفاده میکند. این ساختار با نام “نایت شید” معروف است و بلاکچین نیر را به صورت افقی مقیاسپذیر میسازد. “شارد” در لغت به معنای “بخش” است. اطلاعات در پروسه شاردینگ به حجمهای کوچکتر تقسیم میشوند که توان عملیاتی (تراکنش بر ثانیه) را افزایش داده و کارمزدها را کاهش میدهد. در واقع، زنجیره بلاکچین به چندین زنجیره کوچکتر تقسیم میشود که هر کدام دارای اعتبارسنجهای خود هستند.

البته نکته اینجاست که برخلاف سایر بلاکچینهایی که از ساختار شاردینگ استفاده میکنند، پروتکل نیر شاردها را از زنجیره خارج نمیکند و هر شارد در شبکه ارز دیجیتال نیر یک بخش کوچک از بلاک بعدی را تشکیل میدهد. نهایتاً این اطلاعات به یکدیگر متصل شده و یک بلاک کامل ساخته میشود که همزمان و به صورت موازی توانسته است مجموع زیادی از اطلاعات را پردازش کند.
پیش از این هم برخی پروژههای محدود از فناوری شاردینگ استفاده کرده بودند. نکتهای که در مورد بلاکچین نیر حائز اهمیت است مربوط به نحوه ایجاد این ساختار میشود. به جای تقسیم وظایف میان اعتبارسنجها، بلاک چین نیر خود زنجیره اصلی را به زنجیرههای کوچکتر تقسیم میکند. زیلیکا (Zilliqa)، از رقبای اتریوم، اولین بار در سال 2018 از فناوری شاردینگ برای حل معضلات اتریوم استفاده کرد.
به کمک فناوری نایت شید، تنها یک تصویر از وضعیت کلی هر شارد به یک بلاک اضافه میشود. اعتبارسنجهای هر شارد موظف هستند که وضعیت کلی شارد خود را همزمان با ساخت بلاک جدید منتشر کنند.
از آنجا که هر نود فقط وظیفه حفظ و بررسی بخشی از اطلاعات را بر عهده دارد، احتمال آسیب امنیتی به بلاکچین بسیار کم خواهد شد. نایت شید همچنین باعث میشود که ترافیک شبکه به حداقل برسد که میتواند توان عملیاتی را بالا ببرد. از لحاظ هزینه هم شبکه نیر مقرون به صرفه است، زیرا تحقق اجماع در هر بلاک کوچکتر نیاز به پرداخت مقدار کوین استیکشده کمتری دارد.
پل بلاکچینی رنگینکمان (Rainbow Bridge)
پروتکل نیر دارای یک پل بلاکچینی به نام “پل رنگین کمان” است که به کاربران اجازه میدهد توکنهای استاندارد ERC-20 را بین شبکههای اتریوم و نیر منتقل کنند. این قابلیت باعث میشود که انواع توکنهای شبکه اتریوم و حتی توکنهای غیر قابل تعویض (NFT) را با استاندارد اتریوم به ارز near منتقل کرد. بدین ترتیب، کاربران میتوانند از سرعت بالا و کارمزد اندک نیر پروتکل برای انجام تراکنشهای خود استفاده کنند.

کافی است که توکنهای اتریومی خود را از طریق یک کیف پول اتریومی (همچون متامسک) به یک کیف پول نیر ارسال کنید و یا بالعکس. انتقال مستقیم چنین داراییهایی میان دو شبکه بلاکچینی امکانپذیر نیست. به همین دلیل، ابتدا توکن شما در یک قرارداد هوشمند قرار میگیرد و از چرخه آن بلاکچین حذف میگردد. توکن جدید، به همان نسبت، در بلاکچین مقصد ایجاد میشود تا مقدار عرضه در گردش آن توکن در بازار تغییر نکند.
کافی است خودتان آمار توان عملیاتی این دو شبکه را مقایسه کنید تا متوجه فواید استفاده از شبکه بلاکچین نیر بشوید. پروتکل نیر قادر به تأیید تراکنشها در 1 الی 2 ثانیه است. همچنین کارمزد تراکنشها در شبکه نیر معمولاً زیر 1 دلار است. این در حالی است که تراکنشها در بلاکچین اتریوم معمولاً نیاز به زمان بیشتری برای تأیید دارند و نرخ گس (gas: کارمزد شبکه اتریوم) ممکن است تا دهها دلار برسد.
ماشین مجازی آئورورا (Aurora)
“آئورورا” یک راهحل لایه 2 است که در بلاکچین نیر پروتکل تعبیه شده است. این قابلیت به توسعهدهندگان اجازه میدهد که اپلیکیشنهای خود را در پلتفرم نیر اجرا کنند. سازگار بودن این ابزار با شبکه اتریوم باعث میشود که تراکنشهای سنگین در اتریوم بتواند با هزینه کم در پلتفرم نیر پیادهسازی شود.

توجه داشته باشید که از ماشینهای مجازی برای پردازش تراکنشهای معمولی استفاده نمیشود و اصولاً برای نوشتن و اجرای قراردادهای هوشمند به کار میروند. آئورورا یک ماشین مجازی اتریومی (EVM) در بستر پروتکل نیر که سازگار با اتریوم عمل میکند و از تمام ابزارها و افزونههای اتریومی پشتیبانی میکند.
در نتیجه، توسعهدهندگان و برنامهنویسان نیازی ندارند که کدهای اپلیکیشنهای غیر متمرکز خود را دوباره در شبکه اتریوم هم بنویسند. با استفاده از قابلیت “پل آئورورا” (Aurora Bridge) میتوان به سادگی قراردادهای هوشمند و توکنهای ERC-20 را میان بلاکچینهای اتریوم و پروتکل نیر منتقل کرد. مهمترین فایده ماشین مجازی آئورورا هم در پرداخت کارمزدهای شبکه است. توسعهدهندگان میتوانند کارمزدها را در قالب ETH یا NEAR (اما به مقدار کمتر) در ارز نیر پرداخت کنند.
پیشبینی آینده ارز دیجیتال نیر near
تعداد پروژههایی که بر بستر شبکه نیر توسعه یافته است مرتباً در حال افزایش میباشد. طبعاً هر چه تعداد این اپلیکیشنهای غیر متمرکز بیشتر شود، کارایی توکن NEAR هم بیشتر خواهد شد و ارزش این شبکه و کوین آن افزایش خواهد یافت.
نمود این اتفاق را میتوانیم در سال 2022 ببینیم. در ابتدای این سال، قیمت توکن NEAR تقریباً دو برابر شد و به حدود 20 دلار رسید. کارشناسان پیش از این رشد هم خبر از افزایش پروژهها در شبکه نیر میدادند و افزایش قیمت کاملاً همسو با این پذیرش عمومی رخ داد.

اما چه ویژگیهایی باعث میشوند که برنامهنویسان از بستر نیر پروتکل برای توسعه اپلیکیشنهای خود استفاده کنند؟ پلتفرم نیر به دلیل استفاده از فناوری شاردینگ میتواند تراکنشها را به صورت سریع و امن پردازش کند. ارتباط این شبکه با اتریوم هم از جمله ویژگیهای مثبتی است که میتواند تعامل میان لایههای 1 و 2 را تسهیل میسازد. شبکه نیر پروتکل در تلاش است تا ماشینهای مجازی اتریوم (EVM) را نیز پشتیبانی کند تا انتقال و اجرای قراردادهای هوشمند هم در میان دو شبکه پذیرفته شود.
پلتفرمهای لایه 1 قادر به پشتیبانی از قراردادهای هوشمند هستند. این قراردادها را میتوان برای انتقال داراییهای دیجیتال و اطلاعات به کار گرفت. البته مهمترین کاربرد قراردادهای هوشمند مربوط به توسعه اپلیکیشنهای غیر متمرکز میشود. این موضوع چندان جدید نیست و از زمان توسعه اتریوم در سال 2015 به کار گرفته میشد.
با این حال در رقابت سخت برای تصاحب جایگاه اتریوم، نیر پروتکل توانسته است برخی مشکلات اتریوم (همچون توان عملیاتی پایین و سرعت کم) را با فناوری شاردینگ حل کند که میتواند این پروژه را نسبت به رقبای دیگرش در این حوزه (همچون سولانا و پولکادات) برتر سازد.
سوالات متداول
با گسترش هر چه بیشتر شبکهها و اپلیکیشنهای بلاکچینی به مرور عموم مردم به سراغ گزینههایی میروند که خدمات مورد نظرشان را با سرعت بیشتر و هزینه کمتر به اجرا میرساند. پروتکل نیر دقیقاً یکی از همین انتخابهای خوب است. توسعهدهندگانی که به دنبال یک بلاکچین لایه 1 برای نگارش اپلیکیشن غیر متمرکز خود هستند، مطمئناً میتوانند نیر را به عنوان یکی از بهترین گزینهها در نظر بگیرند که به کمک فناوری شاردینگ و مشارکت با بلاکچین اتریوم میتواند کارمزدها را کاهش داده و سرعت تکمیل تراکنش را بالا ببرد.
اینکه پروتکل نیر بتواند در آینده جایگاه اتریوم را بگیرد یا حداقل در کنار پولکادات تبدیل به یکی از بهترین شبکههای کریپتو شود، یک مسئله غیر ممکن نیست. باید دید که ارز دیجیتال نیر تا چه حد قادر به حفظ بازار خود و افزایش پذیرش عمومی از طریق مزایای رقابتی بهتر خواهد بود. مسلماً بهبود شرایط بازاریابی باعث خواهد شد که یک بازار سبز در انتظار پروتکل نیر باشد.
مطمئناً محبوبترین و برترین بلاکچین لایه 1 اتریوم است، اما شبکه نیر هم تلاش دارد تا با بهبود معایب اتریوم یک شبکه بهتر را در این حوزه برای طراحان برنامهها غیر متمرکز فراهم سازد. پروتکل نیر سریعتر و ارزانتر از اتریوم است.