این روزها بازار استخراج ارزهای مختلف بسیار داغ است. استخراج ارز چیا نیز به دلیل منحصر به فرد بودن الگوریتم آن مورد توجه کاربران بازار کریپتوکارنسی قرار گرفته است. فناوری بلاک چین همواره بر متمرکز زدایی تاکید می‌کند و سعی دارد فعالیت‌های هر شبکه بلاک چینی به طور غیرمتمرکز انجام شود. بیت کوین اولین بار با هدف ایجاد یک سیستم مالی غیرمتمرکز از این فناوری استفاده کرد و تلاش کرد تا پردازش شبکه خود را بر عهده کاربران قرار دهد.
کاربران با اتصال سیستم‌های خود مشغول به پردازش شبکه می‌شوند و به ازای آن پاداش دریافت می‌کنند. اما این سازگار ایراد اساسی دارد و آن هم مصرف بالای انرژی است. اکثر منتقدان بازار ارزهای دیجیتال بر هزینه‌های زیست محیطی شبکه‌های بلاک چینی تاکید دارند و این موضوع را تهدید جدی برای آینده این تکنولوژی در نظر می‌گیرند.
ارز دیجیتال چیا (chia) با استفاده از نوآوری در ماینینگ شبکه خود، در تلاش است تا شبکه بلاک چینی ایجاد کند که در آن آسیب‌های محیط زیستی حذف شود و یک شبکه به اصلاح سبز ایجاد کند. در این مقاله قصد داریم تا با استخراج ارز چیا، ساز و کار چیا و آینده ارز چیا صحبت کنیم.
کاربران گرامی، مطالب درج شده در این مقاله براساس تحقیق و تالیف نویسنده می باشد. با این حال، مسئولیت بررسی دقیق‌تر و صحت مطلب و موارد ذکر شده، بر عهده شماست و بروکر PCM تضمینی بر این موضوع ندارد.
چیا چیست؟
چیا (chia) یک شبکه بلاک چینی است که با استفاده از سازوکارهای مناسب با محیط زیست، در تلاش است تا نقل و انتقالات مالی افراد را در در دنیای غیرمتمرکز فراهم کند. بلاک چین چیا (chia blockchain) در سال 2017 فعالیت خود را آغاز کرد. کلمه “چیا” از نام دانه یک گیاه مغذی گرفته شده است تا نشان دهد رمز ارز چیا “دوست دار محیط زیست” است.
تیم توسعه معتقد است که دو الگوریتم اثبات کار (proof of work) و اثبات سهام (proof of stake) باعث می‌شود تا تنها سرمایه‌گذاران و افرادی که ثروت بیشتری در اختیار دارند، نقش‌های اساسی را در شبکه ایفا کنند و به راحتی بتوانند در شبکه بلاک چین چیا (chia blockchain) دستکاری کنند. بنابراین این الگوریتم‌ها به کاربران معمولی شبکه اجازه نمی‌دهد تا در تصمیمات شبکه مشارکت داشته باشند و به نوعی غیرمتمرکز بودن آن شبکه از بین می‌رود.
علاوه بر این موضوع، الگوریتم اثبات کار یا proof of work با مصرف انرژی بالایی همراه است. موضوعی که باعث ایجاد خطرات زیست محیطی در آینده می‌شود. بنابراین توسعه دهندگان چیا برای آن که بتوانند از مشکلات زیست محیطی و انحصاری بودن این الگوریتم‌ها جلوگیری کنند، الگوریتم‌های جدیدی برای بلاک چین چیا (chia blockchain) طراحی کردند. شبکه چیا از دو الگوریتم اثبات فضا (proof of space) و اثبات زمان (proof of time) برای شبکه خود استفاده می‌کند.
الگوریتم‌های اثبات فضا و اثبات زمان
به صورت کلی در بازار ارزهای دیجیتال روش‌های استخراج متعددی وجود دارد که اکثر آن‌ها از الگوریتم اثبات کار یا اثبات سهام استفاده می‌کنند. شبکه چیا برای آن که بتواند از میزان انرژی کمتری استفاده نماید، به سراغ دو الگوریتم اثبات فضا و اثبات زمان رفته است. الگوریتم‌های اثبات فضا (proof of space) و اثبات زمان (proof of time) جزو الگوریتم‌های مورد استفاده در مکانیزم رمز ارز چیا است.
الگوریتم اثبات فضا نوعی تکنیک رمزنگاری است که از فضای هارد دیسک کاربران استفاده می‌کند. درواقع در این الگوریتم، فضای خالی و استفاده نشده هارد دیسک‌ها برای ذخیره سازی شبکه چیا استفاده می‌شود. برای آن که الگوریتم اثبات فضا به خوبی عمل کند و بتواند یک الگوریتم اجماع برای شبکه باشد، باید از الگوریتم اثبات زمان نیز استفاده کرد. در واقع الگوریتم اثبات زمان و اثبات فضا مکمل یکدیگر هستند. به واسطه الگوریتم اثبات زمان بلوک‌های ایجاد شده باثبات‌تر و امنیت شبکه بالاتر است.
الگوریتم اثبات فضا
کاربران برای استفاده از الگوریتم اثبات فضا نیازمند هارد دیسک با فضای ذخیره سازی خالی هستند. در این الگوریتم کاربر فضای خالی هارد دیسک را به شبکه بلاک چین چیا وصل می‌کند. این کار توسط نرم افزارهای مخصوص شبکه چیا انجام می‌شود. این نرم افزارها مجموعه‌ای از اعداد رمزنگاری شده را بری هارد دیسک کاربر به صورت پلات (plot) ذخیره می‌کند.
هنگامی که بلاک چین چیا (chia blockchain) چالشی را برای بلاک بعدی ایجاد می‌کند، کاربران می‌توانند پلات (plot) ایجاد شده در هارد دیسک خود را اسکن کنند و بررسی کنند که آیا سیستم آن‌ها دارای هش مناسبی است که بتواند نزدیک‌ترین هش به حل چالش باشد یا خیر. احتمال دریافت پاداش و تکمیل بلاک توسط کاربر به میزان فضای هارد دیسک آن برای حل چالش بستگی دارد.
الگوریتم اثبات زمان
همان طور که گفته شد، الگوریتم اثبات زمان مکمل الگوریتم اثبات فضا است. به وسیله الگوریتم اثبات زمان این بلاک‌ها باید زمان مشخصی در کنار یکدیگر باشند. موضوعی که باعث می‌شود امنیت شبکه دوچندان شود. الگوریتم اثبات زمان با زمان بین ایجاد بلاک‌ها ساخته می‌شود. این زمان بسیارکم است و مقدار آن توسط تابع verifiable delay function محاسبه می‌شود.
به وسیله این تابع، محاسبه بلاک‌ها به صورت خطی انجام می‌شود و دیگر نیازی به دستگاه‌های موازی زیادی برای ایجاد بلاک نیست. در واقع این تابع با حذف دستگاه‌های موازی و ایجاد یک محاسبه خطی، میزان مصرف انرژی برای پردازش بلاک چین چیا را کاهش می‌دهد. موضوعی که باعث می‌شود ارز دیجیتال چیا در مورد مسائل زیست محیطی خاص و برتر باشد.
فارمینگ چیا یا استخراج ارز چیا؛ کدام درست است؟
بسیاری از کارشناسان بازار کریپتوکارنسی معتقدند که به کار بردن اصطلاح “استخراج ارز چیا” برای فرآیند استخراج آن اشتباه است. همان طور که می‌دانید در بازار کریپتوکارنسی روش‌های استخراج متعددی وجود دارد که کاربران برای پردازش شبکه و دریافت پاداش به سراغ آن‌ها می‌روند. اصطلاحا به این کاربران ماینر (MINER) گفته می‌شود که اقدام به استخراج نوعی رمز ارز می‌کنند.
در مورد شبکه چیا موضوع متفاوت است و به گفته توسعه دهندگان این شبکه، کاربران به جای استخراج رمز ارز چیا، به فارم کردن یا فارمینگ (FARMING) چیا می‌پردازند. در واقع فرآیند استخراج یا ماینینگ به سخت افزارهای تک منظور مانند پردازنده مرکزی (CPU)، پردازنده گرافیکی (GPU) و دستگاه ASIC نیاز دارد که به میزان بالایی برق مصرف می‌کند.
اما در بلاک چین چیا با استفاده از فضاهای خالی موجود در فضای دستگاه هارد دیسک می‌توان به پردازش شبکه چیا پرداخت و دیگر نیازی به مصرف بالای برق نیست. بنابراین به این فرآیند اصطلاحا فارمینگ (FARMING) گفته می‌شود که در شبکه چیا انجام می‌شود. فرآیند فارمینگ فرآیندی غیرمتمرکزتر از فرآیند ماینینگ است؛ زیرا در فارمینگ هر کاربری می‌تواند فضای هارد دیسک خود را به شبکه چیا متصل کند و شانس برنده شدن بلاک بعدی را داشته باشد.
در صورتی که در فرآیند استخراج، به علت مصرف بالای برق، معمولا استخرهای استخراج ایجاد می‌شود و کاربران به جای اتصال مستقیم به شبکه بلاک چین، سخت افزار خود را در اختیار یک استخر قرار می‌دهند. علاوه بر این موضوع، در فرآیند فارمینگ کاربر بعد از اتصال به شبکه، می‌تواند از فارم کردن منصرف شود و اتصال خود را قطع کند.
ارز چیا یا XCH
بلاک چین چیا با هدف ایجاد شبکه‌ای برای انجام فعالیت‌های مالی و پرداختی، بدون ضرر رساندن به محیط زیست ایجاد شد. به عبارتی این رمز ارز سبز در تلاش است تا هدف اصلی بیت کوین را با استفاده از مکانیزم‌های بهتر و مصرف کمتر انرژی اجرا کند. به همین منظور شبکه چیا، کوین XCH را طراحی و عرضه کرد.
XCH رمز ارز بومی چیا محسوب می‌شود که با هدف تبادلات مالی و دریافت پاداش برای فارمرها ایجاد شده است. کوین XCH برخلاف اکثر کوین‌های بازار، با روش عرضه اولیه یا ICO وارد بازار نشد و با روش پیش کشت (PRE-FARM)، 21میلیون کوین XCH پیش کشت شد. روش پیش کشت (PRE-FARM) یکی از استراتژی‌های شبکه چیا است که باعث ثبات قیمتی می‌شود.
استراتژی pre-farm بدین صورت عمل می‌کند که شبکه چیا برای جلوگیری از نوسانات شدید کوین چیا و ثبات آن، مقدار بالایی کوین XCH را در هنگام انتشار ذخیره می‌کند. به وسیله این استراتژی کاربران در شبکه چیا اجازه ی گرفتن وام یا قرض گرفتن کوین چیا را دارند. موضوعی که با افزایش کاربرد این شبکه در تبادلات مالی می‌شود.
شبکه چیا برای پاداش فارمینگ کاربران، در هر 10دقیقه 64 ارز چیا به فارمرها (Farmers) جایزه می‌دهد. هر 3سال، مقدار پاداش نصف می‌شود و بعد از 13سال، مقدار پاداش ثابت می‌شود و هر 10دقیقه 4چیا به فارمرها پاداش اعطا می‌شود. با این روش میزان تورم و تعداد چیا کنترل می‌شود.
تیم توسعه چیا
یکی از معیارهای مهم برای بررسی یک پروژه در بازار کریپتوکارنسی، بررسی تیم توسعه آن پروژه و سابقه کاری آن‌ها است. پروژه چیا توسط برام کوهن (bram cohen) راه اندازی شد. برام کوهن بنیانگذار پروژه بیت تورنت (BitTorrent) است. بیت تورنت یک پلتفرم اشتراک گذاری فایل‌ها است که به صورت همتا به همتا عمل می‌کند.
برام کوهن در سال 2017 از شرکت بیت تورنت خارج شد و پروژه چیا را شروع کرد. در تیم توسعه شبکه چیا، افراد مشهور دیگری دیده می‌شوند. جین هافمن (gene haffman) مدیر عملیاتی شبکه چیا است. جین هافمن مدیر عامل سابق پروژه‌های vindica و eMusic است. میچ ادواردز (mitch edwards) مدیر عامل بخش مالی پروژه چیا است. میچ ادواردز مدیر مالی سابق شرکت razer (شرکتی در زمینه ساخت و قطعات کامپیوتر و نرم افزارها)، مدیرعامل سابق سایت overstack (یک سایت مشهور در زمینه فروش لوازم منزل) و مدیر ارشد مالی شرکت core scientific (یک شرکت در زمینه فناوری بلاک چین) است.
علاوه بر اسامی ذکر شده، توسعه دهندگان و مشارکت کنندگان مختلف دیگری بر روی کدهای شبکه چیا مشغول به کار هستند.
نحوه استخراج ارز چیا
رمز ارز چیا توسط رایانه‌های شخصی قابل استخراج است. برای شروع شبکه چیا در هارد دیسک فارمرها پلات یا plot ایجاد می‌کند. در واقع شبکه چیا هارد دیسک کاربر را به قسمت‌های 100 گیگابایتی تقسیم می‌کند. بلاک چین چیا برای پلات کردن هر 101 گیگابایت، نیازمند 356گیگابایت فضای ذخیره سازی موقت در هارد دیسک فارمر است که بعد از اتمام فارمینگ، فضای ذخیره سازی موقت آزاد می‌شود.
بنابراین برای شروع ایجاد پلات در هارد دیسک، پردازنده مرکزی (CPU) و رم (ram) بالایی نیاز است. البته بعد از انجام فارمینگ، می‌توان هارد دیسک را به سیستم ضعیف‌تری منتقل کرد. در هنگام فارمینگ چیا، ایجاد سریع پلاتینگ در هارد دیسک بسیار مهم است. در واقع فارمرها در تلاش‌اند تا فرآینده پلاتینگ را سریعتر در حافظه خود انجام دهند، زیرا به خاطر رشد شبکه چیا، باید حافظه هارد دیسک برای فارمینگ افزایش یابد.
در واقع فارم موفق رابطه مستقیمی با فضای هارد دیسک متصل به شبکه چیا دارد. بنابراین فارمرها تلاش می‌کنند تا بتواند در زمان کمتری فرآیند پلاتینگ را در هارد دیسک انجام دهند. فارمرها معمولا از حافظه‌های SSD و NVMe استفاده می‌کنند.
سیستم مورد نیاز برای فارمینگ چیا
برای ارز چیا، کاربر ابتدا باید فرآیند پلاتینگ یا پلات کردن را انجام دهد و سپس به سراغ فارمینگ رود. همان طور که گفته شد فرآیند فارمینگ نیازمند سیستم بسیار قوی نیست اما برای پلاتینگ کاربر نیازمند یک سیستم پردازشی نسبتا قدرتمند است. در زمان پلاتینگ، به علت آن‌که کل سیستم سخت افزاری درگیر است، نمی‌توان از سیستم استفاده کرد؛ در مقابل هنگام فارمینگ می‌توان از سیستم استفاده کرد.
به صورت کلی برای ایجاد هر پلات در هارد دیسک، حداقل رم 4گیگابایت در کنار حافظه 256گیگابایتی SSD و پردازنده 2رشته‌ای نیاز است. این سخت افزارها، حداقل سخت افزار لازم برای ایجاد یک پلات است. باید توجه داشت که به علت قدرت پردازش این سخت افزار، مدت زمان ایجاد پلات به شدت افزایش می‌یابد و ممکن یکسال به طول انجامد. بنابراین توصیه می‌شود برای فارمینگ رمز ارز چیا از حداقل سیستم زیر استفاده کنید:
حافظه 1 الی 2 ترابایت SSD یا 18ترابایت HDD، رم به میزان 16 الی 32گیگابایت، پردازنده CORE I9 یا CORE I7 نسل 8 به بالا یا پردازنده AMD Ryzen9
مراحل فارمینگ چیا
برای آن‌که بتوانید از طریق سیستم خود فارمینگ رمز ارز چیا را شروع کنید، لازم است تا ابتدا نود نرم افزاری چیا را نصب کنید. برای این کار ابتدا وارد وب سایت اصلی چیا به آدرس www.chia.net می‌شوید و سپس با کلیک بر روی گزینه “install chia blockchain” نود نرم افزاری چیا را دانلود و نصب می‌کنید. در این نرم افزار بخش فارمینگ، ولت رمز ارز چیا و استخرهای استخراج قرار دارند.
در مرحله بعد لازم است که کیف پول چیا را ایجاد کنید. برای این کار کافی است بر روی گزینه “create a new private key” کلیک کرده و کیف پول چیا را ایجاد کنید. بعد از ایجاد کیف، 24 کلمه بازیابی در اختیار شما قرار داده می‌شود. این کلمات به منظور بازیابی کیف پول شخصی شما است و باید به خوبی آن‌ها را یادداشت کنید.
بعد از ایجاد کیف پول، نوبت به ایجاد پلات می‌رسد. برای این کار ابتدا بر روی گزینه “full node” کلیک کنید. با این کار گره با شبکه چیا همگام سازی می‌شود. بعد از همگام سازی در شبکه چیا، بر روی گزینه plots کلیک کرده و گزینه “add a plot” را انتخاب کنید.
در بخش بعدی باید اندازه پلات و تعداد پلات را انتخاب نمایید. واحد اندازه پلات در شبکه چیا بر حسب GiB و MiB استفاده شده است. GB یا گیگابایت از توان ده تایی اما GiB یا گیگی بایت از توان دوتایی استفاده می‌کند. بنابراین هر یک میگی بایت (MiB) برابر با 1048576 بایت و هر گیگی بایت (GiB) معادل 107 گیگابایت است. در این مرحله بسته به نوع سیستم خود می‌توانید اندازه و تعداد پلات را انتخاب کنید. در نهایت در بخش “Temporary directory” مسیر هارد دیسک SSD یا NVMe را انتخاب کنید.
بعد از این مرحله باید مسیر نهایی فارم یا “final directory” را مشخص کنید. این مسیر را باید بر روی فضای ذخیره HDD اکسترنال دستگاه خود ذخیره نمایید. در واقع فرآیند ساخت پلات در SSD یا NVMe انجام می‌شود و فرآیند فارمینگ در هارد اکسترنال HDD رخ می‌دهد. در نهایت با کلیک بر روی گزینه “CREATE PLOT” دستگاه شما شروع به ساخت پلات و فارمینگ می‌کند.
به طور متوسط بین 6 الی 12 ساعت برای ساخت هر پلات زمان صرف می‌شود. دقت کنید که در زمان ایجاد پلات نباید برق یا باتری دستگاه شما قطع شود. اگر این اتفاق رخ دهد ساخت پلات انجام شده به طور کلی از بین می‌رود و باید ساخت پلات را از اول انجام دهید.
مزایا و معایب رمز ارز چیا (XCH)
فعالان بازار کریپتوکارنسی برای اینکه بتوانند سرمایه گذاری مناسبی بر روی یک رمز ارز انجام دهند، باید مزایا و معایب آن رمز ارز را به طور کامل بشناسند و سپس تصمیم به سرمایه‌گذاری کنند. به صورت کلی می‌توان مزایا و معایب ارز دیجیتال چیا را موارد زیر در نظر گرفت:
مزایای رمز ارز چیا
- چیا یک رمز ارز رقیب خوبی برای کوین‌هایی مانند بیت کوین در زمینه ایجاد تبادلات مالی است.
- رمز ارز چیا به خاطر استفاده از الگوریم‌های خاص اثبات زمان (PROOF OF TIME) و اثبات فضا (PROOF OF SPACE) امنیت بالایی دارد و به طور کامل از حمله 51درصدی در امان است. (حمله 51درصدی زمانی اتفاق می‌افتد که کاربری بتواند بالای 50درصد شبکه را در دست بگیرد و در فرآیندهای آن اختلال ایجاد کند.)
- هزینه فارمینگ رمز ارز چیا در برابر هزینه استخراج ارزهای دیگر بسیار کمتر است و باعث می‌شود کاربران بیشتری در فارمینگ ارز دیجیتال چیا شرکت کنند.
معایب رمز ارز چیا
- به علت سادگی و جذابیت فارمینگ چیا، بازار هارد دیسک‌ها با آشفتگی همراه می‌شود. در ابتدای فارمینگ شبکه چیا، قیمت هارد دیسک‌های SSD به علت افزایش تقاضا چندین برابر شد.
- فارمینگ چیا پردازش زیادی در فضای ذخیره سازی هارد دیسک‌ها انجام می‌دهد. موضوعی که باعث می‌شود عمر هارد دیسک‌ها به شدت کاهش یابد. هارد دیسک‌های SSD در حالت عادی حدود 5 الی 10سال عمر می‌کنند اما برای فارمینگ چیا، تنها 40روز می‌توانند عمر کنند. به خاطر همین موضوع برخی از شرکت‌های ارائه کننده هارد دیسک در گارانتی دستگاه خود اعلام کردند که اگر هارد دیسک برای فارمینگ چیا استفاده شود، دیگر شامل گارانتی نمی‌شود.
- فارمینگ چیا باعث مصرف زیاد هارد دیسک‌ها می‌شود و برای ساخت این هارد دیسک‌ها منابع طبیعی زیادی مصرف می‌شود. بنابراین علی‌رغم اینکه چیا خود را یک رمز ارز دوست‌دار محیط زیست معرفی می‌کند، اما باعث مصرف بالای منابع طبیعی برای ساخت هارد دیسک‌ها می‌شود.
نحوه خرید و فروش رمز ارز چیا
ارز چیا در سال 2021 وارد صرافی‌های ارزهای دیجیتال شد. این رمز ارز از همان ابتدا تاکنون درگیر یک روند نزولی است. در حال حاضر صرافی‌های کوکوین، کوینکس، هوبی گلوبال و اوکی اکسچنج از این رمز ارز پشتیبانی می‌کنند. اگر قصد خرید و فروش رمز ارز چیا را دارید، می‌توانید از طریق صرافی‌های ذکرشده اقدام به معامله نمایید.
کیف پول‌های ارز دیجیتال چیا
در حال حاضر رمز ارز چیا در کیف پول‌های اندکی لیست شده اند. تیم توسعه شبکه چیا برای این رمز ارز کیف پول اختصاصی طراحی کرده است.
Nucle کیف پول متن باز و بلاک چینی ارز چیا است. کیف پول nucle یک کیف پول سبک است که به راحتی با بلاک چین چیا همگام سازی می‌شود.
جمع بندی
ارزهای دیجیتال بزرگی مانند بیت کوین و اتریوم با تکیه بر الگوریتم‌های اثبات کار (proof of work) و اثبات سهام (proof of stake) در تلاش اند تا بتوانند پردازش و تایید تراکنش‌های خود را به صورت غیرمتمرکز انجام دهند. با بزرگ شدن شبکه‌های بلاک چین پروژه‌ها، امکان استخراج رمز ارزها برای کاربران عادی دیگر ممکن نیست و از طرفی با مصرف بالای انرژی همراه است.
همچنین الگوریتم اثبات کار یک مشکل جدی برای محیط زیست محسوب می‌شد. شبکه چیا با هدف ایجاد یک پلتفرم نقل و انتقالات مالی و ایجاد روش‌هایی با مصرف کم انرژی، در تلاش است تا بتواند یک رمز ارز دوست دار محیط زیست یا به اصطلاح سبز باشد. شبکه چیا تا حدودی توانسته به وسیله الگوریتم‌های اثبات فضا و اثبات زمان، مشکلات مصرف بالای انرژی را در الگوریتم‌های اجماع حل کند، اما هنوز هم ایراداتی به این پروژه وارد می‌شود.
شبکه چیا به خاطر مصرف بالای هارد دیسک، باعث افزایش قیمت این سخت افزار در بازارهای جهانی شده است و از طرف دیگر، ساخت قطعات هارد دیسک‌ها باعث مصرف بیشتر منابع طبیعی است. بنابراین اگر چیا بخواهد به پروژه‌ای بزرگ و قدرتمند در بازار کریپتوکارنسی تبدیل شود، باید بتواند چالش‌های خود را برطرف سازد. در این مقاله تلاش کردیم تا شما با نحوه فارمینگ چیا آشنا شوید و بتوانید بر اساس سیستم‌های خود، برای فارم کردن این رمز ارز تصمیم گیری کنید.
واقعا بعد 40 روز میسوزه هارد یعنی انقدر بهش فشار میاد😐 با این قیمت های هارد SSD میارزه بریم هارد بخریم و بعد چهل بسوزه اونقدر سوددهی داره؟
در کنار مزایایی که داره معایبی رو هم داراست و چیا در تلاشه که بتونه این عیب بزرگو رفع کنه
فضای هارد دیسک توی سرعت فارمینگ تاثیر داره؟
بله تاثیرگذاره