آنچه در این مقاله می خوانید
صرافی متمرکز چیست و چه ویژگیهایی دارد؟ بهترین صرافی های متمرکز کدامند؟ مهم ترین تفاوت صرافی غیر متمرکز و متمرکز در چیست؟
بازار کریپتوکارنسی و پروژههای آن در حال توسعه هستند و رفته رفته به کاربران و طرفداران این بازار افزوده میشود. افراد برای فعالیت در بازار کریپتو به یک صرافی برای انجام معاملات خود نیاز دارند که انتخاب صرافی و نوع آن بسته به معاملات هر شخص متفاوت است و باید به درستی انتخاب شود.
در حال حاضر دو نوع صرافی متمرکز و غیرمتمرکز در بازار کریپتو وجود دارد که معمولا کاربران برای انجام معاملات حرفهای خود، از مدل متمرکز استفاده میکنند. صرافی متمرکز (Centralized Exchange) یا CEX پلتفرمی متمرکز برای انجام معاملات و تراکنشهای رمز ارزهاست که در آن نهاد واسطه یا ثالث در انجام تراکنشها دخیل است.
کاربران به دلیل وجود خدمات امنیتی و نظارتی و همچنین نحوه مدیریت، به این صرافیها اعتماد میکنند و اجازه میدهند که به عنوان واسطه، معاملات آنها را انجام دهند و همانند یک سیستم بانکی عمل کنند. در این مقاله قصد داریم تا ابتدا با فلسفه این صرافی آشنا شده و سپس به بررسی تفاوتهای آن با مدل غیرمتمرکز بپردازیم.
انواع صرافی ارز دیجیتال
پیش از اینکه به سراغ معرفی صرافیهای متمرکز برویم بهتر است ابتدا کمی درمورد انواع صرافیهای ارز دیجیتال صحبت کنیم. شناخت انواع آنها به هر کاربر برای انتخاب صرافی مناسب خود کمک میکند. صرافیهای ارز دیجیتال در طول زمان دستخوش تغییرات مختلفی شدند؛ به طوریکه میتوان آنها را در 3 نسل زیر تقسیم کرد:
نسل اول: صرافیهای متمرکز و سنتی که در آنها کاربران با اعتماد به پلتفرم، داراییهای خود را در آن قرار میدهند. درواقع نقش واسطه را بین معاملهگران ایفا میکنند و به تامین امنیت تراکنشها و معاملات میپردازند.
نسل دوم: صرافی های غیر متمرکز ساده که از سال 2013 طراحی شدند و اطلاعات را به صورت غیرمتمرکز و شفاف در اختیار کاربران قرار میدهند. این صرافیها، بر پایه قراردادهای هوشمند و شبکههای بلاک چینی نظیر اتریوم ساخته شدهاند.
نسل سوم: صرافیهای غیرمتمرکز جدید که برای ثبت سفارش در آنها نیازی به ارسال داراییها نیست. این صرافیها علاوه بر استفاده از قراردادهای هوشمند، از ابزارهای حرفهای مالی نظیر اختیار معامله و امکاناتی مانند استیکینگ بهره میبرند.
صرافی متمرکز CEX چیست؟
صرافی متمرکز یا centralized exchange که به انحصار CEX نام دارد، نوعی صرافی ارز دیجیتال است که با ارائه پلتفرمی آنلاین، بستری برای خرید و فروش رمز ارزهای مختلف را فراهم میکند. در این صرافی یک شرکت یا تیم واسطه برای رسیدگی به تراکنشها و انجام معاملات وجود دارد که به کمک این نهاد ثالث معاملات به صورت متمرکز اجرا میشود.
صرافیهای متمرکز جزو اولین صرافیهای بازار کریپتوکارنسی هستند که بستری برای سرمایه گذاری و خرید و فروش رمز ارزها را فراهم کردند. رابط کاربری و طراحی این نوع صرافیها معمولا بسیار ساده است و کاربران مبتدی که تجربه کمی در بازار دارند، به راحتی میتوانند با این صرافیها کار کنند. سازوکار صرافیهای متمرکز تقریبا شبیه به سیستم بانکداری در دنیای امروزی است.
در واقع در سیستم بانکداری، نهاد ثالث بین خریدار و فروشنده قرار میگیرد و بر تراکنشهای بین معامله گران نظارت میکند تا امنیت داراییها تامین شود. صرافی متمرکز نیز همانند بانک، یک نهاد ثالث است و وظیفه دارد تا تراکنشها را کنترل و امنیت بالایی برای کاربران خود فراهم کند. در حال حاضر تعداد صرافی های متمرکز cex بسیار زیاد هستند و هر کدام با ارائه ابزارهای معاملاتی و امکانات جذاب، سعی دارند تا کاربران را به خود جذب کنند؛ اما به طور کلی سازوکار تمامی این صرافیها یکسان است و یک واسطه در تمامی معاملات و تراکنشهای کاربران وجود دارد.
معمولا کاربران بر اساس عملکرد صرافیها از نظر امنیت، سرعت، رابط کاربری و امکانات موجود صرافی مورد نظر خود را انتخاب میکنند. تریدرها در صرافیهای CEX نگرانیهایی همچون فراموشی کلیدهای عمومی و خصوصی خود را ندارند، زیرا نهاد ثالث همواره پاسخگوی آنها در این امور است و آنها با پیگیریهای لازم میتوانند از کلیدهای عمومی و خصوصی خود صیانت کنند.
تفاوت صرافی متمرکز و غیرمتمرکز
یکی از اقدامات ضروری برای فعالیت در بازار کریپتوکارنسی، انتخاب نوع صرافی ارز دیجیتال است. کاربران این بازار باید با شناخت تفاوتهای اصلی بین صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز و نوع استراتژی خود، صرافی مناسب خود را انتخاب کنند. به صورت کلی تفاوتهای اصلی بین صرافیهای متمرکز و غیر متمرکز موارد زیر هستند:
- سرعت انجام تراکنشها
یکی از اصلیترین تفاوتهای بین CEX و DEX، در سرعت تراکنشهاست. صرافیهای متمرکز میتوانند در کسری از ثانیه تعداد بالایی از تراکنشها را انجام دهند، در صورتیکه سرعت انجام تراکنش در مدل غیرمتمرکز در حدود چند دقیقه است. این موضوع بدین خاطر است که پردازش و تایید تراکنشها در صرافی متمرکز CEX توسط یک نهاد ثالث انجام میشود و سرعت پردازش بالاست؛ اما در غیر متمرکز، کاربران صرافی برحسب تمایل خود تراکنشها را پردازش میکنند و به همین دلیل، زمان بیشتری برای پردازش نیاز است. - نقدینگی در صرافیها
شاید بتوان مهمترین تفاوت این دو صرافی را در موضوع نقدینگی دانست. صرافیهای متمرکز با داشتن ابزارهای معاملاتی نظیر اهرم، معاملات آپشن و غیره تعداد کاربر بالایی دارند. بنابراین میزان حجم معاملات و نقدینگی در یک صرافی ارز دیجیتال به مراتب بیشتر از مدل غیر متمرکز است. در واقع به دلیل حجم معاملات بالا در نوع متمرکز، میزان نقدینگی لازم برای اکثر معاملات وجود دارد و کاربران با ثبت سفارش خود به راحتی میتوانند معاملات خود را انجام دهند.
صرافیهای غیر متمرکز برای حل این مشکل از استخر نقدینگی استفاده میکنند. استخر نقدینگی یک بازارساز خودکار (AMM) است که از طریق قراردادهای هوشمند، سفارشهای خرید و فروش را به هم پیوند میدهد. کاربران به کمک استخرهای نقدینگی میتوانند نقدینگی لازم برای صرافیهای غیر متمرکز را تامین و در مقابل از آنها پاداش دریافت کنند. در حال حاضر استخرهای نقدینگی یا بازارسازهای خودکار نتوانستهاند به اندازه صرافیهای متمرکز لیکوئیدیتی بالایی تامین کنند. - امنیت در برابر هکرها
در بحث امنیت، DEX امنیت بیشتری نسبت به CEX برای دارایی کاربران ایجاد میکند. در واقع یکی از خطرات موجود در معاملات صرافیهای متمرکز، حمله هکرها و اسپمها به صرافی و دزدیدن دارایی کاربران آن صرافی است. متاسفانه موارد حمله هکرها به صرافیهای متمرکز زیاد است و این صرافیها تلاش میکنند تا امنیت بالایی را برای کاربران خود فراهم سازند. این موارد در صرافیهای غیر متمرکز تقریبا وجود ندارد و امکان هک شدن یک صرافی غیرمتمرکز تقریبا صفر است. دلیل این موضوع، غیرمتمرکز بودن سرورهای صرافیهای DEX است که هکرها دیگر نمیتوانند به تمامی سرورها نفوذ کنند. - مالکیت حساب صرافی
در صرافیهای متمرکز کنترل اکثر حساب کاربران در دست نهاد یا شرکت ثالثی است که صرافی را کنترل میکند. این موضوع در صرافیهای غیر متمرکز وجود ندارد و کاربران کنترل تمامی حساب خود را دارند. در واقع در صرافیهای متمرکز کاربران مجبور به احراز هویت هستند تا صرافی بتواند بخشی از حساب کاربر را کنترل کند اما در تمامی صرافیهای غیر متمرکز نیازی به احراز هویت نیست. به عنوان مثال در صرافی یونی سواپ (UNISWAP)، که یک صرافی غیر متمرکز است، کاربران تنها با اتصال کیف پول خود به این صرافی میتوانند به خرید و فروش رمز ارزهای خود بپردازند. - کارمزد
مقدار کارمزد دریافتی از معاملات رمز ارزها، یکی از پارامترهای مهم در انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال است. در صرافیهای متمرکز درصد مشخصی از هر معامله به عنوان کارمزد معاملات از حساب کاربر کسر میشود. برخلاف DEXها، کارمزد دریافتی از معاملات کاربران بسیار ناچیز است و معمولا تنها هزینه شبکه بلاک چین از کاربر دریافت میشود. بنابراین در بحث کارمزد، صرافیهای غیر متمرکز میزان بسیار کمتری نسبت به صرافیهای متمرکز دریافت میکنند. - قوانین
صرافیهای متمرکز برای دریافت مجوز از قوانین حاکمیت پیروی میکنند و نسبت به صرافیهای غیر متمرکز دارای قوانینی بیشتر و سختتری هستند. در واقع صرافیهای متمرکز به دلیل آنکه به مجوز نیاز دارند، ناچار هستند تا قوانین و مقررات حاکمیت کشور خود را بپذیرند و برحسب آن رفتار کنند. اما در صرافیهای غیر متمرکز، به دلیل آنکه بخش مرکزی در آن وجود ندارد، نیاز به دریافت مجوز قانونی نیست؛ بلکه چارچوب و قوانین موجود در صرافیهای غیر متمرکز به وسیله خود کاربران صرافی تعیین میشود. - ابزارهای معاملاتی
تریدرها و کاربران حرفهای برای کسب سود بیشتر از ابزارهایی نظیر اهرم، معاملات مارجین و غیره در معاملات خود استفاده میکنند. وجود ابزارهای معاملاتی در صرافیهای متمرکز بسیار بیشتر از صرافیهای غیر متمرکز است و تریدرها میتوانند در یک صرافی متمرکز ارز دیجیتال از چندین نوع سفارش با ابزارهای معاملاتی مختلف استفاده کنند. البته شایان ذکر است که صرافیهای غیر متمرکزی نظیر اینجکتیو (INJECTIVE) در تلاش هستند تا با ایجاد ابزارهای معاملاتی پیشرفته، این عیب بزرگ را در صرافیهای غیرمتمرکز برطرف نمایند. - دسترسی به شت کوینها
سودهای چند هزار درصدی و انفجاری شت کوینها باعث شده تا تریدرها بخشی از داراییهای خود را بر روی این توکنها سرمایه گذاری کنند. صرافیهای متمرکز معمولا رمز ارزهای شناخته شده و ایمن را در خود لیست میکنند و کاربران در این صرافیها به شت کوینهای کمتری دسترسی دارند. اما در DEXها نظیر پنکیک سواپ، اکثر شت کوینهای موجود در بازار را در خود لیست میکنند و کاربران میتوانند بخشی از سرمایه خود را در ترید شت کوینها قرار دهند.
لیست بهترین صرافی های متمرکز CEX
در حال حاضر بیش از 500 صرافی متمرکز cex در دنیای کریپتوکارنسی وجود دارد. کاربران باید بتوانند با در نظر گرفتن پارامتری همچون امنیت، رابط کاربری، ابزارهای معاملاتی و تیم توسعه، صرافی مورد نظر خود را انتخاب کنند. به صورت کلی با در نظر گرفتن سوابق عملکرد صرافیها لیست زیر شامل بهترین صرافیهای متمرکز است:
1. صرافی بایننس (Binance)
بایننس یکی از بزرگترین صرافی های متمرکز cex در دنیای ارزهای دیجیتال است که امکان ترید بیش از 1000 رمز ارز در آن وجود دارد. همچنین در سال 2017 توسط چانگ پنگ ژائو یا CZ تاسیس شد. حجم معاملات روزانه در این صرافی بیش از 2 میلیارد دلار است و نقدینگی بالایی در آن برای معاملات وجود دارد.
علاوه بر این، وجود وبسایت چند زبانه، پشتیبانی 24 ساعته، وجود برنامه مخصوص برای موبایل در کنار امنیت بالای این شبکه باعث شده تا کاربران زیادی تمایل داشته باشند که در صرافی بایننس ثبت نام و احراز هویت کنند. بایننس برای تریدرهای حرفهای امکاناتی همچون معاملات اسپات و مارجین، اهرم و معاملات فیوچرز را فراهم میکند. همچنین دارای توکن بومی بایننس کوین (BNB) است که کاربران با داشتن این توکن در کیف پول خود، میتوانند از این صرافی در کارمزدهای معاملاتی تخفیف دریافت کنند.
2. صرافی کراکن (kraken)
کراکن از دیگر صرافیهای متمرکز معتبر در بازار کریپتوکارنسی است که توانسته کاربران زیادی را به خود جذب کند. این صرافی که در کشور هند فعالیت میکند، دارای سطح نقدینگی بالایی است و کاربران به راحتی میتوانند معاملات خود را در کسری از ثانیه انجام دهند. کراکن دارای رابط کاربری بسیار ساده است و کاربران در آن به سادگی میتوانند دارایی خود را معامله کنند.
این صرافی دارای سطح امنیتی پیشرفته بوده و کاربران به کمک آن قادر هستند سپر امنیتی خوبی برای داراییهای خود ایجاد کنند. علاوه بر این صرافی کراکن از ابزارهای حرفهای معاملاتی نظیر معاملات مارجین، اسپات و اهرم نیز پشتیبانی میکند. علاوه بر موارد گفته شده، کاربران در آن میتوانند ارز فیات خود را به طور مستقیم به رمز ارز تبدیل کنند. در واقع کاربران با واریز ارزهای فیاتی همچون دلار و یورو، میتوانند به طور مستقیم به خرید رمز ارزها بپردازند.
3. صرافی متمرکز کوکوین (kucoin)
کوکوین از دیگر صرافیهای مشهور متمرکز در بازار ارزهای دیجیتال است که کار خود را از سال 2017 آغاز کرد و توانست با ایجاد رابط کاربری ساده و ابزارهای حرفهای معاملاتی، کاربران زیادی را به خود جذب کند. علاوه بر این، دارای نسخه موبایل بوده و با پشتیبانی 24 ساعته، به طور کامل با کاربران خود در ارتباط است. میزان کارمزد معاملاتی در آن پایین بوده و اکثر رمز ارزهای مشهور بازار کریپتوکارنسی را در خود لیست کرده است. بهعلاوه، دارای توکن بومی KCS است که در بستر اتریوم با استاندارد ERC-20 ایجاد شده و با هدف توسعه صرافی کوکوین، وارد بازار کریپتوکارنسی شد.
4. صرافی کوین بیس (coinbase)
کوین بیس یکی از قدیمیترین و معتبرترین صرافی های متمرکز cex برای معاملات رمزارزها به شمار میآید که فعالیت خود را از سال 2012 آغاز کرد. در آن زمان کوین بیس تنها پلتفرم ایمن برای خرید و فروش بیت کوین به حساب میآمد اما بعد از توسعه آن، اکنون بیش از 200 نوع رمز ارز در آن قابل معامله است.
صرافی کوین بیس دارای میزان نقدینگی بالایی بوده و کاربران میتوانند در بستر آن، که دارای رابط کاربری سادهای است، معاملات خود را انجام دهند. در حال حاضر کوین بیس نسخه پیشرفته خود، یعنی coinbase pro، را اجرا کرده است. نسخه کوین بیس پرو مختص تریدرهای حرفهایست که در آن میتوانند علاوه بر ابزارهای حرفهای نظیر معاملات مارجین، چارتهای قیمتی را با ابزارهای مختلفی تحت نظر گرفته و معامله کنند.
5. صرافی متمرکز اوکی ایکس (OKEx)
اوکی ایکس از دیگر صرافیهای متمرکز و بین المللی برای ارزهای دیجیتال است که با فراهم کردن بستری ایمن، توانسته کاربران زیادی را به خود جذب کند. این صرافی در سال 2014 تاسیس شد و دفتر مرکزی آن در سیشل قرار دارد. همچنین دارای نسخه موبایل در هر دو سیستم اندروید و IOS است و کاربران به وسیله تلفن همراه خود میتوانند داراییهای خود را معامله کنند. حجم معاملات و میزان نقدینگی در آن بالاست و امکان برداشت و واریز ارزهای فیاتی همچون یورو و دلار نیز وجود دارد.
در اوکی ایکس کاربران میتوانند از پشتیبانی 24 ساعته استفاده کنند و به وسیله کارمزدهای معاملاتی پایین، به سادگی به خرید و فروش بپردازند. علاوه بر تمامی موارد گفته شده، دارای بخش آموزشی برای کاربران مبتدی نیز است. وجود معاملات مارجین و اسپات از دیگر امکانات موجود در این صرافی به شمار میآیند.
ویژگی های صرافی متمرکز CEX
البته، Centralized Exchanges دارای ویژگیها و مشخصات خاصی هستند که آنها را از سایر انواع صرافیها متمایز میکند. در اینجا به بررسی این ویژگیها میپردازیم:
- نظارت و کنترل متمرکز: در صرافی متمرکز cex، یک شرکت یا سازمان خاص، بر تمام فعالیتها، تراکنشها و داراییهای کاربران کنترل کامل دارد.
- ثبت نام و تأیید هویت: کاربران برای استفاده از خدمات این صرافیها باید فرآیند ثبت نام را تکمیل و هویت خود را تأیید کنند، که این امر ممکن است شامل ارائه مدارک شناسایی باشد.
- پشتیبانی از ارزهای فیات: بسیاری از صرافیهای متمرکز امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال با استفاده از ارز فیات (مانند دلار، یورو و …) را فراهم میکنند.
- امنیت سیستمی: این صرافیها معمولاً دارای سیستمهای امنیتی پیشرفته برای حفاظت از داراییها و اطلاعات کاربران هستند، اگرچه همچنان در معرض خطر حملات سایبری قرار دارند.
- کارمزد معاملاتی: در صرافیهای CEX، کارمزدهای معاملاتی که برای انجام تراکنشها از کاربران دریافت میشود، وجود دارند.
- رابط کاربری: این صرافیها معمولاً دارای رابط کاربری آسان و قابل فهم برای کاربران هستند، که امکان دسترسی آسان به بازارهای مختلف و انجام معاملات را فراهم میسازد.
- پشتیبانی مشتریان: صرافی های متمرکز cex اغلب دارای بخش پشتیبانی مشتریان هستند که در صورت بروز مشکلات یا سوالات، کاربران میتوانند با آنها تماس بگیرند.
- مقررات و قوانین: این نوع صرافیها معمولاً تحت نظارت مقررات مالی قرار دارند و باید با قوانین و مقررات مربوط به مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم مطابقت داشته باشند.
- محدودیتهای معاملاتی: در برخی موارد، صرافی های متمرکز cex ممکن است محدودیتهایی برای معاملات یا برداشتها اعمال کنند.
در مجموع، صرافیهای متمرکز به دلیل سهولت استفاده، امنیت نسبی و دسترسی به ارزهای فیات، برای بسیاری از کاربران جذاب هستند، اما همچنین مسائل مربوط به حریم خصوصی و کنترل مرکزی را نیز به همراه دارند.
امنیت در صرافی های متمرکز CEX
صرافیهای متمرکز محیطهایی هستند که در آنها معاملات ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم انجام میشوند. امنیت در این صرافیها اهمیت زیادی دارد، زیرا حفظ امنیت داراییها و اطلاعات شخصی کاربران برای جلوگیری از سرقت و حملات سایبری ضروری است.
- تأیید هویت دو مرحلهای (2FA): این یکی از روشهای اصلی برای افزایش امنیت حسابهای کاربری است. در این روش، علاوه بر رمز عبور، کدی که از طریق پیامک یا اپلیکیشنهای تأیید هویت ارسال میشود، برای ورود به حساب کاربری نیاز است.
- رمزگذاری دادهها: صرافی متمرکز از رمزگذاری پیشرفته برای محافظت از دادهها و اطلاعات شخصی کاربران استفاده میکند. این شامل رمزگذاری دادههاییست که در سرورهای آنها ذخیره میشوند.
- سیستمهای نظارتی و هشدار دهنده: برای جلوگیری از فعالیتهای مشکوک و ناهنجار، صرافیها از سیستمهای نظارتی پیچیده استفاده میکنند که به طور مداوم تراکنشها و فعالیتهای کاربران را بررسی مینمایند.
- حفظ امنیت سرورها: امنیت فیزیکی و سایبری سرورهایی که دادهها و داراییهای دیجیتالی را نگهداری میکنند، بسیار مهم است. علاوه بر این، شامل استفاده از فایروالها، سیستمهای ضد ویروس و تدابیر امنیتی دیگر است.
- آموزش کاربران: صرافیها همچنین باید درمورد خطرات امنیتی و روشهای حفاظت از حسابها به کاربران خود آموزش دهند که شامل اطلاع رسانی درمورد حملات فیشینگ و سایر تهدیدهای سایبری است.
- بیمه داراییها: برخی صرافیها برای حمایت بیشتر از داراییهای کاربران، خدمات بیمه را ارائه میدهند که میتواند در صورت حملات هکری یا سرقت، از داراییها حمایت کند.
- بررسیهای مداوم و بهروزرسانیها: برای مقابله با تهدیدهای امنیتی جدید، صرافیها باید به طور مداوم سیستمهای خود را بررسی و بهروزرسانی کنند.
در نهایت، کاربران نیز باید با استفاده از رمزهای عبور قوی و متفاوت برای هر سایت، و هوشیار بودن مداوم در برابر تلاشهای فیشینگ، در حفظ امنیت حسابهای خود نقش فعال داشته باشند.
بسیار مفید بود. مرسی از مطالب به روزتون