در این مقاله، قصد داریم اندیکاتور مومنتوم (Momentum) که یکی از اندیکاتورهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال است را معرفی کرده و نحوه سیگنال‌گیری از آن را مورد بررسی قرار دهیم. اندیکاتور مومنتوم اندیکاتوری کاربردی است که ضعف یا قدرت قیمت را تشخیص می‌دهد.
تجربه نشان داده که اندیکاتور مومنتوم در روندهای صعودی بازارهای مختلف، بیشتر از روندهای نزولی مفید بوده است چون بازارها بیشتر از آن که دچار روند نزولی شوند، روندی صعودی در پیش می‌گیرند. به عبارت دیگر، بازارهای گاوی طولانی‌‌مدت‌تر از بازارهای خرسی هستند.
اندیکاتور مومنتوم شبیه به قطاری است که در ابتدای شروع به حرکت، کم کم شتاب می‌گیرد و زمانی که سرعت قطار زیاد شد، شتاب آن متوقف می‌شود. قطار به پیش می‌رود، اما با سرعتی بیشتر، چون تمام اندیکاتور مومنتومی که از شتاب اولیه قطار تشکیل شده بود، آن را به جلو حرکت داده است.
در بازارهای مالی، برخی سرمایه‌گذاران ممکن است پیش از آن که قیمت یک دارایی شروع به شتاب‌گیری به سمت بالا کند، آن دارایی را زود خریداری نمایند. اما هنگامی که فاندامنتال‌ها مثبت باشند، باعث می‌شوند که قیمت به سمت بالا جهش کند. برای معامله‌گرانی که از اندیکاتور مومنتوم استفاده می‌کنند، سودآورترین قسمت جایی است که قیمت با سرعت بالایی افزایش می‌یابد. با این حال، هنگامی که سود دریافت می‌شود، بازار معمولا خود را تنظیم کرده و قیمت به سمت پایین بر‌می‌گردد.
پدر معامله‌گری مومنتوم
ریچارد دریهاوس (Richard Driehaus) با این که اولین معامله‌گر مومنتوم نیست، اما این روش را به عنوان یک استراتژی کاربردی وارد بازارهای مالی کرده است. او عقیده داشت که با خرید با قیمت بالا و فروش با قیمت بالاتر، میتوان سود بیشتری کسب کرد، تا این که دارایی را با قیمتی بسیار پایینی بخریم و منتظر بمانیم تا قیمت آن افزایش یابد. او عقیده داشت که فروشندگان بازنده باید راه را برای خریداران برنده باز کنند.
نکات کلیدی مربوط به اندیکاتور مومنتوم
- مومنتوم نوعی استراتژی برای معامله است که بر اساس آن، معامله‌گران دارایی در حال رشد را می‌خرند و زمانی که به اوج قیمت خود رسید، آن را می‌فروشند.
- هدف از استفاده از اندیکاتور مومنتوم این است که با یافتن فرصت خرید در روندهای صعودی کوتاه‌مدت، با نوسان پیش برویم و سپس، زمانی که قدرت آن دارایی شروع به کاهش کرد، آن را بفروشیم.
- معامله‌گران حرفه‌ای به خوبی می‌دانند که چه زمانی وارد بازار شوند و چه زمانی از آن خارج شوند. آنها همچنین می‌دانند که چطور به روندهای کوتاه‌مدت، اخبار و آمارهای فروش واکنش نشان دهند.
- ریسک‌های معامله با استفاده از اندیکاتور مومنتوم میتواند شامل ورود زودهنگام به پوزیشن، بستن دیرهنگام پوزیشن و منحرف شدن از روند و از دست دادن روندهای اصلی بازار باشد.
- اندیکاتور مومنتوم نرخ تغییر در حرکت قیمت را در یک بازه زمانی نشان می‌دهد تا معامله‌گران بتوانند قدرت روند را تشخیص دهند.
معامله با استفاده از اندیکاتور مومنتوم
اصل معامله با استفاده از اندیکاتور مومنتوم این است که بتوانیم در نوسانات بازار پوزیشن‌های کوتاه‌مدت باز کنیم و زمانی که قیمت بالا رفت، به سرعت آن را بفروشیم. بعد از بستن یک پوزیشن، سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت جدیدی می‌گردند.
بر اساس استراتژی مومنتوم، نوسانات بازار شبیه به امواج دریا است و معامله‌گران بر روی امواج سوار می‌شوند و پیش از آن که موج فعلی تمام شود، به موج بعدی می‌پرند.
معامله‌گران مومنتوم به دنبال این هستند که از بقیه پیش افتاده و اولین نفری باشند که سود کسب می‌کنند چون اگر پس از معامله‌گران دیگر وارد بازار شوند، ممکن است سود زیادی به دست نیاورده و یا حتی دچار زیان شوند.
مبانی معامله با اندیکاتور مومنتوم
معامله با استفاده از اندیکاتور مومنتوم مستلزم قوانینی قوی برای مدیریت و کنترل ریسک است. هدف از مدیریت ریسک تشخیص نوسانات، حباب قیمتی و دام‌های مخفی است که باعث کاهش سود می‌شوند.
بیشتر معامله‌گران به طور معمول، این قوانین را نادیده گرفته و درگیر ترس بیش از حد می‌شوند و در نتیجه، روند و نقطه خروج را از دست می‌دهند.
قوانین مدیریت ریسک به ۵ عنصر اصلی وابسته هستند:
- انتخاب دارایی برای معامله
- ریسک پیرامون محور زمان‌بندی باز و بسته کردن پوزیشن می‌چرخد
- منظور از زمان‌بندی باز کردن پوزیشن این است که زودتر از موعد وارد بازار شویم
- مدیریت پوزیشن با باز شدن اسپردها و مدت زمان باز نگه داشتن پوزیشن همراه است
- بستن پوزیشن مستلزم تحلیل دقیق نمودار است.
انتخاب دارایی برای معامله با استفاده از اندیکاتور مومنتوم
هنگام معامله با استفاده از اندیکاتور مومنتوم، بهتر است که دارایی‌های پرنوسان را انتخاب کنیم. لازم است تا از صندوق‌های قابل معامله لوریج شده یا معکوس دور بمانیم چون به دلیل ساختار پیچیده، حرکات قیمتی آنها را نمیتوانیم به طور دقیق تشخیص دهیم. دارایی‌های معمولی برای معامله با استفاده از اندیکاتور مومنتوم مناسب هستند، اما میزان سود آنها در مقایسه با دارایی‌های پرخطر کمتر است.
بسیاری از دارایی‌ها را می‌توانیم با استفاده از اندیکاتور مومنتوم معامله کنیم اما در زمان اعلام خبری درباره آن دارایی، حتی کوچکترین نوسانات تبدیل به نوسانات زیاد می‌شوند. چون معامله‌گران واکنش‌های احساسی بروز می‌دهند.
دارایی‌های محبوب هر روز را جستجو کنید. محصولات جدید و یا دارایی مفهومی که توجه عموم را به خود جلب می‌کنند، ایده آل هستند چون دارای نوسانات شدید در بازه زمانی نسبتا کوتاه هستند.
کنترل ریسک قوی
ریسک مربوط به اندیکاتور مومنتوم این است که روند باید با دقت و جزئیات تشخیص داده شود؛ در غیر این صورت، معامله ما ناموفق خواهد بود. این روش ممکن است با خطرات زیر روبرو شود:
- باز کردن زودهنگام پوزیشن پیش از آن که مومنتوم آن تایید شود.
- بستن دیرهنگام پوزیشن بعد از آن که قیمت اشباع شده باشد.
- عدم توجه به صفحه، از دست دادن تغییرات روند، معکوس شدن قیمت و یا اخباری که باعث غافلگیری بازار می‌شوند.
- باز نگه داشتن پوزیشن در هنگامی که خواب هستیم. بسیاری از تغییرات قیمتی دارایی‌ها هنگامی اتفاق می‌افتند که بسیاری از معامله‌گران پوزیشن‌های روزانه خود را می‌بندند.
- نبستن سریع پوزیشن‌های بد.
بهترین زمان‌بندی برای ورود
بهترین معاملات مومنتوم زمانی انجام می‌شوند که خبری بازار را تکان می‌دهد. معامله‌گران از این فرصت استفاده کرده و از حرکات سریع بازار سود می‌برند.
در زمانی که مومنتوم قوی است، باز کردن پوزیشن بیشترین سود و کمترین ریسک را به همراه دارد. عکس این مسئله در دنیای واقعی اتفاق می‌افتد چون بیشتر معامله‌گران دیر از فرصت استفاده می‌کنند و هنگامی وارد می‌شوند که این چرخه تمام شده است.
مدیریت پوزیشن
کسب دانش و تجربه در مدیریت پوزیشن مقداری زمان می‌برد چون این دارایی‌ها بیشتر مواقع، اسپرد زیادی دارند و اسپرد آنها واید می‌شود. واید شدن اسپرد مستلزم حرکت بیشتر برای رسیدن به سود مورد نظر ما است. علاوه بر این، باعث می‌شود که ما استاپ لاس خود را پایین‌تر از چیزی که در نظر داشتیم، قرار دهیم چون قیمت به محض برخورد با استاپ لاس بسته می‌شود. پس باید آن را طوری تنظیم کنیم که نه ضرر بیش از اندازه متحمل شویم و نه قیمت به آن برخورد کند. محاسبه قرار دادن استاپ لاس در زمان واید شدن اسپرد، کار سختی است و به تمرین زیادی نیاز دارد.
لازم است تا مدت زمان نگهداری پوزیشن خود را با دقت انتخاب کنیم چون هر چه بیشتر پوزیشن ما باز باشد، ریسک ما نیز افزایش می‌یابد. انجام معاملات روزانه با استفاده از استراتژی‌های مومنتوم میتواند خوب باشد، اما ممکن است معامله‌گران را مجبور کند که برای دریافت سود بیشتر، پوزیشن خود را چند روز باز نگه دارند. معامله‌گران برای کاهش ریسک خود، می‌توانند حجم معاملات خود را کاهش داده و یا معاملات خود را در چند دارایی تقسیم کنند.
خروج‌های موفقیت‌آمیز
وقتی که قیمت به سرعت و در محدوده‌ای بیش از حد، روندی صعودی اتخاذ می‌کند، بهترین زمان برای خروج از بازار است. این محدوده بیش از حد را می‌توانیم با استفاده از میله‌های عمودی (نوعی کندل) و در دوره زمانی یک ساعته تشخیص دهیم. علاوه بر این، این محدوده در باند بولینگر (Bollinger Bands) زمانی ایجاد می‌شود که قیمت از سومین یا چهارمین انحراف معیار (Standard Deviation) در قله یا دره ۲۰ روزه باندهای بولینگر عبور کند.
همچنین می‌توانیم یک خط روند رسم کنیم و هنگامی که قیمت خط روند را شکست و یا به آن واکنش نشان داد، از بازار خارج شویم.
روش استفاده از اندیکاتور مومنتوم
اندیکاتور مومنتم سودآوری و قابلیت فراوانی در تحلیل بازارهای مالی دارد. داده‌های حاصل از این اندیکاتور میتواند اطلاعات بیشتری در مورد آینده ارزها به ما بدهد. به همین خاطر است که با استفاده از این اندیکاتور در تحلیل‌های خود می‌توانیم در مورد صعودی یا نزولی بودن روند سهم پیش‌بینی کنیم. در ادامه، به بعضی از توانایی‌های مهم اندیکاتور مومنتوم اشاره می‌کنیم.
پوزیشن‌گیری با رد شدن از سطح 100
اندیکاتور مومنتوم با عدد 100 بررسی می‌شود. هر زمان که مقدار اندیکاتور به بیش از 100 برسد، حرکات ارز صعودی و هر زمان به کمتر از 100 برسد، حرکات ارز نزولی می‌شود. به همین صورت، می‌توانیم حرکات و رفتار ارز یا هر دارایی دیگری را مورد تحلیل قرار دهیم. این قابلیت برای پوزیشن خرید و پوزیشن فروش از اهمیت زیادی برخوردار است، به این صورت که میزان موفقیت پوزیشن خرید بعد از رد شدن از سطح 100 افزایش خواهد یافت.
اندیکاتور مومنتوم برای هر کندل میزانی را مشخص می‌کند و در طول ساخت کندل‌ها، این اعداد با اتصال به هم، به یک ساختار اندیکاتوری تبدیل می‌شوند که در پلتفرم‌های تحلیلی، مانند تریدینگ ویو، قابل بررسی هستند.
پوزیشن‌گیری با تغییر حرکات مومنتوم
تغییر ارز از روندی نزولی به صعودی همواره موقعیت جذابی برای تحلیلگران بوده است. زمانی که روند ارز نسبت به چند کندل گذشته تغییر کند، تغییر روند اتفاق می‌افتد. این فرایند زمانی روی می‌دهد که اسیلاتور مومنتوم، در چد کندل متوالی، نزولی باشد و پس از چند کندل، روند به صورت صعودی تغییر کند.
عکس این موضوع نیز ممکن است روی دهد، یعنی زمانی که شکست روند پس از چند کندل صعودی به نزولی باشد. بنابراین، بر اساس داده‌های اندیکاتور مومنتوم، می‌توانیم پوزیشن خرید و یا فروش را برای ارز دریافت کنیم.
واگرایی روی اندیکاتور مومنتوم
زمانی که قیمت ارز حالتی ریزشی داشته اما مدل اندیکاتور مومنتوم صعودی باشد، واگرایی صعودی روی می‌دهد. به این ترتیب، می‌توانیم حرکات آینده ارز را با بررسی واگرایی تحلیل کنیم.
عکس این حالت هم صادق است. یعنی زمانی که قیمت ارز یا هر دارایی دیگری رو به افزایش باشد و اندیکاتور مومنتوم ساختار کاهشی را نشان می‌دهد، اصطلاحاً گفته می‌شود که واگرایی نزولی روی داده و در این حالت نیز اندیکاتور میتواند پوزیشن فروش را پیش‌بینی کند.
انواع اندیکاتور مومنتوم
اندیکاتور مومنتوم دارای مدل‌های مختلفی است که معامله‌گران از آنها برای جستجوی داده‌ها بهره می‌برند.
اندیکاتور مکدی (MACD)
این اسیلاتور یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای بررسی بازار است که واگرایی و همگرایی را مورد بررسی قرار می‌دهد. اندیکاتور مکدی بر اساس میانگین متحرک مخصوص به خود میتواند حرکت نمودار و سرعت حرکت را مورد بررسی قرار دهد.
اندیکاتور RSI
اندیکاتور RSI یکی دیگر از اسیلاتورهایی است که مورد توجه معامله‌گران قرار دارد. این اسیلاتور برای مشخص کردن محدوده‌های اشباع خرید و فروش بسیار مناسب است. اندیکاتور RSI بین 0 تا 100 نوسان دارد و معمولاً، عدد بالای 50 در آن، نشان‌دهنده ساختار صعودی نمودار است. هر چه این میزان به مقادیر بالاتر، مثلا 70 یا 90 برسد، نشان‌دهنده اشباع خرید برای ارز خواهد بود و در مقابل، مقادیر پایین 30 نشان‌دهنده اشباع فروش است. در این میان، اعداد 30 و 70 نیز ارزش بالایی دارند. هر زمان میزان اندیکاتور از عدد 30 بالاتر رود، احتمال پوزیشن خرید افزایش می‌یابد و در مقابل، هر زمان میزان اندیکاتور از عدد 70 به سمت پایین حرکت کند، احتمال پوزیشن فروش بیشتر می‌شود.
اندیکاتور ADX
این اسیلاتور نیز در تحلیل تکنیکال بسیار مورد استفاده قرار دارد و جزء اندیکاتورهای بررسی مومنتوم محسوب می‌شود. با سه رونددهی مثبت، منفی و ساید، اندیکاتور ADX روند حرکت نمودار را بررسی کرده و توان حرکتی نمودار را ارزیابی می‌کند.
این اسیلاتور بین 0 تا 100 نوسان دارد و هر چه مقدار بیشتری داشته باشد، روند قدرت بیشتری دارد. صعودی یا نزولی بودن روند سهم با نوسان‌های مثبت و منفی دیگر بررسی می‌شوند و به همین دلیل، داده‌های مورد نیاز را برای معامله‌گران فراهم می‌کند تا آنها را بررسی کنند.
تنظیمات اندیکاتور مومنتوم
برای تحلیل نمودار با استفاده از اندیکاتور مومنتوم، می‌توانیم از پلتفرم‌های تحلیل تکنیکال، مانند تریدینگ ویو، استفاده کنیم. این پلتفرم قابلیت افزودن اندیکاتورها در خود را دارد و با تنظیم آنها، می‌توانیم اندیکاتور مومنتوم را برای هر نمودار به طور خاص بررسی کنیم.
به منظور تنظیم اندیکاتور مومنتوم تریدینگ ویو، در داخل سرفصل اندیکاتورها، اسم اندیکاتور را تایپ می‌کنیم تا آن اندیکاتور را برای ما نمایش دهد و سپس، برای تنظیم آن، روی اندیکاتور مورد نظر کلیک می‌کنیم. با انتخاب اندیکاتور، تنظیمات آن برای نمودار قابل تغییر دادن است و تحلیل هر سهم بر اساس تنظیمات مربوط به اندیکاتور مومنتوم انجام می‌شود.
معایب معامله با استفاده از اندیکاتور مومنتوم
معامله با اندیکاتور مومنتوم دارای معایبی نیز است. همان نسبت ریسک به ریوارد که در سایر استراتژی‌های سرمایه گذاری وجود دارد، در اینجا نیز وجود دارد.
بازدهی بالا
ممکن است بازدهی بالا از نظر کارمزد گران تمام شود. حتی صرافی‌ها و بروکرهایی با هزینه‌های پایین با مشکل کارمزد بالا روبرو هستند. این مشکل اصلی معامله‌گران مومنتوم تازه‌کار است.
تمرکز روی زمان
معامله‌گران مومنتوم به طور مدام در طول روز، جزئیات بازار را بررسی می‌کنند چون با نوسانات بازار سر و کار دارند. پس لازم است تا به سرعت وارد بازار شده و یا به سرعت، از آن خارج شوند. به همین دلیل، آنها تمام اخبار را دنبال می‌کنند تا اخبار منفی را پیدا کنند که ممکن است معامله‌گران را بترساند.
حساسیت بازار
معامله با استفاده از اندیکاتور مومنتوم بیشتر در بازارهای گاوی جواب می‌دهد چون معامله در بازارهای خرسی برای معامله‌گران سخت‌تر است. مارجین سود حاصل از معامله با استفاده از اندیکاتور مومنتوم زمانی جمع می‌شود که تریدر کاملا هوشیار باشد و کار اشتباهی انجام ندهد.
سخن آخر
اندیکاتور مومنتوم اندیکاتوری پیشرو است و بیشتر معامله‌گران عقیده دارند که اندیکاتورهای پیشرو ابزارهای بهتری برای دریافت سیگنال‌های خرید و فروش هستند. با این حال، لازم است به خاطر داشته باشیم که سیگنال‌های اندیکاتورها کاملاً درست و دقیق نیستند. ممکن است آنها سیگنال‌های اشتباه زیادی هم صادر کنند که حتماً باعث گمراهی معامله گران می‌شود. پس نباید فراموش کنیم که هیچ اندیکاتوری کامل نیست و نمیتوانیم تنها از اندیکاتور مومنتوم به عنوان سیگنال قطعی استفاده کنیم و لازم است حتما آن را همراه با سایر ابزارهای تحلیلی به کار ببریم.
برای موفقیت بیشتر، لازم است تا به رفتار سهم در روز خرید توجه کنیم که شامل کندل و حجم معاملات است. همچنین، باید برای خریدهای خود طرح‌نویسی داشته باشیم و نقاط خروج مناسب بعد از خرید سهم را مشخص نماییم. باید به یاد داشته باشیم که اگر با خرید، دچار زیان شدیم، چطور با کمترین ضرر و در چه نقطه‌ای از سهم خارج شویم. اگر سهم ما به موفقیت رسید، در چه نقطه‌ای با حداکثر سود خارج شویم. در نهایت، با هر روشی که معامله می‌کنیم، مهم این است که به استراتژی معاملاتی خود متعهد باشیم تا به تدریج، به معامله‌گری موفق تبدیل شویم.
