آموزش اندیکاتور ایچیموکو به زبان ساده : استراتژی، ترید و تحلیل زمانی

اندیکاتور ایچیموکو چیست و اجزای مختلف آن کدامند؟ مزایا و معایب Ichimoku Indicator چه مواردی است؟ چگونه می‌توان از این ابزار در معاملات خود استفاده کرد؟

اندیکاتورها یکی از ابزارهای کمکی برای تحلیل و تریدها در بازارهای مالی هستند. معامله گران به کمک این ابزارها می‌توانند روند قیمت و رفتار معاملات را بررسی و پیش بینی کنند. یکی از مشکلات اصلی این ابزارها، محدودیت و خطای بالای آن‌هاست. اکثر اندیکاتورها به تنهایی نمی‌توانند یک استراتژی معاملاتی برای کاربر تعریف کنند و معامله گران باید از چندین ابزار کمکی دیگر برای پیش بینی روند قیمت‌ها استفاده نمایند.

در بین تمامی اندیکاتورها، برخی از آن‌ها به دلیل عملکرد فوق العاده خود، به تنهایی می‌توانند دیتاهای زیادی را درباره معاملات یک دارایی به تریدرها ارائه کنند. این نوع اندیکاتورها معمولا پیچیدگی بالایی دارند اما به تنهایی می‌توانند یک استراتژی معاملاتی برای تریدر پیاده سازی کنند. یکی از اندیکاتورهای پیشرفته و کاربردی، ایچیموکو یا Ichimoku Indicator است که در این مقاله قصد داریم آن را به صورت کامل تفسیر و بررسی کنیم.

اندیکاتور ایچیموکو چیست؟

به زبان ساده، اندیکاتور ایچیموکو را می‌توان این چنین تعریف کرد: “ایچیموکو یک ابزار معاملاتی پیشرفته است که در آن کاربران می‌توانند یک تصویر کلی از وضعیت قیمت، سطوح حمایت و مقاومت و روند معاملات دارایی داشته باشند. معامله گران به کمک آن می‌توانند نواحی حساس حمایتی و مقاومتی را شناسایی کنند و نقاط ورود و خروج معاملات خود را مشخص کنند.

آن‌ها می‌توانند به کمک این ابزار روند صعودی یا نزولی قیمت دارایی را تشخیص دهند و بر طبق میزان قدرت روند؛ رفتار قیمت را پیش بینی کنند. نام کامل اندیکاتور ابر ایچیموکو، chimoku Kinko Hyo است که با نماد ichimoku cloud در اکثر پلتفرم‌های تحلیل همچون تریدینگ ویو و متاتریدر 4 و 5 لیست شده است. به ichimoku در بازارهای مالی، کلود ایچیموکو نیز گفته می‌شود.

علاوه بر پلتفرم‌های ذکر شده، این اندیکاتور در تمامی صرافی‌های فارکس و ارزهای دیجیتال وجود دارد و کاربران بدون نیاز به دانلود برنامه‌های اضافی، می‌توانند از این ابزار استفاده کنند. سازوکار ایچیموکو کلود آنقدر قوی و بهینه است که تقریبا در تمامی بازارهای مالی فارکس، کریپتوکارنسی، بورس و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تاریخچه اندیکاتور ایچیموکو

ایچیموکو در سال 1930 توسط روزنامه نگاری به نام هوسودا گوئیچی (Hosoda Goichi) طراحی و ساخته شد. گوئیچی در آن سال‌ها در بخش اقتصادی روزنامه‌ها فعالیت می‌کرد. او قصد داشت ابزاری طراحی کند که به کمک آن بتواند تنها در یک نگاه سطوح حمایتی و مقاومتی و روند آینده قیمت را پیش بینی کند.

او بعد از استفاده از فرمول‌های ریاضی و ترکیب آن با روندهای قیمتی، توانست اولین نسخه از ایچیموکو را منتشر کند. گوئیچی در نسخه اولیه این اندیکاتور، آموزش کامل کار با آن را شرح داد و فرمول‌های استفاده در هر جز را مشخص کرد. او نام اندیکاتور خود را chimoku Kinko Hyo به معنی “یک نگاه” قرار داد.

گوئیچی بعد از انتشار مقاله خود، به مدت 30 سال تلاش کرد تا بتواند ichimoku را توسعه دهد و عملکرد آن را بهتر کند. او در نهایت در سال 1990 توانست نسخه نرم افزاری این اندیکاتور را طراحی و پیاده سازی کند. با ساخت نرم افزار آن، بسیاری از معاملات و تریدرهای غربی توانستند از این ابزار در معاملات خود استفاده کنند. همین امر موجب شد تا این اندیکاتور در اکثر پلتفرم‌های تحلیلی ورود پیدا کند و عموم تریدرها در سراسر دنیا با آن آشنا شوند.

اجزای مختلف اندیکاتور ایچیموکو

در نگاه اول، اندیکاتور ایچیموکو ابزاری بسیار شلوغ است که حجم زیادی از اطلاعات را وارد چارت‌های قیمتی می‌کند. کاربران مبتدی در ابتدای کار با این ابزار ممکن است به مشکل بربخورند و تمایلی به استفاده از آن نداشته باشند. این نوع کاربران باید در ابتدا هر کدام از بخش‌های مختلف این اندیکاتور را بشناسند و برطبق آن رفتار قیمت را پیش بینی کنند. به صورت کلی ایچیموکو از 6 بخش تشکیل شده است:

• تنکان سن (Tenkan-Sen)

اولین بخش از اندیکاتور ایچیموکو، تنکان سن است که با خط قرمز در اکثر پلتفرم‌ها نمایش داده می‌شود. نام این بخش در تریدینگ ویو conversion line است و به عنوان میانگین متحرک ma در این اندیکاتور استفاده می‌شود. تنکان سن با محاسبه میانگین قیمت بالا و پایین برای نه روز گذشته، یک خط میانگین در ایچیموکو ایجاد می‌کند. فرمول ایجاد این بخش به صورت زیر است:

۲ ÷ (کمترین قیمت پایین ۹ دوره اخیر + بیشترین قیمت بالای ۹ دوره اخیر) = فرمول محاسبه‌ تنکانسن

• کیجون سن (Kijun-Sen)

کیجون سن که با عنوان خط پایه (Base Line) نیز شناخته می‌شود، از محاسبه‌ میانگین بیشترین قیمت بالا و کمترین قیمت پایین در ۲۶ دوره قبل محاسبه می‌شود. کیجون سن معمولا با خط آبی نمایش داده می‌شود و دوره‌های زمانی طولانی‌تری را نسبت به تنکان سن محاسبه می‌کند. فرمول محاسبه این اندیکاتور به شرح زیر است:

۲ ÷ (بالاترین قیمت ۲۶ دوره + پایین‌ترین قیمت ۲۶ دوره) = فرمول محاسبه‌ کیجونسن

زمانی که کیجونسن پایین قیمت‌ها قرار گیرد، روند صعودی است و اگر قیمت‌ها در پایین آن باشند، روند نزولی خواهد شد. در واقع، کیجون سن باعث به وجود آمدن خط حمایت قوی در روند صعودی شده و همچنین در روند نزولی، خط مقاومت ایجاد می‌‌کند.

• چیکو (Chikou span)

محدوده چیکو یا lagging span بخشی است که در اندیکاتور ایچیموکو معمولا با رنگ سبز نمایش داده می‌شود. اگر محدوده چیکو بتواند از پایین به بالای قیمت عبور کند، به این معناست که معامله با افزایش قیمت همراه خواهد شد. اما اگر محدوده چیکو از بالا به پایین قیمت عبور کند، به این معناست که معاملات دارایی با افت قیمت همراه می‌شود.

• بخش سنکو A

به میانگین دو بخش تنکان سن و کیجون سن، سنکو A گفته می‌شود. این خط در ایچیموکو ۲۶ روز آینده را پیش بینی می‌‌کند.

۲ ÷ (کیجون + تنکان) = فرمول محاسبه سنکو A

روند قیمت را زمانی صعودی در نظر می‌گیریم که سنکو A در حال افزایش باشد، در غیر این‌صورت، روند قیمت نزولی خواهد بود. سنکو A به صورت سبز رنگ نمایش داده می‌شود.

• بخش سنکو B

به میانگین بیشترین نقطه بالا و کمترین نقطه پایین در ۵۲ روز گذشته سنکو B گفته می‌شود. با استفاده از این خط می‌توانیم 26 روز آینده را پیش بینی کنیم.

۲ ÷ (بیشترین قیمت بالای ۵۲ دوره قبل + کمترین قیمت پایین ۵۲ دوره قبل) = فرمول محاسبه‌ سنکو B

زمانی روند قیمت را صعودی در نظر می‌‌‌گیریم که سنکو B در حال افزایش باشد، در غیر این‌صورت روند قیمت نزولی خواهد بود. سنکو B را با رنگ قرمز نمایش می‌دهیم.

• ابر کومو

از ترکیب بخش‌های سنکو A و B ابر کومو ساخته می‌شود. در واقع به محدوده ابرمانند بین سنکو A و B ابر کومو گفته می‌شود. نکته قابل توجه در تحلیل سنکو A و B این است که سنکو A نسبت به سنکو B حساس‌تر بوده و بسیار سریع‌‌تر در نظر گرفته می‌شود. وقتی قیمت سهمی در حال افزایش است، سنکو A به دلیل حساس‌تر و سریع‌تر بودن، مقدار بیشتری نسبت به سنکو B نشان می‌دهد. بنابراین، اگر سنکو A بالای سنکو B قرار گیرد، روند را صعودی در نظر می‌گیریم. تصویر بالا، هر 6 بخش تعریف شده در اندیکاتور ایچیموکو را نشان می‌دهد.

نحوه استفاده از اندیکاتور ایچیموکو

بعد از شناخت بخش‌های مختلف ایچیموکو، کاربران می‌توانند بر طبق استراتژی معاملاتی خود، روش کار با آن را مشخص کنند. آن‌ها می‌توانند بر طبق تایم فریم‌های مورد نظر خود، در بخش تنظیمات اعداد و روزهای مورد محاسبه در این اندیکاتور را تغییر دهند و آن را شخصی سازی کنند. کاربران مبتدی برای شناخت بیشتر این اندیکاتورها بهتر است روابط بین هر کدام از بخش‌های آن‌ها را درک کنند و بر طبق آن، استراتژی مورد نظر خود را پیاده سازی نمایند. به صورت کلی از طریق راهکارهای زیر، می‌توان ichimoku را مورد بررسی قرار داد:

1. شناسایی روند:
   یکی از ساده ترین استراتژی‌ها در اندیکاتور ichimoku، تشخیص روند از طریق تنکان سن و کیجون سن است. زمانی‌که تنکان سن بالاتر از کیجون سن قرار گیرد، قیمت وارد روند صودی می‌شود. عکس این ماجرا نیز صادق است؛ یعنی وقتی که تنکان سن پایین‌تر از کیجون سن قرار گیرد، قیمت وارد روند نزولی می‌شود.
   همچنین زمانی که تنکان سن و کیجون سن در یک سطح قرار بگیرد؛ قیمت نوسان پیدا می‌کند. برای درک این استراتژی به تصویر زیر دقت کنید. چارت زیر نمودار قیمت بیت کوین را نشان می‌دهد. در این چارت تنکان سن و کیجون سن مشخص شده است. همان طور که می‌بینید به کمک این دو بخش، می‌توان روند قیمت ارزها را پیش بینی کرد.
   
2. تشخیص سطوح حمایتی و مقاومتی:
   از دیگر کاربردهای اندیکاتور ایچیموکو، مشخص کردن سطوح حمایتی و مقاومتی به کمک بخش‌های سنکو A و B است. زمانی که قیمت به سطح سنکو A واکنش نشان دهد، آن نقطه به عنوان سطح حمایتی در نظر گرفته می‌شود. همچنین در صورتی‌که قیمت به سطح سنکو B برخورد کند و واکنش نشان دهد، آن نقطه به عنوان سطح مقاومتی مشخص می‌شود. به عنوان مثال، در چارت زیر با واکنش‌های قیمت به سطوح سنکو A و B، نواحی حمایت و مقاومت مشخص شده‌اند.
   
3. کراس تنکان-کیجون:
   یکی از محبوب ترین استراتژی‌ها برای استفاده از ichimoku، کراس تنکان سن با کیجون سن است. در این استراتژی کاربر باید به نقاط کراس یا برخورد بین تنکان سن و کیجون سن توجه کند. زمانی‌که تنکان سن، کیجون سن را به سمت پایین قطع کند، در صورتی‌که این کراس در بالای ابر کومو اتفاق افتاده باشد، یک سیگنال فروش به حساب می‌آید و نشان می‌دهد که قیمت در آینده کاهش پیدا می‌کند.
   اگر تنکان سن کیجون سن را به سمت بالا قطع کند، در صورتی‌که این کراس در بالای ابر کومو اتفاق بیافتد، سیگنال خرید صادر می‌شود و قیمت به احتمال زیاد در آینده رشد کند. اما اگر کراس تنکان سن و کیجون سن در داخل ابر کومو ایجاد شود، قیمت با نوسان همراه شده و سیگنال قطعی برای رفتار آن صادر نمی‌شود.
   به عنوان مثال تصویر زیر چارت قیمت اتریوم را در تایم فریم روزانه نشان می‌دهد. بخش‌های زرد رنگ، کراس تنکان سن و کیجون سن را در بالای ابر کومو نشان می‌دهد. همان طور که مشخص است قیمت در این نواحی تغییر روند داده و تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده است.

مزایای اندیکاتور ایچیموکو

• طیف وسیعی از داده: یکی از مهم ترین ویژگی‌های اندیکاتور ایچیموکو، وجود تعداد زیادی اطلاعات درباره روند و آینده قیمت یک دارایی است. کاربران با شناخت روش کارکرد آن، می‌توانند در یک نگاه نقاط حمایتی و مقاومتی و روند قیمت را شناسایی کنند.
• کاهش استفاده از سایر اندیکاتورها: اگرچه ichimoku حجم زیادی از نمودار قیمتی را اشغال می‌کند؛ اما تعداد اندیکاتورهایی که به صورت کلی کاربران نیاز دارند را کاهش می‌دهد و میزان خطای تحلیل را کم می‌کند. افراد به کمک ایچیموکو، می‌توانند اندیکاتورهای ساده را از نمودار تحلیلی خود حذف کرده و رفتار قیمت دارایی را پیش بینی کنند.
• تشخیص قدرت روند: به کمک این اندیکاتور، کاربران در ابتدا می‌توانند سطوح حمایتی و مقاومتی را تشخیص دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند با بررسی و تحلیل اجزای مختلف آن، روند قیمت و میزان قدرت را تخمین بزنند.

معایب اندیکاتور ایچیموکو

• حجم بالای اطلاعات: همان‌طور که ارائه داده‌های متنوع در این اندیکاتور یک مزیت به حساب می‌آید، به همان میزان می‌تواند یک ضعف برای آن باشد. کاربران مبتدی زمانی که با این اندیکاتور کار می‌کنند، به دلیل وجود حجم اطلاعات، نمی‌توانند به خوبی روند قیمت یک دارایی را بررسی و تحلیل کنند. شناخت و تشخیص این اندیکاتور نیازمند یادگیری آموزش‌های کامل در حوزه تحلیل تکنیکال است.
• فضای نمودار: معمولا تریدرها و معامله گران ترجیح می‌دهند چارت قیمتی را تمیز نگه دارند. به عبارتی تریدرها سعی می‌کنند چارت تحلیلی خود را شلوغ نکنند تا بتوانند به سادگی روند قیمت یک ارز را تشخیص دهند. باکس اندیکاتور ایچیموکو به دلیل داشتن اجزای مختلف، چارت تحلیلی کاربران را بسیار شلوغ می‌کند.
• استفاده از داده‌های گذشته: ichimoku با استفاده از داده‌های ثبت شده در قیمت دارایی‌ها، رفتار آن‌ها را پیش بینی می‌کند. تکیه بر رفتار قدیمی قیمت‌ها موجب می‌شود تا کاربران نتوانند به صورت دقیق رفتار قیمت را پیش بینی کنند. در واقع میزان دقت این اندیکاتور به دلیل استفاده از دیتاهای قدیمی، پایین است.