استلار چیست؟ ارز XLM با چه هدفی ساخته شده و چگونه کار میکند؟ ارز دیجیتال استلار چه کاربردهایی دارد؟ چه تفاوتها و شباهتهایی بین stellar و Ripple وجود دارد؟
استلار (stellar) از پروژههای محبوب بازار کریپتو به حساب میآید که قصد دارد یک سیستم پرداخت بین المللی و غیر متمرکز ایجاد کند. برخی از فعالان بازار تصور میکنند که این پروژه تنها یک هارد فورک از شبکه ریپل است؛ در حالیکه الگوریتمها و سازوکار stellar با شبکه ریپل کاملا تفاوت دارد. این پروژه در حال حاضر در رتبه 21 ام محبوبترین ارزهای دیجیتال قرار گرفته است. در این مقاله قصد داریم تا همه چیز درباره پروژه استلار و ارز دیجیتال آن را بررسی کنیم.
استلار چیست؟
استلار (Stellar) یک شبکه بلاک چینی غیر متمرکز است که قصد دارد بستری برای نقل و انتقالات داراییها در سراسر دنیا فراهم کند. به کمک ساختار این شبکه کاربران میتوانند پولها و داراییهای خود را به سادگی وارد stellar کرده و به صورت همتا به همتا و با میزان کارمزد پایین، داراییهای خود را جابجا کنند. این شبکه کار خود را با ایجاد یک شبکه پرداخت شروع کرد. در این شبکه افراد، بانکها و موسسات مالی میتوانند ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال را در بستر این شبکه جابجا کنند.
سرعت بالای تراکنشها و میزان کارمزد پایین شبکه باعث شده تا موسسات مالی و بانکها برای نقل و انتقالات بین بانکی از این شبکه استفاده کنند. هدف اصلی پروژه stellar، حذف محدودیتهای ارزهای فیات است. کاربران برای تبدیل ارز فیات (Fiat) کشور مبدا به ارز فیات کشور مقصد باید از سیستمهای متمرکز استفاده کنند و مجبور هستند تا هزینهای بابت انجام تراکنش و کارمزد آن بپردازند. در شبکه استلار کاربران میتوانند به سادگی ارزهای فیات را در عرض چند ثانیه به یکدیگر تبدیل کنند. همچنین آنها در این شبکه میتوانند ارزهای فیات خود به رمز ارزها تبدیل کرده و از آنها استفاده کنند.
تاریخچه استلار Stellar
ایده شبکه stellar توسط جد مک کیلب (jed McCaleb) ساخته شد. مک کیلب برنامه نویس آمریکایی است که کار خود با mt.gox در دنیای کریپتو آغاز کرد. او قبل از شروع پروژه استلار، در تیم توسعه ارز دیجیتال ریپل (XRP) فعالیت داشت. مک کیلب به دلیل اختلاف نظرهای مختلف با تیم توسعه ریپل، در سال 2013 از ریپل جدا شد. او ایده ساخت پروژه stellar را با جویس کیم (joyce kim) مطرح کرد. آنها در سال 2014 تصمیم گرفتند تا با استفاده از الگوریتمهایی مشابه ریپل، شبکه استلار را راه اندازی کنند.
زمانی که نسخه اولیه این شبکه راه اندازی شد، به دلیل شباهت زیاد این پروژه به ریپل، بسیاری از کاربران تصور کردند این شبکه یک هارد فورک از ریپل است. همین موضوع باعث شد تا تیم توسعه ریپل از جد مک کیلب شکایت و از آنها طلب جریمه کند. در سال 2015 دادگاهی برای بررسی ادعای ریپل تشکیل شد؛ اما به دلیل آپدیتهای مختلف و تغییرات کامل الگوریتمهای شبکه stellar، ادعای ریپل برای پرداخت جریمه این شبکه برطرف شد.
ارز دیجیتال استلار Stellar چیست؟
شبکه استلار دارای توکن بومی به نام لومن (lumen) با نماد XLM در صرافیهای ارز دیجیتال لیست شده است. ارز XLM امکان جابجایی ارزهای فیات و تبدیل آن ها به رمز ارزها را فراهم میکند. همچنین برای پرداخت کارمزد شبکه، از این رمز ارز استفاده میشود. علاوه بر این موارد، ارز XLM در توکنیزه کردن داراییها کاربرد دارد. توکنیزه کردن (Tokenization) به این معناست که کاربر یک دارایی با ارزش مثل طلا، ملک و غیره را به صورت توکن و با ارزش مشخصی در شبکه بلاکچین ایجاد و به کمک ارز XLM میتواند آن را به سایر کاربران در سراسر دنیا منتقل کند.
این ارز از سال 2015 وارد بازار کریپتو شد. در ابتدا تعداد کل ارزهای XLM حدود 100 میلیارد واحد بود. بر طبق قاعده شبکه stellar، هولدرهای شبکه میتوانستند سالیانه 1 درصد از توکنهای خود را افزایش دهند. در واقع این شبکه برای تشویق کاربران به ذخیره و نگهداری ارز XLM، تورم ثابت یک درصدی را برای این ارز تعریف کرده بود. اما در سال 2019 تیم توسعه استلار این قاعده را حذف کرد و تعداد 50 درصد از توکنهای این شبکه را سوزاند. سوزانده شدن ارزهای XLM باعث پامپ این رمز ارز در سالهای آتی شد. در حال حاضر تعداد کل ارزهای XLM پنجاه 50 میلیارد که حدود 54 درصد از آن در بازار کریپتو عرضه شده است.
چارت زیر تاریخچه قیمت این رمز ارز را نشان میدهد. ارز XLM در ماه می سال 2018 در اکثر صرافیهای بزرگ همچون بایننس لیست شد. این رمز ارز با قیمت 0.3 دلار وارد صرافیها شد و به دلیل حذف تورم سالیانه 1 درصدی و خروج هولدرها، با ریزش شدیدی همراه شد. این ریزش به میزان 84 درصد تا سال 2020 ادامه داشت و قیمت ارز XLM به 0.047 دلار رسید.
با ورود به سال 2020 قیمت وارد یک روند صعودی شد و تا می سال 2021 به میزان 1900 درصد رشد کرد. قیمت در آن زمان از 0.03 دلار به 0.8 دلار رسید. نرخ 0.88 دلار اوج قیمت و سقف تاریخی این ارز تا به امروز به حساب میآید. بعد از آن قیمت وارد یک روند نزولی شد و به میزان 91 درصد ریزش کرد. در حال حاضر با ورود به سال 2023 قیمت این ارز با رشد 180 درصدی از 0.07 به 0.19 دلار رسیده است.
استلار چگونه کار می کند؟
در شبکه stellar از هیچگونه الگوریتم اجماعی استفاده نمیشود. در واقع در شبکه استلار، همانند ریپل، اثبات کار یا اثبات سهام جایی در شبکه ندارند و به جای آنها از پروتکل منحصر به فردی به نام SCP استفاده میشود. پروتکل stellar consensus protocol یا SCP از الگوریتم FBA برای پردازش و تایید تراکنشها در داخل شبکه استفاده میکند. الگوریتم FBA مخفف عبارت Federated Byzantine Agreement به معنی قرارداد توافق بیزانس است. به کمک این الگوریتم نودهای شبکه لیستی از نودهای قابل اعتماد و با سابقه را مشخص میکنند. زمانی که تراکنش توسط نودها بررسی میشود، نودهای قابل اعتماد تراکنشها را بعد از بررسی نودها مجدد چک میکنند.
اگر دو سوم نودهای قابل اعتماد تراکنش را تایید کنند؛ تراکنش در شبکه ثبت میشود. سازوکار الگوریتم FBA باعث میشود تا نودها بتوانند هزاران تراکنش را در چند ثانیه بررسی کنند. موضوعی که در نهایت باعث بهبود عملکرد شبکه میشود. تعداد نودهای قابل اعتماد در شبکه محدود است و باعث میشود تا شبکه متمرکز شود. اما در مقابل محدودیت نودهای قابل اعتماد شبکه، سرعت پردازش و عملکرد شبکه را بهبود میبخشد.
در تراکنشهای شبکه استلار 2 داده موجودی حساب و نوع عملیات مشخص میشود. موجودی حساب میزان داراییهای کاربر فرستنده را بررسی میکند و نوع عملیات میزان حجم معامله و نوع داراییهای تبدیل شده را ثبت میکند. بعد از آن که نودها دو اطلاعات گفته شده را در تراکنش تایید کردند؛ تراکنش در بلاکچین استلار ذخیره میشود.
بیشتر بخوانید: الگوریتم اجماع چیست به زبان ساده و چه کاربردی دارد؟
کاربردهای استلار Stellar
- شبکه پرداخت مستقیم
در حال حاضر شبکه stellar از 180 ارز فیات پشتیبانی میکند. کاربران میتوانند از طریق این شبکه ارزهای دیجیتال و انواع ارزهای فیات را به سادگی به یکدیگر تبدیل و ارسال کنند. همچنین کاربران میتوانند داراییهای خود را به کمک ارز دیجیتال لومن (XLM) توکنیزه کنند. - وجود صرافی غیر متمرکز (DEX)
شبکه stellar دارای یک صرافی غیرمتمرکز بومی به نام Lobstr است. این صرافی بدون هیچ واسطهای، امکان خرید و فروش ارزهای فیات و رمز ارزها را برای کاربران فراهم میسازد. زمانی که کاربر میخواهد دارایی خود را تبدیل کند، صرافی بهترین نرخ قیمت خرید و فروش را به او پیشنهاد میدهد. - استخرهای نقدینگی
پشتیبانی استلار از انواع ارزهای فیات باعث شد تا بسیاری از صرافیهای غیر متمرکز از این ارز در استخرهای نقدینگی خود استفاده کنند. استخرهای نقدینگی حجم معاملات مورد نیاز را در صرافیها تامین میکند و کاربران با قرار دادن ارزهای دیجیتال خود داخل این استخرها، میتوانند در تامین حجم معاملات صرافی سهیم باشند و به صورت معین سود دریافت کنند. سود دریافتی به کاربران توسط کارمزد تراکنشها تامین میشود. - قراردادهای هوشمند
در سال گذشته تیم توسعه stellar اعلام کرد که قرار است امکان ساخت قراردادهای هوشمند در بلاک چین این شبکه فراهم شود. در حال حاضر این بستر فراهم شده و توسعه دهندگان میتوانند برای ساخت برنامههای غیر متمرکز، پلتفرمهای DeFi، توکنهای NFT و بازیهای غیر متمرکز از این بلاکچین استفاده کنند. قراردادهای هوشمند این شبکه با بلاکچینهایی مثل پولکادات، کازماس، کاردانو و اتریوم سازگار است و توسعه دهندگان میتوانند برنامهها یا توکنهای ساخته شده را در این شبکهها جابجا کنند.
شباهتهای ارز دیجیتال استلار با ریپل
- هر دو شبکه از تکنولوژی دفتر کل توزیع شده (distributed ledger technology) استفاده میکنند.
- نودهای هر دو شبکه محدود و تحت نظارت تیمهای توسعه پروژه هستند. درواقع کاربران در هر دو شبکه نمیتوانند از فرآیند استخراج یا استیک استفاده کنند.
- تراکنشها در هر دو شبکه بسیار سریع و تقریبا رایگان انجام میشوند. به همین دلیل برای نقل و انتقالات و پرداختهای بین المللی بسیار مناسب هستند.
تفاوتهای ارز دیجیتال استلار با ریپل
- مهم ترین تفاوت این دو پروژه، بازار هدف آنهاست. ریپل بیشتر قصد دارد بستری برای تبادلات بین بانکی ایجاد کند. این پروژه میخواهد انتقالات بین المللی بانکها و موسسات مالی را با سرعتی بالاتر و در عرض چند ثانیه انجام دهد. اما شبکه stellar بر روی انتقال ارزهای فیات بین افراد تمرکز میکند و قصد دارد تا بانکهای تمامی کشورها، علی الخصوص کشورهایی با اقتصاد کوچک، بتوانند تمامی ارزهای فیات را بدون محدودیت جابجا کنند.
- الگوریتمهای شبکه stellar و ریپل کاملا متفاوت هستند. ریپل از الگوریتم FBA استفاده میکند و نودها به صورت کامل تحت نظارت و کنترل این شبکه هستند. ارز stellar اما از الگوریتم BFT استفاده میکند و میزان تمرکز کمتری نسبت به ریپل دارد.
- استلار تیم توسعه باتجربهای دارد، اما در مقایسه با ریپل بسیار کوچکتر است. ریپل توانسته میزان سرمایه بیشتری نسبت به استلار جذب کند و همین موضوع نشان میدهد تیم ریپل در بحث جذب اعتماد کاربر و بازاریابی، عملکردی بهتر از تیم stellar داشته است.
مزایای ارز استلار (Stellar)
- سرعت شبکه برای انجام تبادلات بین المللی بسیار بالاست. همچنین میزان کارمزد تراکنشها بسیار کم است و کاربران هزینه زیادی برای انجام تراکنش خود پرداخت نمیکنند.
- اطلاعات تراکنشها به صورت غیرمتمرکز در شبکه بلاکچینی قرار میگیرند. شبکه بلاکچینی استلار متن باز است و کاربران میتوانند بدون نظارت نهاد متمرکزی، تراکنشهای خود را بررسی و پیگیری کنند.
- در این شبکه امکان نوشتن قراردادهای هوشمند و ثبت تراکنشهای چند امضایی فراهم است.
- این پروژه با شرکتها و نهادهای موفقی همکاری میکند و توسعه و پیشرفت آن، میتواند همکاریهای آن را در سطح بین الملل افزایش دهد.
معایب ارز استلار (Stellar)
- بیش از 50 درصد از توکنهای شبکه stellar توسط تیم توسعه آن نگهداری میشوند. این موضوع سبب متمرکز شدن شبکه شده و اعتماد کاربران را کاهش میدهد.
- توسعه این شبکه با سرعت پایینی انجام میشود. در واقع تیم توسعه استلار از برنامه زمانی خود عقب افتاده است.
- تعداد توکن های موجود در بازار پایین است. درواقع معاملات ارز XLM عمق بالایی ندارند و ممکن است به راحتی در نوسانات بازار، پامپ و دامپ شوند.
- پروژه stellar رقیبان زیادی همچون ریپل، اتریوم، سولانا، کاردانو و غیره دارد. برای آنکه این ارز بتواند در رقابت با سایر پروژهها دوام بیاورد، باید توسعه شبکه خود را با سرعت بالاتری انجام دهد. موضوعی که در حال حاضر در تیم توسعه این پروژه دیده نمیشود.
همکاریهای رمز ارز استلار
در حال حاضر پروژه stellar توانسته با شرکتهای بزرگ پرداخت و نهادهای مالی همکاری داشته باشد. مهمترین همکاریهای استلار موارد زیر هستند:
- IBM
IBM جزو اولین شرکتهایی بود که تصمیم گرفت با شبکه stellar همکاری کند. این شرکت عملکردی مشابه ریپل دارد و میخواهد با طراحی یک شبکه بلاکچینی، تراکنشهای بین المللی بانکها و موسسات مالی را با سرعت بالاتر و کارمزد پایینتر اجرا کند. این شرکت بر روی بلاکچینی به نام blockchain world wide کار میکند و قصد دارد آن را جایگزین فرآیند سوییفت در بازارهای مالی قرار دهد. در حال حاضر شبکه استلار برای توسعه این بلاکچین با تیم توسعه IBM همکاری میکند. - saldo
Saldo پلتفرمی است که در آن شهروندان و مهاجران مکزیکی میتوانند به سادگی داراییهای خود را جابجا کنند. این پلتفرم با همکاری استلار، بستری را برای ساخت توکنهای با پشتوانه ارز فیات مکزیک فراهم کرده است. - satoshi pay
Satoshi pay یکی از شرکتهای فعال در حوزه کریپتوکارنسی است که راه حلهایی برای پرداختهای خرد به صورت غیر متمرکز ارائه میکند. این شبکه برای پرداختهای خرد از کیف پولهای stellar استفاده مینماید. - smart things
Smart things یکی از شرکای اصلی بنیاد استلار است. این شرکت در بریتانیا مستقر است و تلاش میکند داراییهایی مثل ملک و سهام شرکتها را توکنیزه کند. این شرکت به کمک بلاکچین stellar، دارایی مورد نظر خود را توکنیزه میکند و با کارمزد پایین و سرعت بالا در بستر شبکه، به سایر کاربران انتقال میدهد. - tempo
Tempo یک موسسه متمرکز برای پرداخت آنلاین ارزهای اتحادیه اروپا است. این موسسه به تازگی از شبکه استلار برای انتقالات ارزهای فیات استفاده میکند. انتقال و حواله ارزهای فیات با روشهای قدیمی زمانبر است و میزان کارمزد بالایی دارد. این موسسه به کمک stellar، با کارمزد بسیار کمی تراکنشها را انجام میدهد.
پیش بینی قیمت استلار (XLM)
برای بررسی آینده ارز استلار، از تحلیل تکنیکال استفاده میکنیم. چارت زیر قیمت لحظهای ارز XLM را در تایم فریم هفتگی نشان میدهد. در زمان نگارش این مقاله، قیمت در محدوده 0.11 تا 0.18 در حال نوسان است. محدوه حمایتی 0.08 تا 0.07 و مقاومتهای 0.19 و 0.23 پیش روی قیمت قرار دارند. اگر قیمت محدوده مقاومتی خود را با حجم بالا بشکند، میتواند تا سطح 0.26 و 0.37 دلار رشد کند. اما در صورتی که قیمت محدوه حمایتی خود را به سمت پایین بشکند، احتمال ریزش قیمت تا 0.03 دلار وجود دارد.
نمودار بعدی، اندیکاتور volume profile را در ارز XLM نشان میدهد. این اندیکاتور حجم معاملات را در سطوح قیمتی نمایش میدهد. زمانی که در یک سطوح قیمتی حجم معاملات افزایش یابد، آن سطح قیمتی یک حمایت یا مقاومت مهم و قدرتمند برای ارز محسوب میشود. با توجه به تصویر زیر، قیمت 0.07 دلار سطح حمایتی قدرتمندی برای قیمت است.
با توجه به اخبار مثبت دادگاه sec و پیروزی ریپل، به احتمال زیاد قیمت به سطح حمایتی واکنش مثبت نشان دهد. دادگاه sec مربوط به بحث اوراق بهادار بودن پروژه ریپل بود که بعد از پیروزی ریپل در دادگاه، قیمت استلار نیز با رشد همراه شد. در مجموع اگر در سالهای 2024 و 2025 روندی صعودی در بازار شکل بگیرد، به احتمال زیاد ارز XLM میتواند یک رشد شارپی دیگر را تجربه کند.
نحوه خرید و فروش رمز ارز استلار (XLM)
ارز استلار که با نام لومن (lumen) شناخته میشود، در رتبه 21 ام از محبوبترین ارزهای دیجیتال بازار قرار گرفته است. افراد میتوانند این رمز ارز را در صرافیهایی مانند بایننس (binance)، کوکوین (kucoin)، کوین بیس (coinbase)، کراکن (kraken)، صرافی یونی سواپ، پنکیک سواپ (pancake swap) و هیوبی (huobi) خریداری کنند.
همچنین کیف پولهای تراست ولت (trust wallet)، اتمیک والت (atomic wallet)، گواردا (guarda)، لجر (ledger) و ترزور (trezor) بهترین گزینهها برای ذخیره و نگهداری ارز محسوب میشوند. علاوه بر موارد گفته شده، شبکه stellar دارای صرافی و کیف پولهای بومی است. Lobstr نام صرافی بومی این شبکه است که کاربران میتوانند از طریق آن به صورت مستقیم ارز XLM را خریداری کنند. این صرافی دارای کیف پول بومی به نام Lobstr Wallet است و کاربران میتوانند در سیستم عاملهای اندروید ارزهای XLM خود را ذخیره و به ارزهای فیات دیگر تبدیل کنند.
کیف پولهای Solar Wallet و StellarPort Wallet از دیگر کیف پولهای شبکه استلار به حساب میآید. کیف پول Solar Wallet بر روی سیستم عاملهای موبایل و دسکتاپ قابل اجراست. کیف پول StellarPort Wallet نیز یک کیف پول تحت وب است و امکان تراکنشهای سریع را برای کاربران فراهم میکند.
سخن پایانی
«استلار چیست؟» استلار یک شبکه پرداخت همتا به همتا و متن باز است که کاربران در آن میتوانند ارزهای فیات و رمز ارزها را جابجا کنند. همچنین افراد میتوانند داراییهای ارزشمند خود را در این شبکه توکنیزه کنند و به سایر کاربران انتقال دهند. این پروژه به دلیل سرعت بالای شبکه و کارمزد پایین تراکنشها یکی از مناسبترین بسترها برای جابجایی و انتقال پولهای بین المللی به حساب میآید.
پروژه stellar یکی از رقیبان ریپل به حساب میآید و بسیاری از سرمایه گذاران این دو شبکه را با هم مقایسه میکنند. در بحث جذب و اعتماد سرمایه گذاران، ریپل عملکرد بهتری نسبت به stellar تا به اینجا داشته است. اگر stellar بتواند در سالهای آتی با نهادهای بیشتری همکاری کند؛ میتواند اعتماد کاربران را کسب کند و با رشد قیمت مواجه شود.
علاوه بر این موارد، این شبکه باید بتواند توسعه دهندگان بیشتری را به شبکه خود جذب کند. رشد تعداد برنامه نویسان و توسعه دهندگان شبکه برای ساخت برنامههای غیر متمرکز، باعث افزایش محبوبیت این شبکه میشود.
سوالات متداول
ارز استلار برای کدام کشور است؟
تیم توسعه این پروژه دو دفتر در شهرهای نیویورک و سانفرانسیسکو دارند. بنابراین stellar یک پروژه محصول کشور آمریکا به حساب میآید.
استلار یا ریپل، کدام بهتر است؟
ریپل، شبکه متمرکزتری نسبت به stellar است. ریپل بیشتر بر روی نهادهای مالی و بانکها همکاری میکند و قصد دارد تا تراکنشهای بین بانکی را با سرعت و عملکرد بهتری اجرا کند. در مقابل stellar قصد دارد شبکهای برای تبادلات ارزهای فیات و رمز ارزها ایجاد کند و سازوکار غیر متمرکزتری نسبت به ریپل داشته باشد. اما در مجموع سرمایه گذاران اعتماد بیشتری به پروژه ریپل دارند و این رپیل در رتبههایی بالاتر از stellar قرار گرفته است. شبکه stellar تنها با جذب اعتماد کاربران در آینده میتواند از ریپل سبقت بگیرد.
ارز دیجیتال استلار بخریم یا نه؟
اگر استلار بتواند همکاریهای خود را گسترش داده و عملکردی بهتر از رپیل در بازار ثبت کند؛ به طوریکه اعتماد سرمایه گذاران به این پروژه افزایش یابد، میتواند یکی از گزینههای جذاب برای سرمایه گذاری باشد.