صبح 15 سپتامبر یکی از فازهای اصلی از پروسه انتقال اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) انجام شد. در این مرحله مهم، زنجیره بیکن (Beacon Chain)- زنجیره اصلی اثبات سهام- به زنجیره اصلی اتریوم وصل شد.
بدین ترتیب، بلاکچین اتریوم از سیستم اثبات کار خارج شده و 99.95 درصد از مصرف انرژی آن کاسته می‌شود. انتقال شبکه بلاکچینی اتریوم به اثبات سهام منجر خواهد شد که مقیاس‌پذیری اتریوم نیز بالاتر برود و سرعت و حجم تراکنش‌ها افزایش یابد.
تغییر نقش نودها
در مکانیزم‌های اثبات کار، دو نوع نود نقش‌های اصلی را بر عهده دارند: “نود ماینر” (miner) و “فول نود” (full node).
نودهای ماینر با حدس یک عدد ریاضیاتی موفق می‌شوند که واجد شرایط ساخت بلاک بعدی باشند. آن‌ها بلاک بعدی را می‌سازند و کوین‌های جدید شبکه از همین طریق صادر شده و به آن‌ها اهدا خواهد شد. ماینر برای جبران هزینه‌های خود این کوین‌های جدید را به فروش می‌رساند.
بدین ترتیب، ماینرها انگیزه پیدا می‌کنند که سخت‌افزارهای خود را در خدمت شبکه قرار دهند. همچنین طبق این ساختار، کوین‌های جدید عرضه‌شده نیز طبق برنامه وارد چرخه بازار می‌شوند. در نهایت، همین تلاش کاربر (به صورت مادی و سخت‌افزاری) در جهت تأیید درست اطلاعات موجب خواهد شد که شبکه به ماینر اعتماد کند و کار هکرها سخت‌تر شود.
اتریوم تا سال 2020 کاملاً از اثبات کار برای تأیید اطلاعات و پیشبرد امور خود استفاده می‌کرد. فول نودها هم وظیفه ذخیره اطلاعات را بر عهده داشتند. در دسامبر 2020 بود که زنجیره بیکن معرفی شد و قرار شد همان بلاکچینی باشد که مدت‌ها طرحش توسط توسعه‌دهندگان این شبکه مطرح شده بود.
مرج بلاکچین اتریوم به زنجیره بیکن منجر خواهد شد که کل زنجیره به “نودهای اعتبارسنج” اثبات سهام تحویل داده شود. اما نودهای اعتبارسنج چه کسانی هستند و وظایف آن‌ها چه تفاوت‌هایی با نودهای ماینر دارد؟
در اثبات سهام، وظیفه اصلی سنجش اعتبار اطلاعات بر عهده نودهای اعتبارسنج است. نودهای اعتبارسنج بخشی از دارایی خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهند و از این طریق نشان می‌دهند که نسبت به شبکه متعهد هستند و در تلاش برای افزایش ارزش کوین‌های شبکه (کوین‌های خودشان) گام خواهند برداشت.
در شبکه اتریوم، نودها باید برای تبدیل‌شدن به نود اعتبارسنج 32 ETH را بپردازند. توجه داشته باشید که استیک‌کننده تا زمان اتمام فازهای مختلف اتریوم قادر به برداشت این پول و پاداش آن نخواهد بود.
مزایای تبدیل شبکه اتریوم به اثبات سهام
همان طور که در ابتدای مقاله گفته شد، کاهش نیاز به دستگاه‌های استخراج موجب خواهد شد که افراد بیشتری بتوانند در رقابت برای تأیید اطلاعات شرکت کنند.
- افزایش کاربران فعال باعث خواهد شد که تمرکززدایی شبکه بیشتر شود.
- مصرف انرژی مورد نیاز برای پیشبرد فعالیت‌های شبکه تا 99 درصد کاهش خواهد یافت. این از موضوعاتی است که علاقه‌مندان به محیط زیست بر آن تأکید ویژه دارند.
- تبدیل اتریوم به مکانیزم اثبات سهام در آینده می‌تواند راه را برای توسعه زنجیره‌های جانبی و استراتژی‌های افزایش مقیاس‌پذیری (همچون شاردینگ) باز کند.
- به کمک مکانیزم اثبات سهام می‌توان کوین ETH را به صورت تورم‌زدا درآورد.
معایب انتقال به اتریوم 2 (ETH 2.0)
علی‌رغم ویژگی‌های مثبت زیادی که می‌تواند با آپدیت اتریوم به نسخه دو میسر شود، اما انتقال به مکانیزم اثبات سهام می‌تواند مضرات خود را نیز داشته باشد. در ادامه به برخی از این معایب خواهیم پرداخت.
حمله محروم‌سازی از سرویس (DoS)
برای تسریع فرایند تأیید اطلاعات معمولاً سازنده بلاک بعدی زودتر از موعد معرفی می‌شود تا آمادگی انجام وظایف خود را داشته باشد و بتواند تراکنش‌های دلخواه خود را زودتر انتخاب کند.
اما این موضوع می‌تواند آن نود (و در نتیجه کل شبکه) را در برابر حملات محروم‌سازی از سرویس آسیب‌پذیر سازد.
در نتیجه این حمله، ترافیک بر روی سرور فرد زیاد می‌شود و ارتباط نود اعتبارسنج ممکن است با شبکه قطع شود. بدین ترتیب، اطلاعات محرمانه او (خصوصاً اطلاعات تراکنش‌ها) در میانه راه به سرقت خواهد رفت.
متمرکز شدن شبکه
تعداد افرادی که 32 ETH برای استیک در اختیار دارند اندک است. به همین دلیل است که اکثر کاربران به استخرهای استیک روی می‌آورند. همین موضوع می‌تواند باعث شود که قدرت چند استخر استیک به حدی زیاد شود که سهم زیادی از کوین‌های جدید عرضه‌شده را به خود اختصاص دهند. این در تضاد با مفهوم تمرکززدایی است که اساس ارزهای دیجیتال می‌باشد.
توکن ETH2
حواشی و اخبار پیرامون به‌روزرسانی اتریوم باعث شد تا سودجویان تلاش کنند که رمزارزهای نامعتبر خود را به جای “ETH2” معرفی کنند. حتماً دقت کنید که تحقیقات لازمه را انجام دهید تا مطمئن شوید که سایت و پروژه اتریوم در حال ارائه کوین‌های اصلی می‌باشد و آدرس کوین‌ها درست است.
نکته اینجاست که پلتفرم‌های مختلف در تلاشند تا خدمات سواپ توکن‌های ETH به توکن‌های ETH2 را تبلیغ کنند. باید توجه کنید که اکثر این پلتفرم‌ها در حال کلاهبرداری هستند و کوین‌های ETH2 ارائه‌شده توسط آن‌ها کاملاً بدون پشتوانه است.
عرضه کوین ETH چه تغییر خواهد کرد؟
مسلماً عرضه اتریوم تغییر خواهد کرد و کاهش خواهد داشت. هم اکنون، 13 هزار ETH به صورت روزانه از طریق اثبات کار استخراج می‌شوند. بعد از انتقال به زنجیره اثبات سهام، پاداش این کوین در روز به 1600 ETH کاهش خواهد یافت.
این کاهش 90 درصدی در عرضه روزانه ETH مسلماً موجب کاهش تورم این کوین در بلند مدت خواهد شد. طبق اصل عرضه و تقاضا باید انتظار داشت که ارزش این کوین در بلندمدت بالا برود.
استیکینگ در اتریوم 2 (Ethereum 2.0)
برای شرکت در فرایند استیک، استیک‌کننده باید حداقل 32 ETH را در یک قرارداد هوشمند به عنوان وثیقه ذخیره کند. این اترها تا زمان نهایی‌شدن فازهای اصلی پروژه اتریوم 2 در این قرارداد نگه داشته خواهند شد و قابل برداشت نخواهند بود.
اصولاً بلاکچین‌های اثبات سهام به این صورت هستند که هر چه تعداد کوین‌های استیک‌شده بیشتر باشد شانس او برای برگزیده‌شدن به‌عنوان سازنده بلاک بعد بیشتر خواهد شد. این در حالی است که اتریوم کاملاً به صورت تصادفی کار میکند.
البته نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که پاداش برای استیک بالای 32 ETH متفاوت نخواهد بود. بدین ترتیب، دلیلی ندارد که کاربران بیشتر از 32 ETH را در یک نود اعتبارسنج ذخیره کنند و به جای این کار تلاش خواهند کرد که با 64 ETH دو نود اعتبارسنج ایجاد کنند.
پاداش استیک اتریوم 2 (برای هر 32 ETH) در حساب فرد بلوکه خواهد شد. این پاداش زمانی قابل برداشت خواهد بود که فازهای بعدی اتریوم عملیاتی شوند. باید بدانید که احتمالش وجود دارد که پس از این مدت هم فقط قادر به برداشت سود خود باشید.
آیا با کمتر از 32 ETH هم می‌توان یک نود اعتبارسنج بود؟
اگر کمتر از 32 ETH دارید ولی می‌خواهید یکی از استیک‌کنندگان اتریوم باشید، جای نگرانی نیست. در این حالت می‌توانید از استخرهای استیکینگ (staking pool) استفاده کنید. با عضو شدن در این استخرها، شما می‌توانید سرمایه خود را با سایر اعضا به اشتراک بگذارید تا به حداقل 32 ETH برسید.
طبیعتاً در نهایت و پس از ساخت بلاک جدید، سود حاصل میان اعضا تقسیم خواهد شد (بسته به سهم آنان از استخر).
برخی صرافی‌های ارز دیجیتال هم به ارائه خدمات استخر استیک می‌‍پردازند. در این حالت، تعرفه‌های استیک به کاربران ارائه می‌شود که می‌توانند با سرمایه‌گذاری در آن‌ها به سود برسند. معمولاً سود استیک ارائه‌شده توسط صرافی‌ها کمتر (اما ثابت و همیشگی) است.
سخن پایانی
در سال 2020 بود که صحبت‌ها در مورد انتقال بلاکچین اتریوم جدی‌تر شد. این پروژه تصمیم گرفت که از مکانیزم کار به اثبات سهام منتقل شود.
زنجیره بیکن (Beacon Chain) به عنوان شبکه اصلی برای اثبات سهام معین شد. قرار شد طی چندین فاز این انتقال رخ دهد. بعد از اتمام این فازها، زنجیره بیکن تبدیل به شبکه اصلی اتریوم خواهد شد.
در 15 سپتامبر 2022، اولین فاز از انتقال این زنجیره تحت عنوان “مرج” (The Merge) انجام شد. در این فاز، زنجیره بیکن به زنجیره اصلی اتریوم وصل شد. در نتیجه این مرج، عرضه کوین‌های ETH از حالا به بعد عموماً از طریق استیکینگ انجام خواهد شد.
حداقل 32 ETH برای تبدیل شدن به یک نود اعتبارسنج نیاز است. البته علاقه‌مندان می‌توانند با استفاده از استخرهای استیک مقادیر کمتری را استیک کنند و درصد خود را از کل پاداش استخر بگیرند.
انتقال اتریوم به شبکه اتریوم 2 می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد. اساساً این طرح برای افزایش سرعت تأیید تراکنش‌ها و مقیاس‌پذیری بیشتر انجام شد.
اما واقعیت این است که اجرای درست تمام فازهای انتقال اتریوم کار آسانی نیست. در همین گام اول باید صبر کنیم و ببینیم که آیا اولین فاز انتقال اتریوم (مرج اتریوم) به توفیق خواهد رسید یا خیر. پذیرش عمومی و افزایش ارزش کوین ETH می‌توانند نشان‌دهنده موفقیت این پروژه باشند.
سوالات متداول
خیر، هیچ تغییری در نوع و کاربرد ETH به وجود نخواهد آمد. حتی در صورتی که چنین تغییری هم در نام این کوین رخ دهد، تجربه نشان داده است که کوین‌های قدیمی قابل سواپ (مبادله) با کوین‌های جدید (با نسبت معین) خواهند بود.
