چگونه می‌توان تحلیل بهتری داشت و از تحلیل یا سود خود مطمئن بود؟ در این مقاله قصد داریم تا به 7 اشتباه رایج در تحلیل تکنیکال بپردازیم. واقعیت این است که تحلیل تکنیکال همواره همراه با ریسک است و دشواری‌ها و اشتباهات خودش را در پی دارد. جلوگیری از ضرر تقریباً غیر ممکن است. حتی تریدرهای حرفه‌ای هم گاهی اشتباه دارند که منجر به ضرر موقتشان خواهد شد.
تریدرهای حرفه‌ای اساساً دارای ذهنی باز هستند و از تفکر منطقی و طبع آرام خود استفاده می‌کنند تا از استراتژی خود مطمئن شوند. شاید بهتر باشد که برخی صفات را در خودمان بهبود ببخشیم و صفاتی را از خودمان دور کنیم تا بتوانیم در اوج خونسردی به مطمئن‌ترین روش‌ها فکر کنیم.
نکته جالب اینجاست که معمولاً این 7 اشتباه در تحلیل تکنیکال در میان همه تریدرهای آماتور در زمان شروع فعالیتشان رایج است. در این مقاله با اشاره به این اشتباهات تلاش داریم تا شما را در مسیر تبدیل شدن به تریدری حرفه‌ای جلوتر بیندازیم.
تحلیل تکنیکال (Technical analysis)
“تحلیل تکنیکال” از کاربردی‌ترین روش‌های بررسی بازارهای مالیاتی مختلف (اعم از طلا، فلزات، بورس و غیره) است. در تحلیل تکنیکال اعتقاد بر این است که می‌توان از اطلاعات گذشته یک دارایی استفاده کرد و به الگوهای قیمتی احتمالی رسید که می‌تواند پیش‌بینی کننده آینده آن دارایی باشد.
فهم اصول اولیه این روش تحلیلی چندان دشوار نیست، اما تسلط بر آن کار آسانی نیست و نیاز به تمرین و زمان دارد. یادگیری هر مهارت جدید می‌تواند توأم با آزمون و خطا باشد. متأسفانه در بازارهای مالی فرصت چندانی برای اشتباهات وجود ندارد. ممکن است بخش زیادی از پولتان را در راه یادگیری این روش تحلیل از دست بدهید.
7 اشتباه در تحلیل تکنیکال
پیشگیری بهتر از درمان است! با بررسی 7 مورد از اشتباهات رایج در تحلیل تکنیکال نیاز به درس عبرت گرفتن از اشتباهات از بین می‌رود.
1- کاهش ضرر
“اد سیکوتا” (Ed Seykota)، از تریدرهای حرفه‌ای بازار سرمایه در اشاره‌ای جذاب می‌گوید:
«سه عامل اساسی در انجام ترید خوب وجود دارند: 1- کاهش ضرر، 2- کاهش ضرر و 3- کاهش ضرر.»
شاید به نظر بدیهی برسد، اما گاهی تریدر تنها به سود فکر می‌کند و نسبت به ضرر احتمالی بی‌خیال می‌شود. نباید هیچ وقت فراموش کنید که اولویت همیشه ضرر نکردن است. پیروزی و کسب سود در جایگاه دوم قرار دارند. به همین دلیل است که اغلب صرافی‌ها و پلتفرم‌های معامله دارای قابلیت دمو (demo) می‌باشند تا فرد با کسب دانش بتواند ضرر خود را کاهش دهد.
“سفارش استاپ لاس” (stop-loss order) از مفاهیم بسیار با ارزش و حیاتی در ترید است که برای کاهش ضرر و حفاظت از سرمایه به کار گرفته می‌شود. با ثبت این سفارش در واقع ضرر خود را پذیرفته‌‌اید؛ قبول کرده‌اید که احتمالاً استراتژی یا تحلیل اشتباهی داشته‌اید و “جام زهر را می‌نوشید”.
در صورت عدم پذیرش شکست، در بلندمدت نخواهید توانست به سود دلخواه برسید. چند معامله بد باعث خواهد شد که تبدیل به یک “بگ هولدر” (bag holder) شوید که صرفاً یک پورتفولیوی ضعیف و کم‌ارزش را به دوش می‌کشد و منتظر است تا بازار دوباره به وضعیت خوب خود بازگردد.
2- ترید بیش از حد و افراطی (Overtrading)
یک تریدر فعال ممکن است به اشتباه فکر کند که باید همیشه پوزیشن باز داشته باشد و مشغول معامله باشد. در واقعیت اصلاً نیازی به ترید 24 ساعته نیست. برعکس، ترید موفق معمولاً نیاز به صرف زمان زیاد برای تحلیل و صبر فراوان دارد تا به سیگنال مناسب خرید یا فروش برسد. برخی تریدرها در طول سال کمتر از سه ترید دارند و با اینحال سودهای کلان به دست می‌آورند.
“خسه لیور مور” (Jesse Livermore)، تریدر مشهور وال استریت و از بنیانگذاران مفهوم “ترید روزانه” (day trading) در این باره می‌گوید:
«پول با صبر و بردباری به دست می‌آید و نه ترید.»
اساساً برخی شرایط بازار اقتضا می‌کند که ترید نکنید و صبر پیشه کنید. در این صورت، سرمایه در جیبتان آماده خواهد بود تا در شرایط مناسب با سرمایه بیشتر به سودهای شگفت‌انگیزی برسید. نترسید که فرصت را از دست بدهید. فرصت همیشه وجود خواهد داشت.
در این دسته همچنین می‌توان به تریدرهایی اشاره کرد که فقط متکی به تایم فریم‌های کوتاه‌مدت هستند. تحلیل بلند مدت اصولاً مطمئن‌تر از تایم فریم‌های کوتاه‌مدت است. از طرفی، “نویز” (noise) یا داده‌های پرت احتمالاً در بازه‌های کوتاه‌مدت گریبان تریدرها را بگیرند و آن‌ها را گمراه سازند. اگرچه “اسکالپر” ها یا همان تریدرهای کوتاه‌مدت زیادی وجود دارند که به موفقیت رسیده‌اند، اما ترید در تایم فریم کوتاه‌مدت معمولاً نرخ ریسک به ریوارد نامناسبی دارد. در نتیجه، این روش ترید به مبتدیان این عرصه توصیه نمی‌شود.
3- ترید برای جبران ضرر
حتماً دیده‌اید یا حتی شاید خودتان هم این احساس را تجربه کرده‌اید که بلافاصله پس از یک ضرر سعی در جبران فوری آن می‌شود. فرق نمی‌کند که کدام استراتژی ترید را انتخاب کنید (تریدر روزانه، تریدر سوئینگ یا تحلیلگر تکنیکال)؛ در هر صورت باید سعی کنید که احساسات را از ثبت سفارشات خود خارج کنید.
همه می‌توانند در شرایط طبیعی بازار آرامش خود را حفظ کنند. مهم این است که بتوانید در شرایط سخت (زمانی که همه دست‌پاچه شده‌اند) باز هم طبق الگوی ترید خود پیش بروید. واژه “تحلیل” در ترید هوشمندانه به این معناست که از فرد انتظار می‌رود که از تصمیمات عجولانه خودداری کند. خصوصاً بعد از یک ضرر بزرگ معمولاً دقیقاً همان زمانی است که فرد عجولانه تصمیم می‌گیرد و سعی می‌کند سریعاً ضرر خود را جبران کند. این نوع ترید به راحتی ممکن است باعث چند برابر شدنِ ضرر شما شود. تریدرهای حرفه‌ای غالباً تا مدتی پس از یک ضرر بزرگ ترید نمی‌کنند تا با ذهنی باز دوباره وارد بازار شوند.
4- پافشاری بر سر تصمیمات
شرایط بازار مرتباً تغییر می‌کند. وظیفه شما به عنوان تریدر این است که تغییرات را بشناسید و خودتان را با آن‌ها تطبیق دهید. “پائول تودور جونز” (Paul Tudor Jones)، تریدر افسانه‌ای، درباره سفارشات خود می‌گوید:
«من هر روز فرض را بر این می‌گذارم که همه پوزیشن‌هایم اشتباه هستند».
اگر به عنوان منتقد به تحلیل‌های خود نگاه کنید، می‌توانید نقاط ضعف و قوت خود را بهتر ببینید. این کار هم چنین باعث می‌شود که نسبت به تصمیمات خود جبهه نگیرید و متعصبانه برخورد نکنید. بدین ترتیب حداقل از پیامدهای منفی احتمالی پیشگیری می‌کنید.
5- اهمیت ندادن به شرایط عجیب بازار
رویدادهایی همچون “قوی سیاه” (black swan) یا حواشی اطراف بازار می‌توانند تأثیراتی غیر قابل پیش‌بینی بر بازار داشته باشند. پیش‌بینی این گونه اتفاقات بسیار دشوار است زیرا معمولاً وابسته به احساسات و روانشناسی بازار هستند و فقط با تحلیل تکنیکال نمی‌توان آن‌ها را شناخت. میزان عرضه و تقاضا هم همیشه ثابت نیست. عدم تعادل میان این دو شاخص هم منجر به تغییرات قیمتی خواهد شد.
برای مثال، اندیکاتور “شاخص قدرت نسبی” (RSI) را در نظر بگیرید. اگر رقم این شاخص کمتر از 30 باشد، قانوناً فرض بر این است که آن دارایی “بیش از حد به فروش رسیده است یا ” oversold” شده است. یعنی باید انتظار بازگشت قیمت‌ها را داشت و حالا قیمت (با ورود خریداران) بالا برود. اما آیا این سیگنال قطعی است؟ خیر. شما با این عدد فقط می‌توانید بگویید که فروشندگان دارای قدرت بیشتری هستند.
این رقم در شرایط بحرانی بازار می‌تواند حتی تک‌رقمی شود. اما این ارقام به هیچ وجه ثابت نمی‌کنند که روند بازار الزاماً معکوس خواهد شد. این موضوع صرفاً محدود به اندیکاتور RSI نمی‌شود. شرایط بحرانی بازار می‌تواند باعث جا به جایی عجیب روند و ارقام شگفت‌انگیز در همه اندیکاتورها شود. در این مواقع، بازار می‌تواند به هر کدام از طرفین حرکت داشته باشد و هیچ اندیکاتوری نمی‌تواند به خوبی این حرکت را پیش‌بینی کند.
6- عدم قطعیت در تحلیل تکنیکال
هیچگاه فراموش نکنید که تحلیل تکنیکال به هیچ وجه قطعی نیست. هیچ تضمینی وجود ندارد که تحلیل شما درست از آب دربیاید. ممکن است تحلیل شما نشان دهد که احتمال زیادی وجود دارد تا قیمت بالا یا پایین برود؛ این بدان معنا نیست که این نوسان حتماً اتفاق بیفتد.
حتی تریدرهای حرفه‌ای هم باید توجه داشته باشند که قرار نیست بازار طبق تحلیل آن‌ها پیش برود. عدم توجه به این موضوع باعث می‌شود که بیش از حد نسبت به تحلیل خود اعتماد داشته باشید و سرمایه بیشتری را بر آن اساس وارد کنید. طبعاً اگر تحلیل اشتباه باشد، ضرر شما بیشتر خواهد شد.
7- تقلید کورکورانه از سایر تریدرها
در بازار متغیر سرمایه لازم است که سرمایه‌گذاران هم مرتباً خود را بهبود داده و مهارت‌ها و استراتژی‌های جدیدی را اتخاذ نمایند. یکی از بهترین راهکارها برای افزایش تجربه و مهارت از طریق تقلید از تحلیلگران حرفه‌ای میسر می‌شود.
نکته اینجاست که اگر مصاحبه تریدرهای موفق را بخوانید اغلب می‌بینید که هر کدام از یک استراتژی متفاوت برای معاملات خود استفاده می‌کنند. روش‌های متعدد بسیاری برای کسب سود از بازار وجود دارند. یک استراتژی موفق می‌تواند باعث ضرر یک تریدر دیگر در موقعیتی متفاوت شود. بهتر است که استراتژی خود را بسته به شخصیت و سبک ترید خود انتخاب کنید و آن را شخصی‌سازی کنید.
البته تقلید از افراد معتبر در دنیای ترید ممکن است در کوتاه‌مدت با موفقیت همراه باشد. اما در بلند مدت این روش کارایی بالایی ندارد و غالباً با شکست رو به رو است. پس بهتر است فارغ از اشخاص عمل کنید و بهترین روش را مطابق میل خودتان استفاده و طراحی کنید.
نتیجه گیری
در این مقاله به 7 اشتباه اساسی در تحلیل تکنیکال پرداختیم. به صورت خلاصه باید بدانید که ترید و معامله‌گری ساده نیست و نیاز به صبر و شکیبایی و منطق بالا دارد. هر چه دورنمای ترید شما بلند مدت‌تر باشد، شانستان برای کسب سود بیشتر است.
علاوه بر تسلط بر احساسات و افزایش دانش باید مرتباً این استراتژی‌ها را وارد عرصه آزمایش کنید تا با شناخت نقاط ضعف و قوت خود به بهترین استراتژی ترید دست پیدا کنید که کاملاً متناسب با هدف سرمایه‌گذاری شما باشد.
