انواع بلاک چین های معروف کدامند؟ بررسی مزایا، معایب و کاربردهای بهترین شبکه های بلاکچین

انواع بلاک چین ها چند دسته هستند؟ هر نوع از بلاکچین‌ها چه عملکردی دارند و در چه حوزه‌هایی استفاده می‌شوند؟ چه تفاوت‌هایی بین انواع بلاک چین ها وجود دارد؟

تکنولوژی بلاک چین در سال‌های اخیر به دلیل رشدهای شارپی مارکت کریپتوکارنسی، بسیار مورد توجه توسعه دهندگان و سرمایه گذاران قرار گرفته است. معماری منحصر به فرد، امنیت بالا و ساختار غیر متمرکز برای ذخیره اطلاعات در این فناوری باعث شده تا بسیاری از مدیران و سرمایه گذاران تصمیم بگیرند از بلاکچین در کسب و کار خود استفاده کنند.

کسب و کارها معمولا نیازها و ابزارهای متفاوتی برای مشتریان خود ارائه می‌کنند. به همین دلیل شبکه‌های بلاکچینی باید برطبق نیاز کسب و کارها به آن‌ها خدمات بدهند. همین موضوع باعث می‌شود تا انواع شبکه بلاک چین با معماری و ساختار متفاوت در دنیای کریپتوکارنسی طراحی و ساخته شوند. در این مقاله قصد داریم تا انواع این شبکه‌ها را به صورت کامل مورد بررسی قرار دهیم.

بیشتر بخوانید: بلاک چین چیست به زبان ساده و چه کاربردی دارد؟

انواع بلاک چین ها به زبان ساده

به صورت کلی انواع بلاکچین‌ها را می‌توان در 4 گروه زیر دسته بندی کرد:

1. بلاک چین عمومی (public blockchain)

یکی از اولین و معروف‌ترین دسته در انواع بلاک چین ها، public blockchain است. بلاکچین عمومی شبکه‌ایست که هر کاربری در سراسر جهان می‌تواند فرآیند آن را بدون هیچگونه سانسوری مشاهده کند. کاربران می‌توانند به کمک الگوریتم اجماع (consensus algorithms) به صورت داوطلبانه در شبکه مشارکت داشته باشند و اطلاعات ثبت شده در آن را در قالب تراکنش‌ها پردازش و تایید نمایند.

مدل‌های عمومی سعی دارند بستری برای ساخت اقتصاد رمزنگاری ایجاد کنند تا در آن بتوانند تمامی اطلاعات و فرآیندهای مالی را به صورت شفاف و غیر متمرکز در بلاکچین خود ثبت کنند. شبکه‌های بلاک چین عمومی همواره تلاش می‌کنند تا با ایجاد سازوکار غیر متمرکزی، تمامی اختیارات موجود در شبکه را به صورت غیرمتمرکز در بین کاربران تقسیم کنند.

درواقع سعی می‌کنند با طراحی سازوکارهای مختلف، قدرت نفوذ تیم‌های توسعه پروژه‌ها را به شبکه کاهش دهند تا بستری غیرمتمرکز و شفاف برای بلاک چین ایجاد شود. به همین دلیل نیز تمامی مدل‌های عمومی، متن باز یا open source هستند. شبکه‌های بیت کوین، اتریوم، بیت کوین کش، لایت کوین، سولانا و کاردانو از جمله معروف‌ترین بلاکچین‌های عمومی محسوب می‌شوند.

مزایای بلاکچین عمومی

1. دسترسی بدون محدودیت: این مدل برای همه افراد جهان در دسترس است و هر کسی می‌تواند بر طبق نیاز خود از آن استفاده کند. هیچ نهاد یا دولت خاصی نمی‌تواند بر روی آن‌ها محدودیت ایجاد نماید.
2. ایجاد اعتماد: در بین انواع بلاک چین ها، مدل عمومی دارای شفافیت بالایی است و تراکنش‌ها در آن به هیچ عنوان تغییر نمی‌کند. همین موضوع باعث می‌شود تا کاربران اعتماد زیادی به این شبکه‌ها داشته باشند.
3. انگیزه برای توسعه: متن باز بودن این شبکه‌ها، بستری را برای توسعه دهندگان سایر جهان فراهم می‌کند تا با ارائه ایده‌های خود، در توسعه و پیشرفت بلاک چین مشارکت داشته باشند.
4. عدم نیاز به واسطه: سازوکار آن‌ها به گونه‌ای طراحی شده که می‌تواند فرآیندها و وظایف خود را به صورت غیر متمرکز اجرا کند. بنابراین هیچ نهاد یا شرکت واسطه‌ای در این شبکه‌ها فعالیت نمی‌کنند.
5. امنیت نسبی: میزان امنیت بلاکچین‌های عمومی به تعداد نودها یا گره‌ها در شبکه بستگی دارد. هرچه شبکه بتواند عملکرد مناسبی از خود ثبت کند، نودها یا گره‌های بیشتری در پردازش تراکنش‌ها مشارکت می‌کنند و در نتیجه شبکه ایمن‌تر می‌شود.

معایب بلاکچین عمومی

1. سرعت پایین: در بین انواع بلاک چین ها، مدل عمومی سرعت پایین‌تری نسبت به سایر آن‌ها دارد. پردازش تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین عمومی ممکن است به دلیل ترافیک بالای شبکه کند شود. بسیاری از بلاک چین‌های عمومی در حال حاضر با این مشکل روبرو هستند.
2. عدم کنترل دسترسی: شرکت‌ها و نهادها نمی‌توانند در دسترسی مدل عمومی، محدودیت تعریف کنند. در واقع آن‌ها نمی‌توانند برای برخی از کاربران، دسترسی‌های خاصی ایجاد نمایند.
3. خطر حمله 51 درصدی: اگر یک گروه یا شخص از خرابکاران بتواند بیش از 51 درصد از قدرت محاسباتی بلاک چین را کنترل کند، می‌تواند به سادگی در تراکنش‌های شبکه اختلال ایجاد کرده و آن‌ها را دستکاری نماید.
4. مقیاس پذیری پایین: زمانی که تعداد کاربران یک بلاک چین عمومی افزایش پیدا کند، بلاکچین نمی‌تواند با سرعت پردازشی مناسب، تراکنش‌ها را تایید کند.

کاربردهای بلاکچین عمومی

1. رای گیری: از انواع بلاک چین‌های ساخته شده تا به امروز، public blockchain بهترین گزینه برای ساخت رای گیری‌های غیرمتمرکز است. با استفاده از آن، کاربران می‌توانند در بستری با شفافیت و امنیت بالا، آرای خود را ثبت کنند. به عنوان مثال رای دهندگان می‌توانند با استفاده از یک برنامه غیر متمرکز DApp در تلفن همراه خود، به صورت ناشناس رای خود را در یک بلاک چین عمومی ثبت نمایند و نتایج انتخابات را به صورت شفاف در بلاک چین مشاهده کنند.
2. جمع آوری کمک‌های مالی: سازمان‌ها یا نهادهای خیریه می‌توانند با استفاده از این مدل، کمک‌های مالی مورد نیاز خود را به صورت شفاف در بستر بلاک چین اعلام کرده و در همانجا سرمایه مورد نیاز خود را جذب کنند.
3. قراردادهای هوشمند: اگر بخواهیم در بین انواع بلاک چین ها، بهترین بستر را برای توسعه قراردادهای هوشمند (smart contracts) انتخاب کنیم، بدون شک باید به سراغ مدل عمومی برویم. قراردادهای هوشمند در بستر آن‌ها می‌توانند به صورت شفاف و ایمن توسعه پیدا کنند و در برنامه‌های غیرمتمرکز مورد استفاده قرار گیرند.

2. بلاک چین خصوصی (private blockchain)

بلاک چین‌های خصوصی، که به بلاکچین‌های مدیریت شده یا Managed Blockchains معروف هستند، از پرکاربردترین انواع بلاک چین ها در کسب و کارها به حساب می‌آیند و توسط نهادها و شرکت‌های متمرکز کنترل می‌شوند. این نهادها می‌توانند وظایف و مسئولیت‌های مشخصی برای کاربران تعریف کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند در میزان انتشار اطلاعات تراکنش‌ها محدودیت ایجاد کنند تا سایر افراد تنها بخشی از اطلاعات شرکت را مشاهده نمایند. در واقع آن‌ها می‌توانند برای بخشی از اطلاعات خود حریم خصوصی ایجاد نمایند و دسترسی‌های کاربران را کنترل کنند.

یکی از محبوب ترین مدل‌های خصوصی ایجاد شده در مارکت کریپتوکارنسی، ریپل (ripple) است. ریپل با طراحی یک بلاک چین خصوصی، بستری مناسب برای تراکنش‌های بین بانکی فراهم کرده و به کمک مدل خصوصی، توانسته بستری با سرعت بالا و مقیاس پذیری مناسب برای تراکنش‌های بین بانک‌ها ایجاد نماید. علاوه بر ریپل، مولتی چین (Multichain) و هایپر لجر فابریک (Hyperledger Fabric) نیز در لیست پروژه‌هایی هستند که از این نوع استفاده می‌کنند.

مزایای بلاکچین خصوصی

• سرعت بالا: در بین انواع بلاک چین‌ها، خصوصی‌ها جزو سریع‌ترین بلاکچین‌ها به حساب می‌آیند. این شبکه‌ها به دلیل تعداد کمتر کاربران نسبت به مدل عمومی، سریعتر عمل می‌کنند. به عبارت ساده، به دلیل وجود ترافیک پایین، تراکنش‌ها با سرعت بالایی در شبکه پردازش شده و به سرعت در بلوک ثبت می‌شوند.
• مقیاس پذیری مناسب: آن‌ها می‌توانند مقیاس پذیری مناسبی در شبکه خود ایجاد کنند. از آنجایی که تنها تعداد محدودی از نودها در بلاکچین خصوصی مجاز به پردازش و تایید تراکنش‌ها هستند، مقیاس پذیری در شبکه افزایش پیدا می‌کند.
• ایجاد حریم خصوصی: در این بلاک چین‌ها، به دلیل امکان ایجاد محدودیت‌ها در انتشار اطلاعات، کاربران حریم خصوصی بیشتری نسبت به مدل‌های عمومی دارند. در بین انواع بلاک چین های طراحی شده، مدل خصوصی می‌تواند با محدودیت نمایش اطلاعات، تراکنش‌ها را با حریم خصوصی بالاتری در خود ثبت کند.

معایب بلاکچین خصوصی

• تناقض با اصول بلاک چین: یکی از بزرگترین معایب این مدل، میزان غیر متمرکز بودن آن است. بلاک چین‌ها نوعی دفتر کل توزیع شده هستند که قصد دارند بستری غیر متمرکز برای ثبت اطلاعات و تراکنش‌ها ایجاد کنند. از آنجایی که private blockchain می‌تواند دسترسی کاربران را محدود نماید، دیگر قادر نیست شرایطی غیر متمرکز برای کاربران خود ایجاد کند و همین موضوع، اصول بنیادین بلاک چین را نقض می‌کند.
• اعتماد به یک نهاد: کاربران عادی نمی‌توانند به سادگی به نهاد متمرکز اعتماد کنند؛ زیرا شرکت سازنده بلاک چین خصوصی به راحتی می‌تواند در اطلاعات و داده‌های شبکه دستکاری کند.
• شفافیت محدود: در بین انواع بلاک چین‌ها، مدل خصوصی شفافیت بسیار پایینی دارد. در واقع چون داده‌های ذخیره شده در آن به صورت کامل در دسترس نیستند، نمی‌توان آن را شفاف دانست.

کاربردهای بلاکچین خصوصی

• مدیریت زنجیره تامین: شرکت‌ها و کسب و کارها می‌توانند برای مدیریت زنجیره تامین خود از یک بلاک چین خصوصی استفاده کنند. این بلاک چین به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به صورت شفاف و قابل اعتماد کالاها و مواد خود را در زنجیره تامین ردیابی کنند.
• مالکیت دارایی: از بین انواع بلاک چین ها، private blockchain می‌تواند در بحث ثبت مالکیت دارایی‌ها به کاربران کمک کند. به عنوان مثال یک شرکت می‌تواند از بلاکچین خصوصی برای ثبت مالکیت اموال و دارایی‌های خود استفاده کند. با این کار دیگر اطلاعات محرمانه در بستر شبکه‌ای ایمن، ذخیره شده و از سرقت و تقلب در آن جلوگیری می‌شود.
• رای گیری داخلی: یکی از زمینه‌های مفید برای استفاده از بلاک چین خصوصی، رای گیری داخلی است. سازمان‌ها می‌توانند از بلاک چین خصوصی برای برگزاری نظرسنجی‌های عادلانه و شفاف در سازمان خود استفاده کنند. به عنوان مثال یک شرکت می‌تواند از private blockchain برای انتخاب هیئت مدیره استفاده کند. بلاکچین با دقت و عملکرد بالا به کارکنان این اطمینان را می‌دهد که آرای آن‌ها به درستی شمارش شده‌اند.

3. بلاک چین کنسرسیوم (Consortium blockchain)

یکی از جدیدترین نوع بلاک چین طراحی شده در سال‌های اخیر، کنسرسیوم است. این شبکه برخلاف مدل‌های خصوصی، توسط چندین نهاد یا سازمان اداره می‌شود و اداره آن تنها به یک نهاد محدود نیست. در واقع، منظور از کنسرسیوم، گروه یا مجموعه‌ای از نهادها است که برای دستیابی به اهداف مشخص و مشترک، یک شبکه بلاکچینی کنسرسیومی را طراحی و پیاده سازی می‌کنند.

مدل‌های کنسرسیوم در بین انواع بلاک چین‌ها، جزو شبکه‌های نیمه متمرکز به حساب می‌آید. این شبکه به دلیل حضور سازمان‌های مختلف، غیرمتمرکز است اما به دلیل وجود محدودیت در دسترسی اطلاعات، تمرکززدایی کاملی ندارند. معمولا ساخت و راه اندازی کنسرسیوم نسبت به انواع بلاک چین ها، دشوارتر است. برای ساخت این نوع، باید با چند سازمان و کسب و کار همکاری کرد. علاوه بر این تمامی سازمان‌ها باید حداقل زیرساخت فنی لازم برای اجرای بلاک چین‌ها را داشته باشند.

درواقع سازمان‌ها باید سیستم عامل‌های مورد نیاز برای اجرای این شبکه‌ها را تهیه کنند. این موضوع به معنی ساخت هزینه برای هر کدام از کسب و کارهاست. علاوه بر این هماهنگی‌های لازم برای اجرا و پیاده سازی اصولی این شبکه‌ها کاری بسیاری دشوار است. در حال حاضر شبکه‌های محدودی همچون کروم (Quorum)، کوردا (Corda) و هایپر لجر (Hyperledger) از نوع کنسرسیوم استفاده می‌کنند.

مزایای بلاکچین کنسرسیوم

• مقیاس پذیری و امنیت بالا: بلاکچین‌های ایجاد شده توسط کنسرسیوم‌ها از مقیاس پذیری و امنیت بالاتری نسبت به مدل‌های عمومی برخوردار هستند. در این نوع، تعداد نودهای شبکه محدود است و عملکرد آن‌ها کنترل می‌شود. به همین دلیل اطلاعات و تراکنش‌ها در بستری ایمن و با مقیاس پذیری بالا در شبکه ثبت می‌شوند.
• هزینه تراکنش بسیار کم: در بین انواع بلاکچین‌ها، Consortium کمترین هزینه را در مقایسه با سایر بلاک چین‌ها دریافت می‌کند. به دلیل سرعت تراکنش بالا و محدودیت تعداد نودهای شبکه، میزان هزینه و کارمزد تراکنش‌ها به شدت کم شده و نزدیک به صفر می‌رسد.
• ساختار مدیریتی شفاف: این مدل دارای ساختارهای مدیریتی شفافی است. همه اعضای سازمان‌ها درمورد قوانین و مقررات حاکم بر شبکه به توافق رسیده‌اند و هیچ مدیری نمی‌تواند خلاف چارچوب‌های تعیین شده در شبکه فعالیت کند.

معایب بلاکچین کنسرسیوم

• حساسیت به اعتبار اعضا: اگر یکی از اعضای این نوع بلاک چین عملکرد یا تراکنش خلاف چارچوب انجام دهد، می‌تواند کل شبکه را در معرض خطر قرار دهد. شبکه‌های کنسرسیوم تعداد اعضای محدودی دارند و همه آن‌ها باید قوانین مشخصی را رعایت کنند تا اعتماد بین آن‌ها شکل بگیرد. در صورتی‌که یکی از نهادها یا اعضای شبکه از دسترسی و قدرت خود سو استفاده کند، اعتماد بین نهادها و سازمان‌ها از بین می‌رود و شبکه نمی‌تواند به کار خود ادامه دهد.
• شفافیت پایین: Consortium blockchain نسبت به بلاک چین‌های عمومی شفافیت کمتری دارد. اطلاعات شبکه در این نوع بلاکچین تنها در اختیار اعضای کنسرسیوم قرار می‌گیرد و کاربران عادی نمی‌توانند به آن‌ها دسترسی داشته باشند. از طرفی شفافیت این شبکه نسبت به بلاک چین‌های خصوصی بالاتر است؛ زیرا تنها یک نهاد بر روی اطلاعات نظارت نمی‌کند و چندین سازمان اطلاعات را بررسی می‌کنند. در مجموع میزان شفافیت این شبکه نسبت به انواع بلاک چین ها، متوسط است.
• تاثیرپذیر از قوانین: قوانین و مقررات نهادهای ناظر و دولتی می‌توانند تاثیر زیادی بر کارایی یک بلاکچین کنسرسیوم بگذارد. اگر دولت‌ها مقرراتی را وضع کنند که استفاده از بلاکچین را محدود کند، این شبکه برای انجام معاملات مالی و تسویه حساب‌ها به مشکل می‌خورد. همچنین دولت‌ها می‌توانند بر عملکرد این بلاکچین‌ها تاثیرگذار باشند و دسترسی اعضای داخل شبکه را محدود کنند.

کاربردهای بلاک چین کنسرسیوم

• بانکداری و حسابرسی: بلاکچین‌های کنسرسیوم می‌توانند توسط گروهی از بانک‌ها طراحی و ساخته شوند. بانک‌ها می‌توانند در این شبکه‌ها باهم همکاری کنند و تراکنش‌های مالی را مورد بررسی قرار دهند. همچنین آن‌ها می‌توانند خدمات بانکی را به صورت ایمن و کارآمد در اختیار کاربران قرار دهند.
• تحقیقات: از بین تمامی انواع بلاک چین ها، Consortium blockchain بهترین گزینه برای شبکه‌ها و پایگاه داده‌های تحقیقاتی است. داده‌ها و اطلاعات تحقیقاتی با استفاده از آن‌ها قابل اشتراک گذاری هستند. به عنوان مثال یک گروه تحقیقاتی می‌تواند از مدل کنسرسیوم برای به اشتراک گذاری داده‌ها و نتایج تحقیقات خود با سایر محققان استفاده کند.

4. بلاک چین هیبریدی (Hybrid Blockchain)

از بین انواع بلاک چین ها، جدیدترین شبکه طراحی شده هیبریدی یا Hybrid Blockchain است. ساده ترین راه برای تعریف این است که آن را ترکیبی از یک بلاک چین خصوصی و عمومی در نظر بگیریم. کاربرد آن در سازمان‌هاییست که تمایل دارند از ویژگی‌های هر دو بلاکچین عمومی و خصوصی استفاده کنند.

در این نوع بلاکچین‌ها وظایف و مسئولیت‌ها به صورت عمومی و خصوصی تعریف می‌شوند. به عنوان مثال در یک شبکه، بخش امنیت اطلاعات و داده‌ها در بلاک چین خصوصی اجرا می‌شود و تایید تراکنش‌ها و مشاهده جزییات آن در بلاک چین عمومی اتفاق می‌افتد.

در بلاکچین هیبریدی، عضویت و ورود کاربران توسط نودهای مشخصی انجام می‌شود و میزان دسترسی هر کاربر به شبکه متفاوت است. نودهای شبکه در بازه‌های زمانی مشخصی، عملکرد کلی شبکه را بررسی می‌کنند و دسترسی‌های کاربران را بررسی یا تغییر می‌دهند. زین فین (XinFin)، فود تراست (FoodTrust) و دراگون چین (DragonChain) پروژه‌های کریپتویی هستند که از مدل هیبریدی در توسعه پروژه خود استفاده می‌کنند.

مزایای بلاک چین هیبریدی

• عدم نیازمندی به انتشار تمامی اطلاعات: مدل هیبریدی نیاز به انتشار تمامی اطلاعات شبکه ندارد و می‌تواند برحسب نوع داده و عملکرد یک فرآیند، آن را در بخش‌های عمومی و خصوصی قرار دهد. به عنوان مثال اطلاعات هویتی کاربران نباید در سایت اصلی سازمان قرار بگیرد و باید در بخش بلاکچین خصوصی ذخیره شود.
• انعطاف پذیری قوانین: یکی از مهم ترین مزیت‌های Hybrid Blockchain نسبت به انواع آن‌ها، انعطاف پذیری در برابر قوانین است. نوع هیبریدی می‌تواند قوانین خود را براساس شرایط پیش آمده تغییر دهد. در واقع می‌تواند فرآیندهای موجود در بلاکچین‌های عمومی و خصوصی را به راحتی جابجا کند.
• حریم خصوصی در کنار یک شبکه عمومی: در بلاک چین‌های عمومی، تمامی اطلاعات و تراکنش‌ها به صورت شفاف در شبکه ثبت و ذخیره می‌شدند و کاربران به راحتی می‌توانستند آن‌ها را مشاهده کنند. در هیبریدی، شبکه می‌تواند مقدار انتشار اطلاعات را تعیین کرده و از اطلاعات شخصی و محرمانه سازمان خود محافظت کند.

معایب بلاک چین هیبریدی

• شفافیت کم: مدل هیبریدی از مدل خصوصی برای ذخیره برخی از اطلاعات خود استفاده می‌کند. همین موضوع باعث می‌شود تا این شبکه شفافیت بالایی نداشته باشد. همانطور که اشاره شد، تنها مدل عمومی در بین انواع بلاک چین ها، شفافیت کاملی دارد.
• نیازمندی به زیرساخت‌های قوی: ساخت و طراحی بلاک چین هیبریدی بسیار دشوار است. علاوه بر این بعد از طراحی این شبکه، پیاده سازی زیرساخت‌های آن در سازمان‌ها بسیار دشوار و پر هزینه است.
• عدم وجود پاداش برای مشارکت در شبکه: برخلاف مدل عمومی، در هیبریدی هیچ پاداشی برای مشارکت در شبکه وجود ندارد. این موضوع ممکن است باعث شود تا انگیزه کاربران برای پیوستن و همکاری در بلاک چین کاهش یابد.

کاربردهای بلاک چین هیبریدی

• املاک و مستغلات: در بین انواع بلاک چین ها، هیبریدی به خوبی می‌تواند در حوزه املاک و مستغلات فعالیت کند. در حوزه املاک برخی اطلاعات وجود دارد که باید به صورت عمومی و شفاف در اختیار کاربران قرار گیرد. اما در مقابل برخی از اطلاعات دیگر نیز در این حوزه شخصی است و نباید در اختیار مشتری یا کاربران عمومی قرار گیرد. نوع هیبریدی با تقسیم داده‌ها در بلاکچین‌های عمومی و خصوصی به خوبی می‌تواند در این حوزه فعالیت کند.
• صنایع با مقررات سختگیرانه: بلاکچین‌های هیبریدی در حوزه‌هایی که مقررات سختگیرانه‌ای در آن‌ها وجود دارد، می‌توانند فعالیت کنند. این شبکه‌ها به دلیل انعطاف پذیری در قوانین، می‌توانند به راحتی با مقررات جدید یک صنعت تطبیق پیدا کنند.

مشکلات موجود در انواع بلاک چین

با وجود تنوع بالا در انواع بلاک چین‌ها، شبکه‌های موجود با مشکلات متعددی مواجه هستند. این مشکلات باعث شده تا این شبکه‌ها نتوانند به میزان کافی در بین کسب و کارها و نهادها مورد استفاده قرار گیرند. مهم ترین مشکلات موجود در شبکه‌های بلاکچینی موارد زیر هستند:

1. مقیاس پذیری پایین: میزان پهنای باند، امنیت و حجم اطلاعات شبکه‌های بلاکچینی، از مهم ترین چالش‌ها از انواع بلاک چین‌ها به حساب می‌آیند. در حال حاضر بیشتر بلاکچین‌ها در شرایطی که ترافیک شبکه بسیار بالا باشد، نمی‌توانند مقیاس پذیری خوبی از خود ثبت کنند.
2. پیچیدگی فناوری: فناوری بلاکچین پیچیده است و کاربران برای استفاده از آن، باید دانش‌های فنی و تخصصی کافی را داشته باشند. همین موضوع باعث می‌شود تا کسب و کارها از پذیرش این فناوری اجتناب کنند.
3. میزان مصرف انرژی: برخی از بلاکچین‌ها برای ایجاد شرایط غیرمتمرکز در شبکه خود از الگوریتم اثبات کار (pow) استفاده می‌کنند. بیت کوین جزو بهترین شبکه‌های بلاکچینی در زمینه تمرکززدایی است که از الگوریتم PoW در شبکه خود استفاده می‌کند. استفاده از این الگوریتم باعث مصرف بالای انرژی می‌شود و می‌تواند در آینده مشکلات محیط زیستی فراوانی را ایجاد کند.

مقایسه انواع بلاک چین‌ها در یک نگاه

در زیر جدول، انواع بلاک چین‌ها و تفاوت آن‌ها با یکدیگر به صورت خلاصه مشخص شده است: