بازار فارکس (Forex) به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بازار مالی در دنیا در نظر گرفته می‌شود. در حال حاضر، بیشترین تعداد تریدرها با حجم بالایی از نقدینگی در این بازار فعالیت میکنند. در این بازار، بروکرها به عنوان کارگزاری‌های فارکس شناخته می‌شوند. خرید و فروش در این بازار با کمک بروکرها و از طریق پلتفرم‌های معاملاتی که آنها ارائه میدهند انجام می‌شود. در بازار بورس ایران، کارگزاری‌ها به صورت مستقیم از سازمان بورس مجوز می‌گیرند و به فعالیت می‌پردازند. سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که شرایط در بازار فارکس به چه صورتی است؟ آیا نهاد مرجعی وجود دارد که بروکرها از آن مجوز فعالیت دریافت کنند؟ در اینجا است که مفهومی با عنوان رگوله یا رگولاتوری مطرح می‌شود که در این مقاله قصد داریم به طور کامل آن را مورد بررسی قرار دهیم.
رگوله چیست؟
در بازار فارکس، مرجع واحدی برای صدور مجوز فعالیت بروکرها وجود ندارد. به طور کلی، بروکرهای فعال در عرصه جفت ارزها و ارز دیجیتال به هیچ وجه از نظر قانونی نیازی به گرفتن مجوز برای فعالیت و ارائه خدمات به مشتریان ندارند. با این حال، طبیعی است که لازم است در این شرایط، بروکرها راهکاری برای جلب اعتماد مشتریان خود داشته باشند. به این ترتیب، مسئله بروکر مطرح می‌شود.
نهادهای نظارتی مالی در سطح دنیا وجود دارند که به عنوان مراجعی قابل‌اعتماد برای ارائه مجوز شناخته می‌شوند. بروکرها برای کسب اعتبار در نظر تریدرها، برای گرفتن مجوز از این نهادهای مالی معتبر اقدام میکنند. به این دسته از بروکرها، در اصطلاح بروکر رگوله گفته می‌شود. نهادهای ناظر بر این دسته از بروکرها نیز رگولاتور (Regulator) نامیده می‌شوند. این نهادها زیر نظر دولت‌ها در کشورهای مختلف تاسیس می‌شوند و نقش اصلی آنها ارزیابی عملکرد بروکرها است.
مهم‌ترین مزایای رگوله چیست؟
رگوله بودن یک بروکر مزایایی را برای تریدرها و بروکرها به همراه دارد که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:
- جلوگیری از اقدامات مالی خرابکارانه: کلاهبرداری و پولشویی از اقدامات خرابکارانه مالی محسوب می‌شوند که ممکن است در بستر بروکرها روی دهند. برای پیشگیری از بروز این اتفاقات، هیچ راهی به غیر از نظارت مداوم نهادهای رگولاتور روی بروکرها وجود ندارد.
- پاسخگو کردن بروکر در برابر مشتریان: قوانین رگولاتورها به گونه‌ای تدوین شده است که تمام بروکرها را موظف می‌کند تا نسبت به رعایت حقوق کاربران خود متعهد و پاسخگو باشند. رگولاتورها هر گونه رفتار خارج از حوزه انصاف و قانون با مشتریان از سوی بروکر رگوله را مورد پیگیری و رسیدگی قرار میدهند.
- حفاظت از دارایی مشتریان: دارایی معامله‌گران در بروکرهای رگوله شده محفوظ باقی می‌ماند و احتمال خسارت به آنها به حداقل مقدار ممکن می‌رسد. در این راستا، رگولاتورهای مختلف دارایی مشتریان در حساب بروکرها را تا حد معینی بیمه میکنند. برای مثال، می‌توانیم به دو مورد زیر اشاره کنیم:
- رگوله CySEC: پرداخت خسارت به تریدرها تا سقف 20 هزار یورو
- رگوله FSCS: پرداخت خسارت به تریدرها تا سقف 85 هزار یورو
- افزایش ایمنی حساب‌های کاربران: در بروکرهای رگوله، لازم است حتما حساب شخصی بروکر از حساب مشتریان جدا شود در حالی که بروکرهای دیگر ملزم به انجام چنین کاری نیستند. این کار ضریب امنیت دارایی کاربران را در بروکرهای رگوله تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
مهم‌ترین عوامل در ارزیابی امنیت بروکرها
در این بخش از مقاله، لازم است میزان اهمیت بروکرهای رگوله را مورد بررسی قرار دهیم. با تصور این که قرار است سرمایه خود را برای سرمایه‌گذاری نزد نهادی خاص بسپارید، چه عوامل و ویژگی‌هایی را برای اعتماد به آن نهاد در نظر خواهید گرفت؟
مطمئناً، مهم‌ترین عامل برای تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری در یک نهاد آن است که ببینیم آن نهاد زیر نظر چه کسی یا سازمانی فعالیت می‌کند. این مسئله در مورد بروکرها نیز دقیقا صادق است. اگر بروکری زیر نظر یک رگولاتور وابسته به دولت فعالیت کند، مطمئناً سرمایه‌گذاری در آنها از امنیت بسیار بالاتر و ریسک کمتری برخوردار خواهد بود. این مسئله را می‌توانیم از دو جنبه مهم بررسی کنیم:
- بیمه کردن سرمایه تریدرها: بسته به اینکه بروکر رگوله زیر نظر چه نوع رگولاتوری فعالیت می‌کند، دارایی تریدرها را تا سقف معینی بیمه می‌کند. در چنین شرایطی، تریدر تا حد زیادی از سپردن سرمایه خود به یک بروکر رگوله اطمینان بیشتری حاصل می‌کند. حتی اگر به هر دلیلی بروکر نتواند تعهدات خود در مقابل تریدرها را انجام دهد، باز هم سرمایه آنها تا مقدار معینی از طرف رگولاتور بیمه خواهد بود که این مبلغ به آنها برگردانده می‌شود.
- نظارت پیوسته رگولاتورها: هر یک از رگولاتورها شرایط و ضوابط خاصی را برای رگوله کردن بروکرها در نظر می‌گیرند. به این ترتیب، بروکرها به موجب قرارداد، موظف هستند که در بازه‌های زمانی مختلف، به طور منظم اقدام به ارائه گزارش‌های مالی به رگولاتورها کنند. در صورتی که به هر دلیلی بروکرهای رگوله از ضوابط تعیین شده تخطی کنند، نهادهای رگولاتور می‌توانند که مجوز فعالیت بروکر را باطل نمایند.
معرفی برترین سازمانهای رگولاتور
همان طور که پیش از این اشاره شد، رگولاتورها به عنوان نهادهایی شناخته می‌شوند که به صورت مستقیم زیر نظر دولت‌ها تاسیس شده و فعالیت میکنند. برای انتخاب بروکر مناسب، لازم است حتما بررسی کنیم که رگولاتور آن چه نهادی است و زیر نظر کدام کشور فعالیت می‌کند. در این قسمت از مقاله، تعدادی از معتبرترین رگولاتورهای بروکرها در بازار فارکس را معرفی می‌کنیم:
- کشور انگلستان: رگوله FSA، اداره خدمات مالی است که به دو مرجع نظارتی جدای مرجع هدایت مالی (FCA) و مرجع نظارتی مالی (PRA) تبدیل شده است.
- کشور آمریکا: کمیسیون تجارت معاملات آتی کالاهای اساسی (CRTC) – کمیسیون ملی معاملات آتی (NFA)
- آلمان: سازمان نظارت بر امور مالی فدرال آلمان (BAFIN)
- استرالیا: کمیسیون سرمایه‌گذاری و اوراق بهادار استرالیا (ASIC)
- بلیز: کمیسیون خدمات مالی بین المللی (IFSC)
- ژاپن: آژانس خدمات مالی ژاپن (JFSA)
- سوئیس: کمیسیون بانکداری فدرال سوئیس (FINMA)
- نیوزلند: نهاد مالی و نظارتی (FSP)
- قبرس: کمیسیون بورس و اوراق بهادار قبرس (CYSEC)
علاوه بر مواردی که در بالا اشاره کردیم، رگولاتورهای دیگری در کشورهای مختلف وجود دارند که همین نقش را بر عهده دارند اما موارد بالا جزء معتبرترین و بهترین رگولاتورهای بروکرها محسوب می‌شوند. در اینجا، توضیح مختصری در مورد رگوله‌های انگلستان، بلیز و استرالیا ارائه می‌دهیم:
سازمان رفتار مالی FCA
این رگوله صنعت خدمات مالی انگلستان را تنظیم کرده و هدف آن محافظت از حقوق مصرف‌کننده و ایجاد عدالت و رقابت سالم میان ارائه کنندگان خدمات است.
مرجع مقررات احتیاطی PRA
اداره مقررات احتیاطی بخشی از بانک انگلستان است که مسئول نظارت بر بانک‌ها، موسسات اعتباری، بروکرها، انجمن‌های ساختمانی، شرکت‌های بیمه و شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ است.
رگوله IFSC
کمیسیون خدمات مالی بین المللی IFSC سازمانی دولتی از کشور بلیز است که مسئول تنظیم مقررات مالی بازار و اجرای این مقررات است. تعدادی از بروکرهای فارکس رگوله خود را از این سازمان دریافت میکنند. مسئولیت‌های اصلی رگوله IFSC شامل موارد زیر است:
- نظارت و کنترل شرکت‌های سرمایه گذاری، طرح‌های سرمایه‌گذاری و مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری
- ترویج و ارتقای بلیز به عنوان یک مرکز خدمات مالی بین المللی و تنظیم مقررات مالی در سطح جهان
- اعطای مجوز به کارگزاری‌ها و بروکرهای فارکس
- اعمال مجازات برای کارگزاری‌های متخلف در صورت عدم رعایت مقررات
کمیسیون سرمایه گذاری و اوراق بهادار استرالیا (ASIC)
کمیسیون سرمایه گذاری و اوراق بهادار استرالیا یا ASIC (Australian Securities and Investments Commission)، نهاد رگولاتور کشور استرالیا است که یک سازمان مالی خودگردان دولتی در این کشور محسوب می‌شود. وظیفه این نهاد برقراری و تطبیق قوانین شرکت و سرویس‌های مالی برای حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، طلبکاران و سرمایه‌گذاران کشور استرالیا است.
سوالات متداول
نه، به دلیل تحریمهای اعمال شده، بیشتر بروکرهای رگوله که خدمات خود را به تریدرهای ایرانی ارائه میدهند، رگوله سازمانهای معتبر اروپایی و آمریکایی را ندارند چون قوانین این کشورها اجازه این کار را به نهادهای رگولاتور نمیدهد. به همین دلیل، از رگوله کشورهای دیگر استفاده میکنند یا تریدرهای ایرانی را به صورت رگوله آفشور ثبتنام میکنند بدون این که محدودیتی برای فعالیت آنها ایجاد شود.
در معاملات فارکس، قابلیت لوریج یا اهرم بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. افراد به کمک این ابزار، مقداری سرمایه را به صورت وام از بروکر دریافت میکنند و با سرمایه بیشتری وارد معاملات می‌شوند. بعضی از بروکرها محدودیت چندانی در مورد این مسئله اعمال نمی‌کنند. اما بروکرهای رگوله باید مطابق با ضوابط رگولاتور خود، برای ارائه این خدمت اقدام کنند.
الان توی ایران فقط رگوله های اروپا و امریکا که مشکل داره و نمیشه؟
سپاس از همراهی شما
بله در حال حاضر همینطوره
از کجا میشه فهمید بروکر رگوله است؟
دو مورد رو باید مورد بررسی قرار بدید، نحوه بیمه کردن سرمایه تریدرها ونظارت پیوسته رگولاتورها
باتشکر