الگوی کف و سقف سه قلو در تحلیل تکنیکال یکی از نادرترین و در عین حال قوی‌ترین الگوهای بازگشتی محسوب می‌شود که از نظر ویژگی، مسائل بالقوه، علامت‌ها و نظرات افراد معامله کننده، بسیار شبیه به الگوی کف و سقف دوقلو است.
از نظر تحلیل‌گران، الگوی کف و سقف به عنوان زیرمجموعه الگوی سروشانه در نظر گرفته می‌شود. الگوی کف و سقف سه قلو یکی از ابزارهای کاربردی معاملاتی برای بررسی حرکت‌های گذشته قیمت برای پیش‌بینی روند آینده قیمت، زمان مناسب برای خرید و فروش، تعیین حد سود و ضرر و به طور کلی، کاهش ریسک معاملاتی است.
در این مقاله، الگوهای کمیاب اما قدرتمند سقف سه‌قلو و کف سه‌قلو را به دقت بررسی کرده و نحوه تشکیل و معامله با شکل‌گیری آن را توضیح خواهیم داد.
مدت زمان استمرار این الگو
مدت زمان استمرار الگوهای قیمتی موضوعی مهم است که باید آن را در حین بررسی الگو و پیش‌بینی کردن حرکات آیندهٔ قیمتی در نظر بگیریم.
الگوهای قیمتی ممکن است در هر بازهٔ زمانی در انواع، نمودارها از نمودارهای سریع گرفته تا نمودارهای 60 دقیقه‌ای، روزانه، هفتگی و یا حتی نمودارهای سالانه، شکل بگیرند. اهمیت الگوهای قیمتی معمولاً به سایز و عمق آن بستگی دارد.
الگوهایی که در طول زمان بیشتری شکل می‌گیرند، معمولاً از اتکاپذیری بیشتری برخوردار هستند و زمان شکست قیمتی، قیمت دچار نوسانات بیشتری خواهد شد. به همین دلیل، الگویی که در یک نمودار روزانه تشکیل می‌شود، حرکت قیمتی بزرگ‌تری نسبت به الگوی ایجاد شده در نمودار میان روزانه، خواهد داشت.
علاوه بر این، الگویی که در یک نمودار ماهانه ظاهر می‌شود، باعث ایجاد حرکات قیمتی اساسی‌تر نسبت به همان الگو در نمودار روزانه می‌شود. الگوهای قیمتی هنگامی تشکیل می‌شوند که سرمایه‌گذاران یا معامله‌گران به خرید یا فروش در سطوح خاصی اقدام کنند. به همین دلیل، قیمت در بین این سطوح دچار نوسان می‌شود.
با ظهور این نوسان قیمتی، الگوهایی مانند الگوهای پرچم (Flags) و پرچم سه‌گوش (Pennants) و الگوهایی مشابه، تشکیل می‌شوند. در نهایت، زمانی که قیمت این الگوها را بشکند، ممکن است نشان‌دهندهٔ تغییر قابل‌توجه در احساسات (Sentiment) بازار باشد.
هرچه این مدت‌زمان طولانی‌تر باشد، سوق دادن قیمت به سطح بالای یک خط مقاومت برای خریداران و یا سوق دادن قیمت به سطحی پایین‌تر از خط حمایت برای فروشندگان سخت‌تر خواهد بود. این مسئله باعث می‌شود تا خود شکست قیمتی در جهت‌های ذکر شده سخت‌تر از گذشته شود.
نوسان
به صورتی مشابه، می‌توانیم از میزان نوسان قیمت در یک الگوی قیمتی برای بررسی اعتبار آن الگو استفاده کنیم. همچنین، می‌توانیم از مورد ذکرشده برای پیش‌بینی اندازهٔ شکست قیمتی احتمالی نیز استفاده کنیم.
منظور از نوسان، میزان تغییرات قیمت در طول زمان است. نوسانات بیشتر قیمت موجب افزایش میزان نوسان کلی در بازار می‌شوند؛ این همان حالتی است که آن را نبردی فعال بین خرس‌ها، که سعی در کاهش قیمت دارند، و گاوها، که سعی در افزایش قیمت دارند، می‌دانند.
الگوهایی که دارای مقادیر بالاتری از نوسان هستند، پس از شکست خود شاهد تغییرات قابل‌توجه قیمتی خواهند بود.
تغییرات قابل‌توجه قیمت در یک الگو می‌تواند نشان‌دهندهٔ این حقیقت باشد که نیرو‌های متقابل – گاوها و خرس‌ها – در نبردی جدی با همدیگر درگیر شده‌اند. هرچه میزان نوسان در طول الگویی قیمتی بیشتر باشد، میزان مشارکت در بازار نیز بیشتر خواهد شد که این مسئله می‌تواند به حرکات انفجاری قیمت، پس از شکست قیمتی از سطوح حمایت و یا مقاومت منجر شود.
حجم
در زمان تفسیر الگوهای قیمتی، حجم معاملات یکی دیگر از مواردی است که لازم است به آنها توجه کنیم. حجم معاملات نشان‌دهندهٔ تعداد ابزارهای مالی معامله‌شده در طول یک بازهٔ زمانی مشخص است. معمولاً حجم معاملات به صورت یک هیستوگرام (Histogram) یا یک سری از خطوط عمودی نشان داده می‌شود.
به کمک این خطوط، می‌توانیم تغییرات در میزان خرید و یا فروش در بازار را مورد بررسی قرار دهیم. هرگونه فعالیت حجمی که باعث فاصله گرفتن حجم معاملاتی آن دوره از میانگین حجم معاملاتی عادی شود، ممکن است نشان‌دهندهٔ یک تغییر احتمالی در قیمت‌ها باشد.
در صورتی که قیمت‌ها به سطوح بالایی یا پایینی یک خط مقاومت و یا حمایت حرکت کنند، باید به خاطر داشته باشیم که در جریان این حرکت، به علاقه و توجه معامله‌گران و سرمایه‌گذاران افزوده خواهد شد– علاقه‌ای که خود را به شکل افزایش حجم معاملاتی به ما نشان می‌دهد.
افزایش حجم معاملاتی ممکن است تأییدکننده یک شکست قیمتی باشد. یک شکست قیمتی بدون تغییر قابل‌توجه در حجم، نشان‌دهندهٔ عدم اشتیاق فعالان بازار برای ادامهٔ این حرکت قیمتی است؛ به همین دلیل، شکست شکل‌گرفته به عنوان کاذب در نظر گرفته می‌شود.
الگوی سقف سه قلو
الگوی سقف سه قلو (Triple Top) در تحلیل تکنیکال یکی از الگوهای بازگشتی نزولی به شمار می‌رود که در ادامه یک روند صعودی شکل می‌گیرد و باعث تغییر جهت روند، به یک روند نزولی می‌شود. نحوه شکل‌گیری این الگو به این صورت است:
- این الگو توسط سه سقف و دو کف تقریبا برابر و به صورت متوالی شکل می‌گیرد که نشان‌دهنده تلاش بدون نتیجه خریداران برای شکستن مقاومت ایجاد شده است.
- در الگوی سقف سه قلو، با وصل کردن کف‌های قیمتی با یک خط به یکدیگر، خط گردن ترسیم می‌شود.
نحوه معامله با الگوی سقف سه قلو
با شکل‌گیری الگوی سقف سه قلو و شکست ناحیه حمایتی یا همان خط گردن، الگو به صورت کامل تشکیل شده و سیگنال فروش را صادر می‌کند.
ایجاد این الگو نشان‌دهنده این است که خریداران با تشکیل سقف (قله) سوم در این الگو، تمایل خود به خرید را از دست داده و میزان حجم معاملات کم شده است. اما با رسیدن الگو به قله سوم، و با شکست خط گردن یا همان سطح حمایت، حجم معاملات افزایش می‌یابند.
بنابراین، برای انجام معامله‌ای مطمئن با این الگو، در ابتدا باید از شکل‌گیری الگوی سقف سه قلو اطمینان حاصل کنیم و سپس در صورت اطمینان از تشکیل این الگو، به سراغ معامله می‌رویم. در الگوی سقف سه قلو، به دو روش می‌توان وارد معامله شد:
- نقطه‌ی شکست خط گردن
- بعد از پولبک زدن به خط گردن
نکته مهم دیگری که هنگام ورود به معامله باید در نظر داشته باشیم، حد سود و حد ضرر است. حد ضرر در این الگو را می‌توانیم بالای قله سوم در نظر بگیریم و برای به دست آوردن حد سود، ابتدا باید فاصله خط گردن (Neck Line) تا قله را اندازه گیری کنیم، و سپس به همان اندازه، از خط گردن یا تا پایین نمودار به همان اندازه در نظر بگیریم.
الگوی کف سه قلو
الگوی کف سه قلو (Triple Bottom) الگویی صعودی است که در پایان یک روند نزولی شکل می‌گیرد. در این الگو، شاهد شکل‌گیری سه کف و دو قله یا سقف تقریبا مساوی می‌باشیم.
تشکیل این الگو حاکی از تصمیم فروشندگان برای فروش کمتر و تصمیم خریداران برای خرید بیشتر سهام است، آن چنان که انتظار می‌رود بعد از شکل‌گیری سومین کف (دره)، خط گردن (مقاومت) ایجاد شده توسط دو دره قبلی با افزایش حجم معاملات شکسته شده و روند قیمت صعودی شود.
با شکست این خط مقاومت، می‌توانیم با اطمینان بیشتری بگوییم که الگوی کف سه قلو تشکیل شده است. الگوی کف سه قلو به عنوان الگویی بازگشتی و صعودی شناخته می‌شود چون نشان‌دهنده پایان روند نزولی و شروع یک روند صعودی برای نمودار قیمت است.
نحوه معامله با الگوی کف سه قلو
نحوه معامله در این الگو مانند الگوی سقف سه قلو است، یعنی برای معامله در آن، ابتدا باید منتظر باشیم تا الگو به صورت کامل تشکیل شود و پس از آن، معامله گران به دو روش وارد معامله می‌شوند:
- بسیاری از معامله گران با شکست خط گردن الگو رو به بالا معامله خود را باز می‌کنند.
- دسته دیگری از معامله گران صبر می‌کنند تا قیمت به محل شکست و خط گردن بازگردد و در صورت دیدن پولبک ضعیف وارد معامله می‌شوند.
مهم‌ترین نکته در هر الگویی حد ضرر آن است که در این الگو، می‌توانیم حد ضرر را پشت کف سوم قرار دهیم و پس از آن انتظار داریم که قیمت به اندازه فاصله کف الگو تا خط گردن صعودی شود.
نکات مهم برای شناسایی الگوی کف سه قلو
برای شناسایی دقیق الگوی کف سه قلو، لازم است تا نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- پیش از تشکیل الگو، حتما لازم است تا روندی نزولی در جریان بوده باشد.
- هر سه کف این الگو باید در یک سطح تشکیل شده و از همدیگر فاصله داشته باشند. البته لازم نیست که قیمت حتما یکسان باشد.
- در طول زمان شکل‌گیری این الگو، لازم است حجم معاملات کاهش یابد که نشان می‌دهد خرس‌ها در حال از دست دادن قدرت خود هستند.
- هنگامی که قیمت‌ها خط مقاومت را بشکنند، حجم معاملات باید افزایش یابد.
سخن آخر
الگوهای قیمتی در انواع نمودارها و دوره‌های زمانی ظاهر می‌شوند و هر یک از آنها نشان‌دهندهٔ قدرت خریداران و یا فروشندگان می‌باشند که در نهایت، شکل‌گیری کامل آن الگو به ادامه روند و یا ایجاد یک بازگشت روندی در بازار منجر می‌شود.
در این مقاله، الگوهای قیمتی سقف و کف سه قلو را به صورت کامل بررسی کردیم و چگونگی شکل‌گیری و معامله با آنها را توضیح دادیم.
این نوع الگو را می‌توانیم شکل توسعه‌یافته الگوی سقف و کف دو قلو در نظر بگیریم. الگوی سقف و کف سه قلو زمانی شکل می‌گیرد که قیمت سه بار برای شکست محدوده حمایت یا مقاومت تلاش می‌کند اما موفق به شکست آن محدوده نمی‌شود و روند قیمت تغییر می‌کند. لازم است این نکته را نیز در نظر داشته باشیم که چون این الگوها بازگشتی هستند، روند قابل قبولی باید در پس این الگوها وجود داشته باشد.
علاوه بر این، باید در نظر داشته باشیم که با وجود این که الگوهایی مثل الگوی سقف و کف سه قلو، سیگنال مناسبی برای انجام معاملات با ریسک کمتر و مطمئن‌تر هستند، اما شناسایی یک الگو تضمینی برای به وقوع پیوستن پیش‌بینی ما نیست. بنابراین، نمی‌توانیم برای انجام معاملات، تنها به الگوهای قیمتی، چه الگوهای بازگشتی و چه ادامه‌دهنده، اتکا کنیم و حتما باید این الگوی قیمتی را همراه با سایر سیگنال‌های تکنیکالی در نظر بگیریم.
سوالات متداول
الگوهای قیمتی ابزاری برای تسهیل در روند تحلیل تکنیکال هستند و به شکلی، تصویری برای تحلیل دقیق‌تر ارائه می‌کنند. از طریق این الگوها، می‌توانیم تعامل بین خریداران و فروشندگان را با سرعت و دقت بیشتری بررسی کنیم.
الگوی سقف سه قلو نوعی الگوی بازگشتی محسوب می‌شود که در پایان روند صعودی شکل گرفته و هشداری در مورد بازگشت قیمت از روند صعودی به نزولی است.
الگوی کف سه قلو نوعی از الگوهای بازگشتی صعودی محسوب می‌شود که در پایان حرکت‌‌ها یا امواج نزولی شکل گرفته و هشداری در مورد بازگشت قیمت از روند نزولی به صعودی است.
به طور کلی، به دو روش می‌توانیم معامله در این الگو را انجام دهیم:
- معاملهگر، بلافاصله پس از شکست خط گردن وارد معامله می‌شود.
- معاملهگر باید اندکی صبر کند تا قیمت به خط گردن پولبک بزند و سپس وارد معامله شود (روش محتاطانه‌تر).
بین این دو روشی که برای که گفتید برای معامله کدومشون بهتره و ریسک رو کمتر میکنه؟
الگوی سقف و کف سه قلو، سیگنال مناسبی برای انجام معاملات با ریسک کمتر و مطمئن‌تر هستند