یکی از انواع الگوهای شمعی الگوی هارامی (Harami Pattern) است که در ساختار کندل استیک (Candle Stick) بسیار مشاهده شده و کارایی نسبتا زیادی برای پیش بینی تغییر جهت روند بازار دارد. هارامی نوعی الگوی بازگشتی در تحلیل تکنیکال است که در انتهای یک روند صعودی یا نزولی تشکیل میشود و تغییر قریب الوقوع روند بازار را نشان میدهد. بسته به جهت حرکت قیمت، این الگو میتواند صعودی یا نزولی باشد. الگوی Harami از دو نمودار شمعی مجزا که در دو روز متوالی ایجاد میشوند، تشکیل شده است:
در زبان ژاپنی، هارامی به معنای “زن باردار” است. در حقیقت، این مفهوم به این واقعیت اشاره دارد که کندل کوچکتر در شکم کندل بزرگتر قرار میگیرد.
الگوی هارامی چیست؟
در بازار بورس، هر سهم قیمتهای متفاوتی را ثبت میکند تا آخرین لحظه در قیمتی ثابت میماند. در طول روز، این تغییرات قیمت به عنوان یک کندل در نمودار سهم مشخص میشوند. این کندل دادههای قیمتی نظیر بالاترین قیمت، پایینترین قیمت در طول روز و قیمت بسته شدن را در اختیار تحلیلگران قرار میدهد. کندل قرمز نشان دهنده کاهش قیمت و کندل سبز نشان دهنده افزایش قیمت نسبت به اولین قیمت در طول معاملات روزانه است.
الگوی Harami از دو کندل متضاد با هم، یعنی سبز و قرمز رنگ، در پشت سرهم تشکیل میشود. همان طور که گفتیم، هارامی به معنای زن باردار بوده و به همین دلیل است که در این دو کندل قیمتی، کندل بزرگتر به عنوان مادر و کندل کوچک به عنوان بچه نامیده میشود.
در بازار فارکس، Harami Pattern به معنای پایان روند سهم است. معمولاً زمانی که این الگو ایجاد میشود، بسیاری از معاملهگران منتظر تغییر روند سهم هستند. بعد از شکلگیری این الگو روند معکوس میشود یا به صورت بدون روند ادامه مسیر میدهد. وجود این الگو در بازار نشان از آشفتگی بازار است. با اینکه این الگو سیگنال برگشت روند نیست، اما بسیاری از افراد با مشاهده هارامی، برای ورود به معامله فروش یا خرید ترغیب میشوند. الگوی هارامی به دو دسته صعودی و نزولی تقسیم میشود و دقیقا بر عکس الگوی پوشا است.
در الگو Harami، بدنه کندل دوم از بدنه کندل اول کوچکتر است و فارغ از سایهها، تمام بدنه کندل دوم در دل بدنه کندل اول قرار دارد. قرار گرفتن این دو کندل در کنار هم به نوعی است که بین بسته شدن کندل مادر و باز شدن کندل بچه، شکاف قیمتی را به وجود میآورد.
اگر در کندل دوم، قیمت باز و بسته شدن کندل بسیار نزدیک به هم باشند، به صورتی که به جای کندل با بدنه کوچک، تشکیل کندل دوجی بدهد، الگوی صلیب هارامی (Harami Cross pattern) به وجود میآید. در مقایسه با الگوی معمولی، الگوی صلیب هارامی اهمیت بیشتری دارد چون درمورد صدور اخطار برگشت روند، به صورت قویتری عمل میکند.
تاریخچه الگوی هارامی
الگوی هارامی، که به زبان فارسی نیز به همین نام شناخته میشود، یک الگوی مهم در تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی است. این الگو بیشتر در نمودارهای شمعی ژاپنی مورد استفاده قرار میگیرد و تاریخچه آن به قرن هجدهم در ژاپن بازمیگردد.
در آن زمان، یک تاجر برنج ژاپنی به نام منهیسا هوما اولین کسی بود که شروع به استفاده و تحلیل الگوهای شمعی کرد. harami به عنوان یکی از این الگوها، دو شمع را دربرمیگیرد که شمع دوم کوچکتر از شمع اول است و در محدوده قیمتی شمع اول قرار دارد. این الگو نشاندهنده تردید و بیقطعیت در بازار است و معمولاً به عنوان یک نشانه احتمالی تغییر روند تفسیر میشود.
با گسترش بازارهای مالی در سراسر جهان و توسعه تکنولوژیهای مرتبط، الگوی کندلی هارامی و سایر الگوهای شمعی ژاپنی به ابزارهای مهمی در تحلیل تکنیکال تبدیل شدند. امروزه، معاملهگران و سرمایهگذاران در بازارهای مختلف از جمله سهام، ارزهای دیجیتال، و کالاها، از این الگو برای تشخیص نقاط احتمالی تغییر روند در قیمتها استفاده میکنند.
انواع الگوی هارامی در تحلیل تکنیکال
1. الگوی هارامی صعودی (Bullish Harami)
هارامی صعودی از دو کندل با رنگهای متضاد تشکیل شده است. رنگ کندل اول قرمز (سیاه) و کندل دوم سبز (سفید) است. کندل دوم حالت نوسانی قیمت را نشان میدهد. Bullish Harami Pattern نشان میدهد که روند نزولی قبلی در حال پایان است. با این حال، برخی سرمایهگذاران این الگو را به عنوان یک الگوی خرید سهم در نظر میگیرند. این الگو حاکی از آن است که در روز سوم (پس از تشکیل الگو)، روند اندکی به سمت صعود پیش خواهد رفت، هر چند خروج از این الگو دو کندل یا بیشتر زمان میبرد.
اگر در کندل دوم، قیمت باز و بسته شدن بسیار به هم نزدیک باشند، الگوی صلیب هارامی صعودی تشکیل میشود.
2. الگوی هارامی نزولی (Bearish Harami)
هارامی نزولی درست بر عکس الگوی صعودی است. این الگو از دو شمع تشکیل شده که کندل اول به رنگ سبز (روشن) و کندل دوم به رنگ قرمز (تیره) است. کندل مادر هارامی نزولی، در پی روند قبلی خود که صعودی بوده، سبز رنگ است.
کندل بچه با رنگ متضاد و بدنهای کوچک، نشاندهنده نوسانی شدن بازار است و اخطار پایان روند یا حتی کاهش قیمت را صادر میکند. بنابراین، رنگ کندل دوم روند پیشرو را نشان میدهد. کندل دوم به حدی از کندل اول الگو کوچکتر است که در دل بدنه کندل مادر قرار میگیرد. این مسئله باعث به وجود آمدن شکاف قیمت بین بسته شدن کندل مادر و باز شدن کندل بچه میشود.
در Bearish Harami Pattern، مانند الگوی معکوس خود، در صورتی که قیمت باز و بسته شدن کندل دوم بسیار به هم نزدیک باشند، الگوی صلیب هارامی نزولی تشکیل میشود.
3. الگوی صلیب هارامی (Harami Cross pattern)
زمانی که قیمت باز شدن دارایی مالی در بازار به قیمت بسته شدن آن بسیار نزدیک باشد، کندل دوم یا بچه که همان کندل قیمت است، بدنه بسیار کوتاهی خواهد داشت، به گونهای که این کندل کاملا شبیه به یک صلیب به نظر میرسد. این اتفاق میتواند هم در الگوی هارامی کراس صعودی و هم در هارامی کراس نزولی نیز روی دهد. پس دو حالت زیر را میتوانیم در رابطه با آن در نظر بگیریم:
- هنگامی که کندل صلیب هارامی در کف روند سهم اتفاق بیفتد، یک هارامی صلیبی صعودی ایجاد خواهد شد.
- هنگامی که کندل صلیبی در سقف روند سهم در بورس اتفاق بیفتد، یک هارامی صلیبی نزولی ایجاد خواهد شد.
نحوه معامله با الگوی هارامی
برای معامله با استفاده از این الگو، بهتر است از اندیکاتورهایی نظیر RSI کمک بگیریم. در الگوی هارامی نزولی، در صورت تشکیل کندل تاییدکننده، فروش بعد از شکست کندل دوم الگو انجام میشود، چون در این شرایط، قیمت تمایل به شکست روند قبلی داشته و استاپ لاس بالای کندل سفید قرار میگیرد.
برای اطمینان بیشتر از انجام معامله صحیح، در صورتی که اندیکاتور RSI در محدوده اشباع خرید باشد، میتوانیم وارد موقعیت فروش شویم. برای تعیین حد سود، بهتر است از سطوح حمایت و مقاومت یا دیگر ابزارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال کمک بگیریم. با کمک میانگین متحرک ۵۰ روزه نیز میتوانیم از ادامه روند پس از الگو یا شکست روند، اطمینان حاصل کنیم. اگر الگو با شکست روند در میانگین متحرک ۵۰ روزه همراه باشد، احتمال برگشت روند بیشتر خواهد بود.
هارامی نزولی بیشتر به عنوان الگوی ادامه دهنده در بازار صعودی عمل میکند تا یک الگوی بازگشتی. در هارامی صعودی، بهتر است اجازه دهیم یک کندل بعد از الگو، تشکیل شده و بالاتر از روزی که الگوی Harami شکل گرفت، بسته شود. در ۷۵ درصد مواقع، این شرط درست عمل میکند.
یکی از تاییدکنندههای خوب در هارامی صعودی، شکاف قیمت است که پس از پایان الگو، بین کندل بچه و کندل تایید الگو ایجاد میشود و صعود قیمت و برگشت روند را پیشبینی میکند. با اعمال کردن میانگین متحرک ۵۰ روزه روی نمودار، در صورت ایجاد الگو پایینتر از میانگین متحرک، عملکرد الگو بیشتر از زمانی خواهد بود که حالت صعودی بالاتر از میانگین متحرک ۵۰ روزه تشکیل میشود.
مزایای استفاده از الگوی هارامی
- شناسایی نقاط برگشت: الگوی شمعی هارامی به عنوان یک ابزار برگشتی در تحلیل تکنیکال شناخته میشود. این الگو اغلب در انتهای یک روند صعودی یا نزولی ظاهر میشود و میتواند نشان دهنده تغییر در نیروی خریداران و فروشندگان باشد. بنابراین، معاملهگران میتوانند از آن برای شناسایی زمانهای مناسب برای ورود یا خروج از معاملات استفاده کنند.
- سادگی و کاربرد آسان: harami نسبتاً ساده و قابل درک است، چرا که تنها شامل دو شمع میشود و نیازی به تحلیل پیچیده یا استفاده از ابزارهای تکنیکی متعدد ندارد. این ویژگی آن را برای معاملهگران تازهکار جذاب میکند.
- تطبیق پذیری با بازههای زمانی مختلف: این الگو قابل استفاده در تمامی بازههای زمانی است، از معاملات روزانه گرفته تا چارتهای طولانیتر. این امر این الگو را برای انواع مختلف سرمایه گذاری و سبکهای معاملاتی مناسب میسازد.
معایب استفاده از الگوی هارامی
- دقت متغیر: گرچه هارامی میتواند نشاندهنده برگشت روند باشد، اما همیشه قابل اعتماد نیست. گاهی این الگو ممکن است سیگنالهای غلطی ارائه دهد که میتواند منجر به تصمیم گیریهای نادرست معاملاتی شود.
- نیاز به تأیید: برای افزایش اعتبار الگوی harami، استفاده از آن به همراه سایر شاخصها یا ابزارهای تحلیل تکنیکال ضروری است. بدون این تأییدات، این الگو ممکن است به تنهایی کافی نباشد.
- تأخیر در سیگنالها: این الگو گاهی اوقات ممکن است سیگنالهای برگشت را با تأخیر نشان دهد، که این امر میتواند فرصتهای سودآور را از دست بدهد یا خطر ضرر را افزایش دهد.
اهمیت حجم معاملات در تأیید الگوی هارامی
الگوی هارامی یکی از مهمترین الگوهای نموداری در تحلیل تکنیکال است که معاملهگران برای تشخیص نقاط احتمالی تغییر روند بازار به آن متوسل میشوند. این الگو به خودی خود قدرتمند است، اما برای تأیید قدرت و اعتبار آن، نیازمند بررسی عوامل دیگری نیز هستیم که یکی از مهمترین آنها حجم معاملات است.
حجم معاملات، که نشاندهنده تعداد سهام یا داراییهای معامله شده در یک دوره زمانی معین است، میتواند به عنوان شاخصی برای سنجش میزان علاقه و فعالیت معاملهگران در نقطه خاصی از بازار تلقی شود. درمورد این الگو، حجم معاملات بالا در زمان شکلگیری این الگو میتواند نشاندهنده قدرت و پایداری بیشتر این الگو باشد.
زمانی که الگوی harami در نمودارهای قیمتی تشکیل میشود و همراه با افزایش قابل توجه در حجم معاملات است، این ترکیب میتواند به معنای تغییر قوی در نگرش بازار و احتمال تغییر جهت روند باشد. بدین ترتیب، حجم معاملات بالا میتواند به عنوان یک تأییدکننده برای این الگو عمل کند و اعتبار آن را در تصمیمگیریهای تجاری افزایش دهد. بنابراین، در تحلیل تکنیکال و استفاده از الگوی هارامی، توجه به حجم معاملات به عنوان یک فاکتور مکمل امری ضروری است. این امر به معاملهگران کمک میکند تا با اطمینان بیشتری نسبت به پیش بینیهای خود عمل کنند و ریسک معاملات خود را کاهش دهند.
همچنین، مهم است که توجه داشته باشید حجم معاملات نه تنها در زمان شکلگیری harami، بلکه در روزهای پیش و پس از تشکیل آن نیز اهمیت دارد. افزایش حجم معاملات پیش از تشکیل الگو نشاندهنده فشار خرید یا فروش قوی است که میتواند به تشکیل الگو کمک کند. در حالیکه افزایش حجم معاملات پس از تشکیل الگو میتواند نشانهای از تأیید بازار به تغییر روند احتمالی باشد.
به علاوه، تحلیلگران بر این باورند که الگوی کندل هارامی همراه با حجم معاملات بالا، به ویژه در بازارهایی با نوسانات زیاد، اعتبار بیشتری دارد. این شرایط میتواند تغییر روحیه فعالان بازار و تمایل آنها به سمت جهت جدید بازار را نشان دهد.
استراتژیهای معاملاتی مبتنی بر الگوی هارامی
در استراتژیهای معاملاتی، الگوی هارامی نقش مهمی دارد. این الگو زمانی شکل میگیرد که یک شمع با بدنه کوچک در داخل بدنه شمع قبلی قرار گیرد. این حالت نشاندهنده تردید و نوسان در بازار است و میتواند پیش بینی کننده تغییر جهت قیمتها باشد. در استفاده از الگو هارامی به عنوان استراتژی معاملاتی، موارد زیر حائز اهمیت هستند:
- تشخیص الگو: ابتدا باید الگوی harami را به درستی تشخیص دهید. در هارامی صعودی، شمع دوم کوچکتر است و در داخل شمع قبلی قرار میگیرد. در هارامی نزولی، برعکس عمل میکنیم.
- تأیید الگو: پس از شناسایی الگو، باید منتظر تأیید این الگو باشید که میتواند از طریق شمع بعدی یا سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند حجم معاملات یا نمودارهای RSI صورت گیرد.
- ورود و خروج: بر اساس الگوی کندلی هارامی، نقاط ورود و خروج معاملاتی را تعیین کنید. برای هارامی صعودی، ورود پس از تأیید الگو و برای هارامی نزولی، فروش پس از تأیید الگو مناسب است.
- مدیریت ریسک: همیشه باید در نظر داشته باشید که هیچ الگویی 100% قطعی نیست. بنابراین، مدیریت صحیح ریسک و تعیین حد ضرر مناسب برای محافظت از سرمایه ضروری است.
سخن پایانی
«الگوی هارامی چیست؟» Harami Pattern یکی از الگوهای شمعی ژاپنی است که در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی کاربرد دارد. این الگو به عنوان نشانهای از احتمال تغییر روند بازار شناخته میشود و میتواند در دو نوع “هارامی صعودی” و “هارامی نزولی” ظاهر شود. نکته کلیدی در تفسیر این الگو، توجه به رنگ کندلها و موقعیت آنها نسبت به یکدیگر است.
در یک روند نزولی، هارامی میتواند نشاندهنده کاهش فشار فروش و احتمال بازگشت روند باشد. برعکس، در یک روند صعودی، harami ممکن است نشاندهنده کاهش فشار خرید و احتمال اصلاح قیمت باشد. با این حال، مهم است که توجه داشته باشیم این الگو تنها یک نشانه احتمالی است و باید همراه با سایر عوامل تکنیکی و بنیادی مورد بررسی قرار گیرد.
برای استفاده مؤثر از الگوی شمعی هارامی در تحلیلهای خود، به یاد داشته باشید که همیشه به دنبال تأییدات بیشتری باشید، مثل حجم معاملات یا شاخصهای تکنیکی دیگر. همچنین، مدیریت ریسک و تعیین حد ضرر مناسب، اهمیت ویژهای در به کارگیری این الگو دارد.
سوالات متداول
الگوی هارامی صعودی و نزولی چه تفاوتی با هم دارند؟
در هارامی صعودی، شمعدان کوچک معمولاً سفید (یا سبز) است و پس از یک شمعدان بزرگ سیاه (یا قرمز) تشکیل میشود، نشاندهنده احتمال تغییر روند به سمت صعودی است. در مقابل، هارامی نزولی زمانی تشکیل میشود که یک شمعدان کوچک سیاه (یا قرمز) در داخل یک شمعدان بزرگ سفید (یا سبز) قرار گیرد، که نشاندهنده احتمال تغییر روند به سمت نزولی است.
آیا الگوی کندلی هارامی همیشه قابل اعتماد است؟
همانند هر الگوی تحلیل تکنیکال دیگر، این الگو نیز همیشه 100% قابل اعتماد نیست و باید همراه با سایر ابزارهای تحلیلی و در نظر گرفتن شرایط بازار استفاده شود. همچنین، تایید الگو توسط حجم معاملات یا سایر نشانههای تکنیکال میتواند اعتبار آن را افزایش دهد.
چگونه میتوان از الگوی هارامی برای تصمیمگیری در معاملات استفاده کرد؟
معاملهگران میتوانند از harami به عنوان نشانهای برای احتمال تغییر روند در بازار استفاده کنند. برای مثال، در صورت مشاهده الگوی هارامی صعودی پس از یک روند نزولی، معاملهگران ممکن است تصمیم به خرید بگیرند. به همین ترتیب، هارامی نزولی میتواند نشانهای برای فروش یا خروج از موقعیت باشد. مهم است که این الگوها را در کنار سایر شواهد تکنیکال و در چارچوب استراتژی کلی معاملاتی ارزیابی کرد.