“پولبک” از روندهای حرکتی قیمت است که می‌تواند سیگنال خوبی برای خرید یا فروش باشد. کاربرد بسیار زیاد این الگو در شناسایی پرایس اکشن باعث شده است تا در این مقاله به موضوع “پولبک چیست” بپردازیم.
در این روند، قیمت بر خلاف روند اصلی خود حرکت می‌کند ولی در انتها، روند قیمتی به حالت اصلی باز می‌گردد. تحقیقات نشان میدهد که سطوح قیمتی در 60 درصد مواقع سعی می‌کنند به حالت قبل بازگردند.
پولبک از مفاهیم مهم در تحلیل تکنیکال است. به‌خوبی می‌توانید از این پرایس اکشن برای شناسایی روند استفاده کنید و پوزیشن‌های خریدوفروش خوبی را باز کنید. تنها کافی است که بدانید الگوی پولبک (PullBack) چیست و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد.
معنی پولبک چیست؟
شاید به ظاهر چندان مهم نباشد که معنای پولبک چیست اما دانستن معنای آن می‌تواند به شناخت الگو کمک کند. پولبک در لغت به معنای “عقب کشیدن” است. در تحلیل تکنیکال، این وضعیت زمانی پیش می‌آید که قیمتها حداقل در یک کندل تلاش کنند به کانال قبلی سابق برگردند اما نتوانند. این الگوی قیمتی همچون “بوسه وداع” با سطح قیمتی سابق است.
توجه داشته باشید که پولبک فقط در بازارهای کاهشی اتفاق نمی‌افتد. بازارهای گاوی و مثبت هم ممکن است پس از یک نزول موقت به جهش سابق خود ادامه دهند و یک پولبک روند صعودی را ایجاد کنند. معمولاً قیمتها در فرایند عقب کشیدن به سطح مقاومت یا حمایت خود بازمی‌گردند.
حالا که متوجه شدید معنای لغوی پولبک چیست، مطمئناً خالی از لطف نیست که دلایل ایجاد این الگو را نیز بشناسید.
چرا پولبک اتفاق میافتد؟
روند قیمتی یا پرایس اکشن معمولاً مطابق با تفکر معامله‌گران است. ساده‌ترین اصل در نوسان بازارهای مالی براساس “عرضه و تقاضا” تعیین میشود. اما باید توجه داشت که شناخت تفکرات تریدرها کار آسانی نیست.
هر تریدر دارای دورنمای فکری متفاوتی است. یکی از آن‌ها ممکن است تریدر بلندمدت باشد و دیگری فقط ترید روزانه انجام دهد. فاکتورهای دیگری همچون میزان ریسک‌پذیری، ابزارهای تکنیکال و نوع استراتژی‌های هر تریدر هم می‌توانند بر نحوه رفتار هر تریدر تأثیر داشته باشد.
انواع رویکردها نسبت به پولبک چیست؟
برای مثال، یک تریدر در همان ابتدای شروع پولبک ممکن است تصمیم بگیرد که از پوزیشن بیرون بیاید و سود خود را تضمین کند. شخص دیگری با امید بازگشت روند اصلی بازار ممکن است منتظر شکل‌گیری روند معکوس باقی بماند و با دیدن کندل متضاد وارد پوزیشن شود. برخی تریدرهای منطقی هم احتمالاً کاملاً صبر کنند تا از بازگشت روند حرکت قیمتها به روند اصلی مطمئن شوند.
طبعاً آخرین روش همان امن‌ترین روش است. با شکسته‌شدن سطوح مقاومت و پشتیبانی می‌توان انتظار داشت که ریسک معاملات پایین‌تر بیاید. بنابراین، این فرصت برای تریدر وجود دارد که زمان بیشتری را منتظر بماند که شاید پولبک اتفاق بیفتد.
تریدرهای کوتاه‌مدت خیلی زود عرصه را ترک می‌کنند و از ترس یا طمع اقدام به فروش (پس از شکستن سطح مقاومت) یا خرید (پس از شکستن سطح حمایت) می‌کنند. همین موضوع باعث میشود که قیمتها یک بازگشت بعد از شکست سطوح داشته باشند و برخلاف روند اصلی خود عمل کنند.
البته ممکن است بعد از شکسته‌شدن سطح مقاومت (یا حمایت) به دلیل افزایش تقاضا (یا عرضه) شاهد ادامه روند اصلی باشیم و هیچ پولبکی رخ ندهد.
همچنین ممکن است پولبک به حدی قوی باشد که دوباره سطح قبلی را رد کند. در این صورت، این حرکت قیمتی اتفاق نیفتاده است و باید دوباره از ابزارهای تحلیلی دیگر استفاده کرد. در نتیجه، فقط باید به بازگشت قیمت‌هایی توجه کنید که به سطح قبلی نمی‌رسند.
تحلیلگران عقیده دارند که مرحله اول پولبک حدود شش روز به طول می‌کشد. مرحله دوم نیز در طی یازده روز آتی ادامه خواهد یافت.
همان‌طور که گفته شد بهترین روش می‌تواند در حرکت محتاطانه خلاصه شود. در این حالت، تریدر صبر می‌کند که روند حرکتی قیمت بعد از یک روند معکوس دوباره به روند سابق بازگردد. این سیگنال از مطمئن‌ترین سیگنال‌های این روند قیمتی است.
انواع پولبک در پرایس اکشن
در همین ابتدا باید تذکر داد که برخی معامله‌گران به اشتباه از لفظ اندیکاتور پولبک استفاده می‌کنند. اما پولبک در واقع یک روند حرکتی قیمت (پرایس اکشن: Price Action) است که شبیه به یک الگوی قیمتی است.
در بررسی الگوهای کلاسیک در نظر داشته باشید که پولبک‌ها انواع مختلفی دارند. به روش‌های مختلف می‌توان این الگو را تقسیم‌بندی کرد. در اینجا، ما به دو نوع اصلی آن خواهیم پرداخت. در روش اول، پولبک‌ها از لحاظ نوع شناخت به دو بخش تقسیم می‌شوند:
- پولبک ساده: به سادگی می‌توان فهمید که این پولبک چیست و آن را از روی نمودار شناسایی کرد. کل روند از زمان آغاز تا معکوس‌سازی و ادامه روند اولیه کاملاً به صورت ترتیبی قابل تشخیص است.
- پولبک پیچیده: این روند قیمتی شبیه به یک الگوی ادامه‌دهنده خواهد بود که می‌تواند همچون هر یک از الگوی پرچم (Flag)، پرچم سه‌گوش (Pennant) یا کنج (Wedge) باشد.
همچنین می‌توانید قدرت روند را نیز از نظر روند حرکتی قیمت بررسی کنید. توجه داشته باشید که پولبک همیشه به سطح مقاومت یا حمایت برخورد نمی‌کند. دقیقاً بر همین اساس است که می‌توان این روندهای قیمتی را به چند دسته دیگر هم تقسیم کرد. از لحاظ روند حرکتی قیمت، این نوع پرایس اکشن به سه دسته پولبک عادی، پولبک داخلی و پولبک خارجی تقسیم میشود:
- پولبک عادی (Normal Pullback): بوسه وداع یا بوسه خداحافظی کاملاً تاچ شده یا لمس میشود. برگشت قیمتها باید بعد از لمس سطوح اتفاق میافتد.
- پولبک داخلی (Inside Pullback): برگشت قیمتها همراه با لمس و نفوذ به داخل سطح است. طبعاً این موضوع حاکی از آن است که روند فعلی ضعیف است و تریدرها دو دل هستند. پس احتمال دارد که روند اولیه اتفاق نیفتد.
- پولبک خارجی (Outside Pullback): برگشت قیمت در این حالت بدون لمس یا نفوذ به سطح رخ میدهد. این بازگشت یا تروبک از قویترین انواع سیگنال است که قدرت روند فعلی را نشان میدهد. در واقع، تریدرهای مخالف قدرت نداشتهاند که روند غالب بازار را متوقف کنند.
استراتژی‌های مختلف برای بررسی روند حرکت پولبک
از روش‌ها و ابزارهای مختلف می‌توان برای تعیین استراتژی معاملاتی خود بر حسب پولبک استفاده کرد. از جمله این روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. توجه داشته باشید که تعریف پولبک در ارز دیجیتال کاملاً با پولبک در فارکس یکسان است و تنها از لحاظ نوع استفاده از ابزارهای تکنیکال و میزان دفعات وقوع متفاوت هستند.
- سطوح حمایت و مقاومت
- خط روند
- فیبوناچی اصلاحی
- مووینگ اوریج یا میانگین متحرک
پیش از شروع صحبت در مورد این ابزارها باید تذکر داد که بهتر است از چند ابزار استفاده کنید تا بادقت بیشتری ترید کنید. در ادامه بررسی می‌کنیم که مهم‌ترین روش‌های شناخت پولبک چیست.
سطوح مقاومت و حمایت
این دو سطح قابل تغییر به یکدیگر هستند. با شکست هر کدام از این سطوح، آن سطح به سطح دیگر تبدیل خواهد شد.
بعد از شکست سطح حمایت، این سطح تبدیل به سطح مقاومت جدید میشود. در صورت مشاهده سیگنال‌های درست پولبک باید پوزیشن شورت یا فروش بگیرید.
بعد از شکست سطح مقاومت، این سطح تبدیل به سطح حمایت جدید میشود. در صورت مشاهده سیگنال‌های درست باید پوزیشن لانگ یا خرید بگیرید.
به یاد داشته باشید که واکنش معکوس قیمت معمولاً در نقاطی حساس همچون “پیوت” (Pivot) رخ میدهد. پیوت‌ها نقاطی بازگشتی هستند که روند بازار در آن‌ها معکوس میشود و قدرت عرضه یا تقاضا بر دیگری غلبه می‌کند.
نکته‌ای که شما باید در نظر داشته باشید این است که گاهی بازگشت قیمت از این نقطه به معنای یک پولبک موقت ساده نیست و می‌تواند سیگنال بازگشت کامل روند (روند بازگشتی یا معکوس) باشد.
پولبک بر اساس خط روند (Trend Line)
“خط روند” از اصول اساسی تحلیل تکنیکال است. برای شناخت این روند بازگشتی می‌توان بررسی کرد که آیا خط روند شکسته شده است یا خیر. همچنین باید مرتباً مطمئن شوید که موج اصلاحی شکل نگیرد. اما راه‌های استفاده از خط روند برای استفاده از پولبک چیست؟
اگر چندین کندل خبر از یک پولبک قوی دهند، آنگاه می‌توان نتیجه گرفت که تغییر روند قیمتی امکان‌پذیر است و شاید بشود به تثبیت روند و ایجاد یک برگشت قیمتی امیدوارتر شد. توجه داشته باشید که تعداد کندل‌ها برای تشخیص روند بازگشتی قیمت نباید چندان زیاد باشند. در واقع اگر تعداد کندل‌ها و قدرت آن‌ها زیاد باشد باید احتمال داد که یک روند اصلاحی در پیش است.
برای مثال، اگر قیمت بتواند روند نزولی را بشکند و سپس به خط روند پولبک بزند پس تقریباً مطمئن خواهید شد که روند معکوس خواهد شد و با دوری از خط روند به صورت روند صعودی در خواهد آمد.
پولبک بر اساس سطوح فیبوناچی
سطوح “فیبوناچی اصلاحی” (Fibonacci Retracement) که با استفاده از اعداد خاص فیبوناچی به دست می‌آیند. معمولاً این سطوح همان سطوحی هستند که بازار سرمایه (اعم از ارزهای دیجیتال یا فارکس و غیره) به آن‌ها واکنش نشان میدهد. خیلی اوقات پولبک دقیقاً در همین سطوح رخ میدهد. جالب اینجاست که حتی می‌توانید از فیبوناچی اصلاحی هم برای تعیین عمق این روند استفاده کنید.
لازم به ذکر است که فیبوناچی از جمله مهم‌ترین اندیکاتورها برای شناخت روند بازگشتی (تغییر روند) است. دقیقاً به همین دلیل است که می‌توان از این اندیکاتور برای شناخت این روندهای احتمالی استفاده کرد.
پولبک به مووینگ اوریج (Moving Average)
میانگین متحرک می‌تواند در کشف پولبک‌ها بسیار کارآمد باشد. بدین صورت که بعد از شکست میانگین متحرک به سمت بالا یا پایین و بازگشت روند حرکتی به میانگین متحرک می‌توان حدس زد که یک بازگشت یا تروبک قیمتی در حال اتفاق است.
پس برای مثال با شکست خط میانگین به سمت بالا و بازگشت روند حرکت به MA باید امید داشت که روند صعودی در ادامه شکل بگیرد.
در روندهای خنثی (نوسان افقی در یک کانال مشخص) هم پولبک می‌تواند اتفاق بیفتد. در این حالت هم سطوح مقاومت یا حمایت گاهی شکسته می‌شوند. این الگوی قیمتی به صورت معمولی موجب بازگشت روند به سطح قبلی میشود و دوباره روند ادامه می‌یابد.
پولبک و کندل‌های قیمتی
کندل‌های بازگشتی از جمله ساده‌ترین نشانه‌های ایجاد یک پولبک هستند. یک کندل بازگشتی همچون کندل چکش معکوس، ستاره صبحگاهی یا دوجی می‌تواند حاکی از بازگشت حرکت قیمتها باشد. آن محدوده می‌تواند یک نقطه ورود خوب به معامله باشد.
توجه داشته باشید که بهترین وضعیت برای معامله حالتی است که بازگشت از طریق یک یا چند کندل نسبتاً قدرتمند انجام شود.
پولبک طلایی چیست؟
اولین پولبک بعد از گذر از سطح مقاومت یا حمایت را “پولبک طلایی” گویند. طلایی بودن این پولبک بدان معناست که نشانه‌ای از اتفاقات آتی است. در واقع جریان معمولی بازار متوقف شده است و می‌توان منتظر بود که روندهای دیگری به زودی اتفاق بیفتد.
کاربرد اندیکاتور RSI در پولبک
شاخص قدرت نسبی (RSI) برای شناخت خرید و فروش بیش از حد به کار می‌رود. اگر شاخص بالای 70 باشد نشان‌دهنده اشباع خرید (خرید بیش از حد) است. عدد زیر 30 هم نشان میدهد که بازار بیش از حد فروش به خود دیده است.
بدین ترتیب هر گاه عدد از 70 به پایین بیاید یا از 30 به بالا حرکت کند، نشان میدهد که یک پولبک اتفاق افتاده است.
تفاوت پولبک با روند بازگشتی (Reversal) و اصلاح بازار (Correction)
تا به این جا حتماً متوجه شده‌اید که پولبک چیست، اما در عین حال ممکن است سؤالی در ذهنتان پیش آمده باشد که تفاوت این الگو با قیمت بازگشتی یا اصلاح بازار چیست.
حتی تریدرهای حرفه‌ای عزیز هم باید توجه داشته باشند که یک افت قیمتی در کدام دسته از روندهای بازارهای مالی همچون ارز دیجیتال و فارکس قرار می‌گیرند. در ادامه تلاش داریم تا ساده‌ترین راه تفکیک این سه مفهوم را معرفی کنیم.
ابتدا مسئله بازه زمانی مهم است. به این صورت که الگوی بازگشتی (همچون الگوی سر و شانه) اصولاً یک بازه بلندمدت را در بر می‌گیرد. این در حالی است که پولبک و اصلاح قیمت در بازه‌های کوتاه‌مدت رخ می‌دهند.
پولبک نشانه‌ای از تغییر موقت روند است. این پرایس اکشن فقط یک بازگشت کوتاه‌مدت را نشان میدهد. این اتفاق در ادامه می‌تواند سیگنالی برای ادامه روند اصلی باشد. اما روند بازگشتی شامل تغییر دائمی روند است.
عمق تغییر روند قیمت در اصلاحیه بین 10 الی 20 درصد است. این در حالی است که بازگشت روند زمانی معنا پیدا می‌کند که تغییر روند قیمتی بالای 20 درصد باشد.
توجه داشته باشید که تفاوت اصلاح قیمتی بازار با پولبک چیست. اصلاح قیمت معمولاً پیش از عبور قیمتها از سطوح مقاومت و حمایت به وجود می‌آید. اما بازار برای پولبک به قدری قدرت دارد که این سطوح را بشکند و از آن‌ها عبور کند.
کاربرد اندیکاتور ADX در پولبک
اندیکاتور شاخص میانگین جهت‌دار (ADX) برای بررسی قدرت روند استفاده میشود. به صورت خلاصه باید بگوییم که هر وقت این شاخص بالای 25 باشد، می‌توانید نتیجه بگیرید که قدرت روند بالاست.
بدین ترتیب از این اندیکاتور می‌توانید کمک بگیرید تا تشخیص بدهید که یک پولبک در حال رخ‌دادن است یا یک روند بازگشتی. اگر بعد از پولبک مشاهده کردید که این شاخص به زیر 25 رسید احتمالاً بتوان گفت که فقط یک پولبک ساده نبوده است و می‌توان انتظار یک روند معکوس را داشت.
سخن پایانی
پولبک از سیگنال‌های پرایس اکشن است و زمانی رخ میدهد که برای مدتی کوتاه روند حرکتی از حالت طبیعی بازگردد و سپس با قدرت بیشتر در مسیر پیشین قرار گیرد. اگر بدانید که پولبک چیست می‌توانید سیگنال‌های خوبی برای خرید و فروش پیدا کنید.
می‌توان از اندیکاتورها و شاخص‌های مختلف نموداری برای تشخیص پولبک استفاده کرد. بررسی سطوح مقاومت و حمایت از ساده‌ترین روش‌های تشخیص این روند حرکتی قیمت است. اما برای اطمینان از شروع این روند قیمتی می‌توان از شاخصه‌های دیگری همچون مووینگ اوریج، فیبوناچی اصلاحی و الگوهای بازگشتی و حتی صرفاً خود کندل‌ها استفاده کرد.
با وجود این که می‌دانید پولبک چیست اما باید به موارد و اندیکاتورهای تکنیکال دیگر هم توجه داشته باشید. همچنین فقط به همین الگو بسنده نکنید و برای اطمینان از شکل‌گیری این الگو هم از روش‌های دیگر تکنیکال استفاده کنید.
حجم معاملات از جمله همین موارد کاربردی است. اگر بعد از شکل‌گیری یک روند موقت بازگشتی شاهد بودید که حجم معاملات در جهت مسیر اصلی افزایش یافته است، می‌توانید تقریباً مطمئن باشید که یک پولبک در حال اتفاق افتادن است.
اما اگر بعد از شناسایی این الگو شاهد کاهش حجم معاملات بودید، احتمالاً توانایی تریدرها در بازگشت روند بیشتر است و احتمال دارد حرکت قیمت به مسیر قبلی خود باز نگردد و فقط یک روند بازگشتی اتفاق بیفتد. خیلی مهم است که توجه داشته باشید که بعد از یک روند پر قدرت معمولاً فقط یک پولبک می‌تواند اتفاق بیفتد و نه یک روند بازگشتی!
واقعیت این است که پولبک می‌تواند سیگنال بسیار خوبی برای ورود و خروج باشد. همان‌طور که بارها ذکر شد باید حتماً دیگر اندیکاتورهای تکنیکال با این الگو تلفیق شوند. به همین دلیل است که تریدرهای حرفه‌ای تر می‌توانند استفاده و سود بهتری از این الگو داشته باشند.
واقعا جامع و کامل بود! یه سوال: چطور می تونیم تشخیص بدیم بعد از شکست یه سطح مهم، پولبک اتفاق میفته یا قیمت به روندش ادامه میده؟
ممنون از شما مهدی جان
فاکتورهای مختلفی در این مرحله به کمک معامله گر می آید. حجم معامله در نقطه برگشت بعد از شکست، تابلوی معاملات، خبرهای فاندامنتال، سطوح مقاومتی و …
پرایس اکشن یعنی چی؟!
درود بر شما دوست عزیز
یک استراتژی معاملاتی برای معامله گران به حساب می آید که بر مبنای آن رفتار قیمت و نه شاخص های فنی، به تحلیل و معامله در بازارهای مالی می پردازد.
میشه بگید تفاوت پولبک و اصلاح قیمت درچیه؟