قرارداد هوشمند به یک قرارداد خودکار گفته میشود که مفاد میان خریدار و فروشنده در آن به صورت کد در میآید. این کدها سپس به کل دفتر بلاک چین ارسال میگردد تا به صورت توزیعیافته در اختیار همه اعضا قرار بگیرد و همه بر اجرای قرارداد هوشمند نظارت داشته باشند. تراکنشهای انجامشده در قراردادهای هوشمند قابل ردیابی بوده و برگشتپذیر نیستند.
نگارش، نظارت و اجرای قراردادهای هوشمند بدون نیاز به واسطه قابل انجام هستند و نیاز به یک سیستم قانونی نظارتی مرکزی ندارند. شاید در ابتدا با ظهور بیت کوین صرفاً فناوری بلاک چین مطرح شد، اما دنیای کریپتو راه زیادی را از آن زمان سپری کرده است و کاراییهای زیادی را بروز داده است که بخش زیادی از این کاراییها به واسطه کاربرد قراردادهای هوشمند میسر شده است.
تاریخچه قرارداد های هوشمند
قراردادهای هوشمند اولین بار توسط نیک سابو (Nick Szabo) در سال 1994 معرفی شدند. نیک از مهندسان کامپیوتری بود که ارز مجازی بیت گلد (Bit Gold) را در سال 1998 توسعه داد که به جرأت میتوان گفت یکی از بهترین پروژههای ارز دیجیتال تا آن زمان بود. جالب اینجاست بدانید که نیک سابو یکی از کسانی است که معمولاً در حواشی از او به عنوان ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) یاد میشود که بیت کوین را در سال 2008 ساخت.

در بیت کوین هم از قراردادهای هوشمند استفاده میشود. نیاز است که برخی موارد به درستی تحقق یابند تا یک تراکنش اجرا شود. کاربر باید تراکنش را با همان کلید خصوصی امضا کند که مرتبط با آدرس عمومی او است. در این صورت است که تراکنش مورد تأیید خواهد بود.
سابو در تعریف خود از قراردادهای هوشمند بیان میکند که این قراردادها در واقع پروتکل یا ساختاری برای هوشمندسازی تراکنشها هستند که به صورت اتوماتیک مفاد قرارداد را اجرا میکنند. او اعتقاد داشت که این قراردادها برای اوراق بهادار جدید همچون اوراق مشتقه (معاملات فیوچرز و آپشن) بسیار مناسب هستند.
به کمک نوآوری قراردادهای هوشمند میتوان تراکنشها را با حداقل هزینه به اجرا رساند. واقعیت این است که اکثر صحبتهای سابو بعدها به تحقق پیوست و هم اکنون شاهد هستیم که معاملات مشتقه اکثراً توسط شبکههای کامپیوتری در قالب قراردادهای هوشمند به اجرا میرسند.
صحبت از تاریخچه قراردادهای هوشمند بدون اشاره به شبکه اتریوم و تأثیر ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) در معرفی آن امکانپذیر نیست. اگر چه توسعه ارز دیجیتال بیت کوین در سال 2008 جایگاه قراردادهای هوشمند را تثبیت کرد، اما پروتکل اتریوم بود که فناوری قراردادهای هوشمند را تبدیل به یک عنصر جداییناپذیر در میان رمزارزها ساخت.
قراردادهای هوشمند معمولی و ساده (با امضاهای چندگانه: MultiSig) در بیت کوین قابل اجرا هستند، اما قراردادهای هوشمند پیچیدهتر اولین بار توسط پروتکل اتریوم با زبان برنامهنویسی سالیدیتی (Solidity) مطرح شدند که برای توسعه برنامههای غیر متمرکز مالی یا دیفای (DeFi) نیاز بودند. در حال حاضر خیلی از پروژهها در لایه 2 بر بستر اتریوم شکل گرفتهاند و در تلاش هستند تا توان عملیاتی و حریم خصوصی اتریوم را بالا ببرند و کارمزدهای تراکنش را کاهش دهند. در سالهای اخیر، بر تعداد پلتفرمهایی که با محوریت قراردادهای هوشمند توسعه یافتهاند افزوده شده است. از جمله این پروژهها میتوان به کاردانو، ایاس و چین لینک اشاره کرد.
بلاک چین چیست؟
همانطور که در توضیحات بالا ذکر شد، برای آشنایی هر چه بیشتر با نحوه ثبت و اجرای قراردادهای هوشمند نیاز است که در ابتدا با ساختار بلاک چین آشنا شوید.
بلاک چین در لغت به معنای “زنجیره بلوکی” است و به صورت خلاصه یک دفتر بایگانی توزیعشده است. اطلاعات بلاکچین در کامپیوترهای شبکه (نودها) کپی میشوند. بدین ترتیب، امکان دستکاری و نفوذ به اطلاعات کاهش مییابد. در بایگانیهای سنتی (برای مثال در بانکها یا مراکز ثبت اسناد) از یک سرور مرکزی برای ذخیره اطلاعات استفاده میشود که میتواند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد.

اطلاعات در بلاکهای مختلف ذخیره میگردد و هر بلاک از طریق شناسههای رمزنگاریشده (خلاصه تراکنشهای قبلی یا برچسب زمانی یا غیره) همانند زنجیره به بلاک قبلی پیوند میخورد.
قراردادهای هوشمند هم در قالب یک تراکنش وارد شبکه بلاکچین میشوند. از آنجا که اطلاعات قابل ویرایش نیستند، دو طرف قرارداد هوشمند باید با تمام مفاد قرارداد (پیش از ثبت) سازگار باشند.
نحوه کار قرارداد های هوشمند
قراردادهای هوشمند از گزاره ساده “اگر …/آنگاه …” استفاده میکنند که به صورت کد در بستر بلاکچین ثبت میشود. زمانی که مفاد قرارداد به اجرا رسید، شبکهای از کامپیوترها مسئول اجرای نتیجه خواهند بود. در واقع، قراردادهای هوشمند از نوع برنامههای کامپیوتری هستند.
نتیجه قراردادهای هوشمند میتواند موارد زیادی را در بر بگیرد. در سادهترین حالت، قراردادهای هوشمند فقط معطوف به انتقال دارایی دیجیتال از یک کاربر به کاربر دیگر میشوند. در نسخههای پیچیدهتر با کاربرد بیشتر میتوان از این قراردادهای هوشمند برای خرید یک دارایی در دنیای واقعی، ارسال اطلاعیه یا ثبت سفارش استفاده کرد.
پس از اجرای قرارداد هوشمند، اطلاعات مرتبط با آن در بلاک چین ثبت میگردد. این بدان معناست که تراکنش مورد نظر قابل تغییر نیست و تنها طرفین قرارداد (به همراه تأییدکنندگان محدود) قادر به مشاهده اطلاعات قرارداد هستند.
تنظیم یک قرارداد هوشمند با مفاد خاص نیاز به دانش برنامهنویسی دارد. هر چند نیاز نیست که فرد در این زمینه کارشناس باشد. طرفین قرارداد باید نوع ثبت اطلاعات را مشخص کنند و جزئیات مقررات را در قالب گزارههای “اگر …/آنگاه …” ثبت کنند و تمام موارد استثنا را نیز در نظر بگیرند.
مثالی برای قرارداد های هوشمند
از آنجا که قراردادهای هوشمند معمولاً در پسزمینه اجرا میشوند، آشنایی با آنان کار سختی است و بهتر است با یک مثال بیان شود.
فرض کنید که میخواهید سواپ کنید یا به عبارتی یک رمز ارز خود را با رمز ارز دیگر مبادله کنید. شما فرد مقصد را پیدا میکنید که آماده مبادله است، اما با توجه به عدم شناخت وی میخواهید مطمئن شوید که سمت خود را در معامله تکمیل کند.
در این حالت کافی است که شما و طرف مقابلتان یک قرارداد هوشمند را تنظیم کنید که مفاد آن بر اجرای کامل قرارداد نظارت میکند. این قرارداد بدین صورت عمل میکند:
- شما توکن خود را به یک آدرس میفرستید که متصل به همین قرارداد هوشمند است.
- کدهای قرارداد چک میکنند که مقدار دارایی مورد نیاز برای تکمیل قرارداد هوشمند در آدرس هر دو طرف قرار داشته باشد.
- بعد از تأیید موجودی و آمادگی هر دو طرف برای پرداخت، اجازه انجام مبادله داده میشود.
- اگر یکی از طرفین تا زمان معلوم پرداخت را لغو کند، دارایی طرف مقابل هم به وی باز خواهد گشت.
برای مثال، دو صرافی غیر متمرکز یونی سواپ (Uniswap) و صرافی پنکیک سواپ (PancakeSwap) از همین قراردادهای هوشمند پیشرفته در شبکه خود استفاده میکنند.
مقایسه قرارداد های هوشمند با قراردادهای سنتی
اگر به آخرین باری که از قراردادهای سنتی برای انجام فعالیتهای روزمره خود نگاه انداخته باشید، به برگه کاغذ و امضای طرفین نیاز است. البته فرای این نیازهای اولیه باید یک وکیل یا مجری قانون وجود داشته باشد که قرارداد را تدوین کند و بر اجرای درست آن نظارت داشته باشد. اگر قرارداد به درستی اجرا نشود نیاز است که یک قاضی در دادگاه بر آن رسیدگی کند. معمولاً در معاملات بزرگ از یک وثیقه استفاده میشود که به صورت گرو تا اجرای کامل قرارداد در اختیار شخص ثالث قرار میگیرد.

در قراردادهای هوشمند، شما باید به اشخاص ثالث و واسطهها اعتماد کنید که به صورت صادقانه رفتار میکنند و هر کدام هزینههای جداگانهای را خواهند داشت. پروسه انجام این قراردادها نیاز به زمان زیادی هم دارد زیرا اشخاص زیادی در این قراردادها سهیم هستند و هر کدام باید نقش خود را ایفا کنند.
قراردادهای هوشمند کاملاً متفاوت عمل میکنند و صرفاً از یک امضای دیجیتال (به عنوان امضای قرارداد) استفاده میکنند و مفاد قرارداد به صورت کدنویسی (معمولاً توسط برنامهنویس) نوشته میشود. این قراردادها نیاز به هیچ کدام از منابع مورد نیاز برای تنظیم قراردادهای سنتی ندارند و با هزینه کم در زمان کوتاه قابل اجرا هستند. این قراردادها به دلیل ثبت در شبکه بلاکچین قابل ویرایش و دخل یا تصرف نیستند.
همچنین هر قرارداد هوشمند به صورت مستقل عمل میکند و نیاز به اعتماد به چندین واسطه نیست و این قرارداد میتواند خیلی سریع به اجرا برسد.
مزایای قرارداد های هوشمند
قراردادهای هوشمند از جمله نیازهای اصلی یک جامعه هوشمند و دیجیتال هستند. مطمئناً شرایط امروز جهانی نشان میدهد که قراردادهای سنتی نمیتوانند در دنیای دیجیتال کارایی زیادی داشته باشند. جهان به سوی اتوماسیون در حرکت است و قراردادهای هوشمند از ارکان اصلی این جنبش خواهند بود.

قراردادهای هوشمند ویژگیهای زیادی دارند که آنها را در آینده مفید میسازد. در ادامه به بررسی این ویژگیها میپردازیم که این قراردادها را از لازمههای دنیای مدرن میسازند:
- سرعت، کارایی و دقت بالا: به محض تحقق مفاد قرارداد، قراردادهای هوشمند بلافاصله اجرایی میشوند و نیازی به انجام کارهای اداری و کاغذبازی و صرف زمان زیاد نیست.
- اعتماد و شفافیت: هیچ شخص و نهاد ثالثی بر ثبت و اجرای قراردادهای هوشمند دخل یا تصرف ندارد. قراردادهای هوشمند به صورت رمزنگاریشده در میآیند. به همین دلیل، احتمال خطا یا دستکاری اطلاعات کاملاً از بین میرود.
- امنیت: قراردادهای هوشمند همانند تراکنشهای ساده به صورت رمزنگاریشده در میآیند و در بستر غیر متمرکز بلاکچین قرار میگیرند. همین اتفاق باعث میشود که احتمال هک این قراردادها تقریباً صفر شود. از سوی دیگر، هر اطلاعات در ساختار بلاکچین به اطلاعات و تراکنش قبلی پیوند میخورد که باعث میشود احتمال دستکاری اطلاعات هم صفر شود.
- کاهش هزینه: همان طور که گفته شد، قراردادهای هوشمند نیاز به اشخاص واسطه و ثالث ندارند. به همین دلیل، میزان تأخیر در اجرای قرارداد و همچنین کارمزدهای تراکنش هم بسیار کم خواهد شد. خصوصاً، معاملات بینالمللی از این طریق به صورت تقریباً آنی قابل اجرا هستند.
- جلوگیری از خطر پاک شدن اطلاعات: تمام اطلاعات ذخیرهشده در بلاکچین چندین بار کپی میشوند و نزد همه اعضا قرار میگیرند. بدین ترتیب، اطلاعات اورجینال در شرایط اضطراری قابل بازیابی خواهند بود.
معایب قرارداد های هوشمند
با وجود ویژگیهای منحصر به فرد زیاد و کاراییهای متنوع خاصی که برای قراردادهای هوشمند وجود دارد، همچنان باید به معایب این قراردادها هم اشاره کرد که محدودیتهایی را برای کاربران به وجود میآورند.

در ادامه، به نقاط ضعف این قراردادهای هوشمند اشاره خواهیم کرد:
- تغییر ناپذیری: اگر چه این ویژگی از نقاط قوت قراردادهای هوشمند هم به حساب میآید، اما باید توجه داشت که یک اشتباه در کدنویسی این قراردادها میتواند برای طرفین گران تمام شود و زمان زیادی برای جبران آن نیاز باشد.
- شخص ثالث: به ظاهر ساختار قرارداد هوشمند با شعار حذف نهادهای ثالث ایجاد میشود، اما واقعیت این است که اشخاص ثالث به عناوین مختلف در پروسه تنظیم یک قرارداد هوشمند نقش دارند. برای مثال نیاز است که یک برنامهنویس مفاد را متوجه بشود و آن را تبدیل به کدنویسی کند.
سایر شبکهها با قابلیت پشتیبانی از قرارداد های هوشمند
علاوه بر شبکه اتریوم، به عنوان اصلیترین شبکه لایه 1 در زمینه قراردادهای هوشمند، شبکههای دیگری هم هستند که در این حوزه فعالیت دارند و به گسترش تراکنشهای کریپتو کمک میکنند تا کارایی آنها بیشتر شود و برنامههای غیر متمرکز بیشتری را تحت پوشش قرار دهند. در ادامه به برخی از این شبکهها اشاره خواهیم کرد.
بایننس (Binance)
زنجیره بایننس به صورت اختصاصی برای ثبت و تأیید قراردادهای هوشمند به کار میرود. برنامههای غیر متمرکز باید از کوین بومی این شبکه (BNB) برای پرداخت کارمزدهای اجرای قرارداد هوشمند استفاده کنند.

این زنجیره در واقع یک بلاکچین سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) است که مقیاسپذیری بیشتری نسبت به اتریوم دارد. بعد از اتریوم، بایننس بیشترین فعالیت پروژههای غیر متمرکز را در خود دارد.
کاردانو (Cardano)
کاردانو با هدف معرفی یک بلاکچین مقیاسپذیر، غیر متمرکز و پایدار شکل گرفت که تغییراتی در زبان برنامهنویسی نسبت به اتریوم دارد که آن را نسبت به زبان برنامهنویسی سالیدیتی در اتریوم متمایز میسازد و میتوان قراردادهای هوشمند پیچیدهتری را با سادگی بیشتر ثبت کرد.

آوالانچ (Avalanche)
آوالانچ با هدف تحقق هر سه ضلع مثلث بلاکچین شکل گرفت و میخواهد امنیت و تمرکززدایی را در عین حفظ مقیاسپذیری به وجود بیاورد. شبکه آولانچ دارای یک زنجیره اصلی و زنجیرههای جانبی دیگری است که برای اهداف خاص شکل گرفتهاند.

این زنجیرههای جانبی در آوالانچ با نام “زیر شبکه” (subnet) شناخته میشوند و راهحل آولانچ برای مشکل مقیاسپذیری به حساب میآیند. جالب اینجاست که زنجیرههای جانبی آوالانچ با انواع قراردادهای هوشمند و ماشینهای مجازی سازگار هستند و حتی ماشین مجازی اتریوم هم قابل قرائت در این شبکه میباشد.
نحوه نوشتن قرارداد های هوشمند
در طول مقاله اشاره شد که معمولاً پروسه نگارش کدهای یک قرارداد هوشمند نیاز به دانش تخصصی و یک برنامهنویس دارد. با این حال، هر کسی که آشنا به فناوری بلاکچین باشد میتواند از شبکههای آزمایشی مخصوص استفاده کند تا قرارداد هوشمند خود را با داراییهای مجازی در یک محیط دمو امتحان کند.

سایت رسمی اتریوم (Ethereum.org) هم راهنماهای خوبی را در همین رابطه قرار داده است. همچنین میتوانید از مرورگرهای شبکههای لایه 1 (مانند Etherscan در اتریوم) هم استفاده کنید تا نمونههایی از این قراردادها را مشاهده کنید.
کاربرد قرارداد های هوشمند در توسعه اپلیکیشنهای غیر متمرکز (dApps)
یک قرارداد هوشمند واحد میتواند فقط برای یک نوع تراکنش به کار گرفته شود. بعد از اتمام مفاد این قرارداد، فرآیند بعدی در قالب یک قرارداد هوشمند دیگر در دستور کار قرار میگیرد. اکثر اپلیکیشنهای غیر متمرکز dapps از اتصال چندین قرارداد هوشمند به یکدیگر استفاده میکنند تا یک کارایی پیچیده را میسر سازند که در این اپلیکیشنها به کار میرود. اپلیکیشنهای غیر متمرکز در حوزههای مختلف مالی و غیر مالی همچون بازی، صرافی و رسانههای دیجیتال مورد استفاده قرار میگیرند.

در حوزه دیفای از قراردادهای هوشمند برای تعیین و پرداخت سود وام و تسهیلات مالی استفاده میشود که در حالت عادی توسط بانک انجام میپذیرفت.
کاربرد قرارداد های هوشمند در جهان واقعی
علاوه بر بازارهای مالی غیر متمرکز که از قراردادهای هوشمند در ساختار بلاک چین استفاده میکنند، از این قراردادها میتوان در اکوسیستمهای مالی و غیر مالی سنتی هم استفاده کرد. برای استفاده از این قراردادها در اکوسیستم سنتی و واقعی باید از فناوری “اوراکل” (oracle) استفاده کرد.
اوراکل به یک منبع اطلاعاتی بیرون از بلاکچین گفته میشود که برای بهروز رسانی اطلاعات در بلاکچین به کار گرفته میشود. توجه داشته باشید که ساختار غیر متمرکز بایگانی بلاکچین صرفاً به همین محیط محدود میشود و قادر به خروج از فضای دیجیتال نیست. به همین دلیل است که اوراکلها برای ارائه اطلاعات بیرونی و تأیید صحت اطلاعات درونی بلاکچین مورد استفاده قرار میگیرند.
به عنوان مثال میتوانیم یک شرکت محصولات غذایی یخزده را در نظر بگیریم که میخواهد محصولاتش را در یک زنجیره سوپر مارکت به فروش برساند. فرض کنید که این شرکت و سوپرمارکت مربوطه در یک کشور نباشند. در این حالت، دو طرف قرارداد میتوانند یک قرارداد هوشمند تنظیم کنند تا از اجرای معامله مطمئن شوند.
اوراکل میتواند در زنجیره تأمین و انتقال به کار گرفته شود. بدین ترتیب، از وسیله دیجیتال مطمئنی استفاده میشود که بلافاصله ارسال موفق محصول را اطلاع میدهد. این دستگاهها در حوزه اینترنت اشیا (IoT) فعالیت میکنند و انتقال اطلاعات میان دستگاهها را در محیط دیجیتال تسهیل میسازند.
در صورت ارسال موفق، مفاد قرارداد از سمت شرکت تولیدی انجام شده است و تراکنش به صورت اتوماتیک اجرا خواهد شد تا طرف دیگر قرارداد هم به اتمام برسد. باز هم میتوان از دستگاههای اینترنت اشیا استفاده کرد تا دمای محصول را بررسی کنند. در صورت بالا بودن دما و آسیب به محصول، بند جریمه در قرارداد هوشمند به اجرا خواهد رسید.
سایر کاربردهای قرارداد هوشمند
همان طور که اشاره شد، استفاده از اوراکلها و اینترنت اشیا باعث شده است که قراردادهای هوشمند در حوزههای مختلف مالی و حتی غیر مالی به کار گرفته شوند. در ادامه به برخی از این مثالها خواهیم پرداخت:
سیستم رأیگیری
استفاده از قراردادهای هوشمند در پروسه رأیگیریهای دولتی باعث خواهد شد که امکان تقلب از بین برود. رأیهایی که در چهارچوب قراردادهای هوشمند درون بلاکچین ثبت میگردند، به راحتی قابل رمزگشایی نیستند. دیجیتالیشدن پروسه رأیگیری همچنین باعث خواهد شد که تعداد افراد بیشتری هم شرکت داشته باشند.
بهداشت و درمان
فناوری بلاک چین باعث میشود که بتوانید مشخصات پزشکی خود را با کلید خصوصی خود به صورت رمزنگاریشده در آورید. دسترسی به این اطلاعات صرفاً با نظر خود کاربر انجام خواهد شد تا حریم خصوصی وی رعایت شود.
یکی از مهمترین کاربردهای قرارداد هوشمند و بلاکچین در حوزه بهداشت مربوط به بیمه میشود. اطلاعات پزشکی بر بستر بلاکچین ثبت و سپس از طریق اوراکلها و فناوری میانزنجیرهای به بلاکچین بیمه ارسال میگردد تا تراکنش مربوطه توسط اداره بیمه انجام شود تا اثبات خدمات از هر دو طرف قابل پیگیری و تأیید باشد. علاوه بر اینها، فرآیندهای دیگری همچون مدیریت عرضه، نظارت بر داروها و چهارچوب قانونی تراکنشها هم از طریق فناوری بلاکچین قابل اجراست.
همین حالا هم بسیاری از شرکتهای بیمه از قراردادهای هوشمند برای کاهش زمان انتظار و جلوگیری از کلاهبرداری استفاده میکنند تا امنیت و اطمینان را افزایش دهند.
به عنوان مثال در این حوزه میتوانیم از شرکت بیمه آکسا (AXA) یاد کنیم که در سال 2017 از فناوری بلاکچین برای ثبت تأخیر مسافرتهای هوایی استفاده کرد و غرامت مسافران را به صورت اتوماتیک از طریق قراردادهای هوشمند پرداخت میکرد.
زنجیره عرضه
به صورت سنتی، زنجیره عرضه نیاز به کاغذبازیهای زیاد دارد که پروسه حمل و نقل یا همان توزیع و دریافت کالا را خستهکننده و همراه با خطر تقلب میسازد. فناوری بلاکچین میتواند با تهیه نسخه دیجیتال از این نقل و انتقال از بروز مشکلات حاشیهای جلوگیری کند. قراردادهای هوشمند هم برای مدیریت چرخه عرضه و اتوماسیون پرداختها انجام میگیرند.
خدمات مالی
قراردادهای هوشمند به روشهای مختلف در پروسههای مالی سنتی کمک میکنند. آنها میتوانند در پروسه تشخیص خطا و انتقال تراکنشها به کار گرفته شوند. این قراردادها دارای ابزارهای مختلف برای بایگانی، ثبت و عدم فیلتر اطلاعات هستند.
املاک و مستغلات
بنگاههای املاک مرتباً در حال افزایش هستند. افزایش این بنگاهها از آن بابت است که خریداران و فروشندگان در نگارش مفاد قراردادهای سنتی دچار مشکل هستند و انجام کارهای اداری معمولاً برای آنها خستهکننده و زمانبر است. مسلماً به واسطه انجام این وظایف، بنگاهها کارمزد نسبتاً بالایی را دریافت میکنند.
یک قرارداد هوشمند میتواند به خوبی جایگزین یک بنگاه معاملاتی شوند و پروسه انتقال ملک را تسهیل سازند. این قرارداد هوشمند به صورت “بدون نیاز به اعتماد” (trustless) عمل میکند.
برای تجسم بهتر میتوانید خانه خود را به صورت یک توکن در شبکه اتریوم ببینید که در صورت علاقه آن را در قالب یک قرارداد هوشمند در اختیار اعضا قرار میدهید تا خریدار هم از کلید خصوصی خود برای امضای آن استفاده کند. سند و قباله شما در اختیار خودتان خواهد بود و فقط زمانی که دارایی خریدار به حساب شما واریز شود سند آزاد خواهد شد و به خریدار اهدا میشود.
سلام سایتتون عالیه مطالباتنون کامل و دقیق بود خسته نباشید