استخراج بیت کوین چیست؟ چگونه می توان از این فرآیند کسب درآمد کرد؟ چه ابزارهایی برای ورود به این حوزه لازم است؟ آیا فرآیند استخراج بیت کوین در ایران قانونی است؟
استخراج یا mining یکی از فرآیندهای مهم در شبکه بیت کوین است. در این فرآیند کاربران شبکه به کمک دستگاههای پردازشی خود میتوانند در شبکه مشارکت داشته باشند. شبکه بیت کوین در ازای فعالیت این کاربران به آنها رمز ارز بیت کوین پاداش میدهد. فرآیند استخراج در ابتدا بسیار ساده و آسان بود اما رفته رفته با سختیهای زیادی مواجه شد. اگر قصد دارید تا با فرآیند و نحوه استخراج بیت کوین آشنا شوید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
بیشتر بخوانید: بیت کوین چیست به زبان ساده
استخراج بیت کوین چیست به زبان ساده
هرکدام از شبکههای بلاک چینی دارای یک الگوریتم اجماع مشخص هستند. این الگوریتم علاوه بر ایجاد نظم و چارچوب در شبکه، نحوه پردازش تراکنشها را مشخص میکند. در شبکه بیت کوین، از الگوریتم اثبات کار (proof of work) برای پردازش و تایید تراکنشها استفاده میشود. بر طبق این الگوریتم، کاربرانی که میخواهند به صورت داوطلبانه در تایید تراکنشها مشارکت کنند؛ باید سیستم پردازشی خود را به شبکه متصل کنند.
شبکه از قدرت سیستم کاربران برای تایید تراکنشها استفاده میکند و در ازای این همکاری به آنها بیت کوین پاداش میدهد. به این فرآیند اصطلاحا استخراج بیت کوین (bitcoin mining) میگویند. به زبان ساده، برای پاسخ به سوال “استخراج بیت کوین یعنی چی؟” میتوان گفت که استخراج btc یا ماینینگ ارز دیجیتال بیت کوین فرآیندیست که در آن کاربران داوطلب یا ماینر (miner) قدرت پردازشی دستگاههای خود را در اختیار شبکه قرار میدهند تا شبکه بتواند تراکنشها را پردازش و تایید کند. در مقابل ماینر از شبکه پاداش میگیرد.
هنگامی که ماینر دستگاه خود را به شبکه متصل میکند، از طریق حل معادلات پیچیده ریاضی بلاکهای جدید در شبکه ایجاد میکند و تراکنشها را در آن قرار میدهد. نکته مهم در این فرآیند، بحث رقابت است. ماینرها باید بتوانند سرعت و قدرت پردازش بالایی داشته باشند تا بتوانند سریعتر از سایر ماینرها معادلات شبکه را حل کنند. در صورتی که ماینر دستگاه پردازش قدرتمندی نداشته باشد، نمیتواند با سایر ماینرها رقابت کند.
اهمیت فرآیند استخراج بیت کوین
فرآیند استخراج بیت کوین و تغییرات آن، نه تنها بر روی قیمت بیت کوین، بلکه بر روی کلیت بازار کریپتوکارنسی تاثیرگذار است. به صورت خلاصه میتوان دلایل اهمیت این فرآیند را در موارد زیر خلاصه کرد:
- پردازش شبکه به صورت غیر متمرکز
بیت کوین اولین شبکه بلاکچینی است که قصد دارد یک شبکه غیر متمرکز برای تبادلات مالی جهانی ایجاد کند. تا قبل از بیت کوین، هیچ سازوکار موفقی برای یک شبکه غیر متمرکز وجود نداشت. ساتوشی ناکاموتو با طراحی سازوکار اثبات کار و فرآیند استخراج، توانست راه حلی غیر متمرکز برای پردازش تراکنشها طراحی کند. گرچه این سازوکار با معایب زیادی همراه است؛ اما توانسته است قیمت بیت کوین را بالا ببرد و روش مناسبی برای ایجاد بیت کوینهای جدید ایجاد کند. - افزایش امنیت شبکه
استخراج btc نوعی روش کسب درآمد به حساب میآید و کاربران میتوانند با اتصال دستگاههای پردازشی خود، در شبکه مشارکت کنند و پاداش بگیرند. این جذابیت در کسب درآمد باعث میشود تا تعداد ماینرهای زیادی برای استخراج بیت کوین به شبکه متصل شوند. در نتیجه رقابت بین ماینرها افزایش پیدا میکند و میزان امنیت شبکه نیز بیشتر میشود.
در واقع زمانی که تعداد ماینرها بیشتر شود، میزان غیر متمرکز بودن شبکه افزایش مییابد و همین موضوع باعث تمرکز زدایی و کاهش احتمال حمله 51 درصدی می شود. حمله 51 درصدی شرایطی است که در آن شخص یا گروهی از افراد شبکه بتوانند 51 درصد از قدرت شبکه را به دست بگیرند و در آن اختلال ایجاد کنند. با افزایش تعداد ماینرها، خرابکارها باید هزینه بسیار بیشتری را برای این حمله پرداخت کنند و در نتیجه احتمال این حمله کم می شود.
استخراج بیت کوین از ابتدا تاکنون
بیت کوین رمز ارزی محدود و به تعداد 21 میلیون واحد است که قرار است طبق الگوریتم اثبات کار و فرآیند استخراج، در یک بازه زمانی مشخصی وارد مارکت کریپتو شود. استخراج btc از سال 2009 شروع شد. در آن زمان تعداد ماینرهای کمی در شبکه بیت کوین وجود داشت و افراد میتوانستند با استفاده از کامپیوترهای خانگی و لپ تاپ، به سادگی به استخراج بیت کوین در خانه بپردازند.
در آن زمان کاربر میتوانست با استخراج موفق بیت کوین، 50 رمز ارز بیت کوین پاداش دریافت کند. سرعت ماینینگ بیت کوین در آن زمان بسیار زیاد بود و رفته رفته تعداد ماینرهای شبکه افزایش پیدا کرد. بعد از آن، در سال 2012 اولین هاوینگ بیت کوین اتفاق افتاد. هاوینگ (halving) فرآیندی است که در آن تعداد پاداش ماینرها نصف میشود.
شاید از خود پرسید چرا باید چنین فرآیندی در شبکه بیت کوین وجود داشته باشد؟ هاوینگ بیت کوین باعث میشود تا عرضه بیت کوین کنترل شود و ارزش آن افزایش یابد. اگر فرآیند هاوینگ بیت کوین وجود نداشت، تمامی 21 میلیون کوین بیت کوین ظرف چند سال اول در بازار عرضه میشد و دیگر این شبکه نمیتوانست قیمتهای بالایی را تجربه کند. در واقع هاوینگ بیت کوین با کنترل سرعت استخراج بیت کوین تلاش میکند تا ارزش این رمز ارز را بیشتر کند.
بعد از هاوینگ بیت کوین و افزایش تعداد ماینرها (به دلیل رشد چشمگیر قیمت بیت کوین و فراگیر شدن آن) افراد دیگر نمیتوانستند از طریق کامپیوترهای معمولی ماین کنند. بنابراین به سراغ کامپیوترهای حرفهای با کارتهای گرافیک قدرتمند رفتند. رفته رفته تعداد کامپیوترهای حرفهای و قدرتمند در شبکه افزایش یافت و رقابت ماینرها برای کسب پاداش بسیار نزدیک میشد.
در نهایت با ورود دستگاههای ماینر مخصوص به نام اسیک (ASIC) قدرت پردازش دستگاههای ماینر به شدت افزایش یافت. دستگاههای اسیک دستگاه٬های قدرتمندی در بحث استخراج بیت کوین هستند و قیمت بسیار بالا و مصرف انرژی بسیار زیادی دارند.
آموزش استخراج بیت کوین
اگر قصد سرمایه گذاری در استخراج رمز ارز بیت کوین را دارید؛ بهتر است از استخرهای استخراج برای ماین کردن استفاده کنید. این استخرها چارچوب مشخصی دارند و میتوانند سودهای خوبی نصیب شما کنند. به صورت کلی برای شروع استخراج بیت کوین باید 3 مرحله زیر را به ترتیب بگذرانید:
- انتخاب و خرید دستگاه ماینر
دستگاههای ماینر بیت کوین، دستگاههای ASIC یا مدارهای مجتمع با کاربرد خاصی هستند که برای استخراج طراحی شدهاند. معمولا قیمت این دستگاهها بسیار بالا و در محدوده 700 تا 2500 دلار قرار میگیرد. انتخاب این دستگاهها به مقدار بودجه و نوع سرمایه گذاری شما بستگی دارد. برای انتخاب یک دستگاه ASIC علاوه بر قیمت، باید میزان کارایی و برق مصرفی آن را نیز بسنجید.
برق مصرفی این نوع دستگاهها بسیار زیاد است و باید هزینههای آن را پیش بینی کنید. میتوانید به کمک ماشین حسابهای ماینینگ، میزان هزینه برق، کارمزد شبکه و پاداش احتمالی را محاسبه کنید تا میزان سود شما در فرآیند استخراج بیت کوین مشخص شود.
همچنین در نظر داشته باشید که برخی از دستگاههای ASIC حرارت و صدای زیادی ایجاد میکنند. بنابراین بهتر است وسایل جانبی مانند فن یا خنک کننده برای آنها تهیه کنید و هزینه آن را نیز در محاسبات خود درج کنید. توصیه میشود دستگاه ماینر را از سایتهای ایرانی دارای مجوز دریافت نمایید. - انتخاب استخر استخراج
بعد از انتخاب دستگاه ماینر، باید استخر مورد نظر خود را انتخاب کنید. بهتر است استخری را انتخاب کنید که امنیت مناسب و کارمزد پایینی داشته باشد. استخرهای BTC.com و F2Pool و Poolin جزو استخرهای معروف در بازار کریپتوکارنسی هستند. - نصب نرم افزار شبکه بیت کوین
بعد از انتخاب استخر استخراج، باید دستگاه خود را به استخر متصل کنید. برای این کار نیاز به نرم افزاری دارید تا بتوانید کیف پول و دستگاه را به استخر وصل کنید. کیف پولهایی مانند بیت کوین واسابی (Wasabi) قابلیت اتصال دستگاه ماینر را به استخر فراهم میکنند. برخی از نرم افزارهای بیت کوین به دلیل تحریم، آی پیهای کاربران ایرانی را مسدود میکنند و کاربران نمیتوانند دستگاه خود را به استخر وصل کنند.
برای دور زدن این موضوع، بهتر است از یک سرور مجازی با آی پی غیر ایرانی استفاده کنید. برخی از سایتهای ایرانی خدمات سرور، با ارائه سرورهای ابری و مجازی، محدودیتهای موجود برای استخراج بیت کوین را دور میزنند و کاربران با تهیه این سرورها میتوانند به استخر وصل شده و پاداش شبکه بیت کوین را دریافت کنند.
آیا با گوشی می توان بیت کوین استخراج کرد؟
امکان استخراج بیت کوین از طریق گوشیهای اندروید و ios وجود دارد. کاربران میتوانند با نصب نرم افزارهایی مانند easy miner و crypto miner نسبت به استخراج رمز ارز بیت کوین اقدام کنند. اما به دلیل رقابت شدید بین ماینرها و وجود دستگاههای قدرتمند ماینینگ، سیستمهای پردازشی گوشی شانسی برای دریافت جایزه بیت کوین ندارد و در بهترین حالت میتوانند سالیانه چند سنت برای کاربر پاداش دریافت کنند.
علاوه بر پاداش بسیار کم، به دلیل سختی بالای شبکه بیت کوین، امکان آسیب دیدگی سخت افزارهای گوشی وجود دارد. بنابراین توصیه می شود که به هیچ عنوان سیستمهای پردازشی موبایل یا لپ تاپ خود را به شبکه بیت کوین وصل نکنید.
استخرهای استخراج، بهترین روش ماینینگ
همان طور که اشاره شد، کاربران برای استخراج BTC نیاز به دستگاههای قدرتمند پردازشی دارند. ماینرها میتوانند از طریق این دستگاهها به شبکه متصل شوند و شروع به ماینینگ کنند. به این روش ماینینگ انفرادی گفته میشود. در واقع در این روش ماینر به تنهایی دستگاه را تهیه میکند و به رقابت با سایر کاربران میپردازد. در این روش ماینر باید هزینههای زیادی برای به روزرسانی دستگاه پرداخت کند. همچنین به دلیل رقابت بالا، ماینر نمیتواند تنها یک دستگاه خریداری کند و ناچار است تا چند دستگاه را استفاده کند تا بتواند با دیگران رقابت کند.
استخر استخراج (mining pool) فضایی است که در آن ماینرها میتوانند با یکدیگر همکاری کنند تا بتوانند با قدرت پردازشی بیشتر، به پاداش شبکه دست پیدا کنند. در واقع استخر استخراج به کمک ماینرهای دیگر، یک مزرعهای از دستگاههای قدرتمند ماینر تشکیل میدهد تا بتواند با مشارکت آنها، در رقابت شبکه پیروز شده و پاداش دریافت کند. معمولا استخرهای استخراج در مدت زمان کوتاه و مشخصی به پاداش شبکه دست پیدا میکنند.
استخراج بیت کوین در ایران قانونی است؟
یکی از ریسکهای موجود در هر سرمایه گذاری، بحث قانون گذاری است. اگر حوزهای با مشکلات قانون گذاری مواجه باشد، ریسک سرمایه گذاری افزایش پیدا میکند و سرمایه گذاران تمایل کمی دارند تا در آن حوزه وارد شوند. استخراج بیت کوین نیز جزو حوزههاییست که قانون گذار تاثیر زیادی بر آن میگذارد.
در حال حاضر در کشور ایران، استخراج رمز ارزها امری قانونی است و افراد میتوانند برحسب ضوابط و قوانین تنظیم شده، به استخراج رمز ارز مورد نظر خود بپردازند. افراد میتوانند با دریافت مجوزهای مربوطه و وزرات صنعت و نیرو، دستگاههای ماینر را تهیه کنند و به استخراج مشغول شوند. کاربران ایرانی باید دستگاههای ماینر تهیه شده توسط گمرک را تهیه کنند و برای استفاده از برق، از وزرات نیرو مجوز بگیرند.
مجازات استخراج غیرقانونی بیت کوین چیست؟
اگر شخصی طبق قوانین وضع شده عمل نکند و مجوزهای لازم را از نهادهای مربوطه دریافت کند، جریمه و مجازات میشود. اگر ماینر از دستگاههایی استفاده کند که به صورت قاچاق وارد کشور شده، باید معادل دو برابر ارزش دستگاه به مراجع قانونی جریمه پرداخت کند. اگر شخص بار دیگر از دستگاههای قاچاق ماینر استفاده کند، باید معادل چهار برابر ارزش دستگاه جریمه پرداخت کند.
همچنین اگر شخص از برق خانگی یا انشعابهای برق غیرمجاز در فرآیند استخراج بیت کوین استفاده کند، مجرم شناخته میشود. در واقع در این حالت علاوه بر پرداخت جریمه به نهادهای قانون، احتمال قطعی برق یا 6 ماه تا یک سال مجازات زندان را تجربه میکنند.
آیا استخراج بیت کوین به صرفه است؟
پاسخ به این سوالات به شرایط مختلفی وابسته است. به صورت کلی استخراج بیت کوین نیازمند یک سرمایه اولیه است که کاربر باید آن را صرف خرید دستگاههای ماینر کند. همچنین ماینر باید شرایط کشور خود را بسنجد. در برخی از کشورها مانند چین استخراج بیت کوین ممنوع است و ماینر نمیتواند فعالیت کند.
در حال حاضر کشور ایران جزو کشورهاییست که قوانین و چارچوبهایی برای ماین کردن بیت کوین تنظیم کرده است. اما این قوانین نامفهوم بوده و با محدودیتهای زیادی مواجه است. به عنوان مثال جدیدترین دستگاههای استخراج بیت کوین به سختی وارد کشور میشوند و ماینر برای آن که بتواند به این دستگاهها دسترسی پیدا کند؛ ناچار به قاچاق آنها میشود. این موضوع برخلاف چارچوب قوانین است و در صورت گزارش، شخص جریمه و مجازات میشود.
همچنین نبود کارشناسان خبره و قوانین ناعادلانه باعث میشود تا ماینرها نتوانند به خوبی در این حوزه فعالیت کنند. علاوه بر این، ماینرها باید بتوانند دستگاههای پردازشی را آپدیت نگه داشته و آنها را به روز کنند. قیمتهای سرسام آور این دستگاهها و هزینه گمرک باعث میشود تا حاشیه سود استخراج بیت کوین به شدت کاهش یابد و ماینر نتواند سود کافی دریافت کند.
با توجه به این موارد، توصیه میشود تا سرمایه گذاری زیادی در این حوزه انجام نشود. اگر تمایل دارید تا در این حوزه فعالیت کنید، توصیه میکنیم که با رعایت چارچوب موجود برای ماین کردن، دستگاههای خود را به استخرهای استخراج متصل کنید تا بتوانید در پاداش دریافتی توسط استخر شریک شوید.
بیت کوین یا اتریوم، کدام را استخراج کنیم؟
اتریوم، بعد از بیت کوین، بزرگترین رمز ارز بازار کریپتوکارنسی به شمار میآید. این رمز ارز نیز در ابتدا همانند بیت کوین از الگوریتم اثبات کار استفاده میکرد. به همین دلیل بسیاری از کاربران برای انجام فرآیند استخراج، شرایط این دو رمز ارز را بررسی و مقایسه میکنند. در حال حاضر اتریوم در آپدیتهای اخیر، الگوریتم اجماع خود را تغییر داده و از اثبات کار به اثبات سهام (proof of stake) مهاجرت کرده است.
در این الگوریتم دیگر کاربر نیازی به خرید دستگاههای ماینر ندارد و تنها با خرید رمز ارز اتریوم و استیک کردن آن، میتواند از شبکه پاداش دریافت کند. اتریوم به دلیل مشکلات متعددی از جمله مصرف بالای انرژی، خطرات زیست محیطی و مقیاس پذیری پایین، الگوریتم اجماع خود را تغییر داد. مشکلاتی که در حال حاضر در شبکه بیت کوین وجود دارد و باید هرچه سریعتر برطرف شود.
سخن پایانی
«استخراج بیت کوین چیست به زبان ساده؟» فرآینداستخراج (mining) در شبکههایی که از الگوریتم اجماع اثبات کار پیروی میکنند، استفاده میشود. در این الگوریتم کاربران میتوانند به صورت داوطلبانه در تایید و تراکنشهای شبکه مشارکت کنند. نحوه مشارکت به این شکل است که کاربر، یا به اصطلاح ماینر، باید سیستم پردازشی خود را به شبکه وصل کند.
سیستم پردازشی ماینر باید معادلات پیچیده ریاضی شبکه را حل کند تا بتواند بلاک جدید ایجاد کند و تراکنشها را تایید نماید. بعد از تایید تراکنشها، ماینر از شبکه پاداش دریافت میکند. به دلیل سختی شبکه و تعداد بالای ماینرها، افراد باید هزینههای بسیار سنگینی را بابت خرید دستگاههای ماینر پرداخت کنند. علاوه بر این؛ آنها نمیتوانند به تنهایی به شبکه متصل شوند و مجبور هستند برای دریافت پاداش شبکه؛ به یک استخر استخراج وصل شوند.
فرآیند استخراج در حال حاضر با مشکلات زیادی همچون مصرف بالای انرژی و مشکلات محیط زیستی دست و پنجه نرم میکند. راههایی همانند استفاده از برق یا انرژی خورشیدی برای رفع این مشکلات مطرح شده است اما هنوز نتوانسته آنها را به صورت کامل برطرف کند. پایان استخراج بیت کوین در سال 2140 اتفاق میافتد و تا آن زمان شبکه بیت کوین باید بتواند ماینرهای خود را در شبکه نگه دارد. اگر مشکلات فرآیند استخراج برطرف نشود و تعداد ماینرهای شبکه افت کند؛ این شبکه ممکن است در آینده با مشکلات زیادی مواجه شود.
سوالات متداول
استخراج یعنی چی؟
فرآیند استخراج یا ماینینگ در شبکه هایی که الگوریتم اثبات کار دارند انجام می شود. در این فرآیند کاربر سیستم پردازش خود را به شبکه وصل می کند تا شبکه بتواند تراکنش ها را پردازش و تایید کند. در مقابل شبکه نیز به کاربر پاداش می دهد. بیت کوین اولین رمز ارزی است که از فرآیند استخراج استفاده می کند.
استخراج رمز ارز بیت کوین تا چه زمانی ادامه دارد؟
زمان اتمام استخراج btc بعد از آخرین هاوینگ بیت کوین و در سال 2140 اتفاق می افتد.
آیا استخراج بیت کوین در ایران غیر قانونی است؟
به صورت کلی استخراج رمز ارزها در ایران قانونی است و افراد باید مجوزهای لازم را از وزارت صنعت و نیرو دریافت کنند. همچنین افراد باید از دستگاه های ماینر قانونی استفاده کنند.
با برق خانگی می توان بیت کوین استخراج کرد؟
میزان قدرت ولتاژ برق های خانگی برای فرآیند استخراج بسیار پایین است و کاربران نمی توانند از این طریق به استخراج BTC بپردازند. همچنین استفاده از برق خانگی برای استخراج بیت کوین غیرقانونی است و در صورت گزارش، کاربران با جریمه و مجازات مواجه می شوند.
آیا از طریق بازی می توان بیت کوین استخراج کرد؟
در بازی های کریپتویی همچون Crypto Planet کاربران می توانند کریستال جمع کنند و سپس کریستال جمع شده را به بیت کوین تبدیل کنند. این نوع استخراج BTC رایگان است؛ اما مبلغ آن بسیار ناچیز و در حدود چند سنت است.
آیا پنل های خورشیدی در استخراج بیت کوین کاربرد دارند؟
دستگاه های استخراج بیت کوین میزان برق بسیار زیادی مصرف می کنند. برخی از ماینرها ترجیح می دهند برق مورد نیاز این دستگاه ها را با پنل خورشیدی و به کمک انرژی خورشیدی تامین کنند. برای این کار باید هزینه زیادی صرف پنل های خورشیدی شود. ضمنا این پنل ها تنها در مواقعی که خورشید بتابد، می تواند کمک کننده باشد.