مارکت اوردر (market order) یا سفارش بازار دستوری از سوی سرمایهگذار و معاملهگر به یک کارگزاری برای خرید یا فروش سهام، اوراق قرضه یا دارایی‌های دیگر با بهترین قیمت در بازارهای مالی است. سرمایهگذاران معمولا به صورت پیش‌فرض از این گزینه برای خرید و فروش دارایی‌های خود استفاده می‌کنند. اگر دارایی مورد نظر معاملهگر سهامی با حجم معاملاتی بالا یا یک صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF) باشد، خریداران و فروشندگان بیشتری برای آن وجود خواهند داشت.
سفارش محدود (Limit Order) که جایگزین اصلی سفارش بازار برای بیشتر سرمایهگذاران محسوب میشود، به کارگزار دستور می‌دهد تا دارایی را با قیمت مشخصی خریداری کرده و یا به فروش برساند.
شناخت سفارش بازار
در صورتی که از بروکری آنلاین استفاده می‌کنید، با انتخاب گزینههای خرید یا فروش، فُرم سفارشی برای شما نمایش داده میشود که لازم است آن را پُر کنید. چه برای خرید، چه برای فروش، در این فرم باید نماد و تعداد سهام مورد معامله را مشخص کنیم. نوع قیمت نیز باید ثبت شود.
نوع قیمت پیش‌فرض، قیمت «بازار» خواهد بود. بنابراین، این یک سفارش به قیمت بازار است. با وجودی که معاملهگر قیمت را تعیین نمی‌کند، اما نشان می‌دهد که خواهان خرید سهم یا ارز با قیمت فعلی بازار است.
گزینههای دیگری نظیر «سفارش به قیمت پایانی بازار» نیز وجود دارند که نشان می‌دهد ما قصد داریم در آخرین لحظه تراکنش داشته باشیم. گزینه «سفارش محدود» نیز وجود دارد که به ما امکان می‌دهد تا زیر یک قیمت تعیین شده سهام مورد نظر خود را خرید کرده یا بالاتر از قیمت مشخص شده به فروش برسانیم.
گزینه سفارش با قیمت پایانی بازار مورد استفاده کسانی قرار می‌گیرد که گمان می‌کنند بهترین قیمت را در پایان روز خواهند داشت. سفارش محدود هم به ما امکان می‌دهد تا با اطمینان از این که فرصت انجام سفارش از دست نمی‌رود، با خیال راحت، برویم و کمی استراحت کنیم.
نکته مهمی که باید در نظر داشته باشیم، این است که اگر فکر می‌کنیم قیمت یک سهم به زودی به سطح قابل‌قبول و موردنظر ما می‌رسد، از سفارش محدود استفاده کنیم. در صورتی که قیمت به آن سطح نرسید، تراکنش انجام نخواهد شد.
دلایل استفاده از مارکت اوردر
مارکت اوردر ساده‌ترین و رایجترین شکل معامله در بازار است. این سفارش در سریع‌ترین زمان ممکن با قیمت جاری انجام میشود و بیشتر اوقات، خریداران و فروشندگان آن را برای انجام معامله انتخاب می‌کنند. به همین دلیل است که سفارش بازار به عنوان گزینه پیش‌فرض بیشتر پلتفرم‌های معاملاتی در نظر گرفته میشود.
مارکت اردر معمولاً ارزان ترین گزینه است. برخی کارگزاری‌ها برای تراکنش‌های مربوط به سفارش محدود، هزینه‌هایی دریافت می‌کنند.
مارکت اردر گزینه مطمئنی برای سهام با سرمایه بازاری بالا است چون این گونه سهام نقدشوندگی بالایی دارند؛ یعنی هر روز تعداد زیادی از آنها دست به دست شده و تراکنش آنها با سرعت نسبتاً بالایی انجام میشود. قیمت نشان داده شده در زمان انتخاب گزینههای خرید یا فروش به قیمتی نزدیک است که در نهایت تراکنش انجام میشود مگر این که بازار در آن لحظه دچار آشفتگی و نوسان شود.
مزایای استفاده از مارکت اوردر
بسته به پوزیشنی که اتخاذ می‌کنیم، سه مزیت اصلی برای استفاده از مارکت اوردر وجود دارد:
- استفاده از مارکت اردر راحت است. اگر به دنبال معامله یک ارز با نقدینگی بالا مانند یورو یا پوند با ارزش بالایی در بازار هستید، مارکت اوردر گزینه‌ای نسبتاً مطمئن برای استفاده است.
- با کمک مارکت اردر می‌توانیم مقدار کامل دارایی مورد نظر خود را خریداری کرده یا به فروش برسانیم. در صورتی که لازم است که تمام پوزیشن‌های خود را ببندیم یا یکی از آنها را به سرعت باز کنیم، یک مارکت اوردر تقریباً همیشه می‌تواند اطمینان حاصل کند که قادر خواهید بود که این کار را انجام دهیم.
- از طریق مارکت اردر، ما می‌توانیم بلافاصله ترید کنیم. گاهی اوقات، مثلاً درست قبل از ساعات بسته شدن، ممکن است فشار زمانی برای ترید کردن داشته باشیم. در این حالت، می‌توانیم مطمئن باشیم که مارکت اوردر تقریباً همیشه سریع‌ترین راه برای انجام این کار خواهد بود.
معایب استفاده از مارکت اوردر
با وجودی که مزیت اصلی مارکت اوردر سرعت انجام آن است، اما کنترل آن با مشکلات زیادی همراه است. معایب اصلی سفارش بازار از این واقعیت ناشی میشود که:
- در زمان معامله دارایی‌‌هایی که نقدشوندگی کمتری دارند، مانند سهام دارایِ سرمایه بازاری کم یا شرکت‌های مشکل‌دار، نمی‌توان چندان به مارکت اوردر اعتماد کرد. از آن جا که این سهام به صورت جزیی مورد معامله قرار می‌گیرد، شکاف پیشنهاد قیمت فروش و خرید افزایش می‌یابد. در نتیجه، سفارش‌های بازار به کندی و با قیمت‌های ناامیدکننده پر خواهند شد.
- ما نمی‌توانیم معاملات خود را از پیش برنامه‌ریزی کنیم. ما نمی‌توانیم همیشه در صفحه نمایش خود آماده معامله کردن باشیم. اگر در زمانی که خواب هستیم یا دسترسی به اینترنت نداریم، بازار بر خلاف استراتژی معاملاتی ما حرکت کند، نمی‌توانیم دستور انجام مارکت اوردر را بدهیم.
مقایسه بین مارکت اوردر و لیمیت اوردر
سفارش‌های بازار شکل پایه و مبنای معامله‌های خرید و فروش محسوب می‌شوند. سفارش‌های محدود یا لیمیت اردرز (Limit Orders) اختیار و کنترل بیشتری به سرمایهگذار می‌دهند.
لیمیت اوردر به سرمایهگذار امکان می‌دهد که با مشخص کردن حداکثر قیمتی که حاضر به خرید یا حداقل قیمتی که حاضر به فروش یک دارایی هستند، محدوده قیمتی مطلوب خود را برای انجام معامله تعیین کنند.
همان‌طور که می‌دانید در سفارش بازار، معامله با قیمت فعلی بازار انجام میشود که بسته به بازار مورد نظر، ممکن است تفاوت قابل توجهی با قیمت مورد انتظار معاملهگر داشته باشد.
در مقابل، سفارش محدود مربوط به آن گروه از سرمایهگذاران است که تمایل ندارند برای خرید یک دارایی خاص در یک بازار، بیشتر از حد مشخصی بپردازند یا می‌خواهند یک دارایی را در قیمتی بالاتر از سطح مشخصی بفروشند و سفارش آنها در قیمتی کمتر از آن انجام نشود. تنها در صورتی که دارایی به آن قیمت تعیین شده برسد، سفارش انجام خواهد شد.
در شرایط زیر، سفارش‌های محدود اولویت بیشتری دارند:
- در صورتی که حجم معاملات سهام پایین است یا قیمت آن با نوسان زیادی همراه است، سرمایهگذار می‌تواند فروش را برای افزایش قیمت بعدی زمان‌بندی کند.
- اگر سرمایهگذار از پیش، قیمت قابل قبولی را مشخص کرده باشد، سفارش محدود آماده انجام است. در صورتی که از بروکری آنلاین استفاده می‌کنید، بهتر است گزینه good for day را فعال نکنید، مگر این که تمایل داشته باشید سفارش شما در پایان روز معاملاتی بسته شود.
- در صورتی که سرمایهگذار بخواهد اطمینان حاصل کند که قیمت در زمان نهایی شدن تراکنش، به سرعت لغزش پیدا نمی‌کند، باز هم سفارش محدود از اولویت بیشتری برخوردار خواهد بود. مظنه سهام نشان‌دهنده آخرین قیمت مورد توافق خریدار و فروشنده است. در تراکنش بعدی، قیمت ممکن است افزایش یا کاهش یابد.
سفارش محدود اغلب توسط تریدرهای حرفه‌ای و روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرد که با خرید و فروش سریع حجم بالایی از سهام، از تغییرات کوچک قیمت سود می‌برند.
نکته مهمی که باید در نظر داشته باشیم، این است که بر خلاف شرکت‌های کوچک و ناشناخته، تراکنش سهام شرکت‌های بزرگ، نظیر مایکروسافت یا اپل، به سرعت و بدون هیچ مشکلی انجام میشود.
نمونه‌های مارکت اوردر
برای مثال، فرض کنید پیشنهاد قیمت خرید و فروش سهام صنایع الف، به ترتیب، 18.5 و 20 دلار است و 500 سهم نیز برای فروش وجود دارد. اگر معامله‌گری یک سفارش بازار برای خرید 100 سهم ثبت کند، معامله اولین 100 سهم با قیمت 20 دلار انجام خواهد شد.
سفارش 400 سهم بعدی با بهترین قیمت پیشنهاد شده برای فروشندگان 400 سهم بعدی انجام خواهند شد. اگر حجم معاملات سهام اندک باشد، احتمالاً 400 سهم بعدی با قیمت 22 دلار یا بیشتر معامله می‌شوند.
به همین دلیل است که استفاده از سفارش محدود برای برخی تراکنش‌ها در اولویت قرار دارد. سفارش‌های بازار با قیمت تعیین شده توسط بازار پُر می‌شوند. سفارش‌های محدود قدرت کنترل بیشتری به معاملهگر می‌دهند.
چه زمانی باید از مارکت اوردر استفاده کنیم؟
مارکت اوردرها زمانی کاربرد دارند که تکمیل سفارش ما مهم‌تر از رسیدن به یک قیمت خاص است. این بدان معنی است که تنها در صورتی باید از مارکت اوردر استفاده کنیم که مایل به پرداخت هزینه بالاتر ناشی از انحراف قیمت باشیم. به بیان دیگر، در صورتی که عجله داشته باشم، مارکت اوردرها مفید هستند.
گاهی اوقات، ممکن است در شرایطی قرار بگیریم که سفارش استاپ لیمیتی داشته‌ایم که از بین رفته است و لازم است به سرعت خرید یا فروش کنیم. بنابراین، در زمانی که لازم است که به سرعت وارد یک ترید شویم یا خود را از دردسر نجات دهیم، مارکت اردر در اولویت قرار می‌گیرد.
چند نکته مهم در مورد سفارشات بازار
هر زمان که تریدری به دنبال انجام سفارش بازار است، تمایل دارد با قیمت درخواستی خرید کند یا با قیمت پیشنهادی به فروش برساند. بنابراین، فردی که سفارش بازار را انجام می‌دهد، بلافاصله تسلیم دامنه پیشنهاد قیمت خرید و فروش میشود.
به همین خاطر، بهتر است پیش از ثبت سفارش بازار، به خصوص اگر اوراق بهادار یا سهام با حجم معامله کم را ترید می‌کنید، نگاهی به دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش بیندازید. عدم انجام این کار ممکن است هزینه زیادی برای ما به دنبال داشته باشد. بررسی قیمت پیشنهادی خرید و فروش برای کسانی که معاملات زیادی انجام می‌دهند یا از سیستم ترید خودکار استفاده می‌کنند، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
سوالات متداول
سفارش بازار دستوری از سوی معاملهگر به بروکر برای خرید یا فروش سهام یک دارایی با قیمت فعلی بازار است. این سبک از سفارش رایجترین راه خرید یا فروش سهام برای بیشتر سرمایهگذاران است.
بنا به تعریف، سفارش بازار دستوری برای خرید یا فروش آنی با قیمت جاری بازار است. این روش بیشتر شبیه به خریدن کالایی بدون چانه زدن و مذاکره است. با این وجود، در بازارهای مالی، در هر لحظه یک قیمت منصفانه براساس حجم سفارش‌های خرید و فروش تعیین میشود. به جای ثبت یک سفارش به قیمت بازار، معامله‌گران می‌توانند سفارش محدودی نیز ثبت کنند.
سفارش محدود به حداکثر قیمتی که سرمایهگذار میخواهد برای خرید بپردازد، یا حداقل قیمتی که فروشنده قصد فروش دارد، گفته میشود. سفارش محدود تا زمان پر شدن یا انقضا باقی میماند. گزینه good for day موجب میشود که یک سفارش آنلاین خرید یا فروش درصورت بسته شدن بازار انجام نشود.
