الگوی گن در تحلیل تکنیکال چیست و چه کاربردی دارد؟

الگوی گن (Gann) چیست؟ نحوه عملکرد تکنیک های گن چگونه است و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

در دنیای پیچیده و چالش برانگیز بازارهای مالی، تحلیلگران و سرمایه گذاران همواره به دنبال روش‌ها و استراتژی‌هایی هستند که بتوانند با استفاده از آن‌ها، حرکات بازار را با دقت بیشتری پیش بینی کنند. در این میان، الگوی گن که نام خود را از ویلیام دلبرت گن (William Delbert Gann)، یکی از برجسته‌ترین تحلیلگران بازار، به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در تحلیل تکنیکال شناخته می‌شود.

گن با استفاده از ترکیبی از ریاضیات، نجوم و فلسفه، روش‌هایی را برای تحلیل بازارهای مالی ارائه داد که تا به امروز نیز مورد توجه بسیاری از معامله‌گران قرار دارد. در ادامه این مقاله، قصد داریم الگوی گن را به صورت کامل مورد بررسی قرار دهیم.

الگوی گن (Gann) چیست؟

الگوی گن یکی از روش‌های معروف در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی است که توسط ویلیام دلبرت گن، یکی از تحلیلگران برجسته بازار سهام در اوایل قرن بیستم، ابداع شد. این الگو بر اساس اصول هندسی و ریاضیاتی استوار بوده و هدف آن پیش بینی حرکات قیمتی آتی بازار است. در مرکز الگوی گن، مفهوم زمان و قیمت به عنوان دو عنصر اصلی وجود دارد.

گن تاکید داشت که حرکات بازار نه تنها تحت تاثیر عوامل بیرونی و اخبار هستند، بلکه توسط قوانین هندسی و ریاضی نیز هدایت می‌شوند. او معتقد بود که بازارها در الگوهای مشخصی حرکت می‌کنند که می‌توان با استفاده از نمودارها و محاسبات ریاضی آن‌ها را شناسایی و پیش بینی کرد. یکی از مهم‌ترین ابزارهای گن، خطوط گن است که با رسم خطوطی با زوایای مشخص از نقاط مهم نمودار قیمتی، سطوح حمایت و مقاومت احتمالی آینده را نشان می‌دهد.

این خطوط بر اساس زوایای ۴۵ درجه، ۹۰ درجه و دیگر زوایای کلیدی رسم می‌شوند و نشان‌دهنده تعادل بین زمان و قیمت هستند. علاوه بر خطوط گن، از دیگر ابزارهای مهم در الگوی گن می‌توان به چرخه‌های زمانی، مربع ۹ گن و نسبت‌های هندسی اشاره کرد. تحلیلگران با استفاده از این ابزارها و ترکیب آن‌ها با دیگر روش‌های تحلیل تکنیکال، سعی در شناسایی بهترین زمان‌ها برای خرید و فروش دارایی‌های مالی می‌کنند.

نظریه گن برای تحلیل بازارهای مالی

گن عقیده داشت که وضعیت بازار سهام با یک زاویه تغییر می‌کند. او دریافت که تغییرات قیمت با اشکال هندسی طبیعی ارتباط خاصی دارند و بر این اساس، موفق شد تا حرکات قیمت مرتبط با زمان را پیش بینی کند. به همین خاطر است که به الگوی گن «نظریه زاویه گن» نیز گفته می‌شود. اگر این استراتژی به درستی اجرا شود، قادر خواهیم بود تغییرات قیمت دارایی‌ها را با دقت ۹۰ درصدی پیش بینی کنیم.

ویلیام دلبرت گن عقیده داشت که بازار در یک چرخه طبیعی زمان در جریان است و نظریه او هم مبتنی بر اشکال هندسی طبیعی و اصول قدیمی ریاضی شکل گرفته بود. بر اساس نظریه او، ما می‌توانیم با استفاده از الگوها و زوایای مربوط به یک دارایی در بازار، حرکات آتی قیمت را پیش بینی‌ کنیم.

نحوه عملکرد تکنیک های گن

در سال ۱۹۰۸، گن با کشف “عامل زمان بازار” به یکی از پیشگامان عرصه تحلیل تکنیکال تبدیل شد. الگوی گن برای ابداع کننده‌‎هایش موفقیت زیادی به همراه آورد. در ابتدا، گن برای آزمودن استراتژی جدید خود، حسابی به ارزش ۳۰۰ دلار و حساب دیگری به ارزش ۱۵۰ دلار باز کرد. این اقدام گن بسیار موفقیت‌آمیز بود و در نهایت، او در طول سه ماه، از حساب ۳۰۰ دلاری خود ۲۵ هزار دلار سود به دست آورد، در حالیکه با حساب ۱۵۰ دلاری خود، تنها در طول یک ماه، به ۱۲ هزار دلار سود دست یافت. در ادامه، چگونگی عملکرد تکنیک های گن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. پیش بینی‌های گن در مورد تغییرات قیمت بر اساس سه فرضیه صورت می‌گیرند:

1. تنها سه عامل قیمت، زمان و محدوده باید در نظر گرفته شوند.
2. بازارها از ماهیتی چرخشی برخوردار هستند.
3. طراحی و عملکرد بازارها شکلی هندسی دارد.

بر اساس این سه ‌فرضیه، استراتژی های گن بر مبنای سه حوزه کلی پیش بینی شکل می‌گیرند:

• بررسی قیمت: در این بخش، از سطوح حمایت و مقاومت، نقاط پیوت (Pivot) و زاویه‌ها استفاده می‌شود.
• بررسی زمان: در این بخش، تاریخچه رخدادهای تکراری که با استفاده از ابزارهای طبیعی و اجتماعی به وجود آمده‌اند، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
• بررسی الگو: در این بخش، با استفاده از خطوط روند و الگوهای معکوس، نوسانات بازار بررسی می‌شوند.

در ادامه، با دو ابزار زیر آشنا خواهیم شد:

1. الگوی بادبزن گن (Gann Fan)

بادبزن گن از ۹ خط با زاویه‌های گوناگون تشکیل شده که مهم‌ترین خط این الگو خط میانی است و به آن خط ۱/۱ گفته می‌شود. ۸ خط دیگر به طور مساوی، ۴ خط بالا و ۴ خط پایین این خط، قرار می‌گیرند. برای رسم الگوی بادبزن گن، تنها کافیست خط ۱/۱ را رسم کنیم. سایر خطوط متناسب با خط ۱/۱ رسم می‌شوند. برای رسم خط ۱/۱، در‌ مرحله اول لازم است که یک روند صعودی یا نزولی را تشخیص دهیم. سپس، به وسیله نوار ابزار سمت چپ ایزی چارت در سامانه معاملاتی ایزی تریدر، گزینه Gann Fan را انتخاب کرده و دو نقطه (سقف قیمتی) و (کف قیمتی) را به هم متصل می‌کنیم.

بهترین حالت برای الگوی بادبزن گن، این است که خط ۱/۱ زاویه‌ای ۴۵ درجه داشته باشد. حال اگر زاویه خط ۱/۱ معادل ۴۵ نباشد، زوایای خطوط دیگر چگونه محاسبه می‌شوند؟ برای مثال، فرض کنید قیمت یک سهم برابر با ۱۰۰۰ واحد است. بعد از یک ماه، قیمت آن به میزان ۱۰۰۰ واحد افزایش یافته و به عدد ۲۰۰۰ می‌رسد. این دو نقطه را با استفاده از الگوی بادبزن گن به هم متصل می‌کنیم. بلافاصله بعد از رسم خط ۱/۱، هشت خط دیگر توسط سامانه رسم می‌شوند.

کاربرد الگوی بادبزن گن

• استفاده از خطوط گن به عنوان حمایت و مقاومت
  یکی از استراتژی‌های رایج در استفاده از الگوی بادبزن گن استفاده از زوایای آن به عنوان خطوط حمایت و مقاومت است. زمانی که ما این الگو را روی یک روند صعودی یا نزولی رسم می‌کنیم، همه خطوط رسم شده که زیر نمودار قیمت قرار دارند، به عنوان خط حمایت و همه خطوطی که بالای روند قیمت قرار دارند، به عنوان خط مقاومت در نظر گرفته خواهند شد. مهم‌ترین خطوط حمایت‌ و مقاومت خطوط ۱/۱، ۱/۲ و ۲/۱ هستند و شکستن این دو خط به دنبال هم ممکن است حاکی از برگشت روند قیمت باشد.
  همان‌طور که می‌دانید، یکی از خصوصیات مهم خطوط حمایت و مقاومت تبدیل آن‌ها به یکدیگر است. به عنوان مثال، تصور کنید در یک روند، خط ۱/۱ را به عنوان یک خط مقاومت در نظر گرفته‌ایم. بعد از شکست این خط توسط قیمت سهم، دیگر خاصیت مقاومتی خود را از دست داده و از آن به بعد، نقش یک خط حمایتی را در نمودار قیمت ایفا می‌کند. در تصویر زیر، خطوط مقاومت مشخص شده و رفتار قیمت در این نقاط را مشاهده می‌کنیم:

• استفاده از خطوط گن برای سنجش قدرت روند
  یکی دیگر از خصوصیات بادبزن گن این است که قدرت یک روند را به ما نشان می‌دهد. برای مثال، زمانی‌که روند قیمت بالای خط ۱/۲ قرار دارد، نسبت به حالتی که در روی خط ۱/۱ قرار دارد، از سرعت و قدرت بیشتری برخوردار است. این مسئله برای همه نسبت‌ها صادق است. به طور کلی، اگر بخواهیم سرعت تغییر قیمت را نسبت به زمان بسنجیم، می‌توانیم از این طریق عمل کنیم.

2. الگوی باکس گن (Gann box)

الگوی باکس گن در واقع ترکیبی از سطوح فیبوناچی زمانی و بازگشتی است که شامل تعدادی خطوط افقی و عمودی می‌شود. در کنار هر یک از خطوط عمودی و افقی، عددی نوشته شده است. این اعداد عبارت هستند از : ۰.۲۵ – ۰.۳۸۲ – ۰.۵ – ۰.۶۱۸ – ۰.۷۵ – ۱. برای رسم گن باکس نیز در‌ مرحله اول، لازم است که یک روند صعودی یا نزولی را تشخیص دهیم. سپس، از نوار ابزار سمت چپ گزینه Gann Box را انتخاب می‌کنیم.

اگر روند صعودی باشد، نقطه ابتدایی را در کف (دره) قرار می‌دهیم و مکان نقطه دوم را به گونه‌ای تعیین می‌کنیم که خط ۰.۲۵ عمودی روی سقف (قله) قرار گیرد. به همین صورت، در روند نزولی، نقطه ابتدایی را در سقف قرار داده و نقطه دوم را به گونه‌ای انتخاب می‌کنیم که خط ۰.۲۵ عمودی روی کف قرار گیرد.

کاربرد الگوی گن باکس

• استفاده از خطوط افقی به عنوان حمایت و مقاومت
  یکی از کاربردهای گن باکس یا مربع گن، استفاده از خطوط افقی آن به عنوان خطوط مقاومت و حمایت است. در روند‌های صعودی، همه خطوطی که زیر روند قرار دارند، به عنوان خط حمایت و بعد از شکسته شدن، به عنوان خط مقاومت در نظر گرفته می‌شوند. در روندهای نزولی عکس این حالت صادق است.
• استفاده از خطوط عمودی به عنوان زمان‌های تغییر روند
  خطوط عمودی این الگو نشان دهنده محدوده‌های زمانی مهمی هستند که ممکن است در طول آن‌ها، روند نمودار تغییر کند. همانطور که در تصویر زیر مشخص است، در زمان‌هایی که روند قیمت به خطوط عمودی برخورد داشته، به آن واکنش نشان داده است.

الگوی گن در تحلیل تکنیکال چه کاربردی دارد؟

الگوی گن یک ابزار چندبعدی در تحلیل تکنیکال است که به تحلیلگران اجازه می‌دهد تا با استفاده از اصول هندسی، زمانی و نسبت‌های قیمتی، تغییرات بازار را با دقت بیشتری پیش بینی کنند. این روش می‌تواند برای سرمایه گذاران و معامله‌گرانی که به دنبال درک عمیق‌تری از بازار هستند، بسیار مفید باشد. کاربردهای اصلی الگوی گن عبارتند از:

1. تعیین نقاط حمایت و مقاومت: با استفاده از خطوط گن، تحلیلگران می‌توانند نقاط کلیدی حمایت و مقاومت را در نمودار قیمت شناسایی کنند. این نقاط می‌توانند برای تعیین بهترین زمان‌ها برای ورود یا خروج از معاملات مورد استفاده قرار گیرند.
2. پیش بینی تغییرات روند: الگوهای گن به تحلیلگران کمک می‌کنند تا تغییرات احتمالی در روند بازار را پیش بینی کنند. این کار اغلب با ترسیم خطوطی که زوایای خاصی را با محورهای زمان و قیمت تشکیل می‌دهند، انجام می‌شود.
3. تحلیل زمانی: یکی دیگر از جنبه‌های مهم الگوی گن، تحلیل زمانی است. گن بر این باور بود که زمان همانند قیمت اهمیت دارد و تحلیلگران باید به نسبت‌های زمانی و تاریخ‌های مهم توجه کنند.
4. استفاده از نسبت‌ها و اعداد: گن همچنین از نسبت‌های ریاضی و اعداد خاص (مانند نسبت‌های فیبوناچی) برای تعیین نقاط کلیدی در نمودارهای قیمت استفاده می‌کرد.

محدودیت‌های استفاده از زوایای گن

الگوی گن نمودارها و مقیاس‌های خود را برای زمان و حرکات قیمت ایجاد می‌کند. امروزه، بسیاری از پلتفرم‌های مخصوص ایجاد نمودار به طور خودکار داده‌ها را مطابق با صفحه نمایش کاربر مقیاس بندی می‌کنند. با وجودی‌که می‌توان یک زاویه ۴۵ درجه را روی هر نموداری ترسیم کرد، اما اگر شخصی بر روی محور x یا y مقیاس متفاوتی (اعدادی که در صفحه نمایش داده می‌‎شوند) داشته باشد، زوایایی که رسم می‌کند نیز در زمان و نقاط قیمت متفاوتی با یکدیگر برخورد می‌کنند. به همین دلیل، تمام معامله‌گران در زمان استفاده از الگوی گن زوایای متفاوتی خواهند داشت، مگر اینکه از نمودارهایی با مقیاس بندی یکسان استفاده نمایند.

تمام این موارد نشان می‌دهند که این شاخص به شدت به خود فرد وابسته است. علاوه بر این، مشخص می‌شود این شاخص برای سیگنال‌های معاملاتی واقعی مناسب نیست. در حقیقت، در اغلب موارد، پس از شکسته شدن زاویه، قیمت به طور مستقیم به سمت زاویه گن بعدی پیش نمی‌رود.