یکی از انواع الگوهای شمعی الگوی هارامی (Harami Pattern) است که در ساختار کندل استیک (Candle Stick) بسیار مشاهده شده و کارایی نسبتا زیادی برای پیشبینی تغییر جهت روند بازار دارد. الگوی هارامی نوعی الگوی بازگشتی است که در انتهای یک روند صعودی یا نزولی تشکیل میشود و نشاندهنده تغییر قریب الوقوع روند بازار است.
بسته به جهت حرکت قیمت، این الگو هم میتواند صعودی و هم نزولی باشد. الگوی Harami از دو نمودار شمعی مجزا که در دو روز متوالی ایجاد میشوند، تشکیل شده است:
الگو | روز اول | روز دوم |
هارامی صعودی | کندل صعودی بزرگتر (سبز) | کندل نزولی کوچکتر (قرمز) |
هارامی نزولی | کندل نزولی بزرگتر (قرمز) | کندل نزولی کوچکتر (سبز) |

در زبان ژاپنی، هارامی به معنای «زن باردار» است. در حقیقت، این مفهوم به این واقعیت اشاره دارد که کندل کوچکتر در شکم کندل بزرگتر قرار میگیرد.
الگوی هارامی چیست؟
در بازار بورس، هر سهم قیمتهای متفاوتی را ثبت میکند تا آخرین لحظه در قیمتی ثابت میماند. در طول روز، این تغییرات قیمت به عنوان یک کندل در نمودار سهم مشخص میشوند. این کندل دادههای قیمتی نظیر بالاترین قیمت، پایینترین قیمت در طول روز و قیمت بسته شدن را در اختیار تحلیلگران قرار میدهد. کندل قرمز نشاندهنده کاهش قیمت و کندل سبز نشاندهنده افزایش قیمت نسبت به اولین قیمت در طول معاملات روزانه است.
الگوی Harami از دو کندل متضاد با هم، یعنی سبز و قرمز رنگ، در پشت سر هم تشکیل میشود. همان طور که گفتیم، هارامی به معنای زن باردار است و به همین دلیل است که در این دو کندل قیمتی، کندل بزرگتر به عنوان مادر و کندل کوچک به عنوان بچه نامیده میشود.

در بازار فارکس، Harami Pattern به معنای پایان روند سهم است. معمولاً زمانی که این الگو ایجاد میشود، بسیاری از معامله گران منتظر تغییر روند سهم هستند. بعد از شکلگیری این الگو روند معکوس میشود یا به صورت بدون روند ادامه مسیر میدهد. وجود این الگو در بازار حاکی از آشفتگی است. با این که این الگو سیگنال برگشت روند نیست، اما بسیاری از افراد با مشاهده هارامی، برای ورود به معامله فروش یا خرید ترغیب میشوند. الگوی هارامی به دو دسته صعودی و نزولی تقسیم میشود. هارامی دقیقا بر عکس الگوی پوشا است.

در Harami Pattern، بدنه کندل دوم از بدنه کندل اول کوچکتر است و فارغ از سایهها، تمام بدنه کندل دوم در دل بدنه کندل اول قرار دارد. قرار گرفتن این دو کندل در کنار هم به نوعی است که بین بسته شدن کندل مادر و باز شدن کندل بچه، شکاف قیمتی را به وجود میآورد.
اگر در کندل دوم، قیمت باز و بسته شدن کندل بسیار نزدیک به هم باشند، به صورتی که به جای کندل با بدنه کوچک، تشکیل کندل دوجی بدهد، الگوی صلیب هارامی (Harami Cross pattern) به وجود میآید. در مقایسه با الگوی معمولی، الگوی صلیب هارامی اهمیت بیشتری دارد چون در مورد صدور اخطار برگشت روند، به صورت قویتری عمل میکند.
الگوی هارامی صعودی
الگوی هارامی صعودی از دو کندل با رنگهای متضاد تشکیل شده است. رنگ کندل اول قرمز یا تیره و رنگ کندل دوم سبز یا روشن است. کندل دوم نشاندهنده این است که قیمت به حالت نوسانی درآمده است. Bullish Harami Pattern نشان میدهد که روند نزولی قبلی در حال پایان است. با این حال، برخی سرمایهگذاران این الگو را به عنوان یک الگوی خرید سهم در نظر میگیرند. این الگو حاکی از آن است که در روز سوم (پس از تشکیل الگو)، روند اندکی به سمت صعود پیش خواهد رفت، هر چند خروج از این الگو دو کندل یا بیشتر زمان میبرد.

اگر در کندل دوم، قیمت باز و بسته شدن بسیار به هم نزدیک باشند، الگوی صلیب هارامی صعودی تشکیل میشود.

الگوی هارامی نزولی
الگوی هارامی نزولی درست بر عکس الگوی صعودی است. این الگو از دو شمع تشکیل شده است. کندل اول به رنگ سبز یا روشن و کندل دوم به رنگ قرمز یا تیره است. کندل مادر هارامی نزولی، در پی روند قبلی خود که صعودی بوده، سبز رنگ است.
کندل بچه با رنگ متضاد و بدنهای کوچک، نشاندهنده نوسانی شدن بازار است و اخطار پایان روند یا حتی کاهش قیمت را صادر میکند. بنابراین، رنگ کندل دوم روند پیشرو را نشان میدهد. کندل دوم به حدی از کندل اول الگو کوچکتر است که در دل بدنه کندل مادر قرار میگیرد. این مسئله باعث به وجود آمدن شکاف قیمت بین بسته شدن کندل مادر و باز شدن کندل بچه میشود.

در Bearish Harami Pattern، مانند الگوی معکوس خود، در صورتی که قیمت باز و بسته شدن کندل دوم بسیار به هم نزدیک باشند، الگوی صلیب هارامی نزولی تشکیل میشود.

الگوی صلیب هارامی (Harami Cross pattern)
زمانی که قیمت باز شدن دارایی مالی در بازار به قیمت بسته شدن آن بسیار نزدیک باشد، کندل دوم یا بچه که همان کندل قیمت است، بدنه بسیار کوتاهی خواهد داشت، به گونهای که این کندل کاملا شبیه به یک صلیب به نظر میرسد. این اتفاق میتواند هم در الگوی هارامی کراس صعودی و هم در الگوی هارامی کراس نزولی نیز روی دهد. پس دو حالت زیر را میتوانیم در رابطه با آن در نظر بگیریم:
- هنگامی که کندل صلیب هارامی در کف روند سهم اتفاق بیفتد، یک الگوی هارامی صلیبی صعودی ایجاد خواهد شد.
- هنگامی که کندل صلیبی در سقف روند سهم در بورس اتفاق بیفتد، یک الگوی هارامی صلیبی نزولی ایجاد خواهد شد.

نحوه معامله با الگوی هارامی
برای معامله با استفاده از این الگو، بهتر است از اندیکاتورهایی نظیر RSI کمک بگیریم. در الگوی هارامی نزولی، در صورت تشکیل کندل تاییدکننده، فروش بعد از شکست کندل دوم الگو انجام میشود، چون در این شرایط، قیمت تمایل به شکست روند قبلی داشته و حد ضرر بالای کندل سفید قرار میگیرد.
برای اطمینان بیشتر از انجام معامله صحیح، در صورتی که اندیکاتور RSI در محدوده اشباع خرید باشد، میتوانیم وارد موقعیت فروش شویم. برای تعیین حد سود، بهتر است از محدودههای حمایت و مقاومت یا دیگر ابزارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال کمک بگیریم. با کمک میانگین متحرک ۵۰ روزه نیز میتوانیم از ادامه روند پس از الگو یا شکست روند، اطمینان حاصل کنیم. اگر الگو با شکست روند در میانگین متحرک ۵۰ روزه همراه باشد، احتمال برگشت روند بیشتر خواهد بود.
در بازار صعودی، الگوی هارامی نزولی بیشتر به عنوان الگوی ادامهدهنده عمل میکند تا الگوی برگشتی. در هارامی صعودی، بهتر است اجازه دهیم یک کندل بعد از الگو، تشکیل شده و بالاتر از روزی که الگوی Harami شکل گرفت، بسته شود. در ۷۵ درصد مواقع، این شرط درست عمل میکند.
یکی از تاییدکنندههای خوب در الگوی هارامی صعودی، شکاف قیمت است که پس از پایان الگو، بین کندل بچه و کندل تایید الگو ایجاد میشود و صعود قیمت و برگشت روند را پیشبینی میکند. با اعمال کردن میانگین متحرک ۵۰ روزه روی نمودار، در صورت ایجاد الگو پایینتر از میانگین متحرک، عملکرد الگو بیشتر از زمانی خواهد بود که حالت صعودی بالاتر از میانگین متحرک ۵۰ روزه تشکیل میشود.
سخن آخر
الگوی هارامی یکی از الگوهای بازگشتی است که میتواند تغییر روند نمودار را به ما نشان دهد. با مشاهده کندل هارامی، میتوانیم بفهمیم که روند تمایل به صعود یا نزول دارد. صعودی یا نزولی بودن روند را میتوانیم از روی کندلهای هارامی مشخص کنیم که به صورت یک کندل بزرگ و یک کندل کوچک در کنار هم تشکیل میشوند. در این مقاله، پس از بررسی انواع کندل هارامی، با شیوه معامله با این الگو نیز آشنا شدیم.
الگوی هارامی میتواند در تعیین نقاط خرید و یا فروش کمک زیادی به ما نماید و کارایی بالایی نیز در تحلیل تکنیکال نمودار سهام دارد. لازم به ذکر است که برای کسب مهارت بیشتر در انجام معامله در بازار فارکس، به آموزشهای متنوع و افزایش میزان آگاهی در مورد این بازار نیاز داریم.
سوالات متداول
الگوی هارامی (Harami Pattern) یکی از انواع الگوهای کندل ژاپنی است. این الگو در ساختار کندل استیک (Candle Stick) بسیار مشاهده میشود و کارایی نسبتا زیادی دارد. الگوی هارامی دارای دو نوع صعودی و نزولی است.
بدنه کندل دوم از بدنه کندل اول کوچکتر است. فارغ از سایه ها، تمام بدنه کندل دوم در دل بدنه کندل اول جای دارد. نحوه قرارگیری این دو کندل در کنار هم به گونهای است که بین بسته شدن کندل مادر و باز شدن کندل بچه، شکاف قیمتی را ایجاد میکند.