ورلد کوین یا worldcoin چیست به زبان ساده و چه کاربردی دارد؟

ورلد کوین چیست؟ Worldcoin، پروژه‌ای که توسط بنیان‌گذار ChatGPT از openAI راه اندازی شده، به دنبال ایجاد یک سیستم احراز هویت غیرمتمرکز در عرصه ارزهای دیجیتال است. این پروژه نوآورانه، که توجه بسیاری از توسعه دهندگان و علاقه‌مندان به فناوری‌های جدید را به خود جلب کرده، با استفاده از مکانیزم‌های اجماع خلاقانه، رویکردی نوین در احراز هویت کاربران در اکوسیستم ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهد. اما این پروژه با چه هدفی ایجاد شده و چه کاربردی دارد؟ در این مقاله، به بررسی دقیق این پرسش‌ها و جنبه‌های مختلف پروژه ورلد کوین خواهیم پرداخت.

ورلد کوین چیست به زبان ساده

یکی از مشکلات موجود در دنیای ارزهای دیجیتال، بحث احراز هویت کاربران است. یک پروژه برای آن که غیر متمرکز باشد باید توسط کاربران آن، کنترل و مدیریت شود و بخش‌های متمرکز در پروژه نباید وجود داشته باشند. معمولا پروژه‌ها با استفاده از توکن حاکمیتی امکان حق رای را به کاربران می‌دهند؛ اما یک مشکل بزرگ وجود دارد.

وجود ربات‌ها و الگوریتم‌های پیشرفته امکان ایجاد هویت‌های فیک و دستکاری در برخی از پروژه‌ها را فراهم می‌سازد. همین موضوع باعث می‌شود برخی افراد بدون احراز هویت بتوانند از پروژه سو استفاده کنند و بخش زیادی از توکن‌های پروژه را از آن خود نمایند. این موضوع برخلاف هدف غیرمتمرکزسازی یک شبکه است و باعث می‌شود که در نهایت پروژه به وسیله گروه‌های متمرکزی مدیریت شود.

پروژه world coin دقیقا به خاطر وجود این مشکلات ایجاد شد. در واقع این پروژه قصد دارد تا محدودیت‌های احراز هویت کاربران را برطرف سازد تا پروژه با شناسایی کاربران خود بتواند حق رای‌های مساوی برای آن‌ها ایجاد کند. wrld یک پلتفرم متن باز بوده که بر روی شبکه اتریوم ایجاد شده است. هدف این پلتفرم فراهم کردن بستری مناسب برای احراز هویت کاربران شبکه است. کاربران به کمک این ارز می‌توانند ثابت کنند که یک انسان هستند؛ نه ربات یا الگوریتم‌های برنامه ریزی شده!

worldcoin امکان ساخت سیستم پاسپورت دیجیتال و غیرمتمرکز را به کمک کدهای رمزنگاری شده و شبکه بلاکچین انجام می‌دهد. شعار پلتفرم ورلد کوین اینگونه بیان شده: “اقتصاد جهانی برای همه است”. سازندگان این پلتفرم این ایده را در ذهن دارند که تمامی افراد جهان بدون محدویت‌های جغرافیایی یک هویت دیجیتال داشته باشند تا بتوانند به خدمات مالی و مشارکت در اقتصاد جهانی به صورت غیر متمرکز دسترسی پیدا کنند.

ورلد کوین چگونه کار میکند؟

worldcoin در تلاش است تا با احراز هویت کاربران، نوعی شناسه منحصر به فرد دیجیتالی برای آن‌ها مشخص کند. این پلتفرم به کمک دستگاهی به نام Orb عنبیه چشم کاربران را اسکن می‌کند تا بتواند انسان بودن آن‌ها را تشخیص داده و کد منحصر به فرد دیجیتالی برای آن‌ها ایجاد کند. عنبیه هر انسان همانند اثر انگشت، منحصر به فرد و برای هر شخص متفاوت است. دستگاه orb تصویربرداری بیومتریک از عنبیه چشم کاربران انجام می‌دهد و بعد از تشخیص انسان بودن کاربر، برای آن هش منحصر به فرد ایجاد می‌کند.

تابع هش (hash function) تابعی است که در آن یک داده (data) وارد شده و یک خروجی منحصر به فرد در قالب رشته‌ای از اعداد خارج می‌شود. دستگاه orb بعد از اسکن عنبیه چشم کاربر، اطلاعات ورودی را به رشته‌ای از اعداد تبدیل می‌کند. کد هش ایجاد شده منحصر به فرد است. همچنین کاربر به کمک این کد نمی‌تواند به اطلاعات ورودی (اطلاعات اسکن چشم) دسترسی داشته باشد.

بعد از ساخت هش کاربر، اطلاعات ورودی و هش ایجاد شده به سرورهای پلتفرم world coin ارسال می‌شوند. بعد از ارسال اطلاعات، یک آی‌دی (ID) اختصاصی برای کاربر ایجاد می‌گردد. این آی‌دی همان پاسپورت الکترونیکی ساخته شده توسط پلتفرم است که با نام world ID به کاربر داده می شود. پلتفرم ورلد کوین بدون دریافت هیچگونه اطلاعاتی مانند نام شخص یا محل زندگی تنها با اسکن عنبیه چشم، امکان ساخت آی‌دی دیجیتال را برای کاربر فراهم می‌کند.

ارز دیجیتال ورلد کوین (WRLD) چیست؟

پلتفرم worldcoin دارای توکن بومی WLD و در بستر شبکه اتریوم با استاندارد ERC-20 ایجاد شده است. البته این شبکه با بلاکچین آپتیمیزم نیز سازگار بوده و بر روی آن شبکه قابل انتقال است. ارز دیجیتال WRLD یک توکن حاکمیتی به حساب می‌آید و کاربران به کمک آن می‌توانند در تصمیمات پلتفرم مشارکت کنند.

کاربران می‌توانند به وسیله نرم افزار world app توکن WLD دریافت کنند. همچنین کاربران می‌توانند با احراز هویت به کمک دستگاه Orb علاوه بر دریافت آی‌دی منحصر به فرد دیجیتال، از شبکه پاداش بگیرند. 

بر اساس وایت پیپر worldcoin، قرار است در مجموع 10 میلیارد از توکن WLD ظرف مدت 15 سال در بازار عرضه شود. در حال حاضر 143 میلیون توکن WLD در بازار کریپتوکارنسی وجود دارد که از این مقدار، 43 میلیون از آن‌ها توسط کاربران تایید شده (احراز هویت شده) نگهداری می‌شود و 100 میلیون توکن دیگر با هدف بازارسازی برای کنترل نوسانات قیمت عرضه شده است.

محصولات ورلد کوین

اگر بخواهیم خدمات worldcoin را دسته بندی کنیم؛ می‌توانیم آن‌ها را به بخش زیر تقسیم نماییم:

1. World ID: مهم‌ترین محصول ورلد کوین، World ID همان کد دیجیتالی منحصر به فرد برای هر شخص است که به وسیله آن انسان بودن شخص ثابت می‌شود.
2. دستگاه Orb: این دستگاه وظیفه اسکن عنبیه چشم کاربران را دارد و از تابع هش استفاده می‌کند تا اطلاعات منحصر به فرد عنبیه چشم هر کاربر را دریافت و به world ID تبدیل نماید. در واقع این دستگاه برای اثبات انسان بودن کاربران طراحی شده است.
3. world app: نرم افزار اختصاصی ورلد کوین است که در آن شناسه‌های اختصاصی کاربران (world ID) در آن ذخیره می‌شود. همچنین طیف وسیعی از برنامه های غیر متمرکز DApp بر روی این نرم افزار پشتیبانی می‌گردد. این برنامه world ID کاربران را نگه می‌دارد و آن‌ها می‌توانند به کمک این نرم افزار برای تایید اعتبار خود در هر برنامه غیرمتمرکز دیگری استفاده کنند. علاوه بر تمامی این موارد، این برنامه همانند کیف پول عمل می‌کند و کاربران می‌توانند ارزهای دیجیتال بیت کوین، اتریوم، USDC را به همراه توکن WLD نگهداری کنند.
4. توکن WLD: توکن بومی این پلتفرم با نماد WLD در بازار کریپتوکارنسی عرضه شده است. WLD یک توکن حاکمیتی است که بر روی شبکه‌های اتریوم و آپتیمیزم قابل اجرا است.

توسعه دهندگان ورلد کوین

بنیان گذار اصلی پروژه worldcoin سم آلتمن (sam altman) مدیر عامل شرکت open AI است. open AI سازنده چت جی پی تی (chatGPT) است که اخیرا در حوزه هوش مصنوعی و بلاکچین فعالیت جدی خود را آغاز کرده است. علاوه بر سم آلتمن، الکس بلانیا (alex blania) و مکس نوندسترن (max novendstren) در توسعه این پروژه مشارکت کرده اند. البته مکس نوندسترن در سال 2021 از این پروژه خارج شد.

موفقیت پروژه ChatGPT و استقبال بی‌نظیر توسعه دهندگان باعث شد تا بسیاری از کاربران به پروژه جدید سم آلتمن، یعنی world coin، توجه ویژه‌ای داشته باشند. سم آلتمن پیش از مدیر عامل شرکت open AI، به عنوان مدیر شرکت Y COMBINATOR فعالیت می‌کرد. این شرکت به استارت آپ‌ها جهت توسعه و پیشرفت کسب و کار خود کمک می‌کرد. از جمله پروژه‌های موفق شرکت Y COMBINATOR می‌توان به توییچ و ردیت اشاره کرد.

فعالیت این پروژه از سال 2019 آغاز شده و تا به امروز توانسته حدود 115 میلیون دلار سرمایه جذب کند. افراد تاثیرگذاری همچون رید هافمن (reid hoffman) بنیانگذار شبکه اجتماعی لینکدین در سرمایه گذاری بر روی این پروژه مشارکت داشته است.

بررسی امنیت ورلد کوین

بحث امنیت و حریم خصوصی، یکی از موضوعات مهم در پروژه‌های بلاک چین محسوب می‌شود. پروژه worldcoin از الگوریتم اثبات شخصیت یا proof of personhood برای تایید هویت کاربران استفاده می‌کند. کاربران با اسکن عنبیه خود به کمک دستگاه orb، احراز هویت خود را انجام می‌دهند و اطلاعات آن‌ها در پلتفرم این شبکه ثبت می‌گردد. ذخیره اطلاعات در بستر شبکه‌های بلاکچینی اتریوم و آپتیمیزم به صورت غیر متمرکز انجام می‌شود.

کاربران می‌توانند تمامی اطلاعات ثبت شده در این پلتفرم را کنترل کنند. در واقع کاربران به دیتاهای شخصی خود دسترسی دارند و می‌توانند در اپلیکیشن world app تمامی اطلاعات خود را پاک کنند. علاوه بر این کاربران برای ورود به این پلتفرم لازم نیست اطلاعات شخصی خود مثل ایمیل، نام و غیره را وارد کنند. بنابراین کاربر هم برای ورود و هم برای استفاده از این پلتفرم به تمامی اطلاعات شخصی خود دسترسی دارد و می‌تواند آن‌ها را مدیریت کند.

نحوه شرکت در ایردراپ ورلد کوین

ایردراپ ارز دیجیتال یکی از تکنیک‌های مارکتینگ است که توسط پروژه‌های ارزهای دیجیتال اجرا می‌شود. به کمک این تکنیک کاربر با ثبت نام در یک پلتفرم، می‌تواند تعداد ارز دیجیتال پاداش دریافت کند. در حال حاضر پروژه ورلد کوین قصد دارد به کاربرانی که در این پلتفرم احراز هویت می‌کنند ایردراپ بدهد. طبق گفته تیم توسعه ورلد کوین قرار است کاربران بعد از ایردارپ، ارزهای دیجیتال بیت کوین، اتریوم و دای را به ارزش 9 دلار دریافت کنند.

برای احراز هویت در ورلد کوین ابتدا کاربر باید در نرم افزار world app ثبت نام کند. سپس کاربر باید از طریق دستگاه‌های orb احراز هویت شود و در نهایت بتواند در ایردراپ این پروژه شرکت کند. متاسفانه به دلیل عدم وجود دستگاه‌های orb در ایران امکان شرکت کردن کاربران در داخل ایران ممکن نیست. در حال حاضر این دستگاه در لندن، هنگ کنگ، توکیو، سنگاپور، سئول، پاریس، لیسبون، مکزیکوسیتی، سائوپائولو، نایروبی، نیویورک، سان فرانسیسکو و ۲۵ شهر دیگر جهان در دسترس است.

نحوه خرید و فروش ارز دیجیتال ورلد کوین

در حال حاضر هنوز صرافی‌های زیادی این ارز دیجیتال را لیست نکرده‌اند. برای دریافت و خرید توکن WLD می‌توانید به صرافی‌های بایننس (binance)، کوکوین (kucoin) و بیت گت (bitget) مراجعه کنید. اگر قصد هولد یا نگهداری بلندمدت این توکن را دارید، می‌توانید از کیف پول‌های تراست ولت (trust wallet)، اتمیک ولت (atomic wallet) و مای اتر ولت (MyEtherwallet) استفاده کنید. همچنین امکان ذخیره سازی این توکن در کیف پول‌های سخت افزاری ترزور و لجر وجود دارد.

انتقادات به پروژه worldcoin

از ابتدای پروژه ورلد کوین تا به امروز انتقاد مختلفی به آن وارد شده است. از جمله مهم‌ترین این انتقادها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. بعد از راه اندازی این پروژه، ویتالیک بوترین در پستی نگرانی‌های خود را درباره worldcoin اعلام کرد. وی مدعی شد که اسکن عنبیه چشم یک کاربر، می‌تواند اطلاعات بیشتری را به پلتفرم بدهد. در واقع بوترین معتقد است که این پلتفرم می‌تواند اطلاعاتی بیش از اطلاعات مورد نیاز برای احراز هویت یک کاربر دریافت کند.
2. در سال 2022، MIT Technology review در مقاله‌ای ادعا کرد که world coin از شیوه‌های فریبنده بازاریابی برای جذب مخاطبان خود استفاده کرده است تا بتواند با استفاده از اسکن عنبیه آن‌ها، اطلاعات بیشتری نسبت به آنچه ادعا کرده بود، به دست آورد. شرکت open AI در یک بیانیه‌ای 25 صفحه‌ای این موضوع را تکذیب کرد و گفت: “پلتفرم worldcoin یک شرکت داده نیست و مدل کسب و کار آن برحسب فروش داده‌های شخصی مطرح نمی‌شود. این شرکت قصد دارد تا با فناوری خود، یک سیستم احراز هویت منحصر به فرد و غیرمتمرکز ایجاد کند.”
3. پلتفرم worldcoin توانست در ابتدا حدود 115 میلیون دلار سرمایه جذب کند تا بتواند پروژه خود را توسعه دهد. یکی از بدشانسی‌های بزرگ برای این پروژه، حضور سام بنکمن فرید، بنیان گذار صرافی ورشکسته FTX، در جمع سرمایه گذاران این پروژه است. در واقع حضور این شخص به دلیل مشکلات به وجود آمده برای صرافی FTX و ورشکستگی آن، یک نگاه منفی در ذهن سرمایه گذاران ایجاد می کند.