الگوی هارمونیک خفاش (Bat harmonic pattern) به عنوان یکی از محبوب‌ترین الگوهای هارمونیک محسوب می‌شود. الگوهای هارمونیک از ترکیب اشکال‌هندسی و ابزارهای فیبوناچی تشکیل میشوند. در این مقاله، قصد داریم الگوی هارمونیک خفاش را از نظر تحلیل تکنیکال، نحوه شناسایی و نقاط ورود و خروج به معامله بر اساس آن مورد بررسی قرار دهیم.
انواع الگوی هارمونیک خفاش
الگوی هارمونیک خفاش هم مانند سایر الگوهای هارمونیک به دو صورت صعودی و نزولی دیده می‌شود که در تصویر زیر، نمای شماتیک آنها مشاهده می‌شود.
الگوی خفاش صعودی
الگوی خفاش صعودی در انتهای یک روند نزولی شکل می‌گیرد؛ پس در سقف‌ها یا انتهای روند صعودی نمی‌توان آن را یافت. در این الگو، قیمت از نقطه X به سمت نقطه A شروع به افزایش می‌کند. پس از آن، شاهد یک اصلاح از نقطه A تا نقطه B هستیم که این اصلاح برابر با 0.382 تا 0.5 موج XA است. پس از این اصلاح، قیمت به اندازه خط BC افزایش خواهد یافت که نقطه C در سطوح اصلاحی 0.382 تا 0.886 موج AB قرار گرفته است.
در نهایت، شاهد کاهش قیمت به وسیله خط CD هستیم که نقطه D در سطح اصلاحی 1.618 تا 2.618 موج BC، قرار گرفته است. این نقطه در نسبت 0.886 موج XA قرار دارد. در این الگو، می‌توانیم نقطه D را ابتدای روند پرقدرت صعودی در نظر بگیریم و با ارسال سفارش خرید در این نقطه وارد معامله شویم.
حد سود این الگو به ترتیب شامل موارد زیر است:
- تراز 61.8% خط CD
- نقطه C
- نقطه A
- در صورت شکست مقاومت قیمتی A، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که نمودار قیمت تا تراز 1.272 AD و سپس تا تراز 1.618 AD افزایش یابد.
حد ضرر الگوی هارمونیک بت صعودی را نیز می‌توانیم کمی پایین‌تر از نقطه D در نظر بگیریم.
الگوی خفاش نزولی
موج اول الگوی خفاش نزولی با کاهش قیمت از نقطه X به سمت نقطه A ایجاد خواهد شد. پس از آن، شاهد افزایش قیمت از نقطه A تا نقطه B هستیم که این حرکت صعودی در بین تراز‌های معادل 0.382 تا 0.5 موج XA متوقف خواهد شد. پس از این رشد، قیمت به اندازه خط BC کاهش خواهد یافت که نقطه C در سطوح اصلاحی 0.382 تا 0.886 موج AB قرار گرفته است. حرکت پایانی این الگو افزایش قیمت به وسیله خط CD است که نقطه D در سطح اصلاحی 1.618 تا 2.618 موج BC قرار می‌گیرد. این نقطه در نسبت 0.886 موج XA نیز جای گرفته است.
در الگوی خفاش نزولی، می‌توانیم نقطه D را ابتدای روند نزولی در نظر بگیریم و با ارسال سفارش فروش در این نقطه، وارد معامله شویم. در بازارهای دو‌طرفه، از کاهش قیمت هم می‌توانیم به سود مناسبی دست یابیم. در این بازار‌ها، با ارسال سفارش فروش در نقطه D و سفارش خرید در قیمت‌های پایین‌تر، می‌توانیم سود مناسبی را از این الگو کسب نماییم.
اهداف قیمتی پیش‌رو در این الگو نیز به ترتیب شامل موارد زیر است:
- تراز 61.8% خط CD
- نقطه C
- نقطه A
- در صورت شکست مقاومت قیمتی A، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که نمودار قیمت تا تراز 1.272 AD و سپس تا تراز 1.618 AD کاهش یابد.
حد ضرر الگوی هارمونیک بت نزولی را نیز می‌توانیم کمی بالاتر از نقطه D در نظر بگیریم.
انواع ترکیب الگوی خفاش
یکی از راهکارهای ماهرانه تحلیل تکنیکال پس از تسلط به جنبه‌های مختلف تحلیل و آشنایی با ابزارهای مختلف آن، ترکیب ابزارهای مختلف برای انجام تحلیل دقیق‌تر و رسیدن به استراتژی معاملاتی شخصی است. به همین دلیل، در نگارش این مقاله تلاش شده است که ابزار قدرتمند الگوی هارمونیک خفاش را به درستی معرفی کرده و ترکیب آن را با ابزارهای قدرتمند دیگر بررسی کنیم.
ترکیب الگوی خفاش با امواج الیوت
الگوی خفاش، مانند الگوی گارتلی، معمولا انتهای یک روند تشکیل می‌شود و نشان‌دهنده بازگشت روند است. حالت ایده‌آل این الگو ایجاد آن در موج اول و دوم در موج شماری الیوت است به گونه‌ای که موج XA، موج 1 و کل اصلاح ABCD موج دوم الیوت باشد. موارد شگل گرفته خارج از این چهارچوب هم دارای اعتبار هستند. تصویر زیر مشخصات ظاهری آن را نشان می‌دهد.
ترکیب الگوی خفاش با سطوح فیبوناچی
در تصویر زیر، چگونگی ترکیب الگوی خفاش صعودی را با سطح اصلاحی فیبوناچی مشاهده می‌کنیم.
همان طور که در تصویر مشخص است، اصلاح نقطه B، سطوح 38% تا 50% موج XA، نقطه C 38 تا 79% موج BC و نقطه D 113 تا 162% موج BC است. در تصویر زیر، مشخصات سطوح اصلاحی الگوی بت نزولی نشان داده شده است.
ترکیب الگوی خفاش با استراتژی مارتینگل
تجربه نشان داده است که با توجه به ماهیت یک طرفه بورس ایران و عدم وجود معاملات فروش، در صورتی که Bat harmonic pattern با استراتژی مارتینگل ترکیب شود، احتمال کسب سود از معامله بسیار بالاتر خواهد رفت.
همان طور که پیش از این گفته شد، نباید برای ورود به معامله حتما منتظر بمانیم تا قیمت دقیقا به اصلاح 89 درصد برسد. ما می‌توانیم بر اساس مدیریت سرمایه خود، پیش از نزدیک شدن قیمت به محدوده PRZ به صورت پله‌ای ورود نماییم. با این کار، هم شانس موفقیت معامله بیشتر می‌شود و هم در صورت ورود پول هوشمند به سهم و تغییر ناگهانی روند، ما از روند پرقدرت بازار جا نخواهیم ماند.
تایید قوی‌تر الگوی خفاش در ترکیب با فیبوناچی زمانی
اگر در زمان شکل‌گیری الگوی هارمونیک خفاش، واگرایی زمانی هم ایجاد شود، اعتبار الگوی Bat چندین برابر افزایش می‌یابد. اگر بین موج XA و موج AD یک واگرایی زمانی معمولی هم جهت با الگو (یعنی +TD برای الگوی خفاش صعودی و -TD برای الگوی خفاش نزولی) ایجاد شود، در واقع یک سیگنال نیرومند مبتنی بر تقویت احتمال عملکرد درست و کیفیت بالای الگو صادر شده است. در تصویر زیر، این حالت توضیح داده شده است:
تایید قوی‌تر الگوی هارمونیک در ترکیب با واگرایی قیمت
در صورتی‌که در زمان تشکیل Bat harmonic pattern، واگرایی بین قیمت و اسیلاتورها ایجاد شود، یکی از معتبرترین و قدرتمندترین حالات الگوی هارمونیک ایجاد می‌شود که می‌توانیم معاملات خود را با ضریب اطمینان و حجم بیشتری انجام دهیم. در صورتی که در گام‌های نهایی موج CD، یک واگرایی معمولی هم راستا با الگو (یعنی +RD برای الگوی خفاش صعودی و -RD برای الگوی خفاش نزولی) ایجاد شود، معامله‌گر باید آماده گرفتن تریگر در راستای سوار شدن بر موج انفجاری صعودی یا نزولی در جهت الگوی خفاش باشد.
ترفندی ساده‌تر برای شناسایی الگوی خفاش
الگوی بت صعودی را می‌توانیم با کمک دو عامل ساده زیر جستجو کنیم:
- آن را در انتهای یک روند نزولی جستجو کنیم.
- یک سطح بازگشتی فیبوناچی از نقطه X به A رسم کنیم به گونه‌ای که نقطه B رو سطح اصلاحی 89% و نقطه D روی سطح 113 تا 162% باشد.
الگوی خفاش نزولی در انتهای یک روند صعودی ایجاد می‌شود و نشان‌دهنده برگشت روند و موقعیت معامله فروش است.
چگونگی ورود به معامله با استفاده از الگوی خفاش
بعد از شناسایی الگوی هارمونیک خفاش، در نقطه D آماده ورود به معامله می‌شویم.
حد ضرر چند پیپ قبل از نقطه D
با توجه به پرقدرت بودن سیگنال دریافتی از الگوهای هارمونیک، لازم نیست حد ضرر زیادی برای آنها در نظر گرفته شود چون اگر به درستی شناسایی شده باشند، مطمئناً بازار در جهت تحلیل حرکت خواهد کرد.
حد سود اول: 61/8 از فیبوناچی اکسپنشن
در مرحله اول، در صورت محافظه کار بودن می‌توانیم سیو سود کنیم یا به طور کلی، از معامله خارج شویم و در صورتی که بازار از مومنتوم و شتاب خوبی برخوردار باشد یا از نظر روحی، از ریسک‌پذیری بالایی برخوردار باشیم، می‌توانیم تا رسیدن به هدف دوم صبر کنیم.
حد سود دوم: 100 از فیبوناچی اکسپنشن
در این مرحله، با خیال راحت، می‌توانیم با سود مناسبی از معامله خارج شویم. برای تعیین کردن حد سود در الگوی هارمونیک Bat با استفاده از فیبوناچی اکسپنشن (Fibo Expansion)، کافی است نقاط X، A و D را برای رسم فیبوناچی اکسپنشن انتخاب کنیم. در تصویر زیر، چگونگی رسم فیبوناچی اکسپنشن برای مشخص کردن حد سود نشان داده شده است.
سخن آخر
در این مقاله، به طور خلاصه با ماهیت الگوی هارمونیک خفاش آشنا شدیم و چگونگی ورود به معامله با این الگو را فرا گرفتیم. علاوه بر این، چگونگی افزایش اعتبار این الگو با کمک واگرایی قیمت و زمان مورد بررسی قرار گرفت که به موفقیت معاملات ما کمک زیادی خواهد کرد. تاثیر امواج الیوت برای اطمینان از تشخیص درست روند و تایید بازگشت روند نیز بررسی شد. احتمالا، مهم‌ترین موضوع مطرح شده در این مقاله ترکیب استراتژی مارتینگل با الگوی بت بود که می‌تواند معاملات برگشتی سودآور ما را تضمین نماید.
الگوی هارمونیک خفاش احتمال موفقیت بسیار زیادی دارد و در مقایسه با اغلب الگوهای هارمونیک دیگر، دارای حد زیان نسبتا کوچکی است. لازم است به این نکته توجه داشته باشیم که تاثیر الگوی خفاش از تشکیل آن در سطوح حمایت و مقاومت به دست می‌آید. یکی از ویژگی‌های اصلی Bat pattern این است که زمانی که نمودار به فیبوناچی بازگشتی 88.6% می رسد، قیمت به تدریج باز می‌گردد.
سوالات متداول
الگوی خفاش یکی از انواع الگوهای هارمونیک در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود که در سال ۲۰۰۱ توسط اسکات کارنی (Scott Carney) کشف شد.
الگوی هارمونیک خفاش به دو شکل صعودی و نزولی دیده می‌شود. الگوی هارمونیک خفاش صعودی به شکل حرف M و الگوی هارمونیک خفاش نزولی به شکل حرف W ظاهر خواهند شد.
به صورت کلی، الگوهای هارمونیک از ترکیب اشکال هندسی و ابزارهای فیبوناچی به وجود میآیند.
