الگوی گن (Gann) یکی از روش‌های قدیمی مورد استفاده در تحلیل تکنیکال است که به دلیل کارآمدی بالا همچنان محبوبیت خود را حفظ کرده است. این الگو توسط ویلیام دلبرت گن (William Delbert Gann) که یک معامله‌گر و نظریه‌پرداز مطرح آمریکایی بود، در سال ۱۹۳۵ معرفی شد. در ادامه این مقاله، قصد داریم الگوی گن را به صورت کامل مورد بررسی قرار دهیم.
نظریه گن برای تحلیل بازارهای مالی
گن عقیده داشت که وضعیت بازار سهام با یک زاویه تغییر میکند. او دریافت که تغییرات قیمت با اشکال هندسی طبیعی ارتباط خاصی دارند و بر این اساس، موفق شد تا حرکات قیمت مرتبط با زمان را پیشبینی کند. به همین خاطر است که به الگوی گن «نظریه زاویه گن» نیز گفته میشود. اگر این استراتژی به درستی اجرا شود، قادر خواهیم بود تغییرات قیمت دارایی‌ها را با دقت ۹۰ درصدی پیشبینی کنیم.
ویلیام دلبرت گن عقیده داشت که بازار در یک چرخه طبیعی زمان در جریان است و نظریه او هم مبتنی بر اشکال هندسی طبیعی و اصول قدیمی ریاضی شکل گرفته بود. بر اساس نظریه او، ما می‌توانیم با استفاده از الگوها و زوایای مربوط به یک دارایی در بازار، حرکات آتی قیمت را پیشبینی کنیم.
نحوه عملکرد تکنیک‌های گن
در سال ۱۹۰۸، گن با کشف «عامل زمان بازار» به یکی از پیشگامان عرصه تحلیل تکنیکال تبدیل شد. الگوی گن برای ابداع کنندهاش موفقیت زیادی به همراه آورد. در ابتدا، گن برای آزمودن استراتژی جدید خود، حسابی به ارزش ۳۰۰ دلار و حساب دیگری به ارزش ۱۵۰ دلار باز کرد. این اقدام گن بسیار موفقیت‌آمیز بود و در نهایت، او در طول سه ماه، از حساب ۳۰۰ دلاری خود ۲۵ هزار دلار سود به دست آورد در حالی که با حساب ۱۵۰ دلاری خود، تنها در طول یک ماه، به ۱۲ هزار دلار سود دست یافت. در ادامه، چگونگی عملکرد تکنیک‌های گن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
پیش‌بینی‌های گن در مورد تغییرات قیمت بر اساس سه فرضیه صورت میگیرند:
- تنها سه عامل قیمت، زمان و محدوده باید در نظر گرفته شوند.
- بازارها از ماهیتی چرخشی برخوردار هستند.
- طراحی و عملکرد بازارها شکلی هندسی دارد.
بر اساس این سه فرضیه، استراتژی‌های گن بر مبنای سه حوزه کلی پیشبینی شکل میگیرند:
- بررسی قیمت: در این بخش، از سطوح حمایت و مقاومت، نقاط پیوت (Pivot Points) و زاویه‌ها استفاده میشود.
- بررسی زمان: در این بخش، تاریخچه وقایع تکراری که به کمک ابزارهای طبیعی و اجتماعی ایجاد شده‌اند، بررسی میشود.
- بررسی الگو: در این بخش، با استفاده از خطوط روند و الگوهای معکوس، نوسانات بازار بررسی میشوند.
در ادامه، با دو ابزار زیر آشنا خواهیم شد:
- الگوی بادبزن گن (Gann Fan)
- الگوی باکس گن (Gann box)
الگوی بادبزن گن (Gann Fan)
بادبزن گن از ۹ خط با زاویه‌های گوناگون تشکیل شده است. مهمترین خط این الگو خط میانی است که به آن خط ۱/۱ گفته میشود. ۸ خط دیگر به طور مساوی، ۴ خط بالا و ۴ خط پایین این خط، قرار میگیرند. برای رسم الگوی بادبزن گن، تنها کافی است خط ۱/۱ را رسم کنیم. سایر خطوط متناسب با خط ۱/۱ رسم میشوند.
برای رسم خط ۱/۱، در مرحله اول لازم است که یک روند صعودی یا نزولی را تشخیص دهیم. سپس، به وسیله نوار ابزار سمت چپ ایزی‌چارت در سامانه معاملاتی ایزی تریدر، گزینه Gann Fan را انتخاب کرده و دو نقطه (سقف قیمتی) و (کف قیمتی) را به هم متصل می‌کنیم.
بهترین حالت برای الگوی بادبزن گن، این است که خط ۱/۱ زاویه‌ای ۴۵ درجه داشته باشد.
حال اگر زاویه خط ۱/۱ معادل ۴۵ نباشد، زوایای خطوط دیگر چگونه محاسبه میشوند؟ برای مثال، فرض کنید که قیمت یک سهم برابر با ۱۰۰۰ واحد است. بعد از یک ماه، قیمت آن به میزان ۱۰۰۰ واحد افزایش یافته و به عدد ۲۰۰۰ می‌رسد. این دو نقطه را با استفاده از الگوی بادبزن گن به هم متصل می‌کنیم. بلافاصله بعد از رسم خط ۱/۱، هشت خط دیگر توسط سامانه رسم میشود.
کاربرد الگوی بادبزن گن
استفاده از خطوط گن به عنوان حمایت و مقاومت
یکی از استراتژی‌های رایج در استفاده از الگوی بادبزن گن استفاده از زوایای آن به عنوان خطوط حمایت و مقاومت است. زمانی که ما الگوی بادبزن گن را روی یک روند صعودی یا نزولی رسم می‌کنیم، همه خطوط رسم شده که زیر نمودار قیمت قرار دارند، به عنوان خط حمایت و همه خطوطی که بالای روند قیمت قرار دارند، به عنوان خط مقاومت در نظر گرفته خواهند شد.
مهمترین خطوط حمایت و مقاومت خطوط ۱/۱، ۱/۲ و ۲/۱ هستند و شکستن این دو خط به دنبال هم ممکن است حاکی از برگشت روند قیمت باشد.
همان طور که می‌دانیم، یکی از خصوصیات مهم خطوط حمایت و مقاومت تبدیل آنها به یکدیگر است. به عنوان مثال، تصور کنید در یک روند، خط ۱/۱ را به عنوان یک خط مقاومت در نظر گرفته‌ایم. بعد از شکست این خط توسط قیمت سهم دیگر خاصیت مقاومتی خود را از دست داده و از آن به بعد، نقش یک خط حمایتی را در نمودار قیمت ایفا میکند.
در تصویر زیر، خطوط مقاومت مشخص شده و رفتار قیمت در این نقاط را مشاهده می‌کنیم:
استفاده از خطوط گن برای سنجش قدرت روند
یکی دیگر از خصوصیات بادبزن گن این است که قدرت یک روند را به ما نشان می‌دهد. برای مثال، زمانی که روند قیمت بالای خط ۱/۲ قرار دارد، نسبت به حالتی که در روی خط ۱/۱ قرار دارد، از سرعت و قدرت بیشتری برخوردار است.
این مسئله برای همه نسبت‌ها صادق است. به طور کلی، اگر بخواهیم سرعت تغییر قیمت را نسبت به زمان بسنجیم، می‌توانیم از این طریق عمل کنیم.
الگوی باکس گن (Gann box)
الگوی باکس گن در واقع ترکیبی از فیبوناچی زمانی و فیبوناچی بازگشتی است که شامل تعدادی خطوط افقی و عمودی است. در کنار هر یک از خطوط عمودی و افقی، عددی نوشته شده است. این اعداد عبارت هستند از: ۰.۲۵ – ۰.۳۸۲ – ۰.۵ – ۰.۶۱۸ – ۰.۷۵ – ۱.
برای رسم گن باکس نیز در مرحله اول، لازم است که یک روند صعودی یا نزولی را تشخیص دهیم. سپس، از نوار ابزار سمت چپ گزینه Gann Box را انتخاب می‌کنیم.
اگر روند صعودی باشد، نقطه ابتدایی را در کف (دره) قرار می‌دهیم و مکان نقطه دوم را به گونه‌ای تعیین می‌کنیم که خط ۰.۲۵ عمودی روی سقف (قله) قرار گیرد. به همین صورت، در روند نزولی، نقطه ابتدایی را در سقف قرار داده و نقطه دوم را به گونه‌ای انتخاب می‌کنیم که خط ۰.۲۵ عمودی روی کف قرار گیرد.
کاربرد الگوی گن باکس
استفاده از خطوط افقی به عنوان حمایت و مقاومت
یکی از کاربردهای گن باکس یا مربع گن، استفاده از خطوط افقی آن به عنوان خطوط مقاومت و حمایت است. در روندهای صعودی، همه خطوطی که زیر روند قرار دارند، به عنوان خط حمایت و بعد از شکسته شدن، به عنوان خط مقاومت در نظر گرفته میشوند. در روندهای نزولی عکس این حالت صادق است.
استفاده از خطوط عمودی به عنوان زمان‌های تغییر روند
خطوط عمودی این الگو نشان‌دهنده محدوده‌های زمانی مهمی هستند که ممکن است در طول آنها، روند نمودار تغییر کند. همان طور که در تصویر زیر مشخص است، در زمان‌هایی که روند قیمت به خطوط عمودی برخورد داشته، به آن واکنش نشان داده است.
محدودیت‌های استفاده از زوایای گن
الگوی گن نمودارها و مقیاس‌های خود را برای زمان و حرکات قیمت ایجاد میکند. امروزه، بسیاری از پلتفرم‌های مخصوص ایجاد نمودار به طور خودکار داده‌ها را مطابق با صفحه نمایش کاربر مقیاس‌بندی می‌کنند. با وجودی که می‌توان یک زاویه ۴۵ درجه را روی هر نموداری ترسیم کرد، اما اگر شخصی بر روی محور x یا y مقیاس متفاوتی (اعدادی که در صفحه نمایش داده میشوند) داشته باشد، زوایایی که رسم میکند هم در زمان و نقاط قیمت متفاوتی با یکدیگر برخورد می‌کنند. به همین دلیل، تمام معامله‌گران در زمان استفاده از الگوی گن زوایای متفاوتی خواهند داشت، مگر این که از نمودارهایی با مقیاس‌بندی یکسان استفاده نمایند.
تمام این موارد نشان می‌دهند که این شاخص به شدت به خود فرد وابسته است. علاوه بر این، مشخص میشود که این شاخص برای سیگنال‌های معاملاتی واقعی مناسب نیست. در حقیقت، در اغلب موارد، پس از شکسته شدن زاویه، قیمت به طور مستقیم به سمت زاویه گن بعدی پیش نمی‌رود.
سخن آخر
الگوی گن یکی از ابزارهای مفید برای پیشبینی تغییرات قیمت، نقاط حمایت و مقاومت و عوامل دیگری است که به تحلیلگران کمک می‌کنند تا در معاملات خود به سود برسند. برای ساخت زاویه‌های گن، می‌توانیم از الگوهای زیادی استفاده کنیم و به سادگی و با مقیاس‌بندی نمودارها، این زاویه‌ها را رسم کنیم. زوایای گن برای پیش‌بینی‌های بلندمدت نسبت به خطوط روند قابل اطمینان‌تر هستند. با این حال، به دلیل این که مقیاس‌بندی تحلیلگران گوناگون با هم تفاوت دارد، در زمان بررسی زوایای گن نتایج متفاوتی هم حاصل میشود. به همین خاطر، استفاده از این زوایا برای ارائه سیگنال‌های معاملاتی واقعی توصیه نمی‌شود.سوالات متداول
الگوی گن روشی قدیمی در تحلیل تکنیکال است که به دلیل کارآمدی، همچنان محبوبیت خود را حفظ کرده است. این روش در سال ۱۹۳۵، توسط ویلیام دلبرت گن که یک معامله‌گر و نظریه‌پرداز مطرح آمریکایی بود، معرفی شد.
الگوی بادبزن گن از ۹ خط با زوایای مختلف تشکیل شده است. مهمترین خط این الگو خط میانی است که به آن خط ۱/۱ گفته میشود. ۸ خط دیگر به صورت مساوی، یعنی ۴ خط بالا و ۴ خط پایین این خط، قرار میگیرند. برای رسم الگوی بادبزن گن کافی است خط ۱/۱ را رسم کنیم. سایر خطوط متناسب با خط ۱/۱ رسم میشوند.
الگوی باکس گن در حقیقت، ترکیبی از فیبوناچی زمانی و فیبوناچی بازگشتی است و شامل تعدادی خطوط افقی و عمودی است.
ما می‌توانیم از خطوط افقی به عنوان حمایت و مقاومت و از خطوط عمودی به عنوان زمان‌های تغییر روند استفاده کنیم.
