فانتوم چیست ؟ fantom چگونه کار می کند و چه مزایا و معایبی دارد؟ آیا ارز دیجیتال فانتوم ارزش سرمایه گذاری دارد؟
فانتوم (fantom) یک شبکه همتا به همتا و متن باز است که در سال 2019 وارد دنیای کریپتوکارنسی شد. این پروژه قصد دارد تا مشکلات موجود در شبکه اتریوم را برطرف کند و با مقیاس پذیری و امنیت بالاتر جایگزین آن شود. شبکه fantom با داشتن ساختار منحصر به فرد و کاربردی، توجه سرمایه گذاران را به خود جلب کرده است. در این مقاله قصد داریم تا همه چیز درباره این پروژه را مورد بررسی قرار دهیم.
شبکه فانتوم چیست ؟
فانتوم (Fantom) یک شبکه غیر متمرکز و متن باز (open source) است که با هدف ایجاد بستری برای توسعه قراردادهای هوشمند و ساخت برنامه های غیر متمرکز (DApp) ساخته شده است. این شبکه در دسامبر سال 2019 کار خود را آغاز کرده و تلاش می کند با ایجاد شبکه ای مقیاس پذیر با امنیت بالا بتواند برنامه های غیر متمرکز سایر شبکه ها را در خود توسعه دهد. در حال حاضر شبکه fantom سرعت بالایی در پردازش تراکنش ها دارد، به صورتی که تنها در کسری از ثانیه، تعداد زیادی از تراکنش های شبکه اجرا می شوند. این شبکه به کمک الگوریتم Lachesis توانسته امنیت بالایی در شبکه خود ایجاد کند.
laschesis یک الگوریتم اجماع به حساب می آید که سازوکار تراکنش ها را تایید می کند. این الگوریتم به جای استفاده از مدل زنجیره بلوکی یا شبکه بلاکچینی، از مدل الگوریتم گراف جهت دار غیر مدور استفاده می نماید. گراف جهت دار غیر مدور (directed acyclic graph) یا DAG نوعی دفتر کل توزیع شده است که در آن، تراکنش ها دیگر روی بلاک ها ذخیره نمی شوند و به جای بلوک، هر تراکنش روی تراکنش بعدی اجرا می شود. در واقع نودها ابتدا تراکنش های قبلی را بررسی و تایید می کنند تا ثبت تراکنش بعدی انجام شود.
الگوریتم DAG به کمک تحمل خطای بیزانس نامتقارن (aBFT) مقیاس پذیری و سرعت پردازش تراکنش ها را افزایش می دهد. تحمل خطای بیزانس نامتقارن به این معناست که نودهای شبکه، تراکنش ها را بدون در نظر گرفتن زمان انجام آن تایید کرده و می توانند در مدت زمان کمتری، تراکنش های زیادی را پردازش کنند.
تاریخچه ارز فانتوم (Fantom)
ایده ایجاد شبکه fantom در سال 2019 توسط آن بیانگ (ahn byung lk) که یک محقق کره ای در زمینه علوم کامپیوتر است، معرفی شد. فعالیت او در پروژه fantom تنها یک سال به طول انجامید و در سال 2020 از این پروژه خارج شد. بعد از آن مایکل کنگ (Michael Kong) که یک محقق بلاکچین و فعال در پروژه های زیادی بوده به عنوان مدیر عامل fantom انتخاب شد. او از سال 2016 در راه اندازه ساختارهای اولیه شبکه های بلاکچینی با پروژه ها همکاری می کرد. مایکل کنگ یکی از توسعه دهندگان شبکه اتریوم نیز به حساب می آید که برای حل مشکلات قراردادهای هوشمند با ویتالیک بوترین (بنیان گذار اتریوم) همکاری داشته است. مایکل کنگ اعتقاد دارد شبکه های بلاکچینی بستری ایمن، شفاف و کارآمد برای انجام امور مالی به حساب می آیند و باید جایگزین سیستم های متمرکز بانکی شوند.
علاوه بر مایکل کنگ، توسعه دهندگان بزرگ دیگری همچون آندره کرونی (Andre Cronje) در این پروژه فعالیت می کنند. کرونی در آفریقای جنوبی متولد شده و در رشته حقوق تحصیل کرده است. وی در سال 2005 به حوزه کامپیوتر علاقه مند شده و به صورت جدی مطالعات خود را در این حوزه آغاز کرد. کرونی در پروژه های بزرگی همچون اتریوم، یرن فایننس (yearn finance) و کیپر (keeper) به عنوان توسعه دهنده شبکه همکاری داشته و اکنون به عنوان مدیر ارشد فناوری در پروژه fantom فعالیت می کند.
فانتوم چیست ؟
شبکه fantom دارای کوین بومی با نماد FTM است. کوین FTM در بستر شبکه fantom، بایننس اسمارت چین، اتریوم، سولانا و سلو (Celo) قرار گرفته است. تعداد کوین های FTM محدود و 3 میلیارد و 175 میلیون است که کل این کوین ها در بازار عرضه شده اند. کوین FTM کاربردهای مختلفی در شبکه دارد و به صورت خلاصه موارد زیر است:
- حاکمیت: FTM یک کوین حاکمیتی به حساب می آید و کاربران با دریافت آن می توانند در تغییرات و نظرسنجی های شبکه مشارکت داشته باشند. در واقع FTM همانند سهام عمل می کند و هرچه کاربر تعداد کوین بیشتری داشته باشد، حق رای بالاتری دارد.
- استیک: کاربران شبکه با دریافت FTM می توانند در پردازش شبکه مشارکت کنند. همان طور که اشاره شد شبکه از الگوریتم اثبات سهام پیروی می کند و کاربران با استیک کردن کوین های FTM، در تایید تراکنش ها مشارکت کرده و در نتیجه امنیت شبکه بیشتر می شود.
- وثیقه گذاری: در شبکه fantom برنامه های دیفای (DeFi) مختلفی وجود دارد که در بحث وام دهی فعالیت می کنند. افراد به کمک کوین های FTM می توانند وثیقه مورد نظر برنامه را تامین و وام خود را دریافت کنند.
فانتوم چگونه کار می کند؟
همان طور که اشاره شد، شبکه fantom به کمک ساختار چند لایه ای و الگوریتم گراف جهت دار غیر مدور (DAG) تراکنش های شبکه را با سرعت و مقیاس پذیری بالاتری پردازش و تایید می کند. سیستم الگوریتم DAG با شبکه های بلاکچینی کاملا متفاوت است. در شبکه های بلاکچینی همچون کاردانو یا اتریوم تراکنش ها باید به ترتیب پردازش شده و در بلوک ثبت شوند.
در واقع هرچه تراکنش قدیمی تر باشد، الویت بررسی آن بیشتر می شود. اما در الگوریتم DAG تراکنش ها الویت زمانی ندارند و نودها می توانند بدون هیچ ترتیبی تراکنش های مختلف را تایید و در شبکه ثبت کنند. همچنین ثبت تراکنش ها در شبکه نیاز به ساخت بلوک ندارد و تنها نود باید تراکنش تایید شده در فضای غیر متمرکز شبکه fantom را ذخیره کند.
شبکه fantom برای ایجاد امنیت بالا از الگوریتم اجماع اثبات سهام (proof of stake) استفاده می کند. در این الگوریتم کاربران دیگر نیازی به دستگاه های ماینینگ ندارند و می توانند با خریداری کوین شبکه fantom فرآیند استیکینگ را در شبکه انجام دهند. کاربران برای استیک fantom باید حداکثر یک ارز دیجیتال از این شبکه را خریداری کنند. ارزهای استیک شده در شبکه باعث افزایش امنیت شبکه می شوند.
کاربران می توانند به عنوان نود تاییده کننده یا ولیدیتور (validator) نیز در شبکه فعالیت داشته باشند. نود ولیدیتور وظیفه دارد سیستم خود را به صورت 24 ساعته در اختیار شبکه قرار دهد تا پردازش شبکه با سرعت انجام شود. نودها برای تبدیل شدن به ولیدیتور باید حداقل 500 هزار ارز دیجیتالی شبکه fantom را استیک کنند. ولیدیتورها تراکنش های قدیمی تایید شده توسط نودها را مجدد بررسی و تایید می کنند. این کار باعث می شود تا یک تراکنش چند بار بررسی شود و احتمال خطای شبکه کاهش پیدا کند.
مزایای ارز فانتوم
- مهم ترین مزیت fantom، سرعت بالای تراکنش های شبکه است. این پروژه به کمک فناوری DAG امکان پردازش 300 تراکنش در ثانیه را دارد. در واقع به کمک الگوریتم گراف جهت دار غیر مدور نودها نیازی به داده های تراکنش های قبلی ندارند و می توانند با سرعت بالاتری در شبکه فعالیت کنند.
- هزینه تراکنش های fantom بسیار پایین و حدود 0.00001 دلار است. این مقدار هزینه در مقایسه با سایر شبکه های بلاکچینی بسیار مطلوب است و باعث می شود تا توسعه دهندگان ترغیب شوند که فعالیت های خود را در این شبکه انجام دهند.
- این شبکه از ماشین مجازی EVM (ماشین مجازی اتریوم) پشتیبانی می کند که برای پردازش کدهای برنامه نویسی برنامه های DApp استفاده می شود. fantom با پشتیبانی از این ماشین مجازی، به توسعه دهندگان اتریوم این امکان را می دهد تا بتوانند برنامه DApp خود را به بستر فانتوم منتقل کنند.
- این شبکه برنامه مداومی برای توکن سوزی دارد. توکن سوزی fantom به وسیله کارمزد تراکنش ها اجرا می شود. هرچه میزان ترافیک شبکه و تعداد برنامه های غیر متمرکز در بستر آن افزایش یابند، توکن های بیشتری سوزانده می شوند و قیمت ارز ftm افزایش پیدا می کند.
معایب ارز فانتوم
- برای آن که نودها بتوانند به عنوان یک اعتبارسنج در شبکه فعالیت کنند، باید حداقل 500 هزار کوین ftm را در شبکه استیک کنند. این موضوع باعث می شود که تنها کاربرانی که میزان دارایی بیشتری دارند، بتوانند سود بیشتری از شبکه دریافت کنند. البته افراد می توانند با حداقل تعداد 1 کوین ftm در استیک آن مشارکت کنند؛ اما نمی توانند به اندازه اعتبارسنج ها سود دریافت کنند.
- تعداد اعتبارسنج ها در شبکه fantom به دلیل هزینه بالا محدود است. این موضوع می تواند میزان امنیت شبکه را کاهش دهد؛ زیرا در این شرایط هکرها تنها باید به تعداد محدودی از اعتبارسنج ها نفوذ کنند تا شبکه را با اختلال مواجه کنند. از طرفی در سیستم بلاکچین ها، هکرها و خرابکاران باید به 51 درصد از قدرت شبکه تسلط پیدا کنند تا بتوانند در شبکه نفوذ داشته باشند. اما در الگوریتم DAG هکرها با نفوذ به یک سوم شبکه هم می توانند شبکه را از کار بیندازند. در واقع اگرچه سرعت الگوریتم DAG بیشتر از سیستم بلاکچینی است اما میزان امنیت پایین تری دارد.
نحوه خرید و فروش ارز فانتوم
در حال حاضر ارز دیجیتال ftm جزوه 100 رمز ارز برتر بازار است و در رتبه 59 قرار دارد. این ارز در اکثر صرافی های ارزهای دیجیتال معامله می شود. بایننس (binance)، کوکوین (kucoin)، کوینکس (coinex)، هیوبی (huobi) و پنکیک سواپ (pancakeswap) جزو بهترین صرافی ها برای خرید و فروش ارز fantom به حساب می آیند. همچنین برای نگهداری و هولد کردن این ارز می توان از کیف پول های متامسک (metamask)، تراست ولت (trustwallet)، اکسودوس (exodus)، لجر نانو ایکس (ledger nano x) و آیم توکن (imToken) استفاده کرد.
سخن پایانی
«فانتوم چیست ؟» یک پلتفرم همتا به همتاست که به کمک الگوریتم گراف جهت دار غیر مدور (DAG) قصد دارد تا میزان مقیاس پذیری و امنیت بالایی را در شبکه خود برای توسعه برنامه های غیر متمرکز و ساخت قراردادهای هوشمند فراهم کند. اکثر کارشناسان دنیای کریپتو نظرات مثبتی در مورد ارز fantom دارند و معتقدند که این پروژه می تواند با اتریوم رقابت کند. در حال حاضر ساختار شبکه fantom به گونه ایست که امکان اتصال برنامه های DApp در بستر اتریوم با این شبکه وجود دارد.
در واقع توسعه دهندگان می توانند برنامه های غیر متمرکز موجود در بستر اتریوم را به این شبکه منتقل کنند تا با مقیاس پذیری بالاتری برنامه خود را توسعه دهند. این نکات باعث می شود تا احتمال حذف این پروژه در بلند مدت کاهش پیدا کند و چشم انداز آن مثبت باشد. در این مقاله تلاش کردیم تا به معرفی پروژه fantom بپردازیم و مزایا و معایب آن را بیان کنیم.
سوالات متداول
ارز فانتوم بهتر است یا کاردانو؟
پروژه های فانتوم و کاردانو هر دو قصد دارند تا بستری برای توسعه قراردادهای هوشمند و برنامه های DApp ایجاد کنند. همچنین هر دو شبکه در پروژه های web 3.0 همکاری می کنند. در حال حاضر سرعت شبکه فانتوم 300 هزار تراکنش در ثانیه و در مقابل سرعت شبکه کاردانو 250 تراکنش در ثانیه است. همچنین fantom از الگوریتم گراف جهت دار غیر مدور استفاده می کند اما کاردانو یک بلاکچین است و تراکنش ها را در بلوک ذخیره می کند. به صورت کلی fantom وضعیت بهتری از نظر مقیاس پذیری نسبت به کاردانو دارد. البته به دلیل حمله هکرها به کیف پول های fantom کاربران اعتماد کمتری به این پروژه دارند.
ارز فانتوم برای کدام کشور است؟
فانتوم توسط دانشمند کره جنوبی، آن بیانگ (Ahn Byung LK) ساخته شد و در حال حاضر تیم توسعه این پروژه در کره جنوبی فعالیت می کند. بنابراین ارز FTM برای کشور کره جنوبی است.
آیا فانتوم قابل استخراج است؟
خیر. شبکه fantom از الگوریتم اثبات سهام برای تایید تراکنش ها استفاده می کند. بنابراین در این شبکه فرآیند استیکینگ به جای استخراج اجرا می شود.