منظور از رگوله چیست و چرا بروکر باید رگوله باشد؟

رگوله چیست و چرا در بازارهای مالی اهمیت دارد؟ چه عواملی در ارزیابی امنیت بروکرها نقش دارند؟ بهترین سازمان های رگولاتور کدامند؟

بازار فارکس (Forex) به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بازار مالی در دنیا در نظر گرفته می‌شود. در حال حاضر، بیشترین تعداد تریدرها با حجم بالایی از نقدینگی در این بازار فعالیت می‌کنند و بروکرها به‌عنوان کارگزاری‌های فارکس شناخته می‌شوند. خرید و فروش در این بازار با کمک بروکرها و از طریق پلتفرم‌های معاملاتی که آن‌ها ارائه می‌دهند، انجام می‌شود.

در بازار بورس ایران، کارگزاری‌ها به صورت مستقیم از سازمان بورس مجوز می‌گیرند و به فعالیت می‌پردازند. سؤالاتی در اینجا مطرح می‌شوند که شرایط در بازار فارکس به چه صورتی است؟ آیا نهاد مرجعی وجود دارد که بروکرها از آن مجوز فعالیت دریافت کنند؟ در اینجاست که مفهومی با عنوان رگوله یا رگولاتوری مطرح می‌شود و ما در این مقاله قصد داریم به طور کامل آن را مورد بررسی قرار دهیم.

بیشتر بخوانید: بروکر فارکس چیست به زبان ساده

منظور از رگوله چیست؟

در بازار فارکس برای صدور مجوز فعالیت بروکرها هیچ مرجع واحدی وجود ندارد. به طور کلی، بروکرهای فعال در عرصه جفت ارزها و ارز دیجیتال به هیچ وجه از نظر قانونی نیازی به گرفتن مجوز برای فعالیت و ارائه خدمات به مشتریان ندارند. با این حال، طبیعیست که باید در این شرایط، بروکرها راهکاری برای جلب اعتماد مشتریان خود داشته باشند. به این ترتیب، مسئله بروکر فارکس مطرح می‌شود.

نهادهای نظارتی مالی در سطح دنیا وجود دارند که به عنوان مراجعی قابل اعتماد برای ارائه مجوز شناخته می‌شوند. بروکرها برای کسب اعتبار در نظر تریدرها، برای گرفتن مجوز از این نهادهای مالی معتبر اقدام می‌کنند. به این دسته از بروکرها، در اصطلاح بروکر رگوله گفته می‌شود. نهادهای ناظر بر این دسته از بروکرها نیز رگولاتور (Regulator) نامیده می‌شوند. این نهادها زیر نظر دولت‌ها در کشورهای مختلف تاسیس می‌شوند و نقش اصلی آن‌ها ارزیابی عملکرد بروکرها است.

تاریخچه رگولاسیون بروکرها

در ابتدا، رگولاسیون‌ها بیشتر به صورت خودتنظیمی بودند و از طریق انجمن‌ها و سازمان‌های صنفی صورت می‌گرفتند. اما با گسترش بازارهای مالی و پیچیده‌تر شدن محصولات مالی، دولت‌ها و نهادهای بین المللی وارد عمل شدند و قوانین و مقررات دقیق‌تری را برای تنظیم فعالیت بروکرها وضع کردند. یکی از نقاط عطف در تاریخچه رگولاسیون بروکرها، بحران مالی ۲۰۰۸ بود.

این بحران نشان داد که نظارت ضعیف می‌تواند چه پیامدهای ویرانگری برای اقتصاد جهانی به همراه داشته باشد. پس از آن، تلاش‌های بین المللی برای افزایش شفافیت، کاهش ریسک‌های مالی و حمایت از سرمایه گذاران افزایش یافت.

در سال‌های اخیر، با پیشرفت تکنولوژی و ظهور بازارهای جدید مانند ارزهای دیجیتال، چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی برای رگولاتورها ایجاد شده است. بروکرها و فعالان بازار موظف هستند خود را با قوانین و مقررات جدید هماهنگ کنند، در حالی‌که رگولاتورها تلاش می‌کنند تا موازنه‌ای میان حمایت از سرمایه گذاران و ایجاد فضایی برای نوآوری و رشد اقتصادی برقرار سازند.

علت اهمیت رگوله در بازارهای مالی

رگوله‌ها در بازارهای مالی به مجموعه‌ای از قوانین و مقررات گفته می‌شود که توسط نهادهای نظارتی به منظور حفظ شفافیت، اعتماد و استقرار عدالت در بازارها وضع می‌شوند. اهمیت این قوانین در بازارهای مالی به چندین دلیل اساسی است.

1. اولین و مهم‌ترین دلیل اهمیت رگوله‌ها، ایجاد اعتماد است. وقتی سرمایه‌گذاران اطمینان دارند که بازارها تحت نظارت و قوانین عادلانه‌ای اداره می‌شوند، احتمال بیشتری دارد که در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند. این اعتماد سبب رشد و پویایی بازار می‌شود و منجر به افزایش سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی می‌گردد.
2. این قوانین به محافظت از سرمایه گذاران کم تجربه کمک می‌کنند. بدون قوانین محکم، سرمایه گذاران کم‌تجربه ممکن است قربانی فریب و کلاهبرداری شوند. از این رو، رگوله‌ها با ایجاد الزاماتی برای شفافیت و افشای اطلاعات، سعی در کاهش این ریسک‌ها دارند.
3. رگوله‌ها به پایداری مالی کمک می‌کنند. در زمان‌های بحران مالی، بازارهایی که به خوبی رگوله شده‌اند می‌توانند از شوک‌های بزرگ جلوگیری کنند و به سرعت بازیابی شوند. این امر به واسطه جلوگیری از ریسک‌های سیستماتیک و افزایش شفافیت و حسابداری دقیق امکان‌پذیر است.
4. این قوانین و مقررات به مبارزه با پول‌شویی و تامین مالی تروریسم کمک می‌کنند. با اعمال مقررات سخت‌گیرانه، می‌توان جریان‌های مشکوک مالی را ردیابی و متوقف کرد.

بنابراین، رگوله‌ها نقش حیاتی در ایجاد یک بازار مالی سالم، شفاف و پویا دارند. آن‌ها به حفظ اعتماد عمومی کمک کرده و زمینه‌ساز رشد اقتصادی پایدار و عادلانه هستند. البته، مهم است که این قوانین به شکلی متعادل وضع شوند تا از بار اضافی بر فعالیت‌های اقتصادی و نوآوری‌های مالی جلوگیری شود. در نهایت، تعادل بین نظارت و انعطاف پذیری برای دستیابی به یک بازار مالی موفق و پایدار ضروری است.

بررسی مهم‌ترین مزایای رگوله

رگوله بودن یک بروکر مزایایی را برای تریدرها و بروکرها به همراه دارد که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• جلوگیری از اقدامات مالی خرابکارانه: کلاهبرداری و پولشویی از اقدامات خرابکارانه مالی محسوب می‌شوند که ممکن است در بستر بروکرها روی دهند. برای پیشگیری از بروز این اتفاقات، هیچ راهی به غیر از نظارت مداوم نهادهای رگولاتور روی بروکرها وجود ندارد.
• پاسخگو کردن بروکر در برابر مشتریان: قوانین رگولاتورها به گونه‌ای تدوین شده که تمام بروکرها را موظف می‌کند تا نسبت به رعایت حقوق کاربران خود متعهد و پاسخگو باشند. رگولاتورها هر گونه رفتار خارج از حوزه انصاف و قانون با مشتریان از سوی بروکر رگوله را مورد پیگیری و رسیدگی قرار می‌دهند.
• حفاظت از دارایی مشتریان: دارایی معامله‌گران در بروکرهای رگوله شده محفوظ باقی می‌ماند و احتمال خسارت به آن‌ها به حداقل مقدار ممکن می‌رسد. در این راستا، رگولاتورهای مختلف دارایی مشتریان در حساب بروکرها را تا حد معینی بیمه می‌کنند. برای مثال، می‌توانیم به دو مورد زیر اشاره کنیم:

1. رگوله CySEC: پرداخت خسارت به تریدرها تا سقف 20 هزار یورو
2. رگوله FSCS: پرداخت خسارت به تریدرها تا سقف 85 هزار یورو

• افزایش ایمنی حساب‌های کاربران: در بروکرهای رگوله، لازم است حتما حساب شخصی بروکر از حساب مشتریان جدا شود در حالیکه بروکرهای دیگر ملزم به انجام چنین کاری نیستند. این اقدام ضریب امنیت دارایی کاربران در بروکرهای رگوله را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.

مهم‌ترین عوامل در ارزیابی امنیت بروکرها

در این بخش از مقاله، لازم است میزان اهمیت بروکرهای رگوله را مورد بررسی قرار دهیم. با تصور این که قرار است سرمایه خود را برای سرمایه‌گذاری نزد نهادی خاص بسپارید، چه عوامل و ویژگی‌هایی را برای اعتماد به آن نهاد در نظر خواهید گرفت؟

مطمئناً، مهم‌ترین عامل برای تصمیم‌گیری درمورد سرمایه گذاری در یک نهاد آن است که ببینیم آن نهاد زیر نظر چه کسی یا سازمانی فعالیت می‌کند. این مسئله در مورد بروکرها نیز دقیقا صادق است. اگر بروکری زیر نظر یک رگولاتور وابسته به دولت‌ فعالیت کند، مطمئناً سرمایه گذاری در آن‌ها از امنیت بسیار بالاتر و ریسک کمتری برخوردار خواهد بود. این مسئله را می‌توانیم از دو جنبه مهم بررسی کنیم:

1. بیمه کردن سرمایه تریدرها: بسته به اینکه بروکر رگوله زیر نظر چه نوع رگولاتوری فعالیت می‌کند، دارایی تریدرها را تا سقف معینی بیمه می‌کند. در چنین شرایطی، تریدر تا حد زیادی از سپردن سرمایه خود به یک بروکر رگوله اطمینان بیشتری حاصل می‌کند. حتی اگر به هر دلیلی بروکر نتواند تعهدات خود در مقابل تریدرها را انجام دهد، باز هم سرمایه آن‌ها تا مقدار معینی از طرف رگولاتور بیمه خواهد بود که این مبلغ به آن‌ها برگردانده می‌شود.
2. نظارت پیوسته رگولاتورها: هر یک از رگولاتورها شرایط و ضوابط خاصی را برای رگوله کردن بروکرها در نظر می‌گیرند. به این ترتیب، بروکرها به موجب قرارداد، موظف هستند که در بازه‌های زمانی مختلف، به طور منظم اقدام به ارائه گزارش‌های مالی به رگولاتورها کنند. در صورتی‌که به هر دلیلی بروکرهای رگوله از ضوابط تعیین شده تخطی کنند، نهادهای رگولاتور می‌توانند مجوز فعالیت بروکر را باطل نمایند.

معرفی برترین سازمان های رگولاتور

همانطور که پیش از این اشاره شد، رگولاتورها به عنوان نهادهایی شناخته می‌شوند که به صورت مستقیم زیر نظر دولت‌ها تاسیس شده و فعالیت می‌کنند. برای انتخاب بروکر مناسب، لازم است حتما بررسی کنیم رگولاتور آن چه نهادی است و زیر نظر کدام کشور فعالیت می‌کند. در این قسمت از مقاله، تعدادی از معتبرترین رگولاتورهای بروکرها در بازار فارکس را معرفی می‌کنیم:

• کشور انگلستان: رگوله FSA، اداره خدمات مالی بوده که به دو مرجع نظارتی جدای مرجع هدایت مالی (FCA) و مرجع نظارتی مالی (PRA) تبدیل شده است.
• کشور آمریکا: کمیسیون تجارت معاملات آتی کالاهای اساسی (CRTC) – کمیسیون ملی معاملات آتی (NFA)
• آلمان: سازمان نظارت بر امور مالی فدرال آلمان (BAFIN)
• استرالیا: کمیسیون سرمایه گذاری و اوراق بهادار استرالیا (ASIC)
• بلیز: کمیسیون خدمات مالی بین المللی (IFSC)
• ژاپن: آژانس خدمات مالی ژاپن (JFSA)
• سوئیس: کمیسیون بانکداری فدرال سوئیس (FINMA)
• نیوزلند: نهاد مالی و نظارتی (FSP)
• قبرس: کمیسیون بورس و اوراق بهادار قبرس (CYSEC)

علاوه بر موارد بالا، رگولاتورهای دیگری در کشورهای مختلف وجود دارند که همین نقش را بر عهده دارند اما موارد بالا جزء معتبرترین و بهترین رگولاتورهای بروکرها محسوب می‌شوند. در اینجا، توضیح مختصری درمورد رگوله‌های انگلستان، بلیز و استرالیا ارائه می‌دهیم:

1. سازمان رفتار مالی FCA

این رگوله صنعت خدمات مالی انگلستان را تنظیم کرده و هدف آن محافظت از حقوق مصرف کننده و ایجاد عدالت و رقابت سالم میان ارائه کنندگان خدمات است. این سازمان در سال ۲۰۱۳ به عنوان جایگزینی برای اداره خدمات مالی (FSA) ایجاد شد. وظایف اصلی FCA شامل تنظیم و نظارت بر شرکت‌هاییست که خدمات مالی ارائه می‌دهند، مانند بانک‌ها، مشاوران مالی، و بیمه‌گرها.

2. مرجع مقررات احتیاطی PRA

اداره مقررات احتیاطی (PRA) بخشی از بانک انگلستان است. هدف اصلی این سازمان ایجاد ثبات مالی و حفاظت از مصرف کنندگان از طریق نظارت و تنظیم موسسات مالی، از جمله بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، و دیگر موسسات مالی است. PRA با ایجاد استانداردهایی برای سرمایه، ریسک و نقدینگی، از سلامت مالی و مدیریت ریسک در این موسسات اطمینان حاصل می‌کند.

مرجع مقررات احتیاطی در تلاش است تا از وقوع بحران‌های مالی جلوگیری کرده و اطمینان حاصل کند که موسسات مالی دارای استحکام کافی برای مقابله با شوک‌های مالی هستند. این سازمان با ارزیابی دائمی وضعیت موسسات مالی و اجرای آزمایش‌های استرس، به این هدف دست می‌یابد. علاوه بر نظارت بر سلامت مالی موسسات، PRA همچنین مسئول ترویج رقابت سالم بین موسسات مالی است. این امر باعث می‌شود که مصرف کنندگان گزینه‌های بیشتری داشته باشند و بازارهای مالی کارآمدتر عمل کنند.

3. رگوله IFSC

کمیسیون خدمات مالی بین المللی IFSC سازمانی دولتی از کشور بلیز است که مسئول تنظیم مقررات مالی بازار و اجرای این مقررات است. تعدادی از بروکرهای فارکس رگوله خود را از این سازمان دریافت می‌کنند. مسئولیت‌های اصلی رگوله IFSC شامل موارد زیر است:

• نظارت و کنترل شرکت‌های سرمایه گذاری، طرح‌های سرمایه‌گذاری و مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری
• ترویج و ارتقای بلیز به عنوان یک مرکز خدمات مالی بین المللی و تنظیم مقررات مالی در سطح جهان
• اعطای مجوز به کارگزاری‌ها و بروکرهای فارکس
• اعمال مجازات برای کارگزاری‌های متخلف در صورت عدم رعایت مقررات

4. کمیسیون سرمایه گذاری و اوراق بهادار استرالیا (ASIC)

کمیسیون سرمایه‌گذاری و اوراق بهادار استرالیا یا ASIC (Australian Securities and Investments Commission)، نهاد رگولاتور کشور استرالیا است که به عنوان یک سازمان مالی خودگردان دولتی در این کشور فعالیت می‌کند. وظیفه این نهاد برقراری و تطبیق قوانین شرکت و سرویس‌های مالی برای حمایت از حقوق مصرف کنندگان، طلبکاران و سرمایه گذاران کشور استرالیا است.

ASIC برای حمایت از منافع عمومی و تقویت اعتماد به بازارهای مالی استرالیا، بر اصولی چون شفافیت، مسئولیت پذیری و عدالت تاکید دارد. این سازمان از طریق برنامه‌های آموزشی و کمپین‌های اطلاع رسانی، به افزایش آگاهی عمومی درمورد مسائل مالی و حقوق سرمایه گذاران کمک می‌کند. در نهایت، ASIC نقش مهمی در حفظ سلامت و پایداری نظام مالی استرالیا دارد و از طریق اجرای موثر قوانین و مقررات، به حفظ اعتماد عمومی و اطمینان سرمایه‌گذاران به بازارهای مالی کمک می‌کند.