چگونه هوش مصنوعی و دیفای میتوانند با یکدیگر همکاری کنند؟ نحوه عملکرد، تاثیر، کاربرد و آینده هوش مصنوعی (AI) در دیفای چیست؟ کدام پروژههای دیفای (Defi) از تکنولوژی هوش مصنوعی استفاده میکنند؟ چه فرصت‌ها و چالش‌هایی با ترکیب این دو فناوری در بازار کریپتوکارنسی ایجاد می‌شوند؟
هوش مصنوعی و امور مالی غیر متمرکز دو فناوری تاثیرگذار در سال‌های آینده هستند که میتوانند صنعت مالی و بلاک چین را با تحولات زیادی همراه کنند. حوزه امور مالی غیرمتمرکز به کمک شبکههای بلاکچینی میتواند شفافیت و تمرکززدایی بالایی را در فرآیندهای مالی ایجاد نماید. در مقابل هوش مصنوعی نیز میتواند به کمک قدرت پردازشی بالای خود، نقش مهمی در این صنعت داشته باشد.
بر طبق گزارشات منتشر شده، بازار هوش مصنوعی در سال 2021 حدود 230 میلیون دلار ارزش گذاری شده که انتظار می‌رود تا سال 2030 این ارزش به 980 میلیون دلار برسد. این موضوع نشان می‌دهد تکنولوژی AI در آینده نقش پررنگی در اکثر حوزه‌های تکنولوژی و صنعتی ایفا خواهد کرد. بدون شک یکی از حوزه‌های مهمی که این تکنولوژی میتواند در آن به خوبی مورد استفاده قرار گیرد؛ حوزه دیفای است. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که چگونه فناوری های هوش مصنوعی و دیفای میتوانند بر یکدیگر تاثیر بگذارند.
دیفای چیست؟
قبل از معرفی ترکیب هوش مصنوعی و دیفای، بهتر است ابتدا به سوال دیفای چیست پاسخ دهیم. DeFi مخفف عبارت decentralized finance به معنی امور مالی غیر متمرکز است. دیفای به برنامه‌ها و سرویس‌های مالی گفته میشود که به کمک تکنولوژی شبکههای بلاکچینی، انواع خدمات مالی را به صورت غیر متمرکز برای کاربران اجرا میکنند.
برنامه‌های آن معمولا با استفاده از قراردادهای هوشمند، فرآیندهای مالی را به صورت کد تعریف میکنند و بدون نیاز به هیچ شخصی، میتوانند خدمات مالی را به حالت همتا به همتا به کاربران ارائه دهند. این برنامه‌ها با سازوکار منحصر به فرد خود واسطه‌ها را حذف میکنند و دسترسی آزاد و بدون مجوز به خدمات و سیستم‌های مالی را برای کاربران فراهم می‌سازند.
در سیستم‌های مالی سنتی، نهادهای واسطه‌ای مانند بانک‌ها و صرافی‌ها، فرآیندهای مالی مختلفی مانند وام دهی را برای عموم مردم فراهم میکنند. افراد به ناچار باید اطلاعات خود را در اختیار این موسسات قرار دهند تا آنها برطبق اطلاعات ثبت شده، خدمات مشخص و محدودی را به کاربر ارائه دهند. در مقابل این سیستم سنتی، حوزه DeFi قرار گرفته که به کمک شبکههای بلاکچینی، یک اکوسیستم مالی غیر متمرکز ایجاد می‌کند.
کاربران در این اکوسیستم نیازی ندارند که اطلاعات شخصی خود را در اختیار شبکه قرار دهند و تنها میتوانند به کمک قراردادهای هوشمند، تراکنش‌هایی با امنیت و شفافیت بالا در شبکه انجام دهند. به کمک این فناوری، تمامی خدمات مالی در سراسر جهان بدون هیچگونه محدودیتی به افراد ارائه میشود.
افرادی که به بانک‌های متمرکز دسترسی ندارند، میتوانند از طریق پلتفرمهای امور مالی غیرمتمرکز، بدون نیاز به ثبت اطلاعات خود و تنها در تلفن همراه، خدمات مالی مختلفی دریافت کنند. به عنوان مثال افراد میتواند وام‌های فوری و سپرده گذاری‌های غیر متمرکز را در این پلتفرمها دریافت نمایند.
هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی یا AI مخفف artificial intelligence نوعی فناوری در حال توسعه است که قصد دارد به کمک یادگیری از داده‌های موجود، هوش انسان را شبیه سازی کند و وظایف مغز یک انسان را انجام دهد. هدف از ساخت آن، ایجاد پلتفرم یا بستری است که بتواند مشکلات و مسائل موجود در یک حوزه را تجزیه و تحلیل کرده و همانند ذهن یک انسان، اطلاعات موجود درباره حل مشکل را بررسی و بهترین راه حل را برای آن طراحی یا ایجاد کند.
در سال‌های اخیر این فناوری به سرعت پیشرفت کرده و تقریبا در تمامی حوزه‌ها همچون حمل و نقل، امور مالی، امنیت شبکه، سرگرمی، صنایع تولید و غیره استفاده میشود. همچنین برای آنکه بتواند همانند انسان فکر کند و یاد بگیرد، از تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌کند. معروف ترین این تکنیک‌ها، یادگیری ماشین یا machine learning است.
به کمک تکنیک یادگیری ماشین، هوش مصنوعی میتواند حجم زیادی از اطلاعات را بررسی کرده و الگوهای موجود در بین اطلاعات را تشخیص دهد. سپس میتواند الگوها را در مدل‌های مختلف پیاده سازی کرده و جواب‌ها را بررسی کند. در نهایت با بررسی نتایج بدست آمده، میتواند بهترین راه حل برای یک مشکل را پیدا کند. از دیگر قابلیت‌های AI می‌توان به خودکارسازی وظایف تکراری، بهبود تصمیم گیری و افزایش کارایی فرآیندها اشاره کرد.
ترکیب هوش مصنوعی و دیفای
همان‌طور که اشاره شد، تکنولوژی هوش مصنوعی توانایی بالایی در تجزیه و تحلیل حجم زیادی از دیتا دارد که میتواند با تجزیه و تحلیل دادهها، شناسایی الگوها و پیش بینی روندها به اجرای برنامه های DeFi کمک کند. در مقابل دیفای نیز میتواند با ایجاد بستری غیر متمرکز، امکان تجزیه و تحلیل دادهها را بدون دستکاری و نظارت هیچ نهادی برای هوش مصنوعی فراهم سازد.
یکی از مشکلاتی که فناوری AI در حال حاضر با آن مواجه شده، بحث جمع آوری دیتا و حفظ حریم خصوصی کاربران است. اکثر نهادهای متمرکز بدون اجازه کاربران، اطلاعات آنها را در اختیار برنامه‌های AI قرار میدهند تا بتوانند به کمک حجم بالایی از دادهها، عملکرد مناسبی داشته باشند.
پلتفرمهای دیفای به کمک الگوریتم‌های رمزنگاری، حریم خصوصی مناسبی برای کاربران فراهم میکنند و از طرفی میتوانند به وسیله فناوری AI، عملکرد مناسبی در برنامه خود ایجاد کنند. با ترکیب فناوری های هوش مصنوعی و دیفای، پلتفرمهای مالی میتوانند بدون نقض حریم خصوصی کاربران، اطلاعات آنها را تجزیه و تحلیل کرده و بهترین پیشنهادات و راه حل‌های سرمایه گذاری را به آنها معرفی کنند.
علاوه بر موارد گفته شده، تکنولوژی AI میتواند مدل‌های بهتری برای ارزیابی ریسک‌های سرمایه گذاری ارائه کند. ترکیب هوش مصنوعی و دیفای باعث میشود تا پلتفرم بتواند چندین عامل موثر بر ریسک سرمایه گذاری را به صورت همزمان تجزیه و تحلیل کند و برطبق تکنیک‌های یادگیری ماشین، بهترین راه‌های سرمایه گذاری را در شرایط مختلف به کاربران ارائه کند.
تکنولوژی AI میتواند در بحث امنیت سایبری پلتفرمها نیز نقش داشته باشد. این تکنولوژی میتواند با شناسایی الگوهای متقلب در پلتفرمهای Defi، امنیت آنها را دوچندان سازد. همچنین AI میتواند در بازه‌های زمانی مشخصی، کدهای قراردادهای هوشمند را بررسی کند و در صورت لزوم، آنها را بهبود ببخشد.
کاربردهای ترکیب هوش مصنوعی و دیفای
ترکیب دیفای و هوش مصنوعی فرصت‌های جدید و هیجان انگیز زیادی را ایجاد می‌کند و میتواند حوزه امور مالی غیر متمرکز را به صورت کامل متحول سازد. استفاده از هوش مصنوعی در پلتفرمهای دیفای، عملکرد آنها را بهبود می‌بخشد. فناوری هوش مصنوعی در DeFi میتواند در موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:
- ارزیابی و مدیریت ریسک سرمایه گذاری
فناوری AI میتواند در پلتفرمهای Defi، ریسک‌های اجرای فرآیندهای مالی را برای هر کاربر بررسی کند. به عنوان مثال هوش مصنوعی میتواند سیستم امتیازدهی عادلانه‌ای برای فرآیند وام دهی بین کاربران ایجاد کند. هوش مصنوعی نیز میتواند به کمک داده‌های ثبت شده در پلتفرم DeFi شرایط و نوع وام را بسته به هر کاربر تعیین کند.
همچنین AI میتواند شرایط لحظه‌ای بازارهای مالی را بررسی کند و بر طبق آن، خدمات و فرآیندهای موجود در یک پلتفرم DeFi را تغییر دهد. تغییر فرآیندهای مالی در زمان‌های مختلف باعث میشود تا کاربران کمترین ریسک و ضرر را در سرمایه گذاری‌های خود تجربه کنند. - تشخیص تقلب و افزایش امنیت پلتفرمها
ترکیب هوش مصنوعی و دیفای میتواند باعث افزایش پلتفرمهای DeFi شود. برنامه‌های دیفای میتوانند از الگوریتم‌های AI در ساختار خود استفاده کنند تا بتوانند به کمک آنها روش‌های تقلب در شبکه را شناسایی و الگوهای آن را تشخیص دهند. الگوریتم‌های AI با شناسایی الگوهای تقلب، میتوانند اقدامات امنیتی مناسبی را برای جلوگیری از ورود خرابکاران به سیستم ترتیب دهند.
با ادغام اقدامات امنیتی که توسط هوش مصنوعی طراحی شده؛ امنیت اکوسیستم دیفای افزایش پیدا می‌کند و کاربران با اطمینان بیشتر میتوانند از خدمات پلتفرم استفاده کنند. - تحلیل و پیش بینی بازار
هوش مصنوعی میتواند حجم زیادی از دادهها را برای پیش بینی روندهای بازارهای مالی، تجزیه و تحلیل کنند. فناوری AI با تشخیص الگوهای موجود بین اطلاعات تجزیه شده، میتواند روند کلی بازار را پیش بینی کرده و میزان خطای تحلیل خود را نیز محاسبه کند. سرمایه گذار با استفاده از میزان خطای بدست آمده توسط AI، میتواند تصمیم نهایی خود را برای سرمایه گذاری در بازارهای مالی بگیرد.
پلتفرمهای دیفای میتوانند برطبق رفتار گذشته کاربر، به کمک فناوری AI استراتژی منحصر به فردی طراحی کنند. در واقع الگوریتم های AI با بررسی سابقه فعالیت هر کاربر، میتوانند الگوها و نقاط قوت و ضعف معاملات شخص را پیدا کنند و بر طبق آن، بهترین استراتژی را برای کاربر طراحی کنند. - توسعه قراردادهای هوشمند
ترکیب هوش مصنوعی و دیفای میتواند بر روی اسمارت کانترک‌ها نیز تاثیرگذار باشد. در اکثر پلتفرمهای DeFi، قراردادهای هوشمند در بازه‌های زمانی مشخصی بررسی می‌شوند و مشکلات آنها توسط تیم توسعه پروژه برطرف میشود. هوش مصنوعی میتواند فرآیند بررسی قراردادهای هوشمند را به صورت خودکار انجام دهد.
با استفاده از تکنیک یادگیری ماشین، هوش مصنوعی میتواند مشکلات موجود در قراردادهای هوشمند را شناسایی کند و بهترین راه حل را برای برطرف کردن آنها ارائه دهد. به کمک فناوری AI پلتفرمهای دیفای نیازی به مداخله دستی تیم توسعه ندارند. AI میتواند دقت قراردادهای هوشمند را افزایش دهد و کارایی کلی اکوسیستم را بهبود ببخشد. - تطبیق با قوانین مالی
در سال‌های گذشته به دلیل جرایم مالی مختلف انجام شده در بازار کریپتوکارنسی، نهادهای دولتی قوانین سخت و جدی را برای این حوزه تنظیم کرده‌اند. در حال حاضر در بیشتر پلتفرمهای Defi، باید قوانین ضد پولشویی (AML) و احراز هویت مشتری KYC اجرا شود. با توجه به اینکه اجرای این قوانین باعث افزایش امنیت پلتفرمهای دیفای میشود، باید فرآیند آنها به صورت دقیق و درست تنظیم گردد.
هوش مصنوعی میتواند در این بخش نیز نقش پر رنگی داشته باشد. این فناوری میتواند با ردیابی تراکنش‌های انجام شده، از پولشویی در بازار کریپتوکارنسی جلوگیری کند. همچنین AI میتواند سازوکاری دقیق برای احراز هویت کاربران پیاده سازی کند تا آنها بتوانند به سادگی با ثبت اطلاعات خود در پلتفرم، از خدمات آن استفاده کنند. AI همچنین میتواند امنیت اطلاعات ثبت شده توسط کاربران را افزایش دهد. - توسعه DAO ها
ترکیب هوش مصنوعی و دیفای، میتواند DAO ها را به بهترین حالت خود تبدیل کنند.DAO یا Decentralized autonomous organization سازمان مستقل غیر متمرکز هستند که در برخی از پلتفرمهای دیفای حضور دارند. این نهادهای غیرمتمرکز توسط کاربران شبکه اداره می‌شوند. این نهاد در بلاکچین‌ها وظیفه اجرای قوانین مختلف و بررسی قراردادهای هوشمند را بر عهده دارد.
به کمک فناوری هوش مصنوعی، DAO میتواند عملکردی شفاف‌تر داشته باشد. هوش مصنوعی میتواند به راحتی قراردادهای هوشمند را با کمک پیشنهادات کاربران DAO توسعه دهد. همچنین کاربران در DAO میتوانند به کمک هوش مصنوعی، بهترین تصمیمات را برای توسعه اکوسیستم خود ارائه دهند.
چالش های ترکیب هوش مصنوعی و دیفای
در حالیکه ترکیب هوش مصنوعی و دیفای امکانات جذابی را برای کاربران ایجاد می‌کند؛ اما از طرفی ترکیب این دو فناوری میتواند چالش‌ها و محدودیت‌هایی را در آینده به وجود آورد. این چالش‌ها به صورت خلاصه موارد زیر هستند:
- نقض حریم خصوصی کاربران
با ترکیب هوش مصنوعی و دیفای، باید ساختارهای شخصی سازی و رمزنگاری جدیدی برای حفظ حریم خصوصی کاربران در برنامه‌ها ایجاد شود. همان‌طور که اشاره شد، هوش مصنوعی برای آنکه بتواند عملکرد مناسب و خوبی از خود ثبت کند؛ نیاز به تحلیل و تجزیه حجم زیادی از دادهها دارد. اطلاعات شخصی کاربران بهترین نوع داده برای توسعه عملکرد AI به حساب می‌آید. AI میتواند با دسترسی پیدا کردن به اطلاعات کاربران، الگوهای مختلفی را برای حل مشکلات پیدا کند.
AI با استفاده از اطلاعات شخصی کاربران، حریم خصوصی آنها را نقض می‌کند. این فناوری میتواند بدون کسب اجازه از کاربران، به اطلاعات آنها دسترسی پیدا کرده و از آنها استفاده کند. برنامه های DeFi برای استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی باید سازوکارها و چارچوب‌های جدیدی برای حفظ حریم خصوصی کاربران تعریف کنند. - مقیاس پذیری پایین
پلتفرمهای Defi برای اجرای الگوریتم‌های هوش مصنوعی نیاز به قدرت محاسباتی بالایی دارند. الگوریتم های AI، که معمولا از طریق تکنیک یادگیری ماشین (machine learning) توسعه پیدا میکنند، باید از منابع و دستگاه‌های پردازشی قدرتمندی برای اجرای فرآیندهای خود استفاده نمایند. این موضوع باعث میشود تا پلتفرمهای DeFi نتوانند به سادگی از این الگوریتم‌ها استفاده کرده و مقیاس پذیری آنها کاهش پیدا می‌کند.
زمانی‌که پلتفرمهای دیفای با حجم زیادی از اطلاعات سر و کار داشته باشند؛ به دلیل نیازمندی فناوری AI به دستگاه‌های پردازشی قدرتمند، میزان عملکرد الگوریتم‌های هوش مصنوعی افت پیدا می‌کند و پلتفرم نمی‌تواند جواب‌ها و راه حل‌های مناسبی به کاربران خود ارائه کند. - هزینه بالا
همان‌طور که اشاره شد، فناوری‌های هوش مصنوعی برای پیاده سازی به دستگاه‌های پردازشی قدرتمندی نیاز دارند. این موضوع باعث میشود تا برخی از پلتفرمهای دیفای نتوانند از این فناوری استفاده کنند. بیشتر پروژههای دیفای در حال حاضر نوپا هستند و نمی‌توانند هزینه‌های زیادی را صرف توسعه الگوریتم‌های AI کنند. در نتیجه ممکن است با این محدودیت، پلتفرمهای DeFi در آینده نتوانند از فناوری های هوش مصنوعی در برنامه‌های خود استفاده کنند. - حذف توسعه دهندگان از پلتفرمها
مدل‌های هوش مصنوعی میتوانند تمامی فعالیت‌های داخل پلتفرمها را اجرا کنند. آنها میتوانند با شناسایی مشکلات موجود در برنامه‌ها، در دوره‌های زمانی مشخصی آنها را آپدیت و برطرف کنند. این ویژگی‌ها باعث میشود تا مدل‌های AI بتوانند وظیفه تیم توسعه یک پروژه دیفای را به صورت کامل انجام دهند. اگرچه این موضوع در نگاه اول یک مزیت به نظر می‌رسد؛ اما میتواند در ادامه پلتفرم های DeFi را با چالش‌های مختلف همراه کند.
حذف نیروی انسانی از توسعه برنامه‌های دیفای باعث میشود تا کاربران نتوانند هیچگونه تغییر یا دستکاری در برنامه‌ها انجام دهند. در اینصورت اگر مشکلی در الگوریتم های AI به وجود آید، به دلیل عدم دسترسی به تغییرات برنامه، هیچ توسعه دهنده و کاربری نمی‌تواند مشکل را برطرف سازد. الگوریتم های AI بی نقص نیستند و تنها زمانی میتوانند به خوبی توسعه پیدا کنند که کاربران دیگر بر عملکرد آنها نظارت داشته باشند. - محدودیت‌های جدید نظارتی
ترکیب هوش مصنوعی و دیفای یک پیچیدگی جدیدی به این برنامه‌ها اضافه می‌کند. نهادهای قانونی و نظارتی برای آنکه بتوانند عملکرد الگوریتم های AI را بررسی کنند؛ ناچار هستند در آینده قوانین مشخصی را برای توسعه این فناوری‌ها تنظیم کنند. این قوانین ممکن است فعالیت‌های این پلتفرمها را محدود کند و باعث شود تا کاربران کمتری از آنها استفاده کنند.
سخن پایانی
هوش مصنوعی و دیفای را می‌توان یک ترکیب برنده دانست! دیفای یا امور مالی غیر متمرکز به کمک شبکههای بلاک چین، بستری غیر متمرکز برای ساخت خدمات مالی ایجاد می‌کند. دیفای تمام واسطه‌های متمرکز از جمله بانک‌ها و صرافی‌ها را حذف کرده و از حریم خصوصی و اطلاعات کاربران محافظت می‌کند.
پلتفرمهای Defi به کمک تکنولوژی AI، میتوانند حجم زیادی از دادهها را تجزیه و تحلیل کنند. هوش مصنوعی میتواند اطلاعات موجود در شبکههای مختلف را جمع آوری کرده و با شناخت الگوهای آنها، استراتژی‌های مختلفی برای سرمایه گذاری طراحی کند. به کمک هوش مصنوعی، عملکرد پلتفرمهای دیفای بهبود پیدا می‌کند و آنها میتوانند بهترین خدمات را به کاربران خود ارائه دهند. البته ترکیب هوش مصنوعی و دیفای چندان ساده نیست.
الگوریتم های هوش مصنوعی به دلیل پیچیدگی بسیار زیاد، نمی‌توانند به سادگی با پلتفرم های دیفای تطبیق پیدا کنند. علاوه بر این، فناوری AI هنوز نتوانسته مقیاس پذیری مناسبی داشته باشد و به همین دلیل، نمی‌تواند در زمانی‌که ترافیک برنامه‌های امور مالی غیرمتمرکز افزایش پیدا می‌کند؛ عملکرد خوبی از خود نشان دهد.
در حال حاضر این محدودیت برای ترکیب این دو فناوری وجود دارد؛ اما با توجه به توسعه روز افزون دنیای کریپتوکارنسی و هوش مصنوعی، در آینده‌ای نه چندان دور، شاهد ترکیب موفقیت آمیز این دو تکنولوژی خواهیم بود. در آن زمان بانک‌ها و نهادهای متمرکز مالی جذابیت بسیار کمی برای سرمایه گذاران خواهند داشت.
