تریلینگ استاپ یا Trailing Stop چیست : کاربرد و نحوه استفاده از آن در بازار فارکس

تریلینگ استاپ چیست و چگونه کار میکند؟ نحوه استفاده از Trailing Stop به چه صورت است؟ استفاده از این دستور توقف ضرر چه مزایا و معایبی دارد؟

در بازار فارکس، ابزارهای زیادی وجود دارند که با استفاده از آن‌ها، می‌توانیم سود بالقوه خود را افزایش داده و زیان‌های احتمالی را کاهش دهیم. به همین دلیل، آشنایی و یادگیری نحوه استفاده از آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله، با یکی از این ابزارها با عنوان تریلینگ استاپ (Trailing Stop) آشنا می‌شویم. برای آشنایی با این ابزار، ابتدا لازم است به طور مختصر با چند مفهوم دیگر آشنا شویم.

حد ضرر متحرک (دنبال کننده): نوعی حد ضرر محافظت کننده سود است و در شرایطی که معامله خوب پیش نمی‌رود، به ما کمک می‌کند تا بتوانیم از آن معامله سودی به دست آوریم. نکته قابل توجه این است که حد ضرر همواره در راستای جهت معامله حرکت می‌کند و هرگز درخلاف جهت معامله نیست. بنابراین، اگر سهمی را خریداری کرده‌ایم، زمانی که قیمت آن شروع به کاهش می‌کند، نباید به هیچ عنوان حد ضرر را تغییر داد.

حد ضرر ثابت: همان‌طور که از اسم آن مشخص است، این حد ضرر مقداری ثابت است که به دو صورت درصدی و عددی اعمال می‌شود. به این ترتیب، تریدر عددی را برای حد ضرر تعیین می‌کند تا زمانی که سهامش به آن قیمت رسید، آن را بفروشد.

حفاظت از سود یا ریسک فری Risk free: فرض کنید قیمت در آستانه سود خود قرار دارد. در این حالت، بیشتر معامله‌گران به خاطر از دست رفتن سود خود نگران هستند که این نگرانی برخی از آن‌ها را ترغیب می‌کند تا سهم خود را بفروشند. در نتیجه این اقدام، سودی که آن‌ها انتظار داشتند، حاصل نمی‌شود. اگر سرمایه‌گذاران حرفه‌ای این شرایط را مدیریت کنند، علاوه بر به دست آوردن سود عالی، شانس آن را دارند که به سود قیمتی بالاتری دست یابند.

نقطه سر به سر: اگر بعد از ورود به معامله، قیمت با روندی صعودی بتواند به اندازه کافی از ناحیه ورود فاصله بگیرد، بسیاری از تریدرهای ریسک‌گریز نقطه توقف زیان را تا ناحیه ورود یا نقطه سر به سر تغییر می‌دهند. روشن است که بعد از تغییر حد ضرر، معامله بدون هیچ ریسکی ادامه خواهد یافت.

تریلینگ استاپ چیست؟

تریلینگ استاپ (Trailing Stop) یک نوع دستور استاپ لاس است که به جای تعیین یک قیمت ثابت، با درصد یا مقدار مشخصی از قیمت فعلی بازار حرکت می‌کند. این ابزار معامله‌گران را قادر می‌سازد تا میزان ضرر خود را محدود کرده و در عین حال از افزایش سود در بازار‌های مثبت بهره‌مند شوند.

در شرایطی که قیمت سهم یا دارایی به نفع معامله‌گر حرکت می‌کند، تریلینگ استاپ به صورت اتوماتیک بازنگری می‌شود و به تدریج فاصله خود را از قیمت فعلی حفظ می‌کند. این امر به معامله‌گر این امکان را می‌دهد که از سودهای کسب شده حفاظت کند. اگر قیمت به میزان تعیین شده در این دستور کاهش یابد، یک دستور فروش به صورت خودکار فعال شده و معامله بسته می‌شود.

استفاده از این نوع دستور می‌تواند برای معامله‌گرانی که می‌خواهند احتمال ضررهای بزرگ را کاهش دهند و در عین حال از روند‌های مثبت بازار به نفع خود استفاده کنند، مفید باشد. این روش به ویژه در بازارهایی که دارای نوسانات بالا هستند می‌تواند بسیار کاربردی باشد، زیرا به معامله‌گر این امکان را می‌دهد که سودهای کسب شده را حفظ کرده و در عین حال میزان ضرر احتمالی خود را کنترل کند.

تاریخچه تریلینگ استاپ

تریلینگ استاپ از دهه‌ها پیش مورد استفاده قرار می‌گرفت و با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، شکل و شیوه‌های متنوعی به خود گرفته است. اولین استفاده‌ها از این روش به دهه ۱۹۸۰ بازمی‌گردد، زمانی که معامله‌گران بزرگ بورس از روش‌های دستی برای تنظیم این دستورات استفاده می‌کردند. آن‌ها باید به طور مداوم قیمت‌های بازار را زیر نظر می‌گرفتند و به صورت دستی دستور توقف خود را تنظیم می‌کردند. این فرایند هم زمان‌بر بود و هم خطاهای انسانی را به همراه داشت.

با پیشرفت تکنولوژی و ظهور کامپیوترها در معاملات، امکان استفاده از دستورات توقف دنباله‌دار به صورت خودکار ممکن شد. این تغییر انقلابی، معامله‌گران را قادر ساخت تا استراتژی‌های پیچیده‌تری را پیاده سازی کنند و از حرکت‌های سریع بازار به نفع خود استفاده ببرند بدون آنکه نیاز به نظارت مداوم داشته باشند.

در دهه‌های اخیر، با گسترش دسترسی به اینترنت و پلتفرم‌های معاملاتی آنلاین، استفاده از دستورات توقف دنباله‌دار برای معامله‌گران خرد نیز ممکن شده است. این ابزار امروزه به یکی از ابزارهای استاندارد در پلتفرم‌های معاملاتی تبدیل شده و به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا استراتژی‌های متنوع‌تر و پیچیده‌تری را به کار ببرند.

انواع تریلینگ استاپ (Trailing Stop)

تریلینگ استاپ یک نوع دستور حفاظتی در معاملات است که به معامله‌گر این امکان را می‌دهد تا سودهای ناشی از تغییرات مثبت قیمت یک دارایی را حفظ کرده و در عین حال خود را از زیان‌های احتمالی محافظت کند. این روش در واقع یک نوع دستور توقف ضرر است که به صورت خودکار با تغییرات قیمت دارایی جابجا می‌شود. انواع مختلف آن عبارتند از:

1. ثابت: این نوع تریلینگ استاپ (Trailing Stop) بر اساس تعداد ثابتی از واحدها یا درصدی از قیمت به صورت خودکار تنظیم می‌شود. به عنوان مثال، شما می‌توانید تعیین کنید که دستور توقف ضرر شما همیشه ۵% پایین‌تر از بالاترین قیمتی باشد که دارایی به آن رسیده است.
2. متغیر: در این روش، فاصله تریلینگ استاپ با توجه به نوسانات بازار تنظیم می‌شود. برای مثال، در بازارهای پرنوسان، فاصله آن ممکن است افزایش یابد تا از بیرون رانده شدن زودهنگام معامله‌گران به دلیل نوسانات جزئی جلوگیری شود.
3. بر اساس شاخص‌ها: برخی معامله‌گران ترجیح می‌دهند تا فاصله trailing stop خود را بر اساس شاخص‌های تکنیکی مانند میانگین متحرک، باندهای بولینگر یا شاخص‌های دیگر تنظیم کنند. این روش انعطاف بیشتری را در پاسخ به شرایط بازار فراهم می‌کند.
4. تریلینگ استاپ دستی: در این روش، معامله‌گر به صورت دستی و بر اساس تحلیل‌های خود، فاصله تریلینگ استاپ را تنظیم می‌کند. این امکان انعطاف پذیری بیشتری را برای پاسخ به تغییرات بازار فراهم می‌سازد، اما نیازمند توجه مداوم و تجربه در تحلیل بازار است.

تریلینگ استاپ چگونه کار می‌کند؟

همانطور که گفته شد، تریلینگ یک نوع دستور توقف ضرر است که با حرکت بازار به سمت سود معامله‌گر، تغییر می‌کند. این ابزار به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا مقدار زیان خود را محدود کنند بدون اینکه از سود احتمالی محروم شوند. تریلینگ استاپ به صورت درصدی از قیمت فعلی سهم یا به عنوان مقدار مشخصی از پیپ یا امتیاز تعیین می‌شود.

هنگامی که قیمت سهم بالا می‌رود، تریلینگ استاپ نیز به همان میزان بالا می‌رود، اما اگر قیمت سهم پایین بیاید، این میزان تغییری نمی‌کند. این بدان معناست اگر قیمت سهم به نقطه‌ای برسد که حد ضرر تعیین شده، یک دستور فروش به صورت خودکار صادر می‌شود تا از زیان‌های بیشتر جلوگیری شود.

به عنوان مثال، فرض کنید شما سهمی را به قیمت 100 دلار خریداری کرده و توقف ضرر خود را 10٪ زیر قیمت فعلی تنظیم کرده‌اید. اگر قیمت سهم به 110 دلار برسد، تریلینگ استاپ شما به 99 دلار افزایش می‌یابد. اگر قیمت به 120 دلار برسد، به 108 دلار بالا می‌رود. اما اگر پس از رسیدن به 120 دلار، قیمت شروع به کاهش کند، trailing stop شما در 108 دلار ثابت می‌ماند و اگر قیمت به این نقطه برسد، دستور فروش صادر می‌شود.

نحوه استفاده از تریلینگ استاپ

برای اینکه معامله‌ای استاندارد انجام شود، لازم است تا قبل از انجام معاملات، نقاط ورود و خروج که اصلی‌ترین جزء استراتژی معاملاتی هستند، مشخص شوند. به طور کلی، لازم است بدانیم که بدون این موارد، انجام معاملات در بازار خطر زیادی می‌تواند به دنبال داشته باشد. به همین دلیل، برای پیدا کردن بهترین نقاط ورود یا خروج در این بازار، تریدرهای بازارهای مالی از ابزارهای گوناگونی مانند ابزار تحلیل تکنیکال، نسبت‌های مالی و غیره استفاده می‌کنند.

این نقاط خروج در بازار معاملاتی حد ضرر یا سود در نظر گرفته می‌شوند. استفاده از تریلینگ استاپ برای تریدرهای ریسک‌گریز یا موقعیت‌های معاملاتی با حد سود بالا بسیار حیاتی است. همانطور که پیش از این گفته شد، مهم‌ترین دلیل استفاده از این روش مدیریت معاملات، کم کردن ریسک است. یکی از مهم‌ترین معایب آن به مواقع حرکات اصلاحی موقتی بازار مربوط می‌شود که به دلیل برخورد قیمت به حد ضرر، لازم است از معامله خارج شویم.

با تمام شدن فاز اصلاحی، بازار مجددا به روند اصلی خود بازمی‌گردد و رسیدن به نقطه بالایی نمودار، باعث افسوس معامله‌گران می‌شود. به همین دلیل، لازم است محدوده گام‌های حرکتی مورد نظر خود را همواره با پایین‌ترین ریسک ممکن مشخص کنیم. در پلتفرم‌های معاملاتی مانند متاتریدر، امکان انجام معاملات تمام خودکار و تعیین حد ضرر متحرک وجود دارد که به دلایلی نظیر حجم بالای معاملات، این ابزار در بورس‌های بین المللی به طور کامل در دسترس است و با دقت بالایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

علاوه بر این، تریدرهایی که با زبان برنامه‌نویسی پلتفرم‌های معاملاتی آشنایی دارند، با تدوین یک ربات معامله گر فارکس ساده، به راحتی می‌توانند دستورات معاملات خود را با جزئیات بیشتری اجرا کنند. برای استفاده از ابزار تریلینگ استاپ (Trailing Stop) در متاتریدر، باید پلتفرم معاملاتی خود را روی سرور مجازی اجرا کنیم تا با اتصال مداوم ترمینال شخصی معامله‌گر به هسته مرکزی مبادلات، دستورات معاملاتی به صورت خودکار اجرا شوند.

با در نظر گرفتن شرایط و قوانین حاکم بر بازار سرمایه ایران، مانند محدودیت نوسان روزانه، عمق کم بازار، صف‌های خرید و فروش و غیره، این احتمال وجود دارد که سفارشات لزوما در اعداد تنظیم شده اجرا نشوند. در چنین حالتی، دستور معاملاتی ما با توجه به میزان عرضه و تقاضا در نزدیک‌ترین قیمت و سفارش موجود، اجرا می‌شود. به همین خاطر بهتر است برای استفاده از Trailing Stop، دستورات معاملاتی خود را به طور دستی اعمال کنیم تا خطاهای احتمالی تا حد زیادی تحت پوشش قرار گیرند.

تریلینگ استاپ چه کاربردی دارد؟

همان‌طور که پیش از این گفته شد، این ابزار مانع از ضرر معامله‌گر شده و به نوعی باعث می‌شود تا معامله ما عاری از ریسک شود. برای مثال، فرض کنید ما در معامله جفت ارز یورو/ دلار آمریکا (EUR/USD) 30 پیپ سود کردیم. فعال کردن توقف ضرر روی 10 پیپ، باعث می‌شود تا اگر روند برخلاف معامله ما برگشت، 20 پیپ سود ما حفظ شود. نمودار زیر به جفت ارز یورو/ دلار آمریکا مربوط است. بعد از معامله فروش، حد سود و حد ضرر را مشخص کردیم و درنهایت، قصد داریم تا تریلینگ استاپ را برای معامله خود فعال کنیم.

برای فعال کردن این ابزار، در کادر ترمینال کلیک راست می‌کنیم. پس از آن، با آوردن نشانگر موس روی گزینه Trailing Stop، کادر دیگری باز می‌شود که میزان آن را مشخص می‌کند و به صورت پیش‌فرض، از 15 تا 85 پوینت تعیین شده است. برای تغییر آن به میزان دلخواه خود، باید گزینه Custom را انتخاب کنیم.

در اینجا، ما گزینه 15 پوینت را انتخاب کرده‌ایم، یعنی هر وقت در نمودار 15 پوینت سود کردیم و به 16 پوینت رسید، این ابزار فعال شده و حد ضرر را به طور خودکار به نقطه ورود می‌آورد. پس از آن، هر یک پوینت دیگری که سود می‌کنیم، به همان میزان حد ضرر بیشتر می‌شود. نمودار زیر را در نظر بگیرید. معامله ما 27 پیپ در سود است و حد ضرر به محدوده 25 پیپ رسیده که نشان می‌دهد اگر قیمت در نمودار روندی صعودی پیدا کند، معامله‌ای که باز کردیم، به طور خودکار بسته خواهد شد.

البته ما هیچگاه نباید 15 پوینت را انتخاب کنیم چون با کمترین نوسان، معامله ما بسته می‌شود. لازم است توجه داشته باشیم که با سود کردن در معامله، میزان حد ضرر تغییر می‌کند اما با برگشت قیمت، هیچ تغییری رخ نمی‌دهد.

نحوه تنظیم اندیکاتور تریلینگ استاپ (Trailing Stop)

نحوه تنظیم این نوع دستور به شرح زیر توضیح داده شده است:

ابتدا، باید مشخص کنید تریلینگ استاپ شما چه مقداری از قیمت فعلی سهم فاصله داشته باشد. این مقدار می‌تواند به صورت درصدی از قیمت یا به عنوان یک مقدار مطلق تعیین شود. به عنوان مثال، اگر سهمی را به قیمت 100 دلار خریداری کرده‌اید و می‌خواهید توقف ضرر خود را 5% زیر قیمت فعلی قرار دهید، دستور شما در 95 دلار تنظیم می‌شود.

هنگامی که قیمت سهم افزایش می‌یابد، تریلینگ استاپ نیز به همان نسبت بالا می‌رود. برای مثال، اگر قیمت سهم به 110 دلار برسد، میزان تریلینگ شما به 104.5 دلار (5% زیر 110 دلار) افزایش می‌یابد. این امر موجب می‌شود که در صورت کاهش ناگهانی قیمت‌ها، بخشی از سود شما حفظ شود.

با این حال، اگر قیمت سهم کاهش یابد، Trailing Stop شما تغییری نخواهد کرد و ثابت می‌ماند. این ویژگی اصلی تریلینگ استاپ است که آن را از دستورات توقف ضرر معمولی متمایز می‌سازد. اگر قیمت سهم به سطح تریلینگ استاپ برسد یا از آن پایین‌تر برود، دستور فروش فعال می‌گردد و سهم به طور خودکار فروخته می‌شود تا از زیان‌های بیشتر جلوگیری کند.

مهم است به یاد داشته باشید تنظیم صحیح فاصله تریلینگ استاپ بر اساس نوسانات معمول قیمت سهم و تحمل ریسک شخصی شما بسیار حیاتی است. تنظیم یک دستور توقف ضرر بسیار نزدیک به قیمت فعلی می‌تواند منجر به فروش زودهنگام سهم در نوسانات معمول بازار شود، در حالیکه تنظیم آن بسیار دور از قیمت ممکن است از محافظت کافی در برابر زیان‌های بزرگ جلوگیری کند.

مزایای تریلینگ استاپ

1. اطمینان از فواید و کاهش خطر
   تریلینگ استاپ، مانند حد ضرر کلاسیک، به ما امکان می‌دهد با کاهش چشمگیر ریسک ضرر در جلسات معاملاتی، از سرمایه خود محافظت کنیم. به همین دلیل است که مانند یک کمربند ایمنی برای موقعیت ما عمل می‌کند. در صورت برگشت ناگهانی بازار، ما می‌توانیم ضررهای خود را با سرعت بیشتری نسبت به حالت دستی ببندیم. علاوه بر این، ما را قادر می‌سازد تا در صورت حرکت بازار به نفع ما، سود خود را تثبیت نماییم.
2. پویایی
   تریلینگ استاپ به صورت خود به خود و در زمان واقعی با موقعیت ما تکامل می‌یابد. بنابراین، ابزار خوبی برای مدیریت ریسک در زمان اوج نوسان است که به ما کمک می‌کند از حرکات سریع بازار استفاده کنیم و در عین حال، از موقعیت خود در برابر تغییر روند در بازار محافظت نماییم. این مزیت، به طور خاص برای اسکالپرها مناسب است.
3. صرفه جویی در زمان
   با کمک این روش، لازم نیست به طور دائم جلوی صفحه نمایش بنشینیم تا با حرکت بازار، استاپ ضرر را به طور دستی تنظیم کنیم، بلکه Trailing Stop این کار را به صورت خودکار برای ما انجام می‌دهد. افزون بر این، معامله‌گرانی که به طور همزمان در چندین دارایی موقعیت دارند، می‌توانند در زمان خود صرفه‌جویی کنند چون نیازی به مدیریت هر موقعیت به صورت جداگانه ندارند تا به طور دستی توقف ضرر خود را معکوس نمایند.
   زمانی که نوسانات یا میزان نقدینگی در بازارها افزایش می‌یابد، زمان اهمیت زیادی پیدا می‌کند و امکان دارد مدیریت دستی پوزیشن‌ها زمان زیادی را به خود اختصاص دهند. به این ترتیب، تریلینگ استاپ ما را قادر می‌سازد تا کارهایی که 10 تا 30 ثانیه زمان می‌برند را در کسری از ثانیه به طور دستی انجام دهیم.
4. مناسب برای تمامی سبک های معاملاتی
   علاوه بر محافظت از اسکالپرها در برابر نوسانات ناگهانی، تریلینگ استاپ به آن‌ها امکان می‌دهد تا حد ضرری را تعیین کنند که در زمان واقعی با موقعیت خود تطبیق می‌یابد؛ البته انجام دستی آن ممکن است دشوار باشد. این روش، به معامله‌گران روزانه امکان می‌دهد تا با بررسی نمودارهای جدید، به دنبال فرصت‌های جدید باشند چون آن‌ها می‌دانند ریسک در پوزیشن‌های باز آن‌ها تحت کنترل است. به این ترتیب، این ابزار به ما امکان می‌دهد تا اعتماد به نفس بیشتری داشته باشیم چون به طور مستقیم بر روانشناسی تریدرها اثر می‌گذارد.
   در حالیکه استاپ لاس ابزاری کلیدی برای کمک به کاهش ریسک معامله‌گر و در عین حال، افزایش سود آن‌هاست، کسب تجربه با آن در بازار از ارزش زیادی برخوردار است. برای به دست آوردن این تجربه ارزشمند بدون به خطر انداختن سرمایه خود، می‌توانیم از یک حساب دمو برای اجرای استراتژی‌های مختلف مربوط به معاملات فارکس استفاده کنیم که با سرمایه مجازی کار می‌کند.

معایب تریلینگ استاپ

1. اتصال دائمی به سرورهای معاملاتی
   برای اینکه تریلینگ استاپ به درستی کار کند و به طور مداوم، با تغییرات قیمت‌های بازار، به روز شود، مستلزم اتصال پلتفرم معاملات به سرورهای کارگزار است. این بدان معناست که باید رایانه خود را روشن کرده و پلتفرم معاملاتی ما همیشه باز باشد یا از VPS (سرور خصوصی مجازی) استفاده کنیم که تا زمانی که پوزیشن‌های باز داریم، تریلینگ استاپ (Trailing Stop) ما به درستی کار کند.
   در حقیقت، این روش، مشاوری خِبره است، یعنی درست مانند یک ربات معامله‌گر استاندارد عمل می‌کند که برای کار کردن لازم است به طور دائم به سرورها متصل باشد. زمانی که رایانه خود را خاموش می‌کنیم، این نوع دستور توقف ضرر متوقف می‌شود و در آخرین نقطه تنظیم ثابت می‌ماند.
2. نامناسب برای بازارهای پرنوسان یا رِنج
   تریلینگ استاپ برای روندها یا معکوس‌ها عالی است اما در بازارهای رِنج یا دارای نوسان زیاد، می‌تواند بسیار مشکل باشد. این خطر وجود دارد که پوزیشن قبل از موعد با سود کمی بسته شود، هر چند قیمت پس از آن به نفع ما حرکت می‌کند. در این راستا، ما می‌توانیم دو استراتژی را دنبال کنیم:

• فاصله حد ضرر را افزایش دهیم تا در برابر اصلاحات کوتاه‌مدت بدون بسته شدن سیستماتیک سفارش مقاومت کنیم (اما این خطر را نیز افزایش می‌دهد).
• هنگامی که متوجه شدیم بازاری در محدوده رِنج قرار دارد یا در لحظه‌ای با نوسان زیاد قرار داریم، استاپ انتهایی را غیرفعال کنیم و در عوض، از حد ضرر کلاسیک استفاده نماییم تا وقتی که بازار شروع به بازگشت به روند کند.

نکاتی که درمورد تریلینگ استاپ باید بدانید

• بسیاری از معامله‌گران تصور می‌کنند حتما باید پیش از تنظیم تریلینگ استاپ، استاپ لاس معامله را نیز تعیین نمایند اما حقیقت این است که لازم نیست حتما حد ضرر را تعیین کرده باشیم چون اگر سود ما به آن مقداری مشخص شده برسد، تریلینگ استاپ اتوماتیک فعال می‌شود.
• نباید فراموش کنیم که برای فعال ماندن Trailing Stop، باید آنلاین باشیم و نباید متاتریدر خود را ببندیم یا اینترنت را قطع کنیم.
• بلافاصله پس از اینکه دستور توقف ضرر ما فعال شود، حتی در صورتی‌که قیمت نمودار جهش بزرگی در خلاف معامله ما داشته باشد، معامله در نهایت با سود ما بسته خواهد شد.