ارز دیجیتال یک دنیای پر تکاپو است که در آن بلاکچین‌های جدید با تکنولوژی‌های به روز ظهور می‌کنند. در این مقاله ما در مورد ارز محبوب کاردانو (Cardano) با نماد ADA صحبت می‌کنیم که چگونه توانست کاربران زیادی را به خود جذب کند.
کاردانو یک بلاکچین غیرمتمرکز با مکانیزم اجماع اثبات سهام (Proof of stake) است که نسبت به شبکههای با مکانیزم اثبات کار (proof of work)، عملکرد بهتری دارد. البته ارز ADA شعارهایی نیز در زمینه محیط زیست دارد که در ادامه در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
به طور کلی کاردانو و بلاک چین آن در دسته کریپتوکارنسی‌های نسل سوم قرار می‌گیرند که با پشتیبانی از قراردادهای هوشمند سعی دارند یک اکوسیستم با عملکرد قوی و سرعت بالا ایجاد کنند. امروز کاردانو به عنوان یکی از بلاکچین‌های محبوب در حوزه ارز دیجیتال شناخته می‌شود که بسیاری از مردم آن را یک برگ برنده در سبد دارایی خود می‌دانند.
کاردانو چیست؟
ارز دیجیتال کاردانو(Cardano) در واقع یک بلاکچین نسل سوم با پشتیبانی از قراردادهای هوشمند است که امکان توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و دیفای را بر بستر شبکه خود فراهم میکند. نام ارز دیجیتال کاردانو با نماد ADA از یک پادشاه با نام Augusta Ada گرفته شده است که به عنوان اولین برنامه نویس کامپیوتر تاریخ در سال 1815 شناخته می‌شود.
ارز دیجیتال ادا در اکوسیستم کاردانو به عنوان پول رایج کاربرد دارد. این بلاکچین از مکانیزم اجماع اثبات سهام (POS) بهره می‌برد که نسبت به سایر بلاکچین‌های با مکانیزم POW مانند بیت کوین، از عملکرد بهتری در شبکه خود برخوردار است.
همچنین در این ارز کاربر می‌تواند با استیک کوین‌های ADA در کیف پول یا وبسایت پلتفرم رسمی این شبکه، نه تنها در فرآیند تایید تراکنش‌ها مشارکت داشته باشد بلکه از پاداش آن نیز بهره ببرد. در واقع استیکینگ ارز کاردانو به عنوان یک روش کسب درآمد منفعل شناخته می‌شود که پس از استیک نیازی به انجام هیچ کاری نخواهد بود.
در یک نگاه کاردانو یک بلاکچین با سرعت بالا با قابلیت پشتیبانی از قرارداد هوشمند است که به عنوان قاتل اتریوم فعالیت میکند.
تاریخچه کاردانو
بلاکچین کاردانو توسط یکی از هم بنیانگذاران اتریوم یعنی چارلز هاسکینسون توسعه یافت. ارز ADA سعی دارد با بلاکچین اتریوم رقابت کند به همین دلیل به آن لقب قاتل اتریوم داده‌اند.
در واقع بلاکچین کاردانو در سال 2015 توسط Charles Hoskinson تاسیس شد که در سال 2017 به صورت رسمی شبکه اصلی آن عرضه شد. هدف شبکه کاردانو، فعالیت به عنوان یک پلتفرم اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) و دفتر دارایی چندگانه است.
رقابت این دو ارز از آن‌جایی آغاز می‌شود که هر دو بلاکچین از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند و اهداف یکسانی در توسعه یک سیستم غیرمتمرکز و متصل دارند. البته با توجه به پیشگامی اتریوم به عنوان یک ارز نسل دوم و وسعت اکوسیستم آن، بلاکچین‌های زیادی با هدف تصاحب جایگاه این ارز برآمده‌اند اما همچنان اتریوم یکه تاز اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است.
کاردانو خود را یک نسخه بهبود یافته از بلاکچین اتریوم و کریپتوکارنسی نسل سوم معرفی میکند. در کنار اهداف اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز کاردانو، این ارز در نظر دارد خدمات بانکی به دنیای بدون بانک ارائه دهد. دنیای که در آن اپلیکیش‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) عهده‌دار مسئولیت بانک‌ها هستند.
در گذشته، زمانی که اتریوم همچنان از مکانیزم POW استفاده می‌کرد، این ارز خود را رقیب جدی اتریوم می‌دانست و سازنده آن با تاکید برمصرف بالای انرژی توسط اتریوم، سعی در جلب نظر سرمایه گذاران داشت. همانطور که می‌دانید بلاکچین کاردانو از ابتدای کار تاکنون از مکانیزم اجماع اثبات سهام استفاده میکند که از نظر مصرف انرژی فاصله چشمگیری با اتریوم و سایر بلاکچین‌های با مکانیزم POW دارد.
در اثبات سهام(POS)، برخلاف مکانیزم POW که متکی بر ماینرهای با مصرف برق بالا است، هیچ نیازی به استفاده از منابع محاسباتی سنگین نیست و کاربران با استیک دارایی‌های خود به فرآیند تایید تراکنش‌ها کمک می‌کنند.
توکنومیک کاردانو
با این که محبوبیت بلاکچین کاردانو و ارز ادا بر کسی پوشیده نیست اما، شما به عنوان یک سرمایه گذار بلند مدت، باید از توکنومیک و نقش ارز ADA در اکوسیستم آن آگاه شوید.
ارز کاردانو حداکثر 45 میلیارد توکن قابل عرضه دارد که در زمان نوشتن این مقاله، 34 میلیارد واحد آن یعنی حدود 76% کل توکن‌ها در گردش هستند.
در زمان آغاز کار این بلاکچین و ایجاد اولین بلاک آن (Genesis)، حدود 26 میلیارد واحد توکن در جریان عرضه اولیه (ICO) به کاربران فروخته شد که معادل 20% کل توکن‌های کاردانو است. حدود 5 میلیارد واحد آن نیز در بین اعضای تیم و سازمان‌های همکار توزیع شد.
باقیمانده آن به عنوان رزرو برای فرآیند استیک کاردانو در نظر گرفته شده است که با استیک ارزهای ادا، امکان کسب این توکن‌ها وجود دارد.
براساس سیاست انبساط پولی فعلی آنها، در هر دوره 0.3% توکن‌های رزرو آزاد می‌شود که با در نظر گرفتن تعداد توکن‌ها، این ارز سالیانه 2% تورم دارد. البته این تورم تا زمان عرضه شدن همه توکن‌های مانده ادامه پیدا خواهد کرد.
سیاست پولی انبساطی که در این ارز دنبال می‌شود از نوع خطی نیست بلکه هرچه توکن‌های بیشتری عرضه شود، سرعت عرضه توکن‌های ADA باقیمانده کمتر خواهد بود. لازم به ذکر است بیشتر پاداش‌های توزیع شده در بین کسانی که استیک کرده‌اند، از محل کارمزد تراکنش‌ها تامین می‌شود که ارتباط مستقیمی با میزان اتخاذ این ارز دارد.
اقتصاد درونی
در هنگام مطالعه و بررسی ارز دیجیتال کاردانو لازم است به اکوسیستم آن توجه ویژه‌ای شود. با دانستن میزان اتخاذ ارز ADA می‌توانید چشم‌انداز بهتری از سرمایه گذاری خود کسب کنید.
به طور کلی در اکوسیستم کاردانو سه بخش مهم در کاربری ارز ادا موثر هستند:
- استیک: کاربران با استیک دارایی‌ها بر روی نود‌های اعتبارسنج (Validator)، کسب درآمد می‌کنند.
- کارمزدها: اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز موجود در بستر Cardano، تاثیر مهمی در افزایش تعداد تراکنش‌های این شبکه دارد.
- حاکمیت: به صورت خلاصه هرچه ارز ADA بیشتری در کیف پول خود هولد کنید، قدرت رای گیری شما در شبکه و تصمیم گیری برای پیشنهادهای توسعه کاردانو پررنگ‌تر خواهد بود.
نود‌های اعتبارسنج کاردانو (اوپراتور‌های استخر استیک) و کسانی که بر روی آنها سرمایه گذاری کرده‌اند، در هر Epoch بر روی شبکه کاردانو پاداش دریافت می‌کنند. هر دوره Epoch در این شبکه 5 روز است. پاداش‌های توزیع شده ترکیبی از رزرو استیک و کارمزد‌های تراکنش‌ها است..
از این دو منبع درآمدی، 20% از آن در یک خزانه ذخیره می‌شود و 80% باقیمانده نیز بین نود‌ها و کاربران توزیع خواهد شد.
ولت خزانه که در انجمن با نام گلدان (Pot) شناخته می‌شود برای اهداف توسعه پروژه، بهبود سیستم‌ها، سرمایه گذاری بر روی پروژه‌های رای گیری شده و به طور کلی اطمینان از پایداری شبکه کاردانو استفاده می‌شود.
استیک کاردانو چیست و چگونه کار میکند؟
به طور خلاصه در سیستم اثبات سهام کاردانو (POS)، استیک کردن ارز ADA نقش مهمی ایفا میکند. استیک کردن کاردانو و مقدار آن به صورت مستقیم بر روی توانایی یک نود برای باز کردن بلاک‌های بلاکچین تاثیر دارد. لازم به ذکر است استیک دارایی‌ها در بلاکچین‌های با مکانیزم اجماع POS یک شمشیر دو لبه است.
در صورتی که نود مورد نظر یا بهتر است بگوییم استخر استیکینگ که ارز ادا را در آن استیک کرده‌اید، در تایید تراکنش‌های شبکه رفتار خرابکاران یا متقلبانه از خود نشان دهد، دارایی‌های استیک شده به عنوان جریمه ضبط خواهند شد. به همین دلیل در هنگام استیک باید به نود انتخاب شده دقت کنید.
ارز کاردانو استیک شده در استخر‌های استیکینگ قابل خرج کردن نیست چرا که به عنوان یک تعهد برای رفتار درست در تایید تراکنش مورد استفاده قرار می‌گیرد. به آن مانند ضمانت تایید تراکنش نگاه کنید، در ازای این ضمانت، شما در بازه سالیانه پاداش دریافت خواهید کرد.
در بلاکچین کاردانو مانند بسیاری از بلاکچین‌های با مکانیزم اثبات سهام، میزان پاداش شما ارتباط مستقیمی با مقدار ارزهای استیک شده دارد. قبل از سرمایه گذاری بر روی کاردانو و ورود به استیک باید در مورد میزان بازدهی نود‌های آن تحقیق کنید چرا که درآمد حاصل از تراکنش‌ها و استیک ثابت نیست.
استخر استیک کاردانو چگونه کار میکند؟
استخر استیکینگ (Staking Pool) محلی است که سرمایه گذاران کاردانو در آن ارز ADA استیک می‌کنند. به طور کلی کاربران این شبکه برای مشارکت، استیک و تایید مستقیم تراکنش‌ها دو راه دارند.
روش اول این است که صاحب یک نود اعتبارسنج شوید. در این حالت شما سرور‌های نود اعتبارسنج راه اندازی می‌کنید که فرایند تایید تراکنش‌های شبکه را انجام می‌دهند. از آن‌جایی که این سرور‌ها کل شبکه کاردانو را دانلود می‌کنند، کانفیگ سرور مورد نظر باید بالا باشد.
اما روش دوم ایجاد یک استخر استیک است. اپراتور استخر استیک کسی است که کوین‌های استیک شده از سوی سایر کاربران را برای یک استخر دیگر نمایندگی میکند. شما می‌توانید استخر خصوصی خود را ایجاد کنید یا در حالت عمومی امکان ملحق شدن دیگران را فراهم کنید.
قراردادهای هوشمند کاردانو
قرارداد هوشمند شبکه کاردانو هسته اصلی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز آن را شکل می‌دهد. البته قراردادهای هوشمند از ابتدا در این بلاکچین وجود نداشت. پشتیبانی از پلتفرم قرارداد هوشمند در یک به روز رسانی با نام Alonzo در سال 2021 انجام شد.
به روز رسانی Alonzo به کاربران اجازه می‌دهد تا برای توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در بلاکچین اتریوم از قرارداد هوشمند بهره بگیرند. این موضوع باعث پشتیبانی از توکن‌های NFT و مدیریت دارایی‌های چندگانه شده است.
به روز رسانی‌های آتی این پلتفرم باعث بهبود عملکرد و ظرفیت‌های پلتفرم قرارداد هوشمند آن می‌شود که به دنبال آن قیمت کاردانو با افزایش اتخاذ این ارز، رشد چشمگیری را تجربه میکند.
برای توسعه قرارداد هوشمند در این شبکه از زبان‌های برنامه نویسی خاصی استفاده می‌شود که در بین برنامه نویسان چندان رایج نیستند. زبان‌های مورد استفاده شامل Marlowe، Plutus و Haskell است.
با یاد گرفتن یکی از این زبان‌ها و آشنایی با معماری قراردادهای هوشمند ارز کاردانو می‌توانید اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز توسعه دهید.
بهترین کیف پول کاردانو
گام بعدی در سرمایه گذاری بر روی ارز کاردانو، شناخت کیف پول‌های آن است. با توجه به راهنمایی‌های وبسایت کاردانو، کیف پول Daedalus یکی از بهترین ولت‌های هولد این ارز به شما می‌رود. با این حال این کیف پول از نوع HD و Full node است که پس از دانلود آن، کل بلاکچین کاردانو بر روی کامپیوتر شما دانلود می‌شود.
در بین ولت‌هایی که از چند پلتفرم متفاوت پشتیبانی می‌کنند، Yoroi و Eternl از گزینه‌های رایج هستند. این دو کیف پول در نسخه‌های افزونه مرورگر وب برای پلتفرم دسکتاپ و پلتفرم موبایل ارائه شده‌اند.
در بین ولت‌های محبوب موبایل، تراست ولت (Trust wallet) نیز امکان هولد ارز ADA را دارد. علاوه‌بر آن، شما می‌توانید آن در صرافی داخلی این کیف پول خریداری کنید.
در کیف پول اتومیک (Atomic) در پلتفرم دسکتاپ نه تنها امکان هولد این ارز وجود دارد بلکه شما می‌توانید ارز ادا در آن استیک کنید.
در بین ولت‌های سخت افزاری نیز کیف پول Ledger و Trezor به خوبی از این ارز پشتیبانی می‌کنند.
مقایسه کاردانو و اتریوم
از نظر مقیاس پذیری، کاردانو حرف‌های بیشتری برای گفتن دارد با این حال اتریوم نیز در سال‌های اخیر تلاش زیادی برای اتخاذ مکانیزم POS و بهبود عملکرد شبکه خود داشته است.
در گذشته از اتریوم به دلیل مکانیزم POW و ماینرهای آن به عنوان دشمن محیط زیست یاد میشد. اما اکنون با گام‌های بزرگی که برای تغییر مکانیزم اجماع خود برداشته است، طرفداران بیشتری به سوی آن جذب شده‌اند.
در طرف دیگر کاردانو به دلیل مصرف پایین انرژی، خود را دوستدار محیط زیست معرفی میکند و سعی دارد بین بلاکچین و محیط زیست یک ارتباط مسالمت آمیز شکل دهد.
از نظر زبان برنامه نویسی قرارداد هوشمند اتریوم از زبان Solidity استفاده میکند که اکنون در میان بسیاری از پلتفرم‌های قرارداد هوشمند فضای بلاکچین رایج است اما زبان‌های مورد استفاده در کاردانو به دلیل سختی در یادگیری و استفاده، طرفداران زیادی ندارد.
وقتی صحبت از سرعت تراکنش و شبکه می‌شود، کاردانو با سرعت 2.5 میلیون TPS مسلما نه تنها اتریوم بلکه هر بلاکچین دیگری را مغلوب میکند. اما اتریوم در نسخه POW می‌توانست 30 تراکنش در ثانیه انجام دهد اما در برنامه توسعه خود در نسخه اتریوم 2.0 هدف 100,000 در ثانیه را تعیین کرده است.
از نظر فضای اکوسیستم و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز اتریوم حرف بیشتری برای گفتن دارد. در حال حاضر بیش از 3,000 اپلیکیشن غیرمتمرکز بر روی شبکه اتریوم میزبانی می‌شوند در حالی که برای کاردانو کمی بیشتر از 1,000 است.
کارمزد انتقال ارز ADA، حدود 0.16 تا 0.17 واحد ADA است. در نسخه 1 اتریوم این کارمزد گاهی به چند صد دلار می‌رسید اما پس از مرج اتریوم و حذف ماینر‌ها، کارمزدها حدود 1 دلار است.
برخی از پروژه‌های بزرگ Cardano
مقیاس پذیری و سازگاری آن با محیط زیست موضوعی است که طرفداران زیادی در شبکههای اجتماعی و بازار ارزهای دیجیتال جذب کاردانو شده‌اند. پس از عرضه قرارداد هوشمند در این شبکه، کاردانو قدرت واقعی خود را به نمایش گذاشته است.
در ادامه به معرفی برخی از بهترین اپلیکیشن‌های موجود بربستر بلاکچین کاردانو می‌پردازیم.
MineSwap
هر اکوسیستم غیرمتمرکزی که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکند مسلما یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) نیاز خواهد داشت. در شبکه اتریوم صرافی یونی‌سواپ حکومت میکند و در بایننس پنکیک سواپ. اما در شبکه کاردانو MineSwap حرف اول را می‌زند.
به نظر می‌رسد داشتن یک صرافی غیرمتمرکز در پروتکل لایه 1 به عنوان یک سنگ بنای آن اکوسیستم است. این صرافی با یک صرافی غیرمتمرکز دیگر با نام SundaeSwap در رقابت است که فعلا قهرمان ما MineSwap است.
Ardana
یک پلتفرم دیفای قدرتمند دیگر در اکوسیستم کاردانو که می‌تواند تاثیر مثبتی بر روی قیمت کاردانو داشته باشد. به لطف این پلتفرم، اکوسیستم ADA استیبل کوین خود را دارد که در صرافی غیرمتمرکز DanaSwap AMM آن کاربرد دارد.
حتی شما می‌توانید در قالب استیبل کوین dUSD، وام دریافت کنید. این استیبل کوین در اقتصاد کاردانو اولین استیبل کوین تکمیل شده است که باعث تسهیل معاملات در صرافی‌های بلاکچین کاردانو خواهد شد.
MELD
اپلیکیشن غیرمتمرکز MELD یک پروژه بربستر بلاکچین کاردانو است که از اولین روز‌های شکل گیری پلتفرم دیفای(DeFi) این بلاکچین حضور داشته است. به دلیل کمپین‌های تبلیغاتی قدرتمند و تلاش تیم توسعه دهنده آنها، این پلتفرم توانست در اولین ما‌ه‌های فعالیت خود بیش از 600 میلیون ارز ادا را در استخر استیک خود قفل کند.
از نظر کاربرد، این اپلیکیشن یک پروژه بانکی است که امکان قرض‌دهی و دریافت وام را برای کاربران کاردانو در یک بستر غیرمتمرکز و بدون واسط فراهم کرده است.
سخن آخر
بلاکچین کاردانو و ارز ADA آن، یکی از بهترین کریپتوکارنسی‌های موجود به شمار می‌رود که کاربران زیادی بر روی آن سرمایه گذاری کرده‌اند. بسیاری از کارشناسان رقابت فشرده‌ای را بین بلاکچین کاردانو و اتریوم در سال‌های آینده پیش بینی می‌کنند.
با عرضه پلتفرم قرارداد هوشمند ارز ادا، قیمت کاردانو به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرد که نشان دهنده توجه فعالان حوزه کریپتو به این ارز است. مقیاس پذیری و سرعت بالای شبکه کاردانو از مهم‌ترین دلایل اهمیت آن است. قبل از سرمایه گذاری، وایت پیپر کاردانو را مطالعه کنید.
