در بازار فارکس، ابزارهای زیادی وجود دارند که با استفاده از آنها، میتوانیم سود بالقوه خود را افزایش داده و زیانهای احتمالی را کاهش دهیم. به همین دلیل، آشنایی با آنها و یادگیری نحوه استفاده از آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله، با یکی از این ابزارها با عنوان تریلینگ استاپ (Trailing Stop) آشنا میشویم.
برای آشنایی با این ابزار، ابتدا لازم است تا مفاهیم دیگری را به طور خلاصه بررسی کنیم.
حد ضرر متحرک (دنبال کننده)
حد ضرر متحرک نوعی حد ضرر محافظت کننده سود است که در شرایطی که معامله خوب پیش نمیرود، به ما کمک میکند تا بتوانیم از آن معامله سودی به دست آوریم. نکته قابل توجه این است که حد ضرر همواره در راستای جهت معامله حرکت میکند و هرگز در خلاف جهت معامله نیست. بنابراین، اگر سهمی را خریداری کردهایم، زمانی که قیمت آن شروع به کاهش میکند، نباید به هیچ عنوان حد ضرر را تغییر داد.
حد ضرر ثابت
همان طور که از اسم آن مشخص است، این حد ضرر مقداری ثابت است که به دو صورت درصدی و عددی اعمال میشود. به این ترتیب، تریدر عددی را برای حد ضرر تعیین میکند تا زمانی که سهامش به آن قیمت رسید، آن را بفروشد.
حفاظت از سود یا ریسک فری (Risk-free)
فرض کنید که قیمت در آستانه سود خود قرار دارد. در این حالت، بیشتر معاملهگران به خاطر از دست رفتن سود خود نگران هستند که این نگرانی برخی از آنها را ترغیب میکند تا سهم خود را بفروشند. در نتیجه این اقدام، سودی که آنها انتظار داشتند، حاصل نمیشود. اگر سرمایهگذاران حرفهای این شرایط را مدیریت کنند، علاوه بر به دست آوردن سود عالی، شانس آن را دارند که به سود قیمتی بالاتری دست یابند.
نقطه سر به سر
اگر بعد از ورود به معامله، قیمت با روندی صعودی بتواند به اندازه کافی از ناحیه ورود فاصله بگیرد، بسیاری از تریدرهای ریسکگریز نقطه توقف زیان را تا ناحیه ورود یا نقطه سر به سر تغییر میدهند. روشن است که بعد از تغییر حد ضرر، معامله بدون هیچ ریسکی ادامه خواهد یافت.
چگونگی استفاده از تریلینگ استاپ
برای این که معاملهای استاندارد در میان معاملات انجام شود، لازم است تا قبل از انجام معاملات، نقاط ورود و خروج که جزء اصلیترین استراتژی معاملاتی است، مشخص شوند.
به طور کلی، لازم است بدانیم که بدون این موارد، انجام معاملات در بازار خطر زیادی میتواند به دنبال داشته باشد. به همین دلیل، برای پیدا کردن بهترین نقاط ورود یا خروج در این بازار، تریدرهای بازارهای مالی از ابزارهای گوناگونی مانند ابزار تحلیل تکنیکال، نسبتهای مالی و غیره استفاده میکنند. این نقاط خروج در بازار معاملاتی حد ضرر یا سود در نظر گرفته میشوند.

استفاده از تریلینگ استاپ برای تریدرهای ریسکگریز یا موقعیتهای معاملاتی با حد سود بالا بسیار حیاتی است. همان طور که پیش از این گفته شد، مهمترین دلیل استفاده از این روش مدیریت معاملات، کم کردن ریسک است. با این حال، لازم است توجه داشته باشیم که مانند سایر ابزارهای معاملاتی، تریلینگ استاپ هم دارای مزایا و معایب خاص خود است.
یکی از مهمترین معایب آن به مواقع حرکات اصلاحی موقتی بازار مربوط میشود که به دلیل برخورد قیمت به حد ضرر، لازم است از معامله خارج شویم. با تمام شدن فاز اصلاحی، بازار مجددا به روند اصلی خود بازمیگردد و رسیدن به نقطه بالایی نمودار، باعث افسوس معاملهگران میشود. به همین دلیل، لازم است محدوده گامهای حرکتی مورد نظر خود را همواره با پایینترین ریسک ممکن مشخص کنیم.
در پلتفرمهای معاملاتی مانند متاتریدر، امکان انجام معاملات تمام خودکار و تعیین حد ضرر متحرک وجود دارد که به دلایلی نظیر حجم بالای معاملات، این ابزار در بورسهای بینالمللی به طور کامل در دسترس است و با دقت بالایی مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر این، تریدر هایی که با زبان برنامهنویسی پلتفرمهای معاملاتی آشنایی دارند، با تدوین یک ربات معاملهگر ساده، به راحتی میتوانند دستورات معاملات خود را با جزئیات بیشتری اجرا کنند.
برای استفاده از ابزار تریلینگ استاپ در متاتریدر، لازم است تا پلتفرم معاملاتی خود را در سروری مجازی اجرا کنیم تا با اتصال پیوسته ترمینال شخصی معاملهگر به هسته مرکزی مبادلات، دستورات معاملاتی به طور خودکار اجرا شوند.
با در نظر گرفتن شرایط و قوانین حاکم بر بازار سرمایه ایران، مانند محدودیت نوسان روزانه، عمق کم بازار، صفوف خرید و فروش و غیره، این احتمال وجود دارد که سفارشات لزوما در اعداد تنظیم شده اجرا نشوند. در چنین حالتی، دستور معاملاتی ما با توجه به میزان عرضه و تقاضا در نزدیکترین قیمت و سفارش موجود، اجرا میشوند. به همین خاطر است که بهتر است برای استفاده از تریلینگ استاپ، دستورات معاملاتی خود را به طور دستی اعمال کنیم تا خطاهای احتمالی تا حد زیادی تحت پوشش قرار گیرند.
کاربرد تریلینگ استاپ
همان طور که پیش از این گفته شد، این ابزار مانع از ضرر معاملهگر شده و به نوعی باعث میشود تا معامله ما عاری از ریسک شود .
برای مثال، فرض کنید ما در معامله جفت ارز یورو/ دلار آمریکا (EUR/USD) 30 پیپ سود کردیم. فعال کردن تریلینگ استاپ روی 10 پیپ، باعث میشود تا اگر روند بر خلاف معامله ما برگشت، 20 پیپ سود ما حفظ شود.
نمودار زیر به جفت ارز یورو/ دلار آمریکا مربوط میباشد. بعد از معامله فروش، حد سود و ضرر را مشخص کردیم و در نهایت، قصد داریم تا تریلینگ استاپ را برای معامله خود فعال کنیم.

برای فعال کردن تریلینگ استاپ، در کادر ترمینال کلیک راست میکنیم. پس از آن، با آوردن نشانگر موس روی گزینه Trailing Stop، کادر دیگری باز میشود که میزان تریلینگ را مشخص میکند که به صورت پیشفرض، از 15 تا 85 پوینت تعیین شده است. برای تغییر آن به میزان دلخواه خود، باید گزینه Custom را انتخاب کنیم.

در اینجا، ما گزینه 15 پوینت را انتخاب کردهایم، یعنی هر وقت در نمودار 15 پوینت سود کردیم و به 16 پوینت رسید، تریلینگ استاپ فعال شده و حد ضرر را به طور خودکار به نقطه ورود میآورد. پس از آن، هر یک پوینت دیگری که سود میکنیم، به همان میزان حد ضرر بیشتر میشود.
نمودار زیر را در نظر بگیرید. معامله ما 27 پیپ در سود است و حد ضرر به محدوده 25 پیپ رسیده است که نشان میدهد اگر قیمت در نمودار روندی صعودی پیدا کند، معاملهای که باز کردیم، به طور خودکار بسته خواهد شد.

البته ما هیچ گاه نباید 15 پوینت را انتخاب کنیم چون با کمترین نوسان، معامله ما بسته میشود.
لازم است توجه داشته باشیم که با سود کردن در معامله، میزان حد ضرر تغییر میکند اما با برگشت قیمت، هیچ تغییری رخ نمیدهد.
مزایای تریلینگ استاپ
اطمینان از فواید و کاهش خطر
تریلینگ استاپ، مانند حد ضرر کلاسیک، به ما امکان میدهد که با کاهش چشمگیر ریسک ضرر در جلسات معاملاتی، از سرمایه خود محافظت کنیم. به همین دلیل است که مانند یک کمربند ایمنی برای موقعیت ما عمل میکند. در صورت برگشت ناگهانی بازار، ما میتوانیم که ضررهای خود را با سرعت بیشتری نسبت به حالت دستی ببندیم. علاوه بر این، تریلینگ استاپ ما را قادر میسازد تا در صورت حرکت بازار به نفع ما، سود خود را تثبیت نماییم.

پویایی
تریلینگ استاپ به صورت خود به خود و در زمان واقعی با موقعیت ما تکامل مییابد. بنابراین، تریلینگ استاپ ابزار خوبی برای مدیریت ریسک در زمان اوج نوسان است که به ما کمک میکند از حرکات سریع بازار استفاده کنیم و در عین حال، از موقعیت خود در برابر تغییر روند در بازار محافظت کنیم. این مزیت، به طور خاص برای اسکالپرها مناسب است.
صرفه جویی در زمان
با کمک تریلینگ استاپ، لازم نیست به طور دائم جلوی صفحه نمایش بنشینیم تا با حرکت بازار، استاپ ضرر را به طور دستی تنظیم کنیم، بلکه تریلینگ استاپ این کار را به صورت خودکار برای ما انجام میدهد.
افزون بر این، معاملهگرانی که به طور همزمان در چندین دارایی موقعیت دارند، میتوانند در زمان خود صرفهجویی کنند چون نیازی به مدیریت هر موقعیت به صورت جداگانه ندارند تا به طور دستی توقف ضرر خود را معکوس نمایند.
زمانی که نوسانات یا میزان نقدینگی در بازارها افزایش مییابد، زمان از اهمیت زیادی برخوردار است و مدیریت دستی پوزیشنها ممکن است زمان زیادی را به خود اختصاص دهد. به این ترتیب، تریلینگ استاپ ما را قادر میسازد تا کارهایی که 10 تا 30 ثانیه زمان میبرند را در کسری از ثانیه به طور دستی انجام دهیم.
مناسب برای تمامی سبک های معاملاتی
علاوه بر محافظت از اسکالپرها در برابر نوسانات ناگهانی، تریلینگ استاپ به آنها امکان میدهد تا حد ضرری را تعیین کنند که در زمان واقعی با موقعیت خود تطبیق مییابد، که انجام دستی آن ممکن است دشوار باشد.
تریلینگ استاپ به معاملهگران روزانه امکان میدهد تا با بررسی نمودارهای جدید، به دنبال فرصتهای جدید باشند چون آنها میدانند که ریسک در پوزیشنهای باز آنها تحت کنترل است. به این ترتیب، این ابزار به ما امکان میدهد تا اعتماد به نفس بیشتری داشته باشیم چون به طور مستقیم بر روانشناسی تریدرها اثر میگذارد.
در حالی که حد ضرر ابزاری کلیدی برای کمک به کاهش ریسک معاملهگر و در عین حال، افزایش سود آنها است، کسب تجربه با آن در بازار از ارزش زیادی برخوردار است. برای به دست آوردن این تجربه ارزشمند بدون به خطر انداختن سرمایه خود، میتوانیم از یک حساب دمو برای اجرای استراتژیهای مختلف مربوط به معاملات فارکس استفاده کنیم که با سرمایه مجازی کار میکند.
معایب تریلینگ استاپ
اتصال دائمی به سرورهای معاملاتی
برای این که تریلینگ استاپ به درستی کار کند و به طور مداوم، با تغییرات قیمتهای بازار، به روز شود، مستلزم اتصال پلتفرم معاملات به سرورهای کارگزار است. این بدان معنی است که ما باید رایانه خود را روشن کرده و پلتفرم معاملاتی ما همیشه باز باشد یا از VPS (سرور خصوصی مجازی) استفاده کنیم که تا زمانی که پوزیشنهای باز داریم، تریلینگ استاپ ما به درستی کار کند.
در حقیقت، تریلینگ استاپ مشاوری خِبره است، یعنی درست مانند یک ربات معاملهگر استاندارد عمل میکند که برای کار کردن لازم است به طور دائم به سرورها متصل باشد.
زمانی که رایانه خود را خاموش میکنیم، تریلینگ استاپ متوقف میشود و در آخرین نقطه تنظیم ثابت می ماند.

نامناسب برای بازارهای پرنوسان یا رِنج
تریلینگ استاپ برای روندها یا معکوسها عالی است اما در بازارهای رِنج یا دارای نوسان زیاد، میتواند بسیار مشکل باشد. این خطر وجود دارد که پوزیشن قبل از موعد با سود کمی بسته شود، هر چند که قیمت پس از آن به نفع ما حرکت میکند.
در این راستا، ما میتوانیم دو استراتژی را دنبال کنیم:
- فاصله حد ضرر را افزایش دهیم تا در برابر اصلاحات کوتاهمدت بدون بسته شدن سیستماتیک سفارش مقاومت کنیم (اما این خطر را نیز افزایش میدهد).
- هنگامی که متوجه شدیم که بازاری در محدوده رِنج قرار دارد یا در لحظهای با نوسان زیاد قرار داریم، استاپ انتهایی را غیرفعال کنیم و در عوض، از حد ضرر کلاسیک استفاده کنیم تا وقتی که بازار شروع به بازگشت به روند نماید.
نکاتی که در مورد تریلینگ استاپ باید به خاطر داشته باشیم:
- بسیاری از معاملهگران تصور میکنند که حتما باید پیش از تنظیم تریلینگ استاپ، استاپ لاس معامله را نیز تعیین کنیم اما حقیقت این است که لازم نیست حتما استاپ لاس را تعیین کرده باشیم چون اگر سود ما به آن مقداری برسد که مشخص کردهایم، تریلینگ استاپ اتوماتیک فعال میشود.
- نباید فراموش کنیم که برای فعال ماندن تریلینگ استاپ، باید آنلاین باشیم و نباید متاتریدر خود را ببندیم یا اینترنت را قطع کنیم.
- بلافاصله پس از این که تریلینگ استاپ ما فعال شود، حتی در صورتی که قیمت نمودار جهش بزرگی در خلاف معامله ما داشته باشد، معامله در نهایت با سود ما بسته خواهد شد.